Ndũketĩkĩle ‘Ũthingithwʼe na Mĩtũkĩ Kĩlĩkonĩ Kyaku’!

1, 2. Nĩkĩ ũmũnthĩ kwĩ ũkengani mwingĩ, na nĩ nzĩa syĩva itũmĩawa kũkengana (Sisya visa ũũ wĩ vaa ĩũlũ)?

ŨKENGANI nĩ mwingĩ mũno ĩũlũ wa nthĩ ũmũnthĩ na ũsu ti ũndũ wa ũsengyʼa kwitũ. Mbivilia nĩyonanĩtye nesa kana Satani, ũla nĩwe Ndevili nĩ mũkengani wĩsĩ wĩa wake, na nĩwe mũsumbĩ wa nthĩ ĩno. (1 Tim. 2:14; 1 Yoa. 5:19) O ũndũ mũminũkĩlyo wa nthĩ ĩno nthũku ũendee na kũthengeea, nowʼo ũthilĩku wa Satani ũendee na kwongeleka nũndũ e na “kavinda o kanini” katialĩte. (Ũvu. 12:12) Kwoou, no twasye kana ala melelũkĩtwʼe nĩ Ndevili makaendeea kwĩthĩwa me akengani, na makeethĩawa mũno mũno maitata kũkenga athũkũmi ma Yeova.

² Mavinda angĩ anyaĩĩkya ma ũvoo nĩmawetaa maũndũ ma kwasya na ma ũvũngũ ĩũlũ wa athũkũmi ma Yeova na mũĩkĩĩo woo. Manyaĩĩkasya maũndũ asu kwĩsĩla ivĩndĩ sya televiseni, makaseti, na isese sya Indaneti. Kwondũ wa ũu, andũ amwe nĩmewʼĩthawʼa woo nĩ maũvoo asu, kĩtumi nũndũ mamaĩkĩĩaa matambĩte kwĩka ũkunĩkĩli ĩũlũ wamo.

3. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya kwĩsiĩanĩa na ũvũngũ?

³ Twĩ na ũtanu nũndũ nĩtũtonya kwĩsiĩanĩa na ũvũngũ ũsu twatũmĩa Ndeto ya Ngai nũndũ yo ‘nĩyaĩle kwa kũtũngĩĩa.’ (2 Tim. 3:16) Nĩ ũndũ wa vata kũmanya kana ĩla Vaulo waandĩkĩie Aklĩsto ma Thesalonika nĩwawetie kana amwe moo maĩ akenge na maketĩkĩla. Amekĩie vinya ‘nĩ kana maikathingithwʼe na mĩtũkĩ ilĩkonĩ syoo.’ (2 Ath. 2:1, 2) Tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ kumana na ũtao ũsu mũseo wa Vaulo, na tũtonya kũũatĩĩa ata ũmũnthĩ?

MOTAO MAĨLE

4. Aklĩsto ma Thesalonika manengiwe ũtao mwaũ ĩũlũ wa kũka kwa “mũthenya wa Mwĩaĩi,” naitũ tũkwataa motao ata?

⁴ Nthĩnĩ wa valũa wa mbee wa Vaulo kwa kĩkundi kya Thesalonika, nĩwaneeneie ĩũlũ wa kũka kwa “mũthenya wa Mwĩaĩi.” Ndendaa ana-a-asa asu methĩwe me kĩvindunĩ kana mateyũmbanĩtye. Kwoou nĩwamataie methĩwe me “ana ma kyeni” na ‘maisyaĩĩsya.’ (Soma 1 Athesalonika 5:1-6.) Ũmũnthĩ tweteele kwanangwa kwa Mbaviloni Ĩla Nene, kana ndĩni syonthe sya ũvũngũ. Kwanangwa kwa Mbaviloni nĩkwʼo kũkethĩwa mwambĩlĩlyo wa mũthenya mũnene wa Yeova. Nĩtũtanaa nũndũ nĩtũeleetwe nesa ũndũ Yeova wĩanĩasya kĩeleelo kyake. O na ĩngĩ, kwĩsĩla kĩkundinĩ nĩtũkwataa motao maĩle ala matũtetheeasya kwĩkala tũsyaĩĩsye, kana kwĩthĩwa twĩ metho. Ĩla tweethukĩĩsya motao asu maumawʼa kĩla ĩvinda, nĩtũtonya kwĩkĩwa vinya tũendee kũmũthũkũma Ngai twĩ na “ilĩko” imanyĩĩtwʼe nesa.—Aevl. 5:14.

5, 6. (a) Nthĩnĩ wa valũa wa kelĩ kwa Aklĩsto ma Thesalonika, Vaulo awetie ĩũlũ wa kyaũ? (b) O mĩtũkĩ Ngai akamũtũmĩa Yesũ kwĩka ata, na twaĩle kwĩkũlya ata?

⁵ Ĩvinda ĩkuvĩ ĩtina wa Vaulo kũmatũmĩa Aklĩsto ma Thesalonika valũa wake wa mbee, nĩwasyokie amatũmĩa valũa wa kelĩ. Nthĩnĩ wa valũa ũsu wa kelĩ, Vaulo nĩwawetie ĩũlũ wa kũka kwa thĩna mũnene ĩla Mwĩaĩi Yesũ ũkamasilĩla “ala matamwĩsĩ Ngai na ala matawĩwʼaa ũvoo mũseo.” (2 Ath. 1:6-8) Kĩlungu kya 2 kya valũa ũsu kĩwetete kana amwe nthĩnĩ wa kĩkundi maĩ manakwatwa nĩ ‘kĩũũyũ’ kingĩ ĩũlũ wa mũthenya wa Yeova nginya makambĩĩa kwona ta wĩ vakuvĩ mũno. (Soma 2 Athesalonika 2:1, 2.) Aklĩsto asu mayaeleawa nesa ũndũ kĩeleelo kya Yeova kĩkeanĩwʼa, na Vaulo nĩwoonanisye kana ũndũ ũsu waĩ wa wʼo ĩla waandĩkie ũũ ĩũlũ wa wathani: “Nĩtũmanyaa kũvũthũ na nĩtwathanaa kũvũthũ: ĩndĩ yĩla kĩũka kĩla kĩanĩu, kĩla kĩvũthũ kĩkavetwa.” (1 Ako. 13:9, 10) Kwoou, Aklĩsto asu maĩ matonya kũlũlũmĩĩlwʼa meethukĩĩsya motao ala maandĩkiwe nĩ Vaulo, mũtũmwa Vetelo, na ana-a-asa angĩ aĩkĩĩku ala maĩ etĩkĩwʼa mauta ma ĩvinda yĩu.

⁶ Vaulo nĩwatongoeiwʼe nĩ veva wa Ngai amalũnge ana-a-asa asu ma Thesalonika. Amaeleisye kana mũthenya wa Yeova ũtanamba kũvika, kũkeethĩwa andũ aingĩ makaĩĩte mũĩkĩĩo na “ũla mũndũ wa naĩ” akaumĩla.a Ĩtina wa ũu ĩvinda yavika, Mwĩaĩi Yesũ ‘akamananga’ onthe ala makengiwe. Vaulo nĩwoonanisye kana makaanangwa nĩkwĩthĩwa “matyaaosa wendo wa ũla wʼo.” (2 Ath. 2: 3, 8-10) Kĩla mũndũ nĩwaĩle kwĩkũlya atĩĩ: ‘Nyie nĩnendete ũwʼo kuma ngoonĩ? Nĩnĩsomaa mavuku onthe ala matumbĩthĩtwʼe kwondũ wa andũ ma Yeova nthĩ yonthe nĩ kana nĩthĩwe na ũmanyi wa mĩtũkĩ wa momanyĩsyo ma Mbivilia?’

NYUVA ATINDANYʼA MAKU KWA ŨĨ

7, 8. (a) Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa maaĩle kũkitana na mĩisyo yĩva? (b) Nĩ ũndũ wĩva ũtonya kũtũlikya mũisyonĩ mũnene?

⁷ Kwaĩ mĩisyo ĩngĩ yĩ kĩvathũkanyʼo yaĩ ĩtonya kũmakwata Aklĩsto, eka ĩla yaumanaa na akaĩi ma mũĩkĩĩo na momanyĩsyo moo. Vaulo amũandĩkĩie Timotheo kana “wendi wa mbesa nĩ kĩtina kya mĩthemba yonthe ya ũthũku.” Ongeleeile kwasya kana ‘andũ amwe makĩsyenda mũno nĩmaĩtwʼe na kũtia ũla mũĩkĩĩo, na kwĩtonya ene na mawoo maingĩ.’ (1 Tim. 6:10) Vaĩ mũisyo ũngĩ ũla Aklĩsto asu mokitanaa nawʼo kĩla ĩvinda, nawʼo nĩ “mawĩa ma mwĩĩ.”—Aka. 5:19-21.

⁸ Yu nũtonya kũmanya nĩkĩ Vaulo wamanengie Athesalonika ũtao mũito ĩũlũ wa mũisyo mũnene ũla waĩ ũtonya kumana na ala wametie “atũmwa ma ũvũngũ.” Aisye kana katĩ wamo “vakookĩla andũ amwe matavanyʼe kĩla kĩte kya wʼo, nĩ kana matave aĩkĩĩi mamaatĩĩe.” (2 Ako. 11:4, 13; Meko 20:30, BCK) Yesũ nĩwakathie kĩkundi kya Eveso nũndũ ‘kĩyoomĩanĩasya na andũ athũku.’ Aeveso ‘nĩmamatataa’ andũ ala maĩ akengani na atũmwa ma ũvũngũ. (Ũvu. 2:2) Nthĩnĩ wa valũa wake wa kelĩ kwa Athesalonika, Vaulo amanengie ũtao ũũ: “Nĩtũũmwĩaĩa ana-a-asa syĩtwanĩ ya Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto, kana mwĩvathane na kĩla mwana-a-asa ũla ũvikĩlaa maũndũ mataĩle.” Amina kwasya ũu, nĩwawetie ĩũlũ wa Aklĩsto ala ‘matendaa kũtethya wĩa.’ (2 Ath. 3:6, 10) Ethĩwa maĩ mevathane na ala matendaa kũtethya wĩa, ũu wĩonanyʼa kana vaĩ vata mũnene wa kwĩvathana vyũ na mũndũ o na wĩva ũla waĩ anambĩĩa kwendeewʼa nĩ momanyĩsyo meũleana na ũla wʼo! Kũtindanyʼa na mũndũ ta ũsu ĩvindanĩ yĩu waĩ ũndũ wa mũisyo mũno, na kĩla mũndũ nĩwaaĩle kwĩvathana na kĩtindo kĩu. O naitũ no tũlike mũisyonĩ mũnene twatindanyʼa na andũ ta asu.—Nth. 13:20.

9. Nĩkĩ waĩle kwĩthĩwa wĩ metho ethĩwa mũndũ akambĩĩa kũneena maũndũ ma kũtalĩthya kana kumanyʼa ana-a-asa?

⁹ Twĩ vakuvĩ mũno na ũla thĩna mũnene, na mũminũkĩlyo wa walanyʼo ũũ mũthũku wa maũndũ. Kwoou ũtao ũsu Vaulo wanenganie nĩ wa vata mũno kwitũ ũmũnthĩ. Tũikwenda mumo ũla Ngai watwonisye wĩthĩwe wĩ wa “mana,” nũndũ ũu nũtonya kũtuma twasya thayũ ũtathela, ĩtunĩ kana vaa nthĩ. (2 Ako. 6:1) Nũndũ wa ũu, nĩtwaĩle kwĩthĩwa twĩ metho ethĩwa mũndũ kĩkundinĩ akenda twambĩĩe kũneenea maũndũ ma kũtalĩthya mataeleetwʼe ũtheinĩ nthĩnĩ wa Mbivilia, kana twambĩĩe kumanyʼa ana-a-asa.—2 Ath. 3:13-15.

‘KWATA MOMANYĨSYO ALA ŨMANYĨĨTWʼE’

10. Aklĩsto ma Thesalonika meeiwe malũmye momanyĩsyo meva?

¹⁰ Vaulo ameie ana-a-asa ma Thesalonika “maũngame na ũlũmu” na mailũmya momanyĩsyo ala mamanyĩĩtwʼe. (Soma 2 Athesalonika 2:15.) Nĩ “momanyĩsyo” meva asu? Nĩ maũndũ ala Yesũ wamanyĩisye, na maũndũ ala Ngai wamũvevee Vaulo na aandĩki angĩ maandĩke. Kwoou, asu mayaĩ momanyĩsyo ma ndĩni sya ũvũngũ ala ndĩni isu syameananĩtye na momanyĩsyo ma Mbivilia. Vaulo nĩwamakathie ana-a-asa ma kĩkundi kya Kolintho nũndũ ‘nĩmamũlilikanaa maũndũnĩ onthe, na ĩngĩ nĩmakwataa mũno momanyĩsyo asu o ũndũ wamanengie.’ (1 Ako 11:2) Momanyĩsyo asu maĩ ma kũĩkĩĩka nũndũ maumĩte kwa Ngai.

11. Nĩ kwa nzĩa syĩva Mũklĩsto ũtonya kũmũtia Yeova?

¹¹ Ĩla Vaulo waandĩkĩie Aevelania aisye kana Mũklĩsto nũtonya kwasya mũĩkĩĩo wake na kũlea kũũngama na ũlũmu (Soma Aevelania 2:1; 3:12.) Aneenie ĩũlũ wa ‘kũtia’ na “kwĩvathana” na Yeova. Mũklĩsto nũtonya kũmũtia Yeova kana akevathana nake kwa nzĩa ilĩ. Nzĩa ĩmwe nĩ kũmũtia o kavola kwa kavola ate kũmanya. Nzĩa ĩla ingĩ nĩ kũmũtia kwĩsĩla meko make mwene. Maũndũ asu elĩ nĩmatonya kwĩkĩka kwa mũndũ ũla wĩtĩkĩlaa akengwe, na ũu ũituma aeka kũũngama na ũlũmu nthĩnĩ wa ũla wʼo.

12. Nĩ maũndũ meva matonya kũtuma Mũklĩsto elelũka?

¹² Athesalonika amwe nĩmatonya kwĩthĩwa makengekie. Nata kwitũ? Ũmũnthĩ kwĩ maũndũ maingĩ matonya kũtwanangĩa saa. Kwasũanĩa masaa ala matũmĩawa isesenĩ sya kũea ngewa Indanetinĩ, maũndũnĩ ma kwĩtanĩthya, kũsoma na kũsũngĩa mesengyi, kana kũatĩanĩa na maũvoo ala ma mĩtũkĩ ĩũlũ wa mathaũ. Maũndũ asu nĩmatonya kũtuma Mũklĩsto elelũka na ayĩeka kwĩthĩwa na kĩthito, na ũu nũtonya kũtuma aeka kũvoya kuma ngoonĩ, kwĩmanyĩsya Ndeto ya Ngai, kũthi maũmbanonĩ, na kũtavanyʼa. Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũikathingithwʼe na mĩtũkĩ ilĩkonĩ sitũ?

ŨNDŨ ŨTONYA KWĨSIĨĨA NDŨKATHINGITHWʼE

13. O tondũ kwathanĩtwe, andũ aingĩ me na woni mwaũ ĩũlũ wa mĩthenya ya mũminũkĩlyo, na nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ?

¹³ No nginya twĩkale twĩsĩ kana mũminũkĩlyo wa nthĩ ĩno ya Satani wĩ vakuvĩ, na no nginya tũmanye mĩisyo ĩla ĩtonya kũtũkwata twatindanyʼa na andũ ala matetĩkĩlaa kana twĩ ‘mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo.’ Mũtũmwa Vetelo aandĩkie ũũ ĩũlũ wa ĩvinda ya mũminũkĩlyo: “Akaakaanyʼa makooka na ũkaakaasya, makĩatĩĩa mĩmeo yoo mĩthũku, na makyasya, Ũla watho wa kũka kwa Klĩsto ũĩva? Nũndũ, kuma ĩvinda yĩla aaũmae maitũ makomie, syĩndũ syonthe iilyĩ o ũndũ syailyĩ kuma mwambĩlĩlyo wasyo kũmbwa.” (2 Vet. 3:3, 4) Kũsoma Ndeto ya Ngai kĩla mũthenya na kwĩmanyĩsya kĩla ĩvinda kũkatũtetheesya tũmanye twĩkalĩte “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo.” Ũkaĩi wa mũĩkĩĩo ũla wathanĩtwe wambĩĩie tene, o na ũmũnthĩ wĩ kwʼo. “Ũla mũndũ wa naĩ” e o kwʼo na no ũendee kũvĩnganĩsya athũkũmi ma Ngai. Kwoou, nĩtwaĩle kũendeea kwĩthĩwa metho tũimanya kana mũthenya wa Yeova nũthengee.—Nzev. 1:7.

14. Kwĩthĩwa na kĩthito wĩanĩ wa kũtavanyʼa kũtonya kũtũsũvĩa ata?

¹⁴ Nzĩa ĩngĩ ya vata ĩtonya kũtũtetheesya kwĩkala twĩ metho na kwĩsũvĩa tũikathingithwʼe ilĩkonĩ sitũ nĩ kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ kĩla ĩvinda. Kwoou, kaĩ ĩla Klĩsto Yesũ wameĩaĩe aatĩĩi make makatwʼĩkĩthye andũ ma mbaĩ syonthe amanyĩwʼa, na maimamanyĩsya kũkwata maũndũ ala we wamanyĩisye, amanengae ũtao wa kũmasũvĩa. (Mt. 28:19, 20) Nĩ kana tũatĩĩe mwĩao ũsu wa Yesũ, no nginya twĩthĩwe na kĩthito wĩanĩ wa kũtavanyʼa. We wĩona ana-a-asa ma Thesalonika ta maĩ meanĩwa no kũtavanyʼa na kũmanyĩsya nĩ aĩ nũndũ nĩmaaĩlĩte kwĩka ũu? Lilikana ndeto ii Vaulo wamatavisye: ‘Mũikavosye veva. Mũikavũthye mawathani.’ (1 Ath. 5:19, 20) Nĩ ũndũ wa kũtanĩthya ta kĩ kwĩmanyĩsya na kũelesya angĩ ĩũlũ wa mawathani!

15. Nĩ maũndũ meva maseo tũtonya kũneenea ũthaithinĩ wa mũsyĩ?

¹⁵ Vate nzika ithyonthe nĩtwendaa kũtetheesya andũ ma mũsyĩ methĩwe matonya kũtavanyʼa kwa nzĩa nzeo. Nĩ kana meke ũu, ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ nĩmonete kana nzĩa ĩmwe ĩtonya kũmatetheesya nĩ kũtũmĩa ĩvinda ĩna nthĩnĩ wa ũthaithi woo wa mũsyĩ memanyĩsye ũndũ matonya kũtavanyʼa nesa. Kwoou ĩla mwĩ na ũthaithi wa mũsyĩ, no mũnyuve kwĩyũmbanĩsya ũndũ mũtonya kũsyokea ala mendeeiwʼe. No mwende kũmanya: Mũkaneenea kyaũ ĩla mwĩsyokea andũ asu? Nĩ maũndũ meva matonya kũtuma andũ asu menda kwĩmanyĩsya maũndũ maingangĩ? Nĩ ĩvinda yĩva ĩseo ya kũmasyokea? Aingĩ ma ana-a-asa maitũ nĩmatũmĩaa ĩvinda ĩna nthĩnĩ wa ũthaithi wa mũsyĩ meyũmbanĩsye maũmbano. Mekaa ũu nĩ kana methĩwe mesĩ kĩla kĩkaneenewa maũmbanonĩ asu. We na andũ ma mũsyĩ waku nĩmwĩyũmbanasya kumya maelesyo? Kumya maelesyo ũmbanonĩ nĩkwakaa mũĩkĩĩo witũ na kũitũtetheesya tũikathingithwʼe ilĩkonĩ sitũ. (Sav. 35:18) Ĩĩ, kwĩthĩwa na ũthaithi wa mũsyĩ nĩkũtũsũvĩaa tũeke kwĩthĩwa tũitalĩthya maũndũ kana kwĩthwa na nzika.

16. Nĩ wĩkwatyo wĩva ũla ũmekĩaa vinya Aklĩsto etĩkĩwʼa mauta maiketĩkĩle kũthingithwʼa ilĩkonĩ syoo?

¹⁶ Ĩla twasũanĩa ũndũ Yeova ũathimĩte andũ make myaka mingĩ kwa kũmanenga ũmanyi mwingĩ ĩũlũ wa wathani wa Mbivilia, ũndũ ũsu nũtumaa twĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana akeanĩsya maũndũ maseo ala ũtwathĩte. Aklĩsto etĩkĩwʼa mauta me na wĩkwatyo wa kwĩthĩwa vamwe na Klĩsto ĩtunĩ, na vate nzika wĩkwatyo ũsu nũmekĩaa vinya maiketĩkĩle kũthingithwʼa ilĩkonĩ syoo! Ndeto ii Vaulo watavisye Athesalonika nimakonetye etĩkĩwʼa mauta: ‘Nĩtwaĩlwe nĩ kũmũtũngĩa Ngai mũvea mavinda onthe kwondũ wenyu, ana-a-asa, endwa ma Mwĩaĩi, nĩkwĩthĩwa Ngai nĩwamũnyuvie inywʼĩ kwondũ wa kũvathwa nĩ veva na kwĩtĩkĩla ũla wʼo.’—2 Ath. 2:13.

17. Ĩandĩko ya 2 Athesalonika 3:1-5 yakwĩkĩa vinya ata?

¹⁷ O namo ala me na wĩkwatyo wa thayũ ũtathela ĩũlũ wa nthĩ nĩmaĩle kũtata mũno kwĩsũvĩa maikathingithwʼe na mĩtũkĩ ilĩkonĩ syoo. Ethĩwa wĩ na wĩkwatyo wa kwĩkala ĩũlũ wa nthĩ, sũanĩa kwa ũito ndeto nzeo na sya kwĩkĩa vinya ila Vaulo wamaandĩkĩie Aklĩsto etĩkĩwʼa mauta ma kĩkundi kya Thesalonika. (Soma 2 Athesalonika 3:1-5.) Ndeto isu nĩ sya vata mũno kwa kĩla ũmwe witũ. Vai nzika kana valũa ila syaandĩkĩiwe Athesalonika syĩ na motao ma vata matonya kũtũtetheesya tũikambĩĩe kũtalĩthya ĩũlũ wa maũndũ ala mataeleetwʼe ũtheinĩ nthĩnĩ wa Mbivilia, kana kũĩkĩĩa maũndũ me na nzika. Nũndũ twĩ ĩvindanĩ ya mũminũkĩlyo, nĩtwaĩle kũtana mũno kwĩthĩwa na motao ta asu.