Yeova Nĩwe Ũtũsũvĩaa na Akatwĩanĩsya Mavata Maitũ

“Nĩkwĩthĩwa nũlũlũmĩlĩtye wendo wake vala nĩĩ, kwondũ wa ũu ngamũvonokya: Ngamũtũlya [Ngamũsũvĩa], nĩkwĩthĩwa nũmanyĩte syĩtwa yakwa.”—SAV. 91:14.

ŨTONYA KŨSŨNGĨA ATA?

Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yeova nĩwe ũtwĩanĩasya mavata maitũ?

Yesũ eanĩisye ũndũ mwaũ nĩ kana andũ mew’anĩthw’e na Ngai?

Yeova asũvĩaa ata andũ ala mamwendete na mamwĩw’aa?

1, 2. Twĩthĩawa twĩ kĩvathũkany’o ata o na twĩ ma mũsyĩ ũmwe, na tweemanyĩisye ũw’o kwa nzĩa syĩkũ syĩ kĩvathũkany’o?

YEOVA nĩwe mwambĩlĩĩlya wa mĩsyĩ. Ĩndĩ o na kau no twĩthĩwe twĩ ma mũsyĩ ũmwe, tũmbĩtwe twĩ kĩvathũkany’o na tũkwatawa nĩ maũndũ me kĩvathũkany’o. No kwĩthĩwa wĩkalanĩtye na asyai maku nginya ũkatw’ĩka mũndũ mũima. Angĩ nĩmatonya kwĩthĩwa makw’ĩĩiwe nĩ asyai moo nũndũ wa ũwau, mũisyo, kana maũndũ angĩ. Namo angĩ o na mayĩsĩ asyai moo naaũ.

² Ala onthe mamũthaithaa Yeova nĩ andũ ma mũsyĩ wake, o na kau meemanyĩisye ũw’o kwa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o. Kwa ngelekany’o, asyai ala makũeie nĩmatonya kwĩthĩwa makũmanyĩisye myolooto ya Mbivilia na kĩthing’ĩĩsyo. (Kũt. 6:6, 7) Kana ũkethĩwa wĩ ũmwe wa ala mamanyĩiw’e ũw’o nĩ mũthũkũmi mũna wa Yeova.—Alo. 10:13-15; 1 Tim. 2:3, 4.

3. Ithyonthe twĩthĩawa tũvw’anene maũndũnĩ meva?

³ O na kau twĩ kĩvathũkany’o maũndũnĩ amwe, ithyonthe nĩtwĩthĩawa tũvw’anene maũndũnĩ angĩ. Kwa ngelekany’o, nũndũ wa Atamu kũlea kũmwĩw’a Ngai ithyonthe twĩ na ũtiĩwa wa naĩ na kĩkw’ũ. (Alo. 5:12) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, nũndũ twĩ athaithi ma w’o ma Yeova, nĩtwaĩle kũmwĩta “Asa waitũ.” Ĩandĩko ya Isaia 64:8 yaĩtye ũũ yĩiweta ĩũlũ wa athaithi ma Yeova ma ĩvinda ya tene: “Ame Yeova, nue Asa waitũ.” Nake Yesũ ayambĩĩa ĩla mboya yake ya ngelekany’o atũmĩie ndeto ii: “Asa waitũ ũla wĩ ĩtunĩ, syĩtwa yaku yĩtaĩwe.”—Mt. 6:9.

4, 5. Nĩ kana twongele wendo witũ kũla kwĩ Asa witũ wa ĩtunĩ, Yeova, nĩ maũndũ meva tũũneenea?

⁴ Asa witũ wa ĩtunĩ nũtwĩanĩasya mavata maitũ na nũtũsũvĩaa nũndũ nĩtũmwĩkaĩlaa. Kwosana na mũandĩki wa Savuli, Yeova aĩtye ũũ: “Nĩkwĩthĩwa [mũthaithi wa w’o] nũlũlũmĩlĩtye wendo wake vala nĩĩ, kwondũ wa ũu ngamũvonokya: Ngamũtũlya [Ngamũsũvĩa], nĩkwĩthĩwa nũmanyĩte syĩtwa yakwa.” (Sav. 91:14) Ũu wĩonany’a kana nũndũ Yeova nũtwendete, nũtũvonokasya, o na nũtũsũvĩaa nĩ kana tũikaminwe nĩkwĩthĩwa twĩ athũkũmi make.

⁵ Nĩ kana twongele wendo witũ kũla kwĩ Asa witũ wa ĩtunĩ, ekai tũneenee maũndũ aa atatũ: (1) Asa witũ nũtwĩanĩasya mavata maitũ. (2) Yeova nĩ Mũsũvĩi witũ. (3) Ngai nĩ Mũnyanyae witũ mũnene. O tũendee kũneenea maũndũ asu atatũ, nũseo tũkasũanĩa ĩũlũ wa ũnyanya witũ na Ngai na ũndũ tũtonya kũmũnenga ndaĩa nũndũ nĩwe Asa witũ. O na ĩngĩ, nũseo tũkasũanĩa ĩũlũ wa moathimo ala Yeova ũnengae ala matw’ĩka anyanyae make.—Yak. 4:8.

YEOVA NĨWE ŨTWĨANĨASYA MAVATA MAITŨ

6. Nĩ kyaũ kyonanasya kana Yeova nĩwe Mũnengani wa “kĩla kũnengwa kũseo”?

⁶ Mũtũmwa Yakovo aandĩkie ũũ: “Kĩla kũnengwa kũseo na kĩla kũnengwa kwĩthĩanu nĩkumaa ĩũlũ, kũtheeaa kuma kwa Ĩthe wa syeni.” (Yak. 1:17) Thayũ nĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Yeova. (Sav. 36:9) Ĩla twatũmĩa thayũ witũ kwĩka kwenda kwa Ngai nĩtũkwataa moathimo maingĩ, na ĩvinda yũkĩte tũkakwata thayũ wa tene na tene nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ. (Nth. 10:22; 2 Vet. 3:13) Ĩndĩ ũu ũtonyeka ata kwa andũ me na naĩ na matonya kũkw’a?

7. Ngai oosie ĩtambya yĩva nĩ kana twĩthĩwe na ũnyanya mũseo nake?

⁷ Vate nzika, Yeova nũtwĩanĩasya mavata maitũ kwa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o. Kwa ngelekany’o, tei wake mwingĩ nũtumaa atũvonokya kuma mathĩnanĩ. O tondũ tweemanyĩsya, ithyonthe twĩ na ũtiĩwa wa naĩ kuma kwa ĩthe witũ wa mbee, Atamu. (Alo. 3:23) Ĩndĩ, nũndũ Yeova nũtwendete nĩwoosie ĩtambya nĩ kana atũtetheesye twĩthĩwe na ũnyanya mũseo vamwe nake. Mũtũmwa Yoana aandĩkie atĩĩ: “Ũndũnĩ ũũ wendo wa Ngai nĩwonanĩtw’e kwitũ, nũndũ Ngai nĩwamũtũmie Mwana wake kũũ nthĩ, ũla wasyaiwe e ũmwe, nĩ kana twĩthĩwe na thayũ kwondũ wake. Ũũ nĩw’o wendo, ti ithyĩ twamwendie Ngai, ĩndĩ nĩwe watwendie ithyĩ, na atũma Mwana wake ethĩwe nthembo ya wĩw’anĩthyo kwondũ wa naĩ sitũ.”—1 Yoa. 4:9, 10.

8, 9. Yeova eekie ata ĩvinda ya Avalaamu na Isaka nĩ kana aĩkĩĩthye kana nĩwĩanĩasya mavata ma andũ make? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 18.)

⁸ Vakuvĩ mwaka wa 1893 mbee wa kũsyawa kwa Klĩsto, ve ũndũ weekĩkie ũla wavuanisye nesa mũvango wa Yeova wa kũtetheesya andũ ala ewi nĩ kana mekwata thayũ ũtathela. Ĩandĩko ya Aevelania 11:17-19 yaĩtye ũũ: “Kwondũ wa mũĩkĩĩo Avalaamu, atatwa, aumya Isaka ethĩwe nthembo: ĩĩ, we ũla wosete na ũtanu ala matho aĩ anathemba mwana wake ũla wasyaiwe e weka; we, ũla weiwe, Ũsyao waku ũkeetwa nthĩnĩ wa Isaka: aitala kana Ngai nũtonya kũmũthayũũkya o na kũmumya akw’ũnĩ; na kuma vo amwosa ĩngĩ kwa ngelekan’yo.” O tondũ Avalaamu weeyũmbanĩtye kũthemba mwana wake, Isaka, Yeova nĩweeyumisye kumya Mwana wake, Yesũ Klĩsto, nĩ kana ovosye andũ.—Soma Yoana 3:16, 36.

⁹ No nginya Isaka ethĩwe eewie mũyo ta kĩ ĩla woovoiw’e ndakathembwe! Vate nzika, nĩwatũngie mũvea nũndũ Ngai nĩwaumisye ndũũme ĩla yaĩ kĩkuthunĩ ĩthembwe noyo vandũ vake. (Mwa. 22:10-13) Nĩkyo kĩtumi vandũ vau veetiwe “Yeova-yile,” yĩla kwa Kĩevelania yonanasya “Yeova Nĩwĩanĩasya Mavata” ma andũ make.—Mwa. 22:14.

NZĨA YA NGAI YA KWĨW’ANĨTHYA ANDŨ NAKE

10, 11. Naaũ ala matongoetye ‘ũthũkũminĩ wa wĩw’anĩthyo,’ na mekĩte ũu ata?

¹⁰ Ĩla twasũanĩa maũndũ ala Yeova wĩkĩte nĩ kana atũtetheesye twĩthĩwe anyanyae make, nĩtũmanyaa kana ũu ndwaĩ ũtonyeka vate nthembo ya Yesũ Klĩsto. Mũtũmwa Vaulo aandĩkie ũũ: “Nĩkwĩthĩwa twĩona atĩ ũmwe nĩwakwie kwondũ wa onthe, kwondũ wa ũu onthe nĩmakwie; nake nĩwamakwĩĩe onthe, nĩ kana ala me thayũ maikethĩwe naw’o ĩngĩ kwondũ woo ene, ĩndĩ no kwondũ wake ũla wakwie na athayũũka ĩngĩ kwondũ woo.”—2 Ako. 5:14, 15.

¹¹ Aklĩsto ma ĩvinda ya Atũmwa nĩmeetĩkĩlĩte “ũthũkũmi wa wĩw’anĩthyo” nũndũ nĩmamwendete Ngai, na nĩmatũngaa mũvea kwondũ wa kĩanda kyoo kya mwanya kya kũmũthũkũma. Wĩa woo wa kũtavany’a na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩwatetheeisye andũ ala maĩ na ngoo nzeo mew’anĩthw’e na Ngai, matw’ĩke anyanyae make, na ĩtina maitw’ĩka syana syake sya kĩ-veva. O ta ũu, ũmũnthĩ athũkũmi ma Yeova etĩkĩw’a mauta nĩmatavanasya. Mo maneenaa vandũ va Ngai na Klĩsto, na kĩla meanĩasya nĩkĩtumaa andũ ala me na ngoo nzeo makusw’a nĩ Yeova methĩwe etĩkĩli.—Soma 2 Akolintho 5:18-20; Yoa. 6:44; Meko 13:48.

12, 13. Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa syĩndũ ila Yeova ũtũnengete?

¹² Malondu ala angĩ monanasya nĩmeũtũngĩa Yeova mũvea nũndũ wa kũmeanĩsya mavata moo kwa kũkwata mbau Aklĩsto etĩkĩw’a mauta wĩanĩ wa kũtavany’a ũvoo mũseo. Ĩla twĩ wĩanĩ ũũ wa kũtavany’a, nĩtũtũmĩaa Mbivilia ĩla o nayo nĩ mũthĩnzĩo mũseo kuma kwa Ngai. (2 Tim. 3:16, 17) Kũtũmĩa nesa Ndeto ya Ngai mbevee ĩla tũũtavany’a nĩkũnengae angĩ mwanya wa kũkwata thayũ wa tene na tene. O na ĩngĩ, ve mũthĩnzĩo ũngĩ ũtũtetheeasya wĩanĩ ũũ wa kũtavany’a, naw’o nĩ veva mũtheu. (Nzek. 4:6; Luka 11:13) Wĩa witũ wa kũtavany’a nĩwĩthĩawa na mosyao maseo o tondũ vonanaw’a nthĩnĩ wa Kitabu cha Mwaka cha Mashahidi wa Yehova. Nĩ ũndũ wa ndaĩa ta kĩ kũtaĩa Asa witũ kwĩsĩla wĩanĩ ũũ wa kũtavany’a!

¹³ Nũndũ Ngai nũtũnengete syĩndũ mbingĩ, twaĩlĩte kwĩkũlya atĩĩ: ‘Nyie nĩnĩmũtũngĩaa Yeova mũvea kwa kũtavany’a na kĩthito? Ndonya kwĩka ata nĩ kana naĩlye nzĩa syakwa sya kũtavany’a ũvoo mũseo?’ Tũtonya kwonany’a kana nĩtũũmũtũngĩa Ngai mũvea nũndũ wa syĩndũ ila ũtũnengete kwa kwia maũndũ ma Ũsumbĩ mbee thayũnĩ witũ. Na tweeka ũu Yeova akaĩkĩĩthya kana mavata maitũ nĩmeanĩw’a. (Mt. 6:25-33) Nũndũ Yeova nũtwendete, twaĩlĩte kwĩka ũndũ tũtonya tũtanĩthye ngoo yake.—Nth. 27:11.

14. Nĩ kwa nzĩa yĩva Yeova wĩthĩĩtwe e Mũvonokya wa andũ make?

¹⁴ Mũandĩki wa Savuli, Ndaviti, aandĩkie ũũ: “Nakwa nĩ ngya na mũthĩni; ĩndĩ Mwĩaĩi nũndilikanaa: Nue mũtethya wakwa na mũvonokya wakwa.” (Sav. 40:17) Yeova nĩwĩthĩĩtwe e Mũvonokya wa andũ make me kĩkundi, mũno mũno ĩla mathĩnw’a vyũ nĩ amaitha moo. Nĩtũmũtũngĩaa Yeova mũvea mũno nũndũ kĩla ĩvinda nũtũtetheeasya nĩ kana tũendee kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku kwake ĩvindanĩ ya mathĩna.

YEOVA NŨSŨVĨAA ANDŨ MAKE

15. Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a ũndũ ĩthe wa syana wĩ wendo ũsũvĩaa mwana wake.

¹⁵ Ĩthe wa syana wĩ wendo nũthĩnĩkĩaa mavata masyo na nũisũvĩaa. Ekaa maũndũ ala ũtonya aivonokye ethĩwa syĩ mũisyonĩ. Mwana-a-asa ũmwe nĩwakwatiwe nĩ ũndũ mũna e kamwana na ndaaũlwa nĩw’o nginya ũmũnthĩ. Ĩvinda yĩmwe aumĩte ũtavany’a e na ĩthe wake nĩmesĩlile kasĩlanĩ vala maĩ no nginya mainge ũsĩ. Mbua ĩla yauĩte kwakya kũu nĩyatumĩte ũsĩ ũsu ũvinga. Nĩ kana mainge, yaĩ no nginya mathaanyũkĩle mavianĩ ala maĩ vau ũsĩnĩ. Ĩla wathaanyũkie nĩwavĩtisye ĩvia yĩmwe na avota kĩw’ũnĩ, athelekelya mavinda elĩ! Nĩweewie mũyo mũno ĩla ĩthe wake wamũkwatie na amumya ndakatwawe nĩ kĩw’ũ. O ta ũu, Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nũtũsũvĩanaa na mathĩna ala maetawe nĩ nthĩ ĩno nthũku na kumana na mũnene wayo, Satani. Vate nzika, vai vandũ vangĩ tũtonya kumya Mũsũvĩi ũngĩ mũnene ta Yeova.—Mt. 6:13; 1 Yoa. 5:19.

16, 17. Yeova atetheeisye na asũvĩa Aisilaeli ata ĩla mokitaa na Aamaleki?

¹⁶ Yeova nĩwoonanisye kana nũsũvĩaa andũ make ĩla woovoisye Aisilaeli kuma ũkombonĩ Misili, mwakanĩ wa 1513 mbee wa kũsyawa kwa Klĩsto. Amasũvĩie kwa nzĩa ya kyama nĩ kana mainge Ũkanga Mũtune. Aisilaeli nĩmesĩlile weũnĩ melekele Kĩĩma kya Sinai na mavika vandũ vetawa Levitimu.

¹⁷ Nũndũ wa wathani ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Mwambĩlĩlyo 3:15, no nginya Satani akethĩwa endaa mũno kũvithũkĩa Aisilaeli asu monekaa ta mate asũvĩe. Eekie ũu aitũmĩa Aamaleki ala maĩ amaitha ma andũ ma Ngai. (Mot. 24:20) Kwasũanĩa kĩla Yeova weanĩisye ĩvinda yĩmwe aitũmĩa aũme aa ana aĩkĩĩku: Yosua, Mose, Aluni, na Uulu. Yosua vamwe na aũme make nĩmaendie kaũnĩ mokite na Aamaleki, nake Mose, Aluni, na Uulu mathi kalĩmanĩ kaĩ vau vakuvĩ. Kaũnĩ ũsu, Aisilaeli nĩmameisye vinya kwĩ Aamaleki ĩvinda yĩla Mose wookĩlilye moko make. Ĩndĩ ĩla wanoie, Aluni na Uulu nĩmatw’ĩĩkie moko make. Kwoou ‘Yosua amakĩlilye Amaleki na andũ make vinya’ nũndũ wa ũtethyo na ũsũvĩo wa Yeova. (Kuma 17:8-13) Mose nĩwaakie kĩthembeo vau na akĩta “Yeova-nisi,” yĩla kwa Kĩevelania yonanasya “Yeova Nĩ Kĩtuĩ kya Ũsindi Wakwa.”—Soma Kuma 17:14, 15.

YEOVA NŨSŨVĨAA ATHŨKŨMI MAKE ĨLA MEŨTATWA NĨ SATANI

18, 19. Yeova ethĩĩtwe aisũvĩa athũkũmi make ata matukũnĩ aa?

¹⁸ Yeova nũsũvĩaa ala mamwendete na ala mamwĩw’aa. O naitũ ĩla twavithũkĩwa nĩ amaitha nĩtũmwĩkwatasya Yeova atũsũvĩe o tondũ Aisilaeli ala maĩ Levitimu mamwĩkwatisye. Yeova nĩwĩthĩĩtwe aitũsũvĩa twĩ kĩkundi na nũtũsũvĩaa ĩla twavithũkĩwa nĩ Ndevili. Kwasũanĩa ũndũ Ngai wĩthĩĩtwe aisũvĩa ana-a-asa maitũ ĩla meũthĩnw’a nũndũ wa kũlea kwĩlikya kaũnĩ. Kwa ngelekany’o, nĩweekie ũu ĩvinda yĩla kyama kya Nazi kyasumbĩkĩte nthĩ ya Germany na nthĩ ingĩ myakanĩ ya 1930 na mwambĩĩonĩ wa myaka ya 1940. Kũsoma na kũsũanĩa ĩũlũ wa maũndũ ala mawetetwe nthĩnĩ wa Kitabu cha Mwaka, ala maeleetye ũndũ Yeova wĩthĩĩtwe aisũvĩa andũ make ĩvindanĩ ya mathĩna kũkatuma twĩthĩwa twĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu kana Yeova nĩwe Wĩvitho witũ.—Sav. 91:2.

¹⁹ O na ĩngĩ, Yeova nũtũsũvĩaa aitũmĩa ũseũvyo wake na mavuku ala matumbĩthaw’a nĩw’o. Kwasũanĩa ũndũ myolooto ĩsu yĩthĩĩtwe ĩitũsũvĩa matukũnĩ aa. O na kau nthĩ ĩendee kwĩlikya mũno maũndũnĩ ma ũlaalai, ũnywi, na kwĩloela visa kana kũsoma ũvoo wa ũlaalai, Yeova nĩwĩthĩĩtwe aitũlilikany’a ũndũ tũtonya kwĩsũvĩana na maũndũ ala matonya kwananga ũnyanya witũ nake. Kwa ngelekany’o, nĩtũkwataa ũtao ĩũlũ wa ũndũ tũtonya kwĩvetangana na itindo nthũku ila syumanaa na kũtũmĩa naĩ isese sya Indaneti sya kũea ngewa.a—1 Ako. 15:33.

20. Ikundi sya Kĩklĩsto itũtetheeasya ata kũkwata ũsũvĩo na motao?

²⁰ Tũtonya kwonany’a ata kana ‘nĩtũmanyĩaw’a nĩ Yeova’? Nĩ kwa kũatĩĩa ũndũ watwĩaĩa twĩke. (Isa. 54:13) Nĩtũkwataa ũsũvĩo kuma ikundinĩ sya Kĩklĩsto nũndũ atumĩa ma kĩkundi nĩmatũnengae ũtao kuma Maandĩkonĩ. (Aka. 6:1) Yeova nũtwonasya wendo wake kwĩsĩla atumĩa asu ala nĩ “mĩthĩnzĩo.” (Aev. 4:7, 8) Twaĩlĩte kwosa ũtao woo ata? Twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩ na wĩnyivyo na twĩ ewi nĩ kana Yeova atũathime.—Aevl. 13:17.

21. (a) Twaĩle kũtw’a kwĩka ata? (b) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

²¹ Ekai tũtw’e kũtongoew’a nĩ veva mũtheu na tũyĩtĩkĩla kũtongoew’a nĩ Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. O na ĩngĩ, nĩtwaĩlĩte kũsũanĩa ũndũ mwĩkalo wa Yesũ Klĩsto wailyĩ e kũũ nthĩ, na tũitata kũatĩĩa ngelekany’o yake ĩte maela. Yesũ nĩwanengiwe mũthĩnzĩo mũnene nũndũ wa kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku nginya kĩkw’ũ. (Avi. 2:5-11) O naitũ tũkaathimwa mũno twaendeea kũmwĩkwatya Yeova na ngoo yitũ yonthe. (Nth. 3:5, 6) Kwoou, ekai tũendee kũmwĩkwatya Yeova nĩ kana atwĩanĩsye mavata maitũ na ayĩthĩwa Mũsũvĩi witũ ũte maela. Kũmũthũkũma Yeova nĩkũetae ũtanu mwingĩ na nĩ ndaĩa ya mwanya. Wendo witũ nũkũendeea kwongeleka ĩla tũũneenea ũndũ Ĩthe witũ wa ĩtunĩ wĩthĩawa e Mũnyanyae witũ mũnene. Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe nĩyĩũneenea ũndũ ũsu.

[Maelesyo]