Ĩyĩkĩĩe Mĩvango ya Kĩ-veva nĩ kana Ũmũtaĩe Mũmbi Waku

“ETHĨWA mũndũ ndesĩ aendete kĩlĩndĩnĩ kĩva, vai vata wa kwenda kũmanya vala kĩseve kĩendete.” Andũ maĩkĩĩaa kana ndeto isu syaneeniwe nĩ mũsomi ũmwe Mũlomi na iĩkĩĩthasya kana nĩ kenda mũndũ ekale nesa thayũnĩ, nĩ ũndũ wa vata ethĩwe na mĩvango.

Mbivilia yĩ na ngelekanyʼo sya andũ monaa wĩ ũndũ wa vata kwĩyĩkĩĩa mĩvango yĩla mekwenda kwĩka maũndũ. Kwa ngelekanyʼo, Noa akuie myaka ta 50 ‘kwaka ngalawa nĩ kana atangĩĩe andũ ma nyũmba yake.’ Mwathani Mose “nĩweeteele na mea kũkwata ĩtuvi yĩla yĩkanenganwe.” (Aevelania 11:7, 26) Yosua ũla wooseleeile kũtongoesya Aisilaeli kuma kwa Mose nĩwataviwʼe nĩ Ngai mũvango ũla waĩ aatĩĩe nĩ kenda asinde Akanaani.​—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 3:21, 22, 28; Yosua 12:7-24.

Ĩvindanĩ ya atũmwa, no nginya mũtũmwa Vaulo akethĩwa eeyĩkĩĩie mĩvango ya kĩ-veva asũanĩĩte ndeto sya Yesũ yĩla waisye “ũvoo ũũ mũseo wa Ũsumbĩ ũkatavanwʼa nthĩ yonthe wĩthĩwe ũkũsĩ kwa mbaĩ syonthe.” (Mathayo 24:14) Ũvoo na mawoni ala Vaulo wanengetwe nĩ Mwĩaĩi Yesũ, o vamwe na wĩa ũla wanengetwe wa ‘kũtavanyʼa ĩsyĩtwa ya Yesũ kwa andũ ma mbaĩ ingĩ,’ nĩsyatumie ambĩĩsya ikundi mbingĩ sya Kĩklĩsto Asia Nini na Ũlaya.​—Meko ma Atũmwa 9:15; Akolosai 1:23.

Vate nzika, athũkũmi ma Yeova kuma tene nĩmethĩĩtwe mayĩyĩkĩĩa mĩvango mĩseo ya kĩ-veva na maimĩanĩsya. Ũmũnthĩ tũtonya ata kwĩyĩkĩĩa mĩvango ya kĩ-veva? Nĩ mĩvango yĩva tũtonya kwĩyĩkĩĩa, na nĩ matambya meva tũtonya kwosa nĩ kenda tũmĩanĩsye?

Nĩ Ũndũ wa Vata Kwĩthĩwa na Kĩeleelo Kĩla Kyaĩlĩte

Mũndũ no eyĩkĩĩe mĩvango vakuvĩ kĩla ũndũnĩ, na nthĩ ĩno ve andũ aingĩ meyĩkĩĩaa mĩvango yĩla mekwĩka maũndũ. Ĩndĩ, mĩvango ya kĩ-veva yĩ kĩvathũkanyʼo na maũndũ ala andũ ma nthĩ mendaa kwĩanĩsya. Mũno mũno andũ aingĩ ma nthĩ meyĩkĩĩaa mĩvango masukumĩtwe nĩ wendi mwingĩ wa kũkwata ũthwii, ũkũmũ kana ivĩla. Wĩthĩwa wĩ ũndũ mũthũku mũno tũkeyĩkĩĩa mĩvango twĩ na kĩeleelo kya kũkwata ũnene kana nguma! Mĩvango ĩla ĩmũtaĩaa Yeova Ngai nĩ ĩla ĩkonanĩtye na kũmũthaitha na maũndũ ma Ũsumbĩ. (Mathayo 6:33) Twĩyĩkĩaa mĩvango ta ĩsu nũndũ nĩtũmwendete Ngai na mũtũi na kĩeleelo kĩnene kĩthĩawa ne kũmũthũkũma Yeova.​—Mathayo 22:37-39; 1 Timotheo 4:7.

Ekai ĩvinda yonthe tũyĩkĩa mĩvango ya kĩ-veva ĩla tũkwenda kwĩanĩsya twĩthĩawe na kĩeleelo kĩseo, o na ethĩwa nĩ ya kwongeleela ũthũkũmi witũ kana nĩ ya kwaĩlangya ngwatanĩo yitũ na Ngai. Ĩndĩ, mavinda amwe o na mĩvango ĩla mũndũ wĩkĩaa e na kĩeleelo kĩseo nĩemaa kwĩanĩa. Tũtonya ata kwĩyĩkĩĩa mĩvango na nĩ kyaũ tũtonya kwĩka nĩ kenda tũmĩanĩsye?

No Nginya Twĩthĩwe na Mea Maingĩ

Kwasũanĩa ũndũ Yeova weanĩisye wĩa wake wa wũmbi. Yĩla waisye “na kweethĩwa wĩoo na kweethĩwa kĩoko,” oonanasya kana kũvikĩa ĩvindanĩ yĩu nĩwaminĩte wĩa mũna wa wũmbi wake. (Mwambĩlĩlyo 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ayambĩĩa mũthenya ũngĩ wa wũmbi, Yeova nĩweethĩawa esĩ nesa kĩeleelo kyake, kana mũvango wake mũthenyanĩ ũsu. Ngai nĩweanĩisye mũvango wake ũla waĩ nawʼo wa kũmba syĩndũ. (Ũvuanyʼo 4:11) Yovu aisye, “ũndũ ngoo [ya Yeova] yendaa, nowʼo wĩkaa.” (Yovu 23:13) No nginya Yeova ethĩwe atanie mũno yĩla wasyaisye “kĩla kĩndũ wombie,” na asya “kyaĩ kĩseo mũno”!​—Mwambĩlĩlyo 1:31.

O naitũ nĩ kenda twĩanĩsye mĩvango yaitũ, no nginya twĩthĩwe na mea maingĩ ma kũmĩanĩsya. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na mea ta asu? O na yĩla nthĩ yaĩ nthei na ĩtaĩ na kĩndũ, Yeova nĩwoonaa vakeethĩwa na mawumĩlo maseo, kana nthĩ ĩkeethĩwa yĩ mbanake mũno na ũndũ ũsu ũkamũetee nguma na ndaĩa. O ta ũu, o naitũ no twĩthĩwe na mea ma kwĩanĩsya mĩvango ĩla twĩkĩĩte twavindĩĩsya mawumĩlo na moathimo ala tũkakwata twamĩanĩsya. Ũu nĩwʼo kweethĩiwe kwa Tony ũla wĩ na myaka 19. Ndaaũlwa nĩ ũndũ watanie yĩla waendie kũtembea ya mbee ovisinĩ wa ũvonge wa Ngũsĩ sya Yeova ũla wĩ ngalĩko ya ũthũĩlonĩ wa syũa Europe. Amina kuma vau, Tony nĩwaendeeie kwĩkũlya, ‘Mũndũ ewʼaa ata ayĩkala na kũthũkũma vandũ ta vau?’ Tony ndaaeka kũsũanĩa kana ĩvinda yĩmwe no ese kũthũkũma vau na nĩwaendeeie kwĩkĩa kĩthito eanĩsye mũvango ũsu. Nĩweewie mũyo mũno ĩtina wa myaka mĩvũthũ yĩla weetĩkĩlilwʼe kũthũkũma ovisinĩ ũsu!

O na ĩngĩ, kũtindanyʼa na angĩ ala meanĩĩtye mũvango mũna no kũtume twĩthĩwa na mea ma kũwĩanĩsya. Jayson, ũla wĩ na myaka 30, ndendete kũtavanyʼa yĩla waĩ na myaka ĩkũmi na kĩndũ. Ĩndĩ ĩtina wa kũmina sekondalĩ, nĩwambĩĩie ũvainia, na kwoou atwʼĩka mũtavanyʼa wa ĩvinda yonthe. Nĩ kyaũ kyatumie Jayson ethĩwa na mea ma kũtwʼĩka vainia? Aĩtye atĩĩ: “Kũneena na angĩ ala maĩ mavainia na kũtavanyʼa namo nĩkwandetheeisye mũno.”

Kũandĩka Mĩvango Yitũ No Kũtũtetheesye

Maũndũ ala tũsũanĩĩte kwĩka maeleekaa nesa yĩla twanyuva ndeto sya kũmaelesya. Solomoni aisye kana ndeto ila syaĩlĩte syĩthĩawa na ũtonyi wa kũtongoesya mũndũ thayũnĩ o ta mũsenge ũla watũmĩawa kũinga ngʼombe. (Mũtavanʼya 12:11) Yĩla ndeto syaandĩkwa vandũ, nilũmaa kĩlĩkonĩ na ngoonĩ. Na nĩkyo kĩtumi Yeova wameĩaĩe asumbĩ ma Isilaeli maumĩĩsye mĩao vandũ. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 17:18) Kwoou no tũandĩke vandũ mĩvango ĩla tũkwenda kwĩanĩsya na nzĩa ila tũũtũmĩa kũmĩanĩsya, o vamwe na maũndũ ala matonya kũtũsiĩĩa na ũndũ tũtonya kũmasinda. O na ĩngĩ, no tũtetheke twamanya nĩ maũndũ meva twaĩle kwĩthĩwa twĩsĩ, ũtũĩka ũla twaĩle kwĩthĩwa nawʼo, na andũ ala matonya kũtũtetheesya.

Kwĩyĩkĩĩa mĩvango ya kĩ-veva nĩkwamũtetheeisye Geoffrey, ũla wĩthĩĩtwe e vainia wa mwanya ĩvinda ĩasa, na ũtavanasya kĩsio kya vaasa nthĩ ĩmwe yĩ Asia. Ĩndĩ nĩwakwatiwe nĩ mũisyo atataĩĩe yĩla mũka wakwie. Ĩtina wa kwĩka moalyũku ma ũndũ waĩle kũtũmĩa ĩvinda yake, Geoffrey nĩwatwie kwĩkĩa kĩthito kingĩ ũthũkũminĩ wa ũvainia kwa kwĩyĩkĩĩa mĩvango. Ĩtina wa kũandĩka ĩthangũnĩ mĩvango yake, nĩwamũvoyie Ngai amũtetheesye kũkwata amanyĩwʼa atatũ ma Mbivilia mwei ũtanathela. Kĩla mũthenya, nĩwasyaasya maũndũ ala weeka, na ĩtina wa kĩla mĩthenya ĩkũmi, nĩwasyaasya ũndũ ũendeee mũvangonĩ wake. Nĩweanĩisye mũvango wake? Ĩĩ, nũndũ nĩwakwatie amanyĩwʼa ana eũ na ũndũ ũsu nĩwamũtanĩthisye mũno!

Ĩyĩkĩĩe Mĩvango ya Ĩvinda Ĩkuvĩ Nĩ Kenda Ĩũtetheesye Kwĩanĩsya ya Ĩvinda Ĩasa

Mbeenĩ mĩvango ĩmwe no yoneke ta yĩ vinya mũno kwĩanĩwʼa. Kwa ngelekanyʼo, Tony, ũla ũwetiwe mbeenĩ, oonaa kwĩsa kũthũkũma ovisinĩ wa ũvonge wa Ngũsĩ sya Yeova ta ndoto. Aĩ na woni ũsu nũndũ ndaĩ na mwĩkalĩle mũseo, na ndaĩ anamba kwĩyumya amũthũkũme Ngai. Ĩndĩ, Tony nĩwatwie kwĩkala kwosana na myolooto ya Yeova na eyĩkĩĩa mũvango wa kũvatiswa. Ĩtina wa kwĩanĩsya mũvango ũsu, nĩweekĩie mũvango wa kũtwʼĩka vainia mũtetheesya na vainia wa kĩla ĩvinda, na ĩndĩ amaka kalendanĩ matukũ ala waĩ ambĩĩsye mĩvango ĩsu. Ĩtina wa kwĩthĩwa vainia kwa ĩvinda, nĩwambĩĩie kwona atatonya kũvikĩa mũvango wake wa kũthũkũma ovisinĩ wa ũvonge.

O naitũ, no twĩyĩkĩĩe mĩvango ya ĩvinda ĩkuvĩ nĩ kenda twĩĩthĩwa tũtonya kwĩanĩsya mĩvango ya ĩvinda ĩasa. Mĩvango ta ĩsu no ĩtũtetheesye kwĩkĩa kĩthito tũvikĩe mĩvango ĩla ya ĩvinda ĩasa. Ethĩwa kĩla ĩvinda tũkatũmĩaa mĩvango ĩsu ya ĩvinda ĩkuvĩ kũmanya ũndũ tũendeee, kĩu kĩkatuma ilĩko sitũ ilũma mĩvangonĩ ya ĩvinda ĩasa. O na ĩngĩ, kũmũvoyaa Yeova kĩla ĩvinda ĩũlũ wa mĩvango ĩla twĩ nayo no kũtũtetheesye tũikelelũkwʼe. Mũtũmwa Vaulo anenganie ũtao ũũ: “Voyaai mũte kũeka.”​—1 Athesalonika 5:17.

Kwĩyumya na Wũmĩĩsyo Nĩsyendekaa

O na kau no twĩthĩwe na nzĩa nzeo ila tũvangĩte kũtũmĩa na tũyĩthĩwa na mea maingĩ, no twĩthĩwe tũtatonya kwĩanĩsya mĩvango ĩmwe. No nginya Yoana, ũla wĩtawa Maliko, ethĩwe akwie ngoo mũno yĩla mũtũmwa Vaulo waleile ayĩendanyʼa nake kyalonĩ kyake kya kelĩ kya ũmisonalĩ! (Meko ma Atũmwa 15:37-40) Yaĩ no nginya Maliko emanyĩsye kumana na ũndũ ũsu na ayĩka moalyũku mũvangonĩ wake wa kwongeleela ũthũkũmi. Na tũi na nzika kana nĩweekie ũu. Ĩtina, Maliko nĩwakathiwe nĩ Vaulo na nĩwatanĩie kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Vetelo yĩla maĩ Mbaviloni. (2 Timotheo 4:11; 1 Vetelo 5:13) Na nĩvatonyeka kĩanda kĩla kĩnene vyũ waakwata nĩ kũandĩka ngewa mbeveee ĩũlũ wa thayũ wa Yesũ na ũthũkũmi wake.

O naitũ no tũkomane na mathĩna yĩla tũũtata kwĩanĩsya mĩvango yitũ ya kĩ-veva. Vandũ va kũkwʼa ngoo, no nginya tũsũanĩe ĩngĩ mĩvango ĩla twĩ nayo na tũyĩka moalyũku. Yĩla twakomana na isiĩĩi, nĩtwaĩlĩte kũsisya mbee na tũyĩyumya na tũyĩthĩwa na wũmĩĩsyo. Mũsumbĩ mũĩ, Solomoni, etũĩkĩĩthya ũũ: “Mwiĩe Yeova mawĩa maku, na mosũanĩa maku makalũlũmĩlwʼa.”​—Nthimo 16:3.

Ĩndĩ, mavinda amwe maũndũ mana no matume tũteanĩsya mĩvango mĩna. Kwa ngelekanyʼo, ũwau kana ianda nthĩnĩ wa mũsyĩ no itume tũteanĩsya mĩvango ĩmwe. O na vailye ũu, tũikolwe kana mũthĩnzĩo ũla mũnene tũkakwata nĩ thayũ wa tene na tene, ĩtunĩ kana nthĩnĩ wa Valatiso kũũ nthĩ. (Luka 23:43; Avilivi 3:13, 14) Tũtonya kũkwata mũthĩnzĩo ũsu ata? Mũtũmwa Yoana aandĩkie ũũ: “Ũla wĩkaa kwenda kwa Ngai ekalaa tene na tene.” (1 Yoana 2:17) O na kau no twĩthĩwe tũtatonya kwĩanĩsya mũvango mũna, no ‘tũkĩe Ngai, na kũkwata mĩao yake.’ (Mũtavanʼya 12:13) Kwĩyĩkĩĩa mĩvango ya kĩ-veva kũtũtetheeasya kwĩka kwenda kwa Ngai tũtekwelelũkwʼa. Kwoou, ekai tũmĩtũmĩe kũmũtaĩa Mũmbi waitũ.

[ĩsandũkũ]

Mĩvango ya Kĩ-veva Ĩla Tũtonya Kwĩyĩkĩĩa

○ Kũsoma Mbivilia kĩla mũthenya

○ Kũsoma makaseti ma Mũsyaĩĩsya na Amkeni! ala maumwʼa

○ Kwaĩlangyʼa mboya sitũ

○ Kwĩthĩwa na ũsyao wa veva

○ Kwĩkĩa kĩthito twongelange ũthũkũmi witũ

○ Kwongelanga ũtũĩka witũ wa kũtavanyʼa na kũmanyĩsya

○ Kũtata twĩthĩwe na ũtũĩka wa kũtavanyʼa na simũ, kũtavanyʼa yĩla twĩ maũndũnĩ maitũ, na isionĩ sya viasala