Lilikanaa Kana Yeova nĩ “Ngai wĩ Thayũ”

1. Nĩ kyaũ kĩtetheeasya andũ ma Yeova kũendeea kũmũthaitha o na kau nĩmakwatawa nĩ mathĩna?

MBIVILIA yaasya kana tũtwĩe “mavinda ma mũisyo na momũ.” (2 Tim. 3:1) O vamwe na mathĩna ala makwataa andũ onthe nthĩnĩ wa nthĩ ĩno nthũku, andũ ma Yeova nĩmavĩngawa na makathĩnwʼa. Nĩ kyaũ kĩtũtetheeasya kũendeea kũmũthaitha Yeova o na kau nĩtũkwatawa nĩ mathĩna asu? Ũndũ ũla mũnene nĩ kana nĩtwĩsĩ Yeova nĩ “Ngai wĩ thayũ.”—Yel. 10:10; 2 Tim. 1:12.

2. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yeova nĩ Ngai wĩ thayũ?

² Yeova nĩwonaa mathĩna onthe ala matũkwataa na mavinda onthe nĩwĩthĩawa eyũmbanĩtye kũtũtetheesya. (2 Mav. 16:9; Sav. 23:4) Twamwonaa ta Ngai wĩ thayũ, kĩu kĩkatũtetheeasya tũmĩĩsye thĩna o na wĩva ũla ũtonya kũtũkwata. Kwoona ũndũ Mũsumbĩ Ndaviti weeyoneie ũwʼo wa ndeto isu.

3. Ndaviti oonanasya ata yĩla waisye kana “Yeova e thayũ”?

³ Ndaviti nĩwamwĩsĩ Yeova na nĩwamwĩkwatasya. Yĩla wamanthawa nĩ amaitha make, Mũsumbĩ Saũlo e ũmwe, Ndaviti nĩwamũvoyie Yeova amũtetheesye. (Sav. 18:6) Na yĩla wasũngĩiwe mboya yake na avonokwʼa, aisye ũũ: “Yeova e thayũ.” (Sav. 18:46) Ĩndĩ we oonanasya ata? Ĩvuku yĩmwe yĩeleetye Mbivilia yaĩtye kana Ndaviti akindĩlĩĩlaa ũndũ Yeova ne “Ngai wĩ thayũ na mavinda onthe ũvonokasya andũ make.” Kwa wʼo, Ndaviti nĩweeyoneete we mwene kana Ngai e thayũ, na kĩu nĩkyamwĩkĩaa vinya aendeee kũmũthũkũma na kũmũtaĩa.—Sav. 18:​28, 29, 49.

4. Tũtethekaa ata twamwonaa Yeova ta Ngai wĩ thayũ?

⁴ Tũkamũthũkũmaa Yeova na kĩthito twamwonaa ta Ngai wĩ thayũ. Tũkakwataa vinya wa kũmĩĩsya matatwa na tũkeethĩawa twĩ athangaau tũimũthũkũma. Na mũthya, tũkeethĩwa tũtwʼĩte vyũ kũmũthengeea.

NGAI ŨLA WĨ THAYŨ AKAŨNENGA VINYA

5. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũlũlũmĩĩlya yĩla twakwatwa nĩ mathĩna? (Avilivi 4:13)

⁵ Tũkomĩĩasya thĩna o na wĩva, wĩthĩwe nĩ mũnene kana nĩ mũnini, twalilikanaa kana Yeova e thayũ na e vo atũtetheesye. O na eka ũu, vai thĩna o na ũmwe wĩsa kũmũema. Nĩwe Mwene Vinya Wʼonthe, na no atũnenge vinya wa kũmĩĩsya. (Soma Avilivi 4:13.) Na ũndũ ũsu nũtũlũlũmĩĩlasya yĩla twakwatwa nĩ mathĩna. Yĩla twoona Yeova aitũtetheesya mathĩnanĩ ala manini, kĩu nĩkĩtũĩkĩĩthasya kana akatũtetheesya o na twakwatwa nĩ mathĩna manene.

6. Yĩla Ndaviti waĩ wa mũika, nĩ maũndũ meva meekĩkie matuma amũĩkĩĩa Yeova mũnango?

⁶ Kwoona maũndũ elĩ mamũkwatie Ndaviti na matuma amũĩkĩĩa Yeova mũnango. Yĩla waĩthasya e wa mũika, nduva na mũnyambũ nĩsyakuie tũlondu twa ĩthe wake. Mavinda asu elĩ, Ndaviti nĩwasembanisye nyamũ isu e na ũkũmbaũ na atangĩĩa tũlondu tũu. O na vailye ũu, we ndaaĩkũna kĩthũi. Nĩweesĩ kana Yeova nĩwe wamũnengete vinya wa kwĩanĩsya maũndũ asu. (1 Sam. 17:​34-37) Ndaviti ndaaũlwa nongi nĩ maũndũ asu. Na yĩla wamavindĩĩsya, nĩwaĩkĩĩaa vyũ kana Ngai ũla wĩ thayũ akamũnenga vinya ĩvinda yũkĩte.

7. Kwĩthĩwa na woni mũseo kwatetheeisye Ndaviti ata kũsinda Ngoliathu?

⁷ Ĩtina, o na Ndaviti atavikĩtye myaka 20, nĩwaendie kambinĩ ya asikalĩ ma Isilaeli. Eethĩie kana asikalĩ asu nĩmalikĩtwe nĩ wia nũndũ wa mũsikalĩ wa Avilisiti weetawa Ngoliathu, ũla waĩ ĩmũndũ ĩnene na ‘wavũthĩtye ita sya Isilaeli.’ (1 Sam. 17:​10, 11) Maĩ na wia nũndũ matũngie kĩlĩko vala ve Ngoliathu na ndeto sya kĩvũthya ila wawetie. (1 Sam. 17:​24, 25) Ĩndĩ Ndaviti aĩ na woni wĩ kĩvathũkanyʼo. Nĩweesĩ kana Ngoliathu ndavũthĩĩasya ĩta sya Isilaeli, ĩndĩ avũthĩĩasya “ita sya Ngai ũla wĩ thayũ.” (1 Sam. 17:26) We atũngĩte kĩlĩko kyake vala ve Yeova. Nĩwaĩkĩĩe vyũ kana Ngai ũla wamũtethetye yĩla waĩthasya aĩ amũtetheesye ĩvindanĩ yĩu. Vate nzika, nũndũ Ndaviti nĩwatetheeiwʼe nĩ Ngai, nĩwamũsindie Ngoliathu.—1 Sam. 17:​45-51.

8. Tũtonya ata kũĩkĩĩa vyũ kana Yeova akatũtetheeasya? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁸ O naitũ no tũmĩĩsye mathĩna twalilikanaa kana Ngai ũla wĩ thayũ nĩwĩyũmbanĩtye kũtũtetheesya. (Sav. 118:6) No tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ ũndũnĩ ũsu twasũanĩa maũndũ ala ũtwĩkĩte. Kwoou soma ngewa syĩ Mbivilia nĩ kana iũlilikanyʼe ũndũ Yeova wavonokisye athaithi make. (Isa. 37:​17, 33-37) O na ĩngĩ, ĩloele kana ũsome ũvoo wĩ nthĩnĩ wa kĩsese kitũ kya jw.org wone ũndũ Yeova wĩthĩĩtwe aitwʼĩĩka ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ĩvindanĩ yĩĩ. O vamwe na ũu, vindĩĩsya mavinda ala Yeova ũkũtetheesye we mwene. Na ndũkakwʼe ngoo ethĩwa vai ũndũ wa mwanya ũkomanĩte nawʼo ũtonya kũelekanwʼa na kũkita nduva kana mũnyambũ. Nĩkĩ? Nũndũ vate nzika, Yeova nũkwĩkĩte maũndũ maingĩ thayũnĩ! Kwa ngelekanyʼo, nũkũthoketye wĩthĩwe mũnyanyae. (Yoa. 6:44) Na o na ũmũnthĩ, ũendeee kũmũthũkũma nũndũ nũkũtetheeasya. Wĩona ata ũkamũkũlya aũtetheesye kũlilikana mavinda ala wasũngĩie mboya syaku, aũtetheesya ĩvindanĩ yĩla yaaĩlĩte, kana akũsũvĩa ĩvinda waĩ thĩnanĩ? Kũvindĩĩsya maũndũ ta asu kũkakũĩkĩĩthasya kana Yeova akaendeeaa kũũtetheesya.

9. Yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, nĩ ũndũ wĩva twaĩle kũlilikana? (Nthimo 27:11)

⁹ Tũkeethĩawa na woni ũla waĩlĩte ĩũlũ wa mathĩna ala meũtũkwata twamwonaa Yeova ta Ngai wĩ thayũ. Ata? Tũkoonaa mathĩna asu ta ũndũ mũnene ũmũkonetye Yeova na Satani. Ndevili aasya kana twakwatwa nĩ mathĩna, tũkamũtia Yeova. (Yovu 1:​10, 1; soma Nthimo 27:11.) Ĩndĩ twaendeea kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku o na yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, kĩu kyonanasya kana nĩtũmwendete Yeova na kana Ndevili nĩ mũkengani. Nĩwĩthĩwa ũvĩngawa nĩ silikalĩ, ũkwatĩtwe nĩ mathĩna ma mbesa, andũ kĩsionĩ maleaa kwĩthukĩĩsya ũvoo mũseo, kana maũndũ angĩ ta asu? Ethĩwa nũkwatĩtwe nĩ maũndũ ta asu, lilikana kana maũnengete mwanya mũseo wa kũtanĩthya ngoo ya Yeova. O na lilikana kana ndakaeka ũtatwe kũvĩtũka ũndũ ũtonya kũmĩĩsya. (1 Ako. 10:13) Akaũnenga vinya wa kũmĩĩsya.

NGAI ŨLA WĨ THAYŨ AKAŨTUVA

10. Ngai ũla wĩ thayũ akatuva ata ala mamũthaithaa?

¹⁰ Yeova nũnengae ĩtuvi ala mamũthaithaa. (Aevl. 11:6) Nũtũnengae mũuo na ũtanu oyu na akatũnenga thayũ ũtathela ĩvinda yũkĩte. No tũmũĩkĩĩe Yeova tũte na nzika kana e na mea na vinya wa kũtũtuva. Na kĩu nĩkĩtumaa twĩthĩwa na maũndũ maingĩ ma kwĩka tũimũthũkũma, o ũndũ athũkũmi make aĩkĩĩku ma tene meekie. Kĩu nokyo Timotheo weekie ĩvindanĩ ya atũmwa.—Aevl. 6:​10-12.

11. Nĩkĩ Timotheo wathũkũmaa na kĩthito kĩkundinĩ? (1 Timotheo 4:10)

¹¹ Soma 1 Timotheo 4:10. Timotheo nĩwamwĩkwatĩtye Ngai ũla wĩ thayũ. Kwoou aĩ na kĩtumi kĩseo kya kũthũkũma na kĩthito na ate kũnoa. Kwa nzĩa syĩva? Mũtũmwa Vaulo amwĩkĩie vinya eke maendeeo ethĩwe mwalimũ na mũneeni mũseo. Timotheo aaĩlĩte kwĩthĩwa e ngelekanyʼo nzeo kwa athaithi ala angĩ, methĩwe nĩ ma mũika kana nĩ akũũ. O na nĩwanengiwe ianda ingĩ itaĩ laisi, ta kũnenga mũndũ ũtao o nesa ĩndĩ e mũlũmu. (1 Tim. 4:​11-16; 2 Tim. 4:​1-5) Mavinda amwe, andũ angĩ mayoonaa wĩa ũla watethasya o na mayamũtũngĩaa mũvea, ĩndĩ nĩweesĩ nesa kana Yeova akamũtuva.—Alo. 2:​6, 7. 

12. Nĩkĩ atumĩa maendeeaa kũthũkũma na kĩthito kĩkundinĩ? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹² O na ũmũnthĩ, atumĩa no methĩwe mate na nzika kana Yeova nĩwonaa na nĩwendeeawʼa nĩ wĩa woo mũseo. O vamwe na kũsũvĩa ĩĩthya, kũmanyĩsya, na kũtavanyʼa, aingĩ moo nĩmakwataa mbau wĩa wa myako na nĩmatetheeasya yĩla kwaumĩla mĩisyo. Namo angĩ mathũkũmaa Kamitiinĩ sya Maũndũ ma Sivitalĩ kana Ikundinĩ sya Kwona Awau. Atumĩa ala meyumasya nĩ kana matetheesye mawĩanĩ asu nĩmesĩ kĩkundi nĩ kya Yeova, ĩndĩ ti kya andũ. Nũndũ wa kĩtumi kĩu, nĩmeyumasya na ngoo yonthe iandanĩ syoo na nĩmesĩ nesa kana Yeova akamatuva nũndũ wa kyonthe kĩla mekaa.—Ako. 3:​23, 24.

13. Yeova ewʼaa ata oona kĩthito kĩla twĩkĩaa ũthũkũminĩ wake?

¹³ Ti kĩla mũndũ ũtonya kũtwʼĩka mũtumĩa. Ĩndĩ kĩla ũmwe witũ ve kĩndũ ũtonya kũmũnenga Yeova. Ngai witũ nũtanaa mũno yĩla tweeka kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana tũmũthũkũme. Nĩwonaa mĩvothi ĩla tumasya kwondũ wa wĩa wa nthĩ yonthe, o na ethĩwa ĩninĩvĩte ata. Nũtanaa mũno yĩla woona twookĩlya kwʼoko nĩ kana tumye maelesyo maũmbanonĩ, o na ethĩwa twĩthĩawa na nthoni, na yĩla twaekea ala matũvĩtĩsye. O na yĩla ũkwĩwʼa ta ũtesa kwĩka maũndũ maingĩ kwondũ wa Yeova ũndũ ũtonya kwenda, ĩkĩĩa vyũ kana nĩwendeeawʼa nĩ kĩla wĩkaa. Nũkwendete nũndũ wa kĩu wĩkaa na akaũtuva.—Luka 21:​1-4.

ENDEEA KŨMŨTHENGEEA NGAI ŨLA WĨ THAYŨ

14. Kũmũthengeea Yeova kũtonya kũtũtetheesya ata tũendeee kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹⁴ Tweethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, ũkeethĩwa wĩ ũndũ wĩ laisi kwĩkala twĩ aĩkĩĩku. Ũu nowʼo Yosevu weekie. Nĩwaleile vyũ kwĩka ũlaalai. Aĩ na ngwatanĩo nzeo na Yeova na ndendaa kũmũthatya. (Mwa. 39:9) Nĩ kana twĩthĩwe anyanya ma Yeova, nĩtwaĩle kũmantha ĩvinda tũmũvoye na tũyĩmanyĩsya Ndeto yake. Na kĩu kĩkalũlũmĩĩlya ũnyanya witũ nake. O ta Yosevu, tweethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, tũikeka ũndũ ũtonya kũmũthatya.—Yak. 4:8.

15. Nĩ kyaũ tũkwĩmanyĩsya twasũanĩa kĩla kyakwatie Aisilaeli yĩla maĩ weũnĩ? (Aevelania 3:12)

¹⁵ Ala moolwa kana Yeova nĩ Ngai wĩ thayũ wĩthĩaa nĩ laisi kwoo kũeka kwĩthĩwa me aĩkĩĩku. Kwavindĩĩsya kĩla kyakwatie Aisilaeli yĩla maĩ weũnĩ. Nĩmeesĩ kana Yeova e kwʼo, ĩndĩ nĩmambĩĩie kwĩthĩwa na nzika kana nũkũmanenga kĩla me na vata nakyo. Makũlilye: “Yeova e vamwe naitũ, kana ti wʼo?” (Kuma 17:​2, 7) Nũndũ wa kĩtumi kĩu, nĩmamũleile Ngai. Tũyenda o na vanini kũatĩĩa ngelekanyʼo yoo nthũku.—Soma Aevelania 3:12.

16. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtata mũĩkĩĩo witũ?

¹⁶ Nthĩ ĩno nĩtumaa vethĩwa ve vinya kũendeea kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Aingĩ maasya kũi Ngai. Na mavinda maingĩ, ala mekaa maũndũ ala Yeova ũleete monekaa ta maendeee nesa. Mũĩkĩĩo witũ no ũtatwe yĩla twoona ũndũ ta ũsu. O na kau nĩtũĩkĩĩaa kana Ngai e kwʼo, no twambĩĩe kwĩthĩwa na nzika kana akatũtetheeasya. Mũandĩki wa Savuli ya 73 o nake ve ĩvinda weewie oou. Oonaa ala mamũthyũlũlũkĩte mate kũatĩĩa mĩao ya Ngai ĩndĩ maitanĩa thayũ. Nũndũ wa kĩtumi kĩu, nĩwambĩĩe kwĩthĩwa na nzika kana nĩwaaĩlĩte methonĩ ma Ngai.—Sav. 73:​11-13.

17. Nĩ kyaũ kĩkatũtetheeasya tũendeee kũmũthengeea Yeova?

¹⁷ Nĩ kyaũ kyatetheeisye mũandĩki wa Savuli avĩndũe woni wake? Nĩwavindĩĩisye kĩla kĩkakwata ala maeka kũmũĩkĩĩa Yeova. (Sav. 73:​18, 19, 27) O na ĩngĩ, nĩwavindĩĩsye moseo ma kũmũthũkũma Yeova. (Sav. 73:24) O naitũ no tũvindĩĩsye moathimo ala Yeova ũtũnengete. Sũanĩa ũndũ thayũ waku wĩthĩwa ũilye ta keka ndũmũthũkũmaa Yeova. Kwĩka ũu no kũtũtetheesye tũkethĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu na tũyasya ũũ mũandĩki wa Savuli waisye: “Nĩ ũseo kwakwa kũthengeea Ngai.”—Sav. 73:28.

18. Nĩkĩ tũtaĩlĩte kũkĩa ĩvinda yũkĩte?

¹⁸ No tũmĩĩsye mathĩna o na meva ala matonya kũtũkwata mĩthenyanĩ ĩno ya mũminũkĩlyo nũndũ twĩ “ngombo sya Ngai ũla wĩ thayũ na wa wʼo.” (1 Ath. 1:9) Ngai witũ e kwʼo na nũtetheeasya ala mamũthaithaa. Nĩwaĩkĩĩthisye athũkũmi make ma tene kana aĩ vamwe namo, na nowʼo ũtũĩkĩĩthĩtye ũmũnthĩ. O mĩtũkĩ, tũkilyĩ kũkwatwa nĩ thĩna mũnene ũla ũkethĩwa vaa ĩũlũ wa nthĩ. Ĩndĩ tũikethĩwa twĩ ithyoka. (Isa. 41:10) Ekai ithyonthe “twĩthĩwe na ũkũmbaũ mũnene, na kwasya: ‘Yeova nĩwe mũtetheesya wakwa; ndikakĩa kĩndũ.’”—Aevl. 13:​5, 6.