Ĩthĩwa na Mũĩkĩĩo ta wa Mose

1, 2. (a) Mose eekie ũtwi wĩva ĩla wavikisye myaka 40? (Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ.) (b) Nĩkĩ Mose watwie kũtindanasya vamwe na andũ ma Ngai?

MOSE nĩweesĩ kĩla waĩ atonya kũkwata Misili. Nĩwoonaa masũmba manene maseo ma athwii ma Misili. O na aeewe nyũmbanĩ ya mũsumbĩ. Mose “amanyĩiw’e ũĩ w’onthe wa Amisili.” Nĩvatonyeka akethĩwa amanyĩiw’e maũndũ ta ĩsavu, kũsola na kwaka myako, kũsoma ndata, na maũndũ angĩ ta asu. (Meko 7:22) Aĩ atonya kũtw’ĩka mũndũ mũnene wĩ malĩ na aikwata kĩvĩla kĩla Amisili angĩ mataĩ makwata o na makaĩa mayenda!

² Ĩndĩ ĩla wavikisye myaka 40, Mose nĩweekie ũtwi atuanĩa andũ ma mũsyĩ ũsu wa kĩ-ũsumbĩ ala mamũeaa. Vandũ va kũnyuva kwĩkala ta Amisili ala angĩ, Mose nĩwatwie kũtindanasya vamwe na andũ ma Ngai ala maĩ ngombo! Nĩkĩ weekie ũtwi ũsu? Nũndũ aĩ na mũĩkĩĩo. (Soma Aevelania 11:24-26.) Nũndũ wa mũĩkĩĩo ũsu, ndasũanĩaa maũndũ ma nthĩ. Nĩwamũĩkĩĩe “ũla ũtonekaa,” na aĩ na mũĩkĩĩo kwelekela mawatho ma Ngai.—Aevl. 11:27.

3. Nĩ makũlyo meva atatũ ala meũsũngĩwa ĩsomonĩ yĩĩ?

³ O ta Mose, tũyaĩle kũsũanĩaa o maũndũ ma nthĩ. Twaĩle kwĩthĩwa “ala me na mũĩkĩĩo.” (Aevl. 10:38, 39) Nĩ kana tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ, ekai tũkunĩkĩle kĩla kĩandĩkĩtwe ĩũlũ wa Mose ĩandĩkonĩ ya Aevelania 11:24-26. O tũendee kwĩka ũu, mantha mosũngĩo ma makũlyo aa: Kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kwatetheeisye Mose ata alee mawendi ma mwĩĩ? Ĩla wavĩngawa, mũĩkĩĩo wamũtetheeisye ata kwosa kwa ũito wĩa ũla Yeova wamũnengete? Na nĩkĩ Mose ‘wasyaisye ĩtuvi yĩla yĩkanenganwe’?

NĨWALEILE KŨSEMBANY’A NA MAWENDI MA MWĨĨ

4. Mose eesĩ kyaũ ĩũlũ wa “kũtana maũndũnĩ ma naĩ”?

⁴ Nũndũ aĩ na mũĩkĩĩo, Mose nĩweesĩ kana “kũtana maũndũnĩ ma naĩ” no kwa kavinda. Ĩndĩ andũ angĩ maĩ matonya kũsũanĩa kana o na vala Misili kwaĩ ũthaithi wa mĩvw’anano na ũwe, nthĩ ĩsu nĩyaendeee nesa nginya o na ĩkamesya vinya kwĩ nthĩ syonthe, namo andũ ma Yeova maĩ o ngombo. O na vailyĩ ũu, Mose nĩweesĩ kana Ngai aĩ atonya kũvĩndũa maũndũ. O na vala andũ ala meekaa maũndũ asu mathũku moonekaa ta maendee nesa, Mose aĩ na mũĩkĩĩo kana Ngai nĩwesaa kũmaveta vyũ. Nũndũ wa ũu ndaaluluutĩkw’a nĩ ‘kũtanĩa maũndũ ma naĩ ĩvinda.’

5. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtethya tũlee “kũtana maũndũnĩ ma naĩ ĩvinda”?

⁵ Nĩ kyaũ kĩtonya kũũtethya ũlee “kũtana maũndũnĩ ma naĩ ĩvinda”? Ndũkolwe kana mũyo wa naĩ no wa kavinda. Ĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana “nthĩ nĩnĩũvĩta, na wendi wayo.” (1 Yoa. 2:15-17) Sũanĩa mũno kĩla kĩkakwata andũ ala mekaa naĩ matekwĩlila. Andũ asu no ũndũ ũmwe na maũngeme “kũndũ kũtendeu . . . , nĩmameletwe vyũ nĩ motĩsyo.” (Sav. 73:18, 19) Ĩla watatwa wĩke naĩ, ĩkũlye, ‘Nyie nĩenda ĩvinda yũkĩte nĩĩthĩwa nĩilyĩ ata?’

6. (a) Nĩkĩ Mose waleile “kwĩtwa mwana wa mwĩĩtu wa Valao”? (b) Nĩkĩ ũtonya kwasya Mose nĩweekie ũtwi mũseo?

⁶ Mũĩkĩĩo wa Mose nĩwamũtetheeisye kũnyuva kĩla wendaa kwĩka thayũnĩ wake. Mbivilia yaĩtye ũũ: “Kwondũ wa mũĩkĩĩo Mose, yĩla waĩ aneana, nĩwaleile kwĩtwa mwana wa mwĩĩtu wa Valao.” (Aevl. 11:24) Mose ndaasũanĩa kana nĩ waĩ atonya kũmũthũkũma Ngai ayĩkala o kũu kwa mũsumbĩ, na aitũmĩa ũthwii wake na ũnene wake kũtetheesya Aisilaeli ala angĩ. Vandũ va ũu, nĩwatw’ĩte vyũ kũmwenda Yeova na ngoo yake yonthe, na thayũ wake w’onthe, na vinya wake w’onthe. (Kũt. 6:5) Ũtwi ũsu wa Mose nĩwamũtetheeisye ndakalike mathĩnanĩ maingĩ. Ĩtina wa ĩvinda, Aisilaeli nĩmaendie na ũthwii wa Misili, ũthwii o ũla Mose waleile kũsembany’a naw’o! (Kuma 12:35, 36) Nake ũ Valao nĩwasindiwe, na ooawa. (Sav. 136:15) Nao nata Mose? Nĩwatũmĩiwe nĩ Ngai aumye mbaĩ ya Isilaeli thĩnanĩ. Vate nzika, Mose aendeeie nesa.

7. (a) Kwosana na ĩandĩko ya Mathayo 6:19-21, nĩkĩ twaĩle kũvangĩĩa kwĩka maũndũ ala makatuma twĩkala tene na tene? (b) Elesya ũndũ ũkwonany’a kĩvathũkany’o kĩla kĩ vo katĩ wa kũvangĩĩa kwĩka maũndũ ma kavinda, na maũndũ ala makatuma twĩkala tene na tene.

⁷ Ethĩwa wĩ Mũklĩsto wa mũika, kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kũtonya kũũtetheesya ata ũnyuve kĩla ũkeka weana? Yĩĩ nĩyo ĩvinda ya kwĩka ũtwi. Ĩkĩĩa mawatho ma Yeova nĩ kana wĩvangĩĩe kwĩka maũndũ makatuma wĩkala tene na tene, ĩndĩ ti maũndũ ma kavinda. (Soma Mathayo 6:19-21.) Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Sophie nĩwakwatiwe nĩ ũndũ mũna weethĩa no ekie ũtwi katĩ wa maũndũ asu elĩ. Mwĩĩtu-a-asa ũsu aĩ na kĩnengo kya kũsũnga ndanzi ya ballet. Kambunĩ sya ballet nthĩ ya Amelika nĩsyeyumisye kũmũsomethya mana na kũmũandĩka wĩa wĩ mũsaala mũnene. Aisye atĩĩ: “Noonaa wĩ ũndũ mũseo mũno kwĩthĩwa nendekete nĩ andũ aingĩ. O na neew’aa nĩ mũnene kwĩ ala twaĩ yĩika.” Aendee kwasya ũũ: “Ĩndĩ ndyaĩ na ũtanu.” Nĩvo ĩndĩ Sophie wasyaisye vitio, Young People Ask—What Will I Do With My Life? Easya, “Nĩnamanyie kana nĩneekĩte maendeeo maingĩ maũndũnĩ ma nthĩ na andũ aingĩ makambenda, ĩndĩ ũu ũkatuma nĩeka kũmũthaitha Yeova na ngoo yonthe. Nĩnamũvoyie na kĩthing’ĩĩsyo. Ĩtina wa ũu, nĩnaekie wĩa ũsu wa kũsũnga.” Ew’aa ata ĩũlũ wa ũtwi ũsu weekie? Easya, “Ndyĩw’aa nĩ na mea ma kũsyokea wĩa ũsu. Ũmũnthĩ ũũ nĩ na ũtanu mwingĩ mũno. Nyie na mũemewa twĩ mavainia. Tũi nguma, o na tũi athwii. Ĩndĩ twĩ na Yeova, amanyĩw’a ma Mbivilia, na ve maũndũ tũvangĩte kwĩanĩsya ũthũkũminĩ wa Yeova. Ndyĩlilaa o na vanini.”

8. Nĩ ũtao wĩva wa Mbivilia ũla ũtonya kũtetheesya mũndũ wa mũika atw’e ũndũ ũkeka eana?

⁸ Yeova nĩwĩsĩ kĩla kĩtonya kũũtethya. Mose aisye atĩĩ: “Ũndũ ũla Yeova Ngai waku ũnũkũandũa kwaku nĩ mwaũ, ate o kũmũkĩaa Yeova Ngai waku, na kũendaa nzĩanĩ syake syonthe, na kũmwendaa, na kũthũkũmaa Yeova Ngai waku na ngoo yaku yonthe na thayũ waku w’onthe, na kũkwataa mĩao ya Yeova, na myamũlo yake, ĩla ngũkwĩaĩa ũmũnthĩ nĩ kana wone ũseo?” (Kũt. 10:12, 13) Waĩle kũnyuva kũmũthũkũma Yeova “na ngoo yaku yonthe na thayũ waku w’onthe” kavindanĩ kaa wĩ wa mũika. Kwĩka ũu kũkatuma ‘wona ũseo.’

NĨWOONIE ŨTHŨKŨMI WAKE WĨ WA VATA

9. Elesya nĩkĩ ũtonya kwĩthĩwa waĩ ũndũ wĩ vinya kwa Mose kũtethya wĩa ũla wanengetwe.

⁹ Mose ‘atalile kũvũthw’a kwa Klĩsto nĩ ũthwii mwingĩ kũvĩta ũthwii wa Misili.’ (Aevl. 11:26) Ĩandĩkonĩ yĩu Mose etĩtwe “Klĩsto,” kana “Mwĩtĩkĩw’a Mauta.” Ũu nĩ kwasya kana Mose anyuvĩtwe nĩ Yeova aumye Aisilaeli nthĩ ya Misili. Mose nĩweesĩ kana wĩa ũsu ndwaĩ laisi, na kana waĩ wĩa wa “kũvũthw’a.” O na Mũisilaeli ũmwe amwĩie ũũ e na kĩvũthya: “Ũla ũkũtw’ĩte mũnene na mũsili ĩũlũ waitũ nũũ?” (Kuma 2:13, 14) Ĩtina Mose amũkũlilye Yeova atĩĩ: “Valao akambĩw’a ata ĩndi?” (Kuma 6:12) Nĩ kana Mose eyũmbany’e kũmĩanĩsya na kũvũthw’a, nĩwamũeleisye Yeova mawĩmakĩo make. Yeova atetheeisye Mose ata nĩ kana eanĩsye wĩa ũla wamũnengete?

10. Yeova atethisye Mose ata nĩ kana eanĩsye wĩa ũla wamũnengete?

¹⁰ Ũndũ wa mbee, Yeova eeie Mose atĩĩ: “Vate ndĩi ngeethĩwa vamwe naku.” (Kuma 3:12) Ũndũ wa kelĩ, Yeova nĩwatetheeisye Mose eethĩwa na ũkũmbaũ ĩla wamũtavisye ũndũ ũmwe ĩsyĩtwa yake yonanasya. Amwĩie: “Ninyie Ũla Ninyie.”a (Kuma 3:14) Ũndũ wa katatũ, nĩwanengie Mose ũtonyi wa kwĩka syama ila syaĩkĩĩthisye kana atũmĩtwe nĩ Ngai. (Kuma 4:2-5) Ũndũ wa kana, nĩwanengie Mose mũkũũe weetawa Aluni, athi nake na ayĩthĩwa mũneeni wake nĩ kana amũtetheesye kwĩanĩsya wĩa ũsu. (Kuma 4:14-16) Angĩĩe kũkw’a, Mose nĩwaĩkĩĩe vyũ kana Ngai nũnengae athũkũmi make vinya wa kũtethya wĩa o na wĩva ũla ũmanengete. Kyu nĩkyo kĩtumi weeie Yosua atĩĩ: “Yeova, nĩwe ũla ũendaa mbee waku; akeethĩwa vamwe naku, ndakakũnyivĩa, o na ndakakũtia: ndũkakĩe, o na ndũkateve.”—Kũt. 31:8.

11. Nĩkĩ Mose woonaa wĩa ũla wanengetwe wĩ wa vata?

¹¹ Yeova nĩwatetheeisye Mose kũthũkũma wĩa ũla wamũnengete. O na vala wĩa ũsu ndwaĩ laisi, Mose awonie wĩ wa vata mũno “kũvĩta ũthwii wa Misili.” Ũsu waĩ woni mũseo nũndũ kũmũthũkũma Ngai Mwene Vinya W’onthe kũyaĩ kwamba kwĩananw’a na kũmũthũkũma Valao. Na kwĩthĩwa mwana wa mũsumbĩ ti kĩndũ kwaelekanw’a na kwĩthĩwa “Klĩsto,” kana mwĩtĩkĩw’a mauta wa Yeova. Mose nĩwaathimiwe nũndũ wa kwĩthĩwa na woni ũsu mũseo. Nĩwatanĩie ũnyanya wa mwanya vamwe na Yeova, ũla wamũtetheeisye kwonany’a “kũtĩsya kw’onthe kũnene” ĩla watongoesye Aisilaeli amatwaĩte Nthĩ ya Watho.—Kũt. 34:10-12.

12. Nĩ ianda syĩva Yeova ũtũnengete twaĩle kũsyosa kwa ũito?

¹² O naitũ nĩtũnengetwe wĩa. Yeova nũtũnengete ũthũkũmi kwĩsĩla vala ve Mwana wake, o tondũ wanengie mũtũmwa Vaulo na angĩ. (Soma 1 Timotheo 1:12-14.) Kĩla ũmwe witũ e na kĩanda kya kũtavany’a ũvoo mũseo. (Mt. 24:14; 28:19, 20) Amwe maitũ nĩ athũkũmi ma ĩvinda yonthe. Ana-a-asa ala aimu kĩ-veva methĩawa me atetheesya na atumĩa ma kĩkundi. Ĩndĩ, andũ ma mũsyĩ ala mate Ngũsĩ vamwe na andũ angĩ nĩmatonya kwona ianda isu ta ite sya vata, kana makaũvũthya nũndũ wa kwĩthĩwa na ngoo ya kwĩyumya. (Mt. 10:34-37) Wamaeka maũtũle ngoo, nũtonya kwambĩĩa kwĩthĩwa na nzika ethĩwa Ngai nĩwĩtĩkĩlaa ũthũkũmi waku, na kana wĩ na ũtonyi wa kwĩanĩsya wĩa ũla ũnengetwe. Mũĩkĩĩo ũtonya kũũtethya ata ũmĩĩsye ĩla wakwatwa nĩ ũndũ ta ũsu?

13. Yeova atũtetheeasya ata twĩanĩsye wĩa ũla ũtũnengete?

¹³ Voya Yeova aũtetheesye na ũyĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana nũkwĩka ũu. Mũtavye mawĩmakĩo maku, nũndũ nĩwe ũkũnengete wĩa ũsu, na ndalea kũũtetheesya ũwĩanĩsye. Ekaa ũu ata? No aũtetheesye o ũndũ watetheeisye Mose. Ũndũ wa mbee, Yeova ekũĩkĩĩthya atĩĩ: “Ngakwĩkĩa vinya; ĩĩ, ngakũtethya; ĩĩ, ngakũũngamya na kw’oko kwa aũme kwa ũlũngalu wakwa.” (Isa. 41:10) Ũndũ wa kelĩ, eũlilikany’a kana mawatho make nĩ ma kũĩkĩĩka. Aĩtye: “Nĩnĩneenete, na ngawĩanĩsya; nĩnĩsũanĩĩte, na ngawĩka.” (Isa. 46:11) Ũndũ wa katatũ, Yeova nũkũnengae ‘vinya ũla mũnene ũvĩtũkĩte’ nĩ kana wĩanĩsye ũthũkũmi waku. (2 Ako. 4:7) Ũndũ wa kana, nĩ kana wĩthĩwe na wũmĩĩsyo ĩla ũũtethya wĩa ũsu, Asa witũ nũkũnengete ana-a-asa, namo ‘nĩmakiakianasya na kwakana kĩla mũndũ na ũla ũngĩ.’ (1 Ath. 5:11) Mũĩkĩĩo waku ũkaendeea kwĩana o ũndũ ũkona Yeova aikũtetheesya kwĩanĩsya wĩa ũla ũkũnengete, na ũkoona wĩa ũsu wĩ wa vata kwĩ ũthwii wa nthĩ ĩno.

“NĨWASYAISYE ĨTUVI YĨLA YĨKANENGANWE”

14. Nĩkĩ Mose waĩ na mũĩkĩĩo vyũ kana akakwata ĩtuvi?

¹⁴ Mose “nĩwasyaisye ĩtuvi yĩla yĩkanenganwe.” (Aevl. 11:26) O na vala Mose ndeesĩ maũndũ maingĩ ĩũlũ wa ĩvinda yĩla yũkĩte, eekaa motwi kwosana na maũndũ manini ala weesĩ. Mose nĩweesĩ vyũ kana Yeova nũtonya kũthayũũkya ala akw’ũ o tondũ ũmae wake Avalaamu weesĩ. (Luka 20:37, 38; Aevl. 11:17-19) Nũndũ wa moathimo ala Mose weeteele, ndaaona myaka 40 ĩla watũmĩie evithĩte na ĩla ĩngĩ 40 yathelile e weũnĩ ta yaanangĩkie mana. O na vala ndeesĩ ũndũ Ngai ũkeanĩsya mawatho make, kwondũ wa mũĩkĩĩo Mose no ta weene ĩtuvi yĩla yaĩ mbee wake.

15, 16. (a) Nĩkĩ twaĩle kũsũanĩa mũno ĩũlũ wa ĩtuvi yĩla tweteele? (b) Nĩ moathimo meva ala weteele kũtanĩa nthĩnĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai?

¹⁵ We ‘nũsyaasya ĩtuvi yĩla yĩkanenganwe’? O ta Mose, tũyĩsĩ maũndũ onthe ĩũlũ wa ũndũ Ngai ũkeanĩsya mawatho make. Kwa ngelekany’o, ‘tũyĩsĩ ĩvinda’ yĩla thĩna mũnene ũkambĩĩa. (Mko. 13:32, 33) Ĩndĩ nĩtwĩsĩ maũndũ maingĩ ĩũlũ wa Nthĩ Nzaũ kũte ũndũ Mose weesĩ. O na tũtesĩ maũndũ onthe, nĩtũtonya ‘kũsisya’ mawatho ala tweteele kwona mayĩanĩa ĩla Ũsumbĩ wa Ngai ũkasumbĩka. Kũkũna visa ya nthĩ nzaũ kĩlĩkonĩ nĩkũtonya kũtũtethya tũmanthae Ũsumbĩ ũsu mbee. Kwa nzĩa yĩva? Sũanĩa ngelekany’o ĩno: We nũtonya kũthooa nyũmba ũtaamyona na ũtamĩsĩ nesa? Kwa w’o ndwĩsa! O ta ũu, tũyĩsa kũtũmĩa thayũ witũ kũatĩĩa ũndũ tũtaũeleetwe nesa na tũtesĩ mũthya waw’o. Kwondũ wa mũĩkĩĩo, nĩtwaĩle kwĩthĩwa na visa mũseo wa ũndũ nthĩ nzaũ ĩkethĩwa ĩilyĩ.

¹⁶ Nĩ kana wĩthĩwe na visa ũsu mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai kĩlĩkonĩ, ‘sisya,’ kana sũanĩa wĩ Nthĩ Nzaũ. Tũmĩa ũtonyi waku wa kũsũanĩa. Kwa ngelekany’o, ĩla ũkwĩmanyĩsya ĩũlũ wa andũ ala mawetetwe Mbivilianĩ, sũanĩa kĩla ũtonya kũmakũlya ĩla makathayũũkw’a. Sũanĩa kĩla matonya kũũkũlya ĩũlũ wa ũndũ maũndũ mailyĩ ĩvindanĩ ya mũminũkĩlyo. Vindĩĩsya ũndũ ũkatana kũkomana na aaũmae maku ala makwie tene vyũ na ũimamanyĩsya kĩla Ngai weekie nĩ kana methĩwe thayũ ĩngĩ. Kũna visa ũitanĩa kũmanya maũndũ maingĩ ĩũlũ wa nyamũ sya kĩthekanĩ wĩ vakuvĩ nasyo ĩteũkũũmĩsya. O na ĩngĩ, kwavindĩĩsya ũndũ ũnyanya waku na Yeova ũkaendeeaa kũseũva o kavola kwa kavola nginya ĩla ũkavetewa naĩ vyũ.

17. Kwĩthĩwa na visa mũseo wa ĩtuvi yitũ kũtonya kũtũtethya ata?

¹⁷ Kwĩthĩwa na visa mũseo wa ĩtuvi yitũ nĩkũtwĩkĩaa vinya, kũkatũnenga ũtanu, na kũitũtetheesya twĩke motwi twĩsĩ kana tũkekala tene na tene. Vaulo aandĩkĩie Aklĩsto etĩkĩw’a mauta ũũ: “Ethĩwa twĩĩkwatya kĩla tũtene, nĩvo ĩndĩ tũkyeteelaa na wũmĩĩsyo.” (Alo. 8:25) Ndeto isu nitonya kũtethya Aklĩsto onthe ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene. O na kau tũinamba kũkwata “ĩtuvi yĩla yĩkanenganwe,” nĩtũyeteele tũteũnoa nũndũ twĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu. O ta Mose, tũyonaa ĩvinda yĩla tũtũmĩĩte tũimũthũkũma Yeova ta yaĩte mana. Vandũ va ũu, nĩtũĩkĩĩte vyũ kana “syĩndũ ila syonekaa no sya kavinda; ĩndĩ syĩndũ ila itonekaa nĩ sya tene na tene.”—Soma 2 Akolintho 4:16-18.

18, 19. (a) Nĩkĩ twaĩle kũtata mũno kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ? (b) Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

¹⁸ Mũĩkĩĩo nũtũtethasya kwona “kĩla kĩĩkĩĩthasya maũndũ ala matonekaa.” (Aevl. 11:1) Mũndũ ũte na mũĩkĩĩo ndonaa ve vata wa kũmũthũkũma Yeova. Kwa mũndũ ta ũsu, maũndũ ma kĩ-veva nĩ “ũtumanu.” (1 Ako. 2:14) O na kau ithyĩ twĩ na wĩkwatyo wa kwona ũthayũũkyo na wa kwĩkala tene na tene, andũ ma nthĩ maisũanĩaa maũndũ ta asu. Andũ aingĩ ũmũnthĩ monaa ũvoo ũla tũtavanasya wĩ ũtumanu mũthei, o tondũ andũ amwe ma ĩvinda ya Vaulo maasya kana we eekaa “kũvũũkwa nĩ ndeto.”—Meko 17:18, The Holy Bible in Current Kikamba Language.

¹⁹ Twaĩle kũtata mũno tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ nũndũ tũtwĩe nthĩ yĩ na andũ mate na mũĩkĩĩo. Voya Yeova nĩ kana “mũĩkĩĩo waku ndũkathele.” (Luka 22:32) O ta Mose, lilikanaa mavinda onthe kana naĩ nĩetae mũisyo, kũmũthũkũma Yeova nĩ ndaĩa ya mwanya, na Yeova nũtwathĩte thayũ wa tene na tene. Ve ũndũ ũngĩ tũtonya kwĩmanyĩsya kumana na ngelekany’o ya Mose? Ĩĩ, wĩ vo. Nthĩnĩ wa ĩsomo yĩla yĩatĩĩe nĩtũkwĩmanyĩsya ũndũ mũĩkĩĩo watetheeisye Mose kwona “ũla ũtonekaa.”—Aevl. 11:27.