Ũndũ Yeova Ũtũtetheeasya Kũmĩĩsya

1. Nĩkĩ twaĩle kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo, na tũtonya kũũkwata va? (1 Vetelo 5:10)

MĨTHENYANĨ ĩĩ myũmũ ya mũminũkĩlyo, andũ ma Yeova nĩmekwenda wũmĩĩsyo. Twĩasya ũu nũndũ amwe nĩmethĩĩtwe me awau kwa ĩvinda yĩasa. Angĩ namo nĩmaendeee kũmĩanĩsya na woo wa kũkwʼĩĩwa nĩ mwendwa woo. Namo angĩ nĩmavĩngawa nĩ andũ moo ma mũsyĩ kana nĩ anene ma silikalĩ. (Mt. 10:​18, 36, 37) Ĩndĩ ĩthĩwa ũte na nzika kana o na ethĩwa ũkwatĩtwe nĩ ũndũ wĩva, Yeova no aũtetheesye ũkomĩĩsya.—Soma 1 Vetelo 5:10.

2. Ũtonyi wa kũmĩĩsya ũla twĩthĩawa nawʼo twĩ Aklĩsto wumaa va?

² Wũmĩĩsyo nĩ ũtonyi wa kũkitana na ũndũ mũna na kũendeea kwĩthĩwa na wĩkwatyo o na twakwatwa nĩ mawetu, twathĩnwʼa, kana twatatwa. Ũtonyi ũsu twĩthĩawa nawʼo twĩ Aklĩsto wumaa kwa Yeova, ũla ũtonya kũtũnenga “vinya ũvĩtũkĩte wa mũndũ,” ĩndĩ tũiũkwataa kwa vinya witũ ene. (2 Ako. 4:7) Ĩsomonĩ yĩĩ, nĩtũũneenea maũndũ ana Yeova wĩkĩte nĩ kana atũtetheesye kũmĩĩsya. O na nĩtũkwona ũndũ tũtonya kũmatũmĩa nesa.

MBOYA

3. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana mboya nĩ mũthĩnzĩo wa mwanya mũno?

³ Ve mũthĩnzĩo wa mwanya Yeova ũtũnengete nĩ kana ũtũtetheesye tũmĩĩsye. Mũthĩnzĩo ũsu nĩ ũtonyi wa kwĩthĩwa tũtonya kũneena nake na akatwĩthukĩĩsya, o na kau twĩ andũ me na naĩ. (Evl. 4:16) Kwasũanĩa ũndũ ũũ: No tũmũvoye ĩvinda o na yĩva na ĩũlũ wa ũndũ o na wĩva. Na no atwĩthukĩĩsye o na ethĩwa twĩmũvoya na kĩthyomo kĩva kana twĩmũvoya twĩ va, twĩthĩwe twĩ vandũ twĩ ithyoka kana twĩ yela. (Yona 2:​1, 2; Meko 16:​25, 26) Eka ũu, o na ethĩwa twĩ na kĩũũyũ kingĩvĩte ata nginya ũkethĩa tũi na ndeto sya kũelesya kĩla kĩ ngoonĩ, Yeova nĩwĩthĩawa atonya kũelewa kĩla tũkwenda kũweta. (Alo. 8:​26, 27) Kwa wʼo, mboya nĩ mũthĩnzĩo wa mwanya mũno Yeova ũtũnengete!

4. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana yĩla twamũvoya Yeova atũtetheesye kũmĩĩsya ũndũ ũsu wĩthĩawa wosanĩte na kwenda kwake?

⁴ Yeova atũĩkĩĩthĩtye Ndetonĩ yake kana “twavoya kĩndũ o na kĩva kwosana na kwenda kwake, nũtwĩthukĩĩasya.” (1 Yoa. 5:14) Yo no tũmũvoye Yeova atũtetheesye tũmĩĩsye? Ĩĩ! Ũsu nĩ ũndũ wosanĩte na kwenda kwake. Nĩkĩ tũtonya kwasya ũu? Nũndũ yĩla twoomĩĩsya matatwa, twĩthĩawa tũimũnenga ũndũ wa kũsũngĩa ũla ũmũvũthasya, nake nĩ Satani, ũla nĩwe Ndevili. (Nth. 27:11) O na eka ũu, Mbivilia yaĩtye kana nĩwĩthĩawa na mea ma kwonanyʼa “vinya wake kwondũ wa ala ngoo yoo ĩlũmanĩtye vyũ nake.” (2 Mav. 16:9) Kwoou no twĩthĩwe tũte na nzika kana Yeova e na vinya na wendi wa kũtũtetheesya tũmĩĩsye.—Isa. 30:18; 41:10; Lũka 11:13.

5. Mboya ĩtonya kũtũtetheesya ata twĩthĩwe na mũuo wa kĩlĩko? (Isaia 26:3)

⁵ Mbivilia yaĩtye kana yĩla twavoya na kĩthingʼĩĩsyo ĩũlũ wa maũndũ ala meũtũthĩnyʼa, “mũuo wa Ngai ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi wʼonthe ũkasũvĩaa ngoo [sitũ] na ilĩko [sitũ].” (Avi. 4:7) Kwasũanĩa ũndũ kĩu kyonanasya. Andũ ala matamũthũkũmaa Yeova nĩmakwatawa nĩ mathĩna, na no matate kũtũmĩa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo nĩ kana methĩwe na mũuo wa kĩlĩko. Kwa ngelekanyʼo, amwe no matũmĩe nzĩa ya kũvindĩĩsya ĩkũmatetheesya kũvetanga mosũanĩo onthe kĩlĩkonĩ nĩ kana mewʼe mausya. Ĩndĩ kwĩka ũu no kũmalikye mũisyonĩ. (Sianĩsya na Mathayo 12:​43-45.) Kĩvathũkanyʼo na ũu, mũuo ũla Yeova ũtũnengae yĩla twamũvoya ndwĩsa kũelekanwʼa o na vanini na ũla mũndũ ũtonya kũkwata avindĩĩsya kwa nzĩa ĩsu. Yĩla twamũvoya Yeova, twĩthĩawa tũyonanyʼa kana nĩtũmwĩkwatĩtye vyũ, nake nũendeeaa kũtũnenga “mũuo mwĩanĩu.” (Soma Isaia 26:​3, BK.) Na ũndũ ũmwe Yeova wĩkaa akatũnenga mũuo ũsu nĩ kũtũtetheesya tũlilikane maũndũ ma kũkiakisya ala twĩmanyĩĩtye Ndetonĩ yake. Maũndũ asu nĩmatumaa ilĩko sitũ na ngoo sitũ iusya nũndũ nĩtwĩsĩ kana nũtũthĩnĩkĩaa na endaa tũendeee nesa.—Sav. 62:​1, 2.

6. Ũtonya ata kũtetheka vyũ nĩ mũthĩnzĩo ũla tũnengetwe wa mboya? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁶ Kĩla ũtonya kwĩka. Yĩla ũendeee kũmĩanĩsya na maũndũ meũtata mũĩkĩĩo waku, “mwaũĩe Yeova mũio waku” na ũimũvoya aũnenge mũuo. (Sav. 55:​22, BK) O na ĩngĩ, voya ũkwate ũĩ nĩ kana ũũtetheesye kũmanya ũndũ ũtonya kũthĩnĩkĩa ĩtatwa yĩla yĩũkwatĩte. (Nth. 2:​10, 11) Eka ũu, ndũkolwe nĩ kũtũnga mũvea. (Avi. 4:6) Sũanĩa maũndũ ala mekwonanyʼa kana Yeova nũendeee kũũtwʼĩĩka na ũimũtũngĩa mũvea. Na mwa ndũkaeke ĩtatwa yĩla yĩũkwatĩte yĩũlinde metho wĩthĩe ndũtonya kwona moathimo ala ũkwatĩte.—Sav. 16:​5, 6.

NDETO YA NGAI

7. Kwĩmanyĩsya Mbivilia kũtonya kũtũtetheesya ata tũmĩĩsye?

⁷ Yeova nũtũnengete Ndeto yake nĩ kana ĩtũtetheesye kũmĩĩsya. Twĩasya ũu nũndũ yĩthĩawa na mĩsoa mingĩ ĩla ĩtũĩkĩĩthasya kana akatũtwʼĩĩkaa. Kwoona ngelekanyʼo ĩmwe. Ĩandĩko ya Mathayo 6:8 yaĩtye: “Ĩthe wenyu nĩwĩthĩawa esĩ mavata menyu o na mũtambĩte kũmũtavya.” Yesũ nĩwe waneenie ndeto isu, na we nũmwĩsĩ Yeova nesa vyũ kwĩ mũndũ ũngĩ o na wĩva. Kwoou yĩla tũũthĩna, no twĩthĩwe tũte na nzika kana Yeova nĩwĩsĩ kĩla twĩ na vata nakyo na nũkũtũtetheesya. Mbivilia yusĩe mĩsoa ĩngĩ ta ĩsu ĩla ĩtonya kũtũnenga vinya wa kũmĩĩsya mathĩna.—Sav. 94:19.

8. (a) Nengane ngelekanyʼo ya mwolooto wĩ Mbivilianĩ ũtonya kũtũtetheesya kũmĩĩsya. (b) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũlilikane myolooto ĩla yĩ Mbivilianĩ yĩla tũkwenda kũmĩtũmĩa?

⁸ Myolooto ĩla yĩ Mbivilianĩ no ĩtũtetheesye kũmĩĩsya. Na ũu nĩ wʼo nũndũ yĩthĩawa na ũĩ ũtonya kũtũtetheesya twĩke motwi maseo. (Nth. 2:​6, 7) Kwa ngelekanyʼo, Mbivilia ĩtwĩkĩĩte vinya tũthĩnĩkĩae mathĩna ma mũthenya ũmwe tũ vandũ va kwĩmakĩa mũno ĩũlũ wa kĩla kĩtonya kumĩla ũnĩ. (Mt. 6:34) Ethĩwa twĩ na kĩmanyĩo kya kũsomaa Maandĩko na kũmavindĩĩsya, ũkeethĩaa nĩ laisi kũlilikana myolooto mĩna yĩla tũkwenda kũmĩtũmĩa.

9. Twĩwʼaa ata yĩla twasoma ngewa sya athũkũmi ma Yeova ala mawetetwe Mbivilianĩ?

⁹ O na ĩngĩ, Mbivilia yĩ na ngewa sya andũ o taitũ ala mamwĩkwatisye Yeova na amatwʼĩĩka. (Evl. 11:​32-34; Yak. 5:17) Yĩla twavindĩĩsya ngewa ta isu, nĩtwĩthĩawa tũte na nzika kana Yeova nĩ ‘wĩvitho witũ na vinya witũ, ũtethyo wĩ vakuvĩ twĩ thĩnanĩ.’ (Sav. 46:​1, BK) Na yĩla twoona ũndũ athũkũmi asu ma Yeova ma tene moonanisye kana maĩ na mũĩkĩĩo na wũmĩĩsyo, kĩu nĩkĩtwĩkĩaa vinya tũatĩĩe ngelekanyʼo yoo.—Yak. 5:​10, 11.

10. Ũtonya ata kũtũmĩa Ndeto ya Ngai nesa vyũ?

¹⁰ Kĩla ũtonya kwĩka. Somaa Mbivilia kĩla mũthenya na ũiandĩka vandũ mĩsoa ĩla mũno mũno ũkwona ĩtonya kũkwĩkĩa vinya. O na andũ aingĩ nĩmethĩĩte kana kũsoma ĩandĩko ya kĩla mũthenya kwakya nĩ nzĩa nzeo ya kwambĩĩa mũthenya, na kĩu nĩkĩmanengae ũndũ wa kwĩkĩa vinya matonya kũũvindĩĩsya mũthenya wʼonthe. Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Mariea nĩweeyoneie ũwʼo wa ndeto isu yĩla asyai make meethĩiwe na ũwau wa kanza. Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye kũmĩĩsya o aendeee kũmasũvĩa myei mĩvũthũ matanakwʼa? Aĩtye: “Kĩla kwakya nĩnasomaa ĩandĩko ya kwakya nthĩnĩ wa kavuku Kũneenea Maandĩko Kĩla Mũthenya na ndiyĩvindĩĩsya. Kwĩka ũu nĩkwandetheeasya kĩla mũthenya kũmũsũanĩa Yeova na maũndũ maseo ala ũtũmanyĩasya Ndetonĩ yake vandũ va o kũsũanĩa ũndũ ũla wangwatĩte.”—Sav. 61:2.

ATHAITHI ALA ANGĨ

11. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa kwĩkĩa vinya kũmanya kana ti ithyĩ twĩ ithyoka tũkwatawa nĩ mathĩna?

¹¹ Yeova nũtũnengete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ nĩ kana matũtetheesye kũmĩĩsya. Eka ũu, o kũmanya kana “mathĩna [o ala matũkwataa] nomo makwataa ana-a-asa [maitũ] onthe ĩũlũ wa nthĩ” nĩkũtũĩkĩĩthasya kana tũi ithyoka. (1 Vet. 5:9) Kwa wʼo, no twĩthĩwe tũte na nzika kana o na twakwatwa nĩ ũndũ wĩva, ve angĩ makwatiwe nĩ ũndũ ta ũsu na moomĩĩsya. Na kĩu no kĩtũtetheesye kũmanya kana o naitũ no tũmĩĩsye!—Meko 14:22.

12. Aklĩsto ala angĩ matonya kũtũtethya ata, naitũ tũtonya kwĩka ata kwondũ woo? (2 Akolintho 1:​3, 4)

¹² Athaithi ala angĩ no matwĩkĩe vinya yĩla tũendeee kũmĩĩsya mathĩna. Na mũtũmwa Vaũlo nĩweeyoneie ũwʼo wa ndeto isu. Kaingĩ, nĩwatũngĩaa mũvea ala mamũtetheeasya yĩla waĩ kyovonĩ kya nyũmba, o na nĩwamawetie na masyĩtwa. Nĩmamũkiakiisye, mamwĩkĩa vinya, na mamũnenga kĩla waĩ na vata nakyo. (Avi. 2:​25, 29, 30; Ako. 4:​10, 11) Ũndũ ta ũsu no wĩkĩke ũmũnthĩ. Yĩla tũkwenda kũtetheewʼa nĩ kana tũmĩĩsye, ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ nĩmethĩawa vo kwondũ witũ, naitũ nĩtwĩthĩawa vo kwondũ woo yĩla mekwenda tũmatetheesye.—Soma 2 Akolintho 1:​3, 4.

13. Nĩ kyaũ kyatetheeisye mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Maya kũmĩĩsya?

¹³ Ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmeekĩie vinya mũno mwĩĩtu-a-asa wĩkalaa Russia wĩtawa Maya. Twĩ mwaka wa 2020, mũsyĩ wake nĩwavekesiwe na ĩtina atwawa kotinĩ nũndũ wa kũtavya angĩ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo wake. Aĩtye: “Ĩvinda yĩla neewʼaa ndithĩnĩka mũno ngoonĩ, ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmangũnĩaa simũ, na makambandĩkĩa mesengyi na valũa mambĩkĩĩthĩthye kana nĩmambendete. Nĩneesĩ kuma tene kana nĩthĩawa mũsyĩnĩ mũnene wa andũ mendanĩte. Ĩndĩ kuma mwaka ũsu wa 2020, ndi na nzika o na vanini na ũndũ ũsu.”

14. Nĩ kana tũunĩke nĩ ũtethyo wa Aklĩsto ala angĩ, twaĩle kwĩka ata? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹⁴ Kĩla ũtonya kwĩka. Yĩla ũendeee kũmĩanĩsya na thĩna mũna, ndũkevathane na ana-a-asa na eĩtu-a-asa maku. O na ndũkakĩe kũkũlya atumĩa maũtetheesye. No methĩwe ta vandũ va “kwĩvitha kĩseve, na ta kwĩvitha kĩuutani.” (Isa. 32:​2, BK) O na ĩngĩ, lilikanaa kana o namo Aklĩsto ala angĩ nĩmaendeee kũmĩanĩsya na mathĩna. Yĩla weeka nesa mũndũ wĩ na vata, kĩu no kĩũtetheesye ũkethĩwa na woni ũla waĩle ĩũlũ wa mathĩna ala maũkwatĩte na ũyĩkala wĩ mũtanu.—Meko 20:35.

WĨKWATYO WITŨ

15. Wĩkwatyo watethisye Yesũ ata, na ũtũtethasya ata? (Aevelania 12:2)

¹⁵ Yeova nũtũnengete wĩkwatyo mũlũmu nĩ kana ũtũtetheesye kũmĩĩsya. (Alo. 15:13) Kwalilikana ũndũ wĩkwatyo watetheeisye Yesũ oomĩĩsya mũthenya ũla waĩ mũmũ vyũ wa mũthya e vaa ĩũlũ wa nthĩ. (Soma Aevelania 12:2.) Yesũ nĩweesĩ kana ũĩkĩĩku wake nĩwʼo wesaa kũtuma ĩsyĩtwa ya Yeova yĩtetewa. O na ĩngĩ, nĩwavindĩĩasya ĩvinda yĩla ũkasyoka ĩtunĩ na aiendeea kwĩkala na Ĩthe wake na yĩla ũkethĩwa aithũkũma na ana-a-asa make me Ũsumbĩnĩ wa ĩtu. O ta ũu, wĩkwatyo witũ wa kwĩkala thayũ tene na tene ĩvinda yĩla Ngai ũkatwʼĩkĩthya maũndũ meu ĩtunĩ na nthĩ nũtũtetheeasya kũmĩĩsya thĩna o na wĩva ũla nthĩ ĩno ya Satani ĩtonya kũtũetee.

16. Wĩkwatyo ũla twĩ nawʼo watetheeisye mwĩĩtu-a-asa ũmwe ata oomĩĩsya, na ndeto syake syĩũmanyĩsya kyaũ?

¹⁶ Kwasũanĩa ũndũ wĩkwatyo wa Ũsumbĩ watethisye mwĩĩtu-a-asa wĩkalaa Russia wĩtawa Anna, ũla mũũme wake wakwatiwe na ekwʼa lũmande. We eewie ata yĩla ũndũ ũsu weekĩkie? Aĩtye: “Kũvoya ĩũlũ wa wĩkwatyo witũ wa ĩvinda yũkĩte na kũũvindĩĩsya nĩkwandetheeisye ndikakwʼe ngoo mũno. Nĩnĩsĩ kana ũũ tiwʼo mũthya. Yeova akasinda amaitha make na aitũathima.”

17. Tũtonya kwonanyʼa ata kana nĩtũũtũnga mũvea nũndũ wa wĩkwatyo ũla wĩ Mbivilianĩ? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹⁷ Kĩla ũtonya kwĩka. Osa ĩvinda ũvindĩĩsye wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte ũla Yeova ũkwathĩte. Ĩyonae wĩ nthĩ nzaũ na ũikũnaa visa kĩlĩkonĩ moathimo ala tũkatanĩa. Na tweeka ũu, thĩna o na wĩva ũla ũũtũkwata ĩvindanĩ yĩĩ tũkawonaa wĩ wa ‘kavinda na ũte mũito.’ (2 Ako. 4:17) O na ĩngĩ, ĩka kyonthe kĩla ũtonya nĩ kana ũtavye angĩ maũndũ ala ũĩkĩĩe. Kwasũanĩa ũndũ andũ ala matamũthũkũmaa Yeova matonya kwĩthĩwa mewʼaa yĩla maendeee kũmĩanĩsya na mathĩna ala me nthĩnĩ wa nthĩ ĩno ya Satani matesĩ kĩeleelo kya Ngai kya ĩvinda yũkĩte. O na ethĩwa wĩneenea o maũndũ manini namo, kĩu no kĩmatetheesye makethĩwa na wendi wa kũmanya maũndũ maingangĩ ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai na maũndũ ala ũtwathĩte.

18. Nĩkĩ tũtonya kũĩkĩĩa maũndũ ala Yeova ũtwathĩte?

¹⁸ Ĩtina wa Yovu kũmĩĩsya matatwa maingĩ, amwĩie Yeova ũũ: “Nĩnĩsĩ nũtonya kwĩka maũndũ onthe, na ũla ũkwenda kwĩka ndũsiĩĩka [kana, ndũkũema].” (Yovu 42:​2, BK) O tondũ Yovu weemanyĩisye, vai kĩndũ kĩtonya kũsiĩĩa Yeova aianĩsya kwenda kwake. Na kĩu no kĩtũnenge vinya wa kũendeea kũmĩĩsya. Nĩ kana tũelewe ũndũ ũsu, kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩno: Twasye ve mũndũ mũka ũkwʼĩte ngoo nũndũ matakĩtalĩ me kĩvathũkanyʼo nĩmaemetwe nĩ kũmũiita. Ĩndĩ ndakĩtalĩ wĩ na ũtũĩka na ũmũĩkĩĩe aimanya thĩna wake na aimũelesya ũndũ ũkũmũiita. Kĩu no kĩtume ewʼa ausya o na kau nũkũkua ĩvinda ayĩsa kũtwʼĩka nĩwavoa. Yu no omĩĩsye nũndũ e na wĩkwatyo kana nũkwĩwʼa kavaa. O ta ũu, nĩtwĩthĩawa tũtonya kũmĩĩsya nũndũ tũi na nzika na wĩkwatyo wa nthĩ nzaũ.

19. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũmĩĩsye?

¹⁹ O tondũ twoona, Yeova nũtũmĩaa mboya, Ndeto yake, athaithi ala angĩ, na wĩkwatyo witũ kũtũtetheesya tũmĩĩsye mathĩna ala meũtũkwata. Twaĩkĩĩthya kana nĩtwatũmĩa nesa maũndũ asu Yeova ũtũnengete, akatũtetheeasya tũendeee kũmĩĩsya thĩna o na wĩva ũla ũtonya kũtũkwata ĩvindanĩ yĩĩ nginya yĩla nthĩ ĩno ya Satani ĩkavetangwa.—Avi. 4:13.