Matéria pa studa na runion Vida i pregason
3 TI 9 DI FEBRERU
TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | GÉNESIS 12-14
“Un kontratu ki ta afeta-u”
(Génesis 12:1, 2 ) I Jeová fla Abron: “Sai di bu téra i dexa bus família i kaza di bu pai, i bai pa kel téra ki N sta ba mostra-u. 2 N ta bira-u un nason grandi, N ta abensua-u i faze bu nómi bira grandi, i bu ta ser un benson.
it-3 p. 155 par. 4
Kontratu
Kontratu ku Abraon. Ta parse ma kel kontratu ki Deus faze ku Abraon kumesa ta funsiona kantu Abron (Abraon) trabesa riu Eufratis na kaminhu pa Kanan. Kontratu di Lei fazedu 430 anu dipôs. (Gál 3:17) Kantu Abraon ta moraba na Mezopotámia, na Ur di kaldeus, Jeová fla-l pa el faze un viaji pa un téra ki El ta mostraba el. (At 7:2, 3; Gén 11:31; 12:1-3) Êxodo 12:40, 41 (LXX ) ta fla ma na fin di 430 anu di ses morada na Ijitu i na téra di Kanan, ‘na kel dia’, Israel ki éra skravu na Ijitu, sai di la. Es libertadu di Ijitu na dia 14 di nizan di 1513 A.J., ki é data di Páskua. (Êx 12:2, 6, 7) Kel-li ta mostra ma talvês Abraon trabesa riu Eufratis na kaminhu pa Kanan na dia 14 di nizan di 1943 A.J., i é na kel dia la ki kontratu ku Abraon kumesa ta funsiona. Dipôs ki Abraon txiga Kanan, el viaja ti Sikén, ki éra un sidadi di Kanan. La Deus parse pa el otu bês i el fla-l más un kuza sobri kel promésa ki dja El fazeba el: ‘N ta da bu disendenti kel téra li.’ Di kel manera li, Deus mostra ma kel kontratu ku Abraon staba ligadu ku promésa ki El faze na Éden, i El mostra ma ‘disendenti’ di Génesis 3:15 ta binha através di un família na Téra. (Gén 12:4-7) Dipôs Jeová fla otus kuza sobri se promésa, sima sta na Génesis 13:14-17; 15:18; 17:2-8, 19; 22:15-18.
(Génesis 12:3 ) N ta abênsua kes ki abensua-u i N ta maldísua kel ki dizeja-u mal, i tudu família di Téra di sertéza ta abensuadu através di bo.”
w89 1/7 p. 3 par. 4
Pamodi ki bu debe sabe verdadi sobri Abraon
Kel-li é un grandi promésa, i Abraon obi-l peloménus más dôs bês. (Génesis 18:18; 22:18 ) I pa kunpri kel promésa li, Deus ti ta ben resusita pesoas ki ta reprizenta kes família ki gósi ka ta izisti más. Dja ki kuazi tudu kes algen ki resusitadu ta ben vive na un mundu ki ta parse ku kel Paraízu ki ómi perde na komésu, ses vida ta ben ser rei di sábi. Dipôs di kel-li, es ta ben inxinadu modi ki es ta ben ganha benson di vida pa tudu ténpu. — Génesis 2:8, 9, 15-17; 3:17-23.
(Génesis 13:14-17 ) Dipôs ki Ló sipara di el, Jeová fla Abron: “Labanta bus odju pur favor, i di lugar undi ki bu sta, odja pa nórti, pa sul, pa lésti i pa oésti, 15 pamodi tudu kel téra ki bu sta ta odja, N ta ben da-l pa bo i pa bus disendenti, pa nhos fika ku el pa tudu ténpu. 16 I N ta bira bus disendenti sima granzinhus di puera di téra, asi si algen ta pode kontaba granzinhus di puera di téra, el ta pode kontaba bus disendenti tanbê. 17 Labanta, anda pa tudu ladu di kel téra, na se konprimentu i na se largura, pamodi N ta ben da-u el.”
it-2 p. 676 par. 1
Lei
Ku bazi na kuzê ki Stória ta mostra, ten studiozus ki ta kridita ma óras ki un algen staba ta bende otu algen txon, el ta mostraba el kel txon di un lugar ki ta da pa odjaba dretu kes markason di txon. Óras ki kel algen ki staba ta kunpra fla ‘N sta odja’, el staba ta mostra ma pa lei el ta setaba kel kontratu. Kantu Jeová promete Abraon ma El ta daba el téra di Kanan, primeru Jeová fla Abraon pa odja pa tudu kes kuatu direson. Abraon ka fla ‘N sta odja’, talvês pamodi Deus dja flaba ma dipôs el ta ben daba kel téra ki el prometeba pa disendenti di Abraon. (Gén 13:14, 15) Pa lei Muizés ta reprizentaba Israel, pur isu el fladu pa el ‘odja’ kel téra. I si kel ideia di kes studiozu ki nu flaba antis sta dretu, kel-li ta mostra ma kel téra pasadu di un manera legal pa Israel. Es ben toma kel téra kantu Juzué bira ses líder. (De 3:27, 28; 34:4; odja tanbê oférta ki Satanás faze Jizus na Mt 4:8.) Otu kuza ki ta parse ma tinha siginifikadu legal kuazi igual éra: anda apé na kel téra di un pónta pa kel otu ô entra na el ku obijetivu di toma-l. (Gén 13:17; 28:13) Na sértus dukumentu antigu, na tudu bénda di propriadadi tinha nunbru di arvis na un txon. — Konpara ku Gén 23:17, 18.
Djobe jóias ki sta na Bíblia
(Génesis 13:8, 9 ) Nton, Abron fla Ló: “Pur favor, pa ka ten ninhun prubléma entri mi ku bo, i entri kes ómi ki ta kuida di nhas animal ku kes ki ta kuida di bus animal, pamodi anos é irmon. 9 Bu ten tudu kel téra li pa bu skodje. Pur favor, sipara di mi. Si bu bai pa skérda, N ta bai pa direita; má si bu bai pa direita, N ta bai pa skérda.”
Rezolve prublémas ku amor
12 Bíblia ta konta stória di alguns sérvu di Deus ki rezolve prublémas ki podia sai di kontrolu. Un di kes izénplu é di Abraon ku se subrinhu Ló. Es tudu dôs tinha txeu animal i ta parse ma kes pastor ki ta kuidaba di ses ovelha staba ta briga pamodi es ka tinha lugar ki ta txigaba pa da padja pa tudu ses animal kume. Pa kalma kel situason la, Abraon dexa Ló skodje kel téra más midjór pa se ribanhus i pa se família. (Gén. 13:1, 2, 5-9) Abraon da un bon izénplu! Pa Abraon, mante pas éra más inportanti di ki djobe se própi interesi. Má el perde algun kuza pamodi el faze kel-la? Klaru ki nau. Lógu dipôs di kel situason la, Jeová promete da-l txeu benson. (Gén. 13:14-17) Mésmu ki nu fika prujudikadu, Deus sénpri ta abensua-nu si nu faze sima kel ki nu prende na Bíblia i si nu rezolve prublémas ku amor.
(Génesis 14:18-20 ) I Melkizideki, rei di Salén traze pon ku vinhu. El éra saserdóti di kel Deus Más Grandi. 19 Nton el abensua-l i el fla: “Pa Abron abensuadu pa kel Deus Más Grandi, Kel ki faze séu ku Téra; 20 I pa kel Deus Más Grandi ser lovadu, Kel ki ntrega-u na bu mô kes algen ki fronta-u!” I Abron da-l un désimu di tudu.
(Hebreus 7:4-10 ) Nhos odja ma kel ómi li é txeu inportanti, é el ki Abraon, xéfi di família, da un désimu di kes midjór kuza ki el toma na géra. 5 É verdadi ki di akordu ku Lei, kes fidju di Levi ki resebe trabadju di saserdóti ten órdi pa kobra dízimu di povu, ki é ses irmons, nbóra es é disendentis di Abraon. 6 Má kel ómi li, ki ka ben di ses família, resebe dízimus di Abraon i el abênsua kel algen ki fazedu kes promésa li. 7 Ka ta da pa nega ma é kel más grandi ki abênsua kel más pikinoti. 8 I, na primeru kazu, kes ki ta resebe dízimu é kes ómi ki ta móre, má, na kel otu kazu, é un algen ki dja dadu próva ma el sta ku vida. 9 I nu pode fla ma ti mésmu Levi, ki resebe dízimus, tanbê el paga dízimus, através di Abraon, 10 pamodi inda el staba pa ser fidju di Abraon, kantu Melkizideki nkontra ku el.
it-3 p. 484 par. 5
Saserdóti
Melkizideki rei di Salén éra un grandi saserdóti (ko·hén ). Bíblia ka ta fla nómi di se famílias más antigu. Bíblia tanbê ka ta fla nada sobri dia ki el nase nen dia ki el móre. El ka bira saserdóti pamodi se pai éra saserdóti. I ningen ka bira saserdóti antis di Melkizideki ô fika na se lugar dipôs ki el móre. Melkizideki éra rei i saserdóti omésmu ténpu. Se trabadju di saserdóti éra más inportanti di ki trabadju di kes saserdóti di tribu di Levi. Pamodi? Pamodi é sima si Levi paga dízimu pa Melkizideki, dja ki inda el ka naseba di Abraon, kantu Abraon da dízimu pa Melkizideki i Melkizideki abensua-l. (Gén 14:18-20; He 7:4-10) Di kes manera li, Melkizideki reprizenta Jizus Kristu, ki é ‘saserdóti pa tudu ténpu di mésmu manera ki Melkizideki.’ — He 7:17.
10 TI 16 DI FEBRERU
TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | GÉNESIS 15-17
“Pamodi ki Jeová muda nómi di Abron ku Sarai?”
(Génesis 17:1 ) Kantu Abron tinha 99 anu, Jeová parse pa Abron i el fla-l: “Ami é kel Deus Tudu-Poderozu. Anda nha dianti i mostra ma bu ka ten ninhun kulpa.
it-2 p. 101
Kulpa, kulpadu
Má, manera di aji i óbras ki ómi ta faze txeu bês ka ta da sértu. Pekadu ku mórti é un kuza ki tudu algen erda di Adon. (Ro 5:12; Sal 51:5) Má Jeová, ki ka ten ninhun kulpa, ‘sabe dretu di kuzê ki nu fazedu, El ta lenbra ma nos é di téra’ i el é mizerikordiozu. (Sal 103:13, 14) Pa Jeová, Nué, ki éra fiel i obidienti, ‘ka tinha ninhun kulpa na meiu di gentis di se ténpu.’ (Gén 6:9) El manda Abraon: ‘Anda nha dianti i mostra ma bu ka ten ninhun kulpa.’ (Gén 17:1) Nbóra Nué ku Abraon éra pekador i es móre, pa Jeová, ki ‘ta odja korason’, es ka tinha ninhun kulpa. (1Sa 16:7; konpara ku 2Rs 20:3; 2Cr 16:9.) El manda Israel: ‘Bu ka debe ten ninhun kulpa dianti di Jeová, bu Deus.’ (De 18:13; 2Sa 22:24) El da se Fidju, ki ka ten ninhun kulpa, kómu sakrifisiu di resgati. (He 7:26) I ku bazi na kel-li, Jeová pode txoma kes ki ta mostra fé i ki ta obi ku el di ‘justu’ ô sen kulpa, omésmu ténpu El ta kontinua kómu Juís justu i sen kulpa. — Ro 3:25, 26; djobe INTEGRIDADE; PERFEIÇÃO.
(Génesis 17:3-5 ) Nton, Abron nbaxa ku róstu na txon, i Deus kontinua ta fla-l: 4 “Odja, nha kontratu é ku bo, i di sertéza bu ta bira pai di txeu nason. 5 Bu nómi ka ta ser Abron más; bu nómi ta ben ser Abraon, pamodi N ta pô-u ta bira pai di txeu nason.
it-1 p. 28 par. 6
Abraon
Ténpu pasa. Dja ten uns 10 anu ki dja es staba na Kanan, má Sara kontinua ka ta ten fidju. Nton el fla pa se sérva Agar, ki éra di Ijitu, pa ten fidju ku Abraon na se lugar. Abraon seta. Asi, na 1932 A.J., kantu Abraon tinha 86 anu, Ismael nase. (Gén 16:3, 15, 16) Pasa más ténpu. Na 1919 A.J., kantu Abraon tinha 99 anu, Jeová manda pa tudu ómi di kaza di Abraon fazedu sirkunsizon. Kel-li ta sirbiba di sinal ô sélu pa konfirma kel kontratu di amizadi spesial entri Jeová ku Abraon. Omésmu ténpu, Jeová muda nómi di Abron pa Abraon, ‘pamodi N ta pô-u ta bira pai di txeu nason.’ (Gén 17:5, 9-27; Ro 4:11) Lógu dipôs, três anju ku korpu di ómi, ki Abraon resebe dretu na nómi di Jeová, promete ma Sara ta fikaba grávida i ma el ta tinha un fidju matxu, sin, na kel otu anu! — Gén 18:1-15.
(Génesis 17:15, 16 ) Nton, Deus fla Abraon: “Bu mudjer, Sarai, ka bu txoma-l Sarai más, pamodi se nómi ta ser Sara. 16 N ta ben abensua-l i tanbê N ta ben da-u un fidju através di el; N ta ben abensua-l, i el ta ben bira nasons; reis di povus ta ben di el.”
w09 1/2 p. 13
Nómi ten siginifikadu?
Deus muda nómi di alguns ómi ku mudjer pa mostra kuzê ki ta ben kontiseba na futuru. Pur izénplu, el muda nómi di Abron, ki siginifika ‘Pai é grandi’, pa Abraon, ki siginifika ‘Pai di txeu nason’. Sima siginifikadu di se nómi, Abraon bira pai di txeu nason. (Génesis 17:5, 6 ) Odja tanbê kuzê ki kontise ku mudjer di Abraon, Sarai, ki talvês siginifika ‘Konfuzénta’. Pode ser ki el fika txeu kontenti kantu Deus muda se nómi pa ‘Sara’, ki siginifika ‘Prinséza’, pa mostra ma reis ta binha di el. — Génesis 17:15, 16.
Djobe jóias ki sta na Bíblia
(Génesis 15:13, 14 ) Nton El fla Abron: “Bu pode ten sertéza ma bus disendenti ta ser stranjerus na un téra ki é ka di ses, i la kel povu ta faze-s di skravu i es ta kastiga-s pa 400 anu. 14 Má N ta ben julga kel nason ki es ta ben sirbi, i dipôs es ta sai di la ku txeu bens.
it-1 p. 615
Kronolojia
Jeová fla Abron (Abraon): ‘Bu pode ten sertéza ma bus disendenti ta ser stranjerus na un téra ki é ka di ses, i la kel povu ta faze-s di skravu i es ta kastiga-s pa 400 anu.’ (Gén 15:13; djobe tanbê At 7:6, 7.) Jeová fla kel-li antis di Izaki nase, ki éra kel erderu ô ‘disendenti’ ki prometedu. Na 1932 A.J., Abraon tevi Ismael ku kel sérva di Ijitu, ki éra Agar, i na 1918 A.J. Izaki nase. (Gén 16:16; 21:5) Si nu konta 400 anu pa tras désdi ki israelitas sai di Ijitu, ki ta markaba fin di kel ténpu ki es ta sérba ‘kastigadu’, nu ta txiga na 1913 A.J., kantu Izaki tinha uns sinku anu. (Gén 15:14) Ta parse ma foi na kel ténpu la ki Izaki tradu mama, i kómu dja el éra ‘stranjeru’ na un téra ki ka éra di sel, el pasa ta sufri komésu di kel kastigu ki profesia dja flaba, kantu Ismael ‘faze trósa’ di el. Na kel ténpu, Ismael tinha uns 19 anu. (Gén 21:8, 9) Nbóra na nos ténpu trósa ki Ismael faze di erderu di Abraon pode ka atxadu ma é un kuza inportanti, ka éra si na kel ténpu. Kel-li ta fika klaru na manera ki Sara reaji, i ki Deus aprova, kantu el insisti pa Agar ku se fidju, Ismael, mandadu ses kaminhu. (Gén 21:10-13) Dja ki kel kontisimentu li skrebedu tintin pa tintin na Palavra di Deus, el ta mostra tanbê ma kantu Ismael faze Izaki trósa kumesa kes 400 anu di kastigu ki profesia dja flaba i ki ta kababa óras ki Israel saíba di Ijitu. — Gál 4:29.
(Génesis 15:16 ) Má, es ta volta pa li na kuartu jerason, pamodi pekadu di amureus inda ka txiga se limiti.”
it-2 p. 73 par. 6
Saída di israelitas
‘Na kuartu jerason’. Nu ten ki lenbra ma Jeová fla Abraon ma se disendentis ta voltaba pa Kanan na kuartu jerason. (Gén 15:16) Na tudu kes 430 anu, désdi ki kontratu ku Abraon kumesa ti ki Israel sai di Ijitu, tevi más di ki kuatu jerason, nbóra na kel ténpu algen ta viveba mutu más txeu, sima rejistu ta mostra. Má na verdadi, foi sô 215 anu ki israelitas pasa na Ijitu. Nu pode uza izénplu di tribu di Levi di Israel pa konta ‘kuatu jerason’ dipôs ki es entra na Ijitu: (1) Levi, (2) Koati, (3) Anron i (4) Muizés. — Êx 6:16, 18, 20.
17 TI 23 DI FEBRERU
TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | GÉNESIS 18-19
“‘Juís di Téra interu’ distrui Sudoma ku Gumora”
(Génesis 18:23-25 ) Nton Abraon txiga más pértu i el fla: “Bu sta pensa própi na distrui kes algen justu djuntu ku kes algen mau? 24 Imajina ma na kel sidadi ten 50 ómi justu. Simé, bu ta distrui-s, i bu ka ta púrdua kel lugar pamodi kes 50 justu ki ten la? 25 Nunka bu ka ta fazeba un kuza di kel-li, pa bu mata kes algen justu djuntu ku kes algen mau, i pa kontise ku kes algen justu mésmu kuza ki ta kontise ku kes algen mau! Nau, bu ka ta faze un kuza di kel-li! Juís di Téra interu ka ta faze kel ki é justu?”
w17.04 p. 18 par. 1
‘Juís di Téra interu’ sénpri ta faze kel ki é justu
‘Juís di Téra interu ka ta faze kel ki é justu?’ (Gén. 18:25) Ku kel pergunta li Abraon mostra ma el tinha sertéza ma Jeová ta julgaba Sudoma ku Gumora ku justisa perfetu. Abraon tinha sertéza ma Jeová nunka ka ta ‘mata kes algen justu djuntu ku kes algen mau’. Uns 400 anu dipôs, Jeová fla kes palavra li sobri se kabésa: ‘Kel Rótxa, tudu ki el ta faze é perfetu, pamodi tudu se kaminhus é justisa. El é un Deus fiel, ki nunka é ka injustu, el é justu i rétu.’ — Deut. 31:19; 32:4.
(Génesis 18:32 ) Pa tirmina, Abraon fla: “Pur favor Jeová, ka bu fika xatiadu ku mi, má dexa-m pâpia sô más un bês: Imajina ma la ten sô 10.” El responde: “N ka ta distrui-l, pamodi kes 10.”
Paxénxa ta djuda-nu ten speransa ma kuzas ta midjora
Nu ka ten dúvida ma óras ki nu ta pâpia di paxénxa, Jeová é kel midjór izénplu di algen ki ten paxénxa. (2 Ped. 3:15) Na Bíblia nu ta atxa txeu situason ki ta mostra ma Jeová ten txeu paxénxa. (Nee. 9:30; Isa. 30:18) Pur izénplu, bu ta lenbra modi ki Jeová reaji kantu Abraon pergunta-l sobri se disizon di distrui Sudoma? Primeru, Jeová dexa-l pâpia. El obi ku paxénxa tudu kes pergunta ki Abraon faze. Dipôs, pa el mostra ma el obi ku atenson, el ripiti kes preokupason ki Abraon tinha. Nton Jeová da-l sertéza ma el ka ta distruíba Sudoma si el atxaba 10 ómi justu na sidadi. (Gén. 18:22-33) Kel-li ta mostra ma Jeová sénpri ta obi-nu ku paxénxa i nunka el ka ta izajera.
(Génesis 19:24, 25 ) Nton, Jeová poi txuba di lumi ku inxofri ta kai na Sudoma ku Gumora; kel-la ben di Jeová, la di séu. 25 Asi, el distrui kes sidadi, sin, tudu kel distritu, ku tudu kes algen ki ta moraba na kes sidadi i ku plantas ki staba na txon.
w10 15/11 p. 26 par. 12
Jeová é nos Sinhor Más Grandi!
12 Nu pode ten sertéza ma ka ta dura Jeová ta ben mostra ma é el ki ten direitu di governa. El ka ta ben dexa maldadi kontinua pa tudu ténpu, i nu sabe ma nu sta ta vive na ténpu di fin. Jeová toma medida kóntra kes algen mau na Dilúviu. El distrui Sudoma ku Gumora i Faraó ku se trópas. Sízera ku se trópas i Senakeribi ku se trópas ka da nen pa konpara ku kel Algen Más Grandi ki ten. (Gén. 7:1, 23; 19:24, 25; Êxo. 14:30, 31; Juí. 4:15, 16; 2 Reis 19:35, 36 ) Nu pode ten sertéza ma Jeová ka ta dexa maldadi kontinua pa tudu ténpu i nen el ka ta dexa se Tistimunhas kontinua ta ser maltratadu. Gósi tanbê nu sta ta odja próvas di sinal di prezénsa di Jizus i di fin di kel mundu mau li. — Mat. 24:3.
Djobe jóias ki sta na Bíblia
(Génesis 18:1 ) Dipôs, Jeová parse pa el na meiu di kes arvi grandi di Manre, timenti el staba xintadu na pórta di ténda, na kel óra más kenti di dia.
(Génesis 18:22 ) Nton, kes ómi sai di la i es bai na direson di Sudoma, má Jeová fika ku Abraon.
w88 15/5 p. 23 pars. 5-6
Algun algen dja odja Deus?
Gósi nu ta konsigi ntende pamodi ki Abraon pâpia ku kel anju ku korpu di ómi i ki éra pórta-vós di Deus, sima si el staba ta pâpia ku Jeová própi. Kel anju staba la ta reprizenta Deus i el fla Abraon izatamenti kel ki Deus krê flaba. Pur isu, Bíblia pode fla ma ‘Jeová parse pa el’. — Génesis 18:1.
Lenbra ma un anju ki é pórta-vós di Deus, pode transmiti Se mensaji di manera izatu sima un tilifóni ô un rádiu pode transmiti nos palavras pa otu algen. Asi, nu pode ntende di ki manera ki Abraon, Muizés, Manuá i otus algen pâpia ku un anju, ku korpu di ómi, sima si es staba ta pâpia ku Deus. Nbóra es konsigi odja kes anju i glória di Jeová na es, kes algen ka konsigi odja Deus. Nton, di ninhun manera kel-li ka ta bai kóntra kel ki apóstlu Juan fla: ‘Ninhun ómi nunka ka odja Deus’. (João 1:18 ) Kuzê ki kes ómi odja éra anjus ki ta reprizentaba Deus, é ka éra Deus ki es odja.
(Génesis 19:26 ) Má mudjer di Ló, ki staba se tras, kumesa ta djobe pa tras i el bira un kuluna di sal.
Djuda otus óras ki es sta txeu dizanimadu
3 Ló toma un mau disizon kantu el disidi ba vive na sidadi di Sudoma. Kes algen di Sudoma ta fazeba txeu konportamentu mariadu. (Lé 2 Pedro 2:7, 8.) Kel téra ta daba txeu kumida, má Ló pasa pa txeu prubléma pamodi el ba mora la. (Gén. 13:8-13; 14:12) Ta parse ma se mudjer gostaba txeu di kel sidadi ô di kes algen ki ta moraba la, ki el kaba pa ka obi ku Jeová. El perde se vida kantu Deus manda lumi ku inxofri pa distrui kel sidadi. I pensa na kes dôs fidju-fémia di Ló. Es staba noiva di dôs ómi ki tanbê móre na Sudoma. Ló perde se kaza, kuzas ki el tinha, i más piór inda, el perde se mudjer. (Gén. 19:12-14, 17, 26) Duránti tudu kel ténpu difísil, Jeová perde paxénxa ku Ló? Nau.
24 DI FEBRERU TI 1 DI MARSU
TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | GÉNESIS 20-21
“Jeová sénpri ta kunpri kel ki el promete”
(Génesis 21:1-3 ) Jeová bira se atenson pa Sara, sima dja el flaba, i Jeová faze Sara kel ki dja el prometeba el. 2 Nton, Sara fika grávida i el da Abraon un fidju, na se bedjisa, na kel ténpu ki Deus prometeba Abraon. 3 Kel se fidju ki kaba di nase i ki Sara da-l, Abraon pô-l nómi di Izaki.
Deus txoma-l di ‘prinséza’
Sara ri pamodi el ka tinha fé? Klaru ki nau! Bíblia ta fla: ‘Tanbê pamodi fé, Sara nbóra dja pasaba di idadi, el resebe puder pa ten un fidju, pamodi pa el Kel ki fazeba promésa éra fiel.’ (Hebreus 11:11 ) Sara konxeba Jeová dretu i el sabia ma Deus pode kunpri kalker promésa ki el faze. Nos tudu nu meste ten fé sima di Sara. Nu meste konxe midjór kel Deus verdaderu, ki é Jeová. Sima nu ta ba ta faze si, nu ta ntende ma Sara tinha motivu pa ten un fé fórti na Jeová. Jeová é fiel i el ta kunpri tudu se promésas. Alvês el ta faze kel-li di un manera ki ta dexa-nu dimiradu ô ta pô-nu ta ri di surpréza!
‘OBI KU EL’
Kantu Sara tinha 90 anu, el konsigi kel kuza ki sénpri el sunha ku el. El tevi un fidju matxu ku se maridu ki el amaba txeu, ki dja tinha 100 anu. Abraon obi ku Jeová i el poi se fidju nómi di Izaki, ki siginifika “Rizu”. Nu pode imajina Sara kansadu, má ku un sorizu bunitu na róstu, kantu el fla: ‘Deus pô-m ta ri; tudu algen ki obi kel-li ta ri djuntu ku mi.’ (Génesis 21:6 ) Kel milagri li, ki éra un prezenti di Jeová, di sertéza da-l grandi alegria pa réstu di se vida. Má, toma kónta di kel fidju traze-l grandi responsabilidadi.
Kantu Izaki tinha sinku anu, el tradu mama i se família faze un fésta pa komemora. Má nen tudu kuza ka staba dretu. Bíblia ta fla ma Sara ‘ta reparaba’ ma Ismael, fidju di Agar, tinha un konportamentu mariadu. Ismael dja tinha 19 anu i el ta fazeba trósa di Izaki, ki staba pikinoti inda. Kel-li ka éra sô un brinkadera. Dipôs, apóstlu Polu fla ma kel kuza ki Ismael staba ta faze éra pirsigison. Sara ntende dretu ma kel kuza ki Ismael staba ta faze éra un grandi prigu pa Izaki. Sara sabia dretu ma Izaki ka éra sô se fidju, má el skodjedu pa un papel inportanti na kunpri vontadi di Jeová. Nton, el fitxa koraji i el pâpia asériu ku Abraon. El pidi Abraon pa manda Agar ku Ismael bai ses kaminhu. — Génesis 21:8-10; Gálatas 4:22, 23, 29.
Kuzê ki Abraon faze? Bíblia ta fla: ‘Abraon fika txeu kasábi pamodi kel ki el [Sara] fla di se fidju.’ Abraon gostaba txeu di Ismael, i kómu pai, el ka ta konsigiba poi di ladu kel ki el ta xintiba pa se fidju. Má, Jeová ntende kel situason dretu i el fla Abraon kuzê ki el debe fazeba: ‘Ka bu fika tristi ku kuzê ki Sara fla di kel rapás i di bu skrava. Obi kuzê ki el fla-u, pamodi kel ki ta txomadu bu disendénsia ta ben através di Izaki.’ Jeová garanti Abraon ma el ta tomaba kónta di Agar ku Ismael. Nton Abraon faze sima Deus fla-l. — Génesis 21:11-14.
(Génesis 21:5-7 ) Abraon tinha 100 anu di idadi kantu se fidju Izaki nase. 6 Nton Sara fla: “Deus pô-m ta ri; tudu algen ki obi kel-li ta ri djuntu ku mi.” 7 I inda el fla: “Ken ki ta flaba Abraon: ‘Sara, di sertéza ta ben da mininu mama’? Má, N da-l un fidju na se bedjisa.”
(Génesis 21:10-12 ) Pur isu, el fla Abraon: “Manda kel skrava li ku se fidju bai ses kaminhu, pamodi fidju di kel skrava li ka ta ser erderu djuntu ku Izaki, nha fidju!” 11 Má Abraon fika txeu kasábi pamodi kel ki el fla di se fidju. 12 Nton, Deus fla Abraon: “Ka bu fika tristi ku kuzê ki Sara fla di kel rapás i di bu skrava. Obi kuzê ki el fla-u, pamodi kel ki ta txomadu bu disendénsia ta ben através di Izaki.
(Génesis 21:14 ) Nton, Abraon labanta sédu palmanhan, el panha pon i un barkinu di agu i el da Agar. El pô-s na onbru di Agar i el manda-l se kaminhu djuntu ku kel rapás. Asi, el sai i el fika ta anda sen rumu na dizértu di Berseba.
Djobe jóias ki sta na Bíblia
(Génesis 20:12 ) I tanbê, el é própi nha irman, el é fidju di nha pai, má el é ka fidju di nha mai; i el bira nha mudjer.
wp17.3 p. 12, nóta di rodapé
‘Abo é un mudjer rei di bunita’
Sara éra irman di Abraon sô pa ladu di pai. Téra éra ses pai, má es tinha mai diferenti. (Génesis 20:12 ) É verdadi ki na nos ténpu irmon ku irman ka debe kaza, má kuzas éra txeu diferenti na kel ténpu. Algen staba más pértu di perfeson ki Adon ku Eva perde. Pur isu es tinha un saúdi fórti. Si dôs algen ki éra família pértu kazaba ku kunpanheru ka tinha ninhun risku pa ses fidju. Má, uns 400 anu dipôs, algen bira ta vive más poku, sima gósi. Foi na kel ténpu la ki Jeová da Lei di Muizés ki ta proibiba tudu relason seksual entri família pértu. — Levítico 18:6.
(Génesis 21:33 ) Dipôs di kel-li, Abraon planta un tamargera na Berseba i la el invoka nómi di Jeová, kel ki é Deus pa tudu ténpu.
w89 1/7 p. 20 par. 9
Abraon é un izénplu pa tudu kes ki krê ten amizadi ku Deus
9 Abron mostra fé di un otu manera. Sima Bíblia ta fla: ‘El faze un altar na kel lugar pa Jeová’. (Génesis 12:7 ) Ta parse ma kel-li ta nvolveba oferese un sakrifisiu di animal, pamodi na língua ebraiku palavra ki traduzidu pa ‘altar’ siginifika “lugar di sakrifisiu”. Dipôs, Abron torna mostra fé di kel mésmu manera li na otus párti di kel téra. Tanbê, el ‘invoka nómi di Jeová’. (Génesis 12:8; 13:18; 21:33 ) Na língua ebraiku frazi ‘invoka nómi’ tanbê siginifika “pâpia sobri (prega) nómi”. Família di Abron i kes algen di Kanan di sertéza obi-l ta pâpia ku koraji di nómi di se Deus, Jeová. (Génesis 14:22-24 ) Di mésmu manera, tudu kes ki krê ten amizadi ku Deus oji, debe invoka se nómi ku fé. Kel-li ta inklui partisipa na pregason pa públiku, ‘[ta] oferese sénpri sakrifisiu di lovor pa Deus, kel-li krê fla kel frutu di nos bóka, ki ta pâpia na públiku sobri se nómi.’ — Hebreus 13:15; Romanos 10:10.