“Vaiĩ Mũndũ Ũngĩ o na Ũmwe Waaneena ta Ũsu”

Maũndũ ala Yesũ wamanyĩasya e Yelusaleme kwondũ wa Mboka ya Ivanda (kana, Tũsũmba) nĩmatumie andũ ‘aingĩ ala maĩ ĩkomanonĩ [Yelusaleme] mamũĩkĩĩa,’ na ũu wamũtanĩthya. Ĩndĩ, ũndũ ũsu ndwaatanĩthya atongoi ma ndĩni na kwoou nĩmatũmie asikalĩ makamũkwate Yesũ. (Yoana 7:31, 32) Ĩndĩ, Yesũ ndaaĩvitha.

Vandũ va kwĩvitha, Yesũ aendeeie kũmanyĩsya ũtheinĩ Yelusaleme akyasya: “Nĩĩthĩwa nenyu ĩvinda ĩnini mbee wa ndanamba kũthi kwa Ũla wandũmie. Mũkamantha, ĩndĩ mũikambona, na vala nĩĩ mũitonya kũka.” (Yoana 7:33, 34) Ayuti mayaaelewa ndeto sya Yesũ, kwoou mambĩĩa kũneena ene kwa ene makyasya: “Mũndũ ũũ eenda kũthi va wĩthĩe tũitonya kũmwona? Nũndũ ũkwenda kũthi kwa Ayuti ala manyaĩĩkĩte katĩ wa Akiliki akamanyĩsye Akiliki? Eenda kwonanyʼa ata yĩla ũkwasya, ‘Mũkamantha, ĩndĩ mũikambona, na vala nĩĩ mũitonya kũka’?” (Yoana 7:35, 36) Ĩndĩ Ayuti mayeesĩ kĩla Yesũ waneeneaa. Yesũ aneeneaa ĩũlũ wa kũkwʼa na kũthayũũka kwake athi ĩtunĩ, na nĩweesĩ kana amaitha make maitonya kũmũatĩĩa kũu.

Mũthenya wa mũonza wa Mboka ya Ivanda nĩwavikie. Kĩla mũthenya kwakya, ĩvindanĩ yĩu ya mboka, mũthembi nĩwatavaa kĩwʼũ kuma Ndianĩ ya Siloami na aithi kũkĩta kĩthi nginya kĩthembeonĩ kya ĩkalũ. Nĩvatonyeka ũkethĩa Yesũ endaa kũlilikanyʼa andũ ĩũlũ wa ũndũ ũsu mũthembi weekaa yĩla waisye na wasya mũnene: “Ethĩwa mũndũ o na wĩva e na waũni, ekai oke vala nĩĩ anywʼe kĩwʼũ. Mũndũ o na wĩva ũla ũndĩkĩĩaa, o tondũ ĩandĩko yaĩtye: ‘Nthĩnĩ wake kũkauma tũlũsĩ twa kĩwʼũ kya thayũ.’”—Yoana 7:37, 38.

Yesũ awetaa ĩũlũ wa kĩla kĩkekĩka yĩla amanyĩwʼa make maketĩkĩwʼa mauta kwĩsĩla veva mũtheu na mayĩthĩwa na wĩkwatyo wa kũthi ĩtunĩ. Amanyĩwʼa metĩkĩiwʼe mauta ĩtina wa kĩkwʼũ kya Yesũ. Kwambĩĩa mũthenya wa Vendekosito na kũendeea, mbuluti sya kĩwʼũ kya thayũ nĩsyambĩĩie kũvulutya yĩla amanyĩwʼa ala metĩkĩiwʼe veva mũtheu mambĩĩie kũmanyĩsya andũ ĩũlũ wa ũwʼo.

Andũ amwe katĩ wa ala mamwĩthukĩĩsye Yesũ aimanyĩsya maisye atĩĩ: “Ũũ vate nzika nĩwe ũla Mwathani,” na veonekana mawetaa ĩũlũ wa mwathani ũla wathanĩtwe ũkethĩwa e mũnene kwĩ Mose. Namo angĩ masya: “Ũũ nĩwe Klĩsto.” Ĩndĩ angĩ makũlya: “Klĩsto ndakauma Kalilii, kana mwĩona ata? Yo ĩandĩko yĩyaĩtye kana Klĩsto akauma ũsyaonĩ wa Ndaviti na kana akauma Mbetheleemu, ũtũi ũla Ndaviti watwĩe?”—Yoana 7:40-42.

Ndeto isu syĩonanyʼa kana ĩkomano nĩyeethĩiwe na mawoni me kĩvathũkanyʼo. O na kau andũ amwe mendaa Yesũ akwatwe, vai mũndũ waamũkiita. Yĩla asikalĩ masyokie kwa atongoi ma ndĩni mate na Yesũ, anene ma athembi na Avalisi mamakũlilye: “Nĩkĩ mũtanamũete?” Asikalĩ masũngĩie masya: “Vaiĩ mũndũ ũngĩ o na ũmwe waaneena ta ũsu.” Yĩla atongoi ma ndĩni meewie ũu nĩmathatie mũno na mamatavya ndeto nthũku. Mamakũlilye-ĩ: “O nenyu nĩmwaawʼa? Vaiĩ ũmwe wa atongoi kana Avalisi ũmũĩkĩĩĩte, kana e vo? Ĩndĩ ĩkomano yĩĩ yĩtesĩ Mĩao nĩ andũ aumanĩe.”—Yoana 7:45-49.

Ĩvindanĩ yĩu, Nikotemo, ũla waĩ Mũvalisi na ũmwe wa Nzama ya Ayuti, nĩwavangie kũmũtetea Yesũ. Myaka ĩlĩ na nũsu mĩvĩtu, Nikotemo nĩwaendie vala ve Yesũ ũtukũ na maũndũ ala weewie matuma ambĩĩa kũmũĩkĩĩa Yesũ. Kwoou Nikotemo asya: “Mĩao yitũ ndĩsilĩlaa mũndũ ate o ambĩte kwĩthukĩĩwʼa na kũmanyĩka ũndũ ũkwĩka, kana ti wʼo?” Namo mamũsũngĩie ata? Mamwĩie: “O naku wumĩte Kalilii, kana ndumĩte kwʼo? Mantha na nũkwona kana vaiĩ mwathani ũkauma Kalilii.”—Yoana 7:51, 52.

Maandĩko maiwetete ĩmwe kwa ĩmwe kana ve mwathani ũkauma Kalilii. Ĩndĩ, nĩmawetete kana Masia akauma Kalilii, na nĩmathanie kana “kyeni kĩnene” kĩkooneka “Kalilii ya andũ ma mbaĩ ingĩ.” (Isaia 9:1, 2; Mathayo 4:13-17) Na o tondũ kwathanĩtwe, Yesũ asyaĩwe Mbetheleemu, na nĩ ũsyao wa Ndaviti. O na kau Avalisi nĩmatonya kwĩthĩwa meesĩ maũndũ asu onthe, nĩvatonyeka makethĩwa nemo matumaa andũ methĩwa na mawoni mathũku ĩũlũ wa Yesũ nũndũ wa maũndũ maingĩ ma ũvũngũ ala manyaĩĩkasya ĩũlũ wake.