Kʼehok naxkʼe xsahil qachʼool

1, 2. Kʼaʼut us naq li Jehobʼa xooxyobʼtesi re naq qʼaxal tsahoʼq qachʼool naq tookʼehoq chiru naq tookʼuluq?

QʼAXAL sa qachʼool naq nokookʼehok chiru naq nokookʼuluk xbʼaan naq joʼkan xooxyobʼtesi li Jehobʼa (Hech. 20:35). Yaal, sa naqekʼa qibʼ naq junaq li kristiʼaan naxkʼe jun qamaatan. Abʼan qʼaxal nasahoʼk qachʼool naq naqatenqʼahebʼ li junchʼol. Ut wank rusilal naqataw naq joʼkan xooxyobʼtesi li Jehobʼa. Kʼaʼut?

² Xbʼaan naq chi joʼkan li Jehobʼa kixbʼaanu naq laaʼo yaal qe wi sahaq qachʼool. Wi naqasikʼ chanru xtenqʼankilebʼ li junchʼol, qʼaxal sahaq qachʼool. Kʼajoʼ xchʼinaʼusal chanru xooxyobʼtesi li Jehobʼa! (Sal. 139:14).

3. Kʼaʼut naxye li Santil Hu naq li Jehobʼa aʼan «li Yos li sa saʼ xchʼool»?

³ Li Santil Hu naxye naq li nekeʼkʼehok sahebʼ saʼ xchʼool, joʼkan naq inkʼaʼ nasach qachʼool naq li Jehobʼa aʼan «li Yos li sa saʼ xchʼool» (1 Tim. 1:11). Li Jehobʼa kikʼehok xbʼeenwa ut maaʼani chik nakʼehok joʼ aʼan. Joʼ kixye laj Pablo, «saʼ xkʼabʼaʼ aʼan wank qayuʼam, nokooʼekʼank ut yoʼyoko» (Hech. 17:28). Joʼkan ajwiʼ, «chixjunil li chaabʼil maatan ut chixjunil li maatan li tzʼaqal re ru» nachalk rikʼin li Jehobʼa (Sant. 1:17).

4. Kʼaru tooxtenqʼa re naq qʼaxal wiʼ chik sahaq qachʼool?

⁴ Kʼaru tqabʼaanu wi naqaj naq qʼaxal sahaq wiʼ chik qachʼool? Joʼ tqil saʼ li tzolom aʼin, tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li Jehobʼa, li nakʼehok chi anchal xchʼool (Efes. 5:1). Tqil ajwiʼ kʼaru tqabʼaanu wi naqakʼe reetal naq chanchan tawiʼ naq ebʼ li junchʼol inkʼaʼ nekeʼroxloqʼi li naqabʼaanu chirixebʼ. Chixjunil aʼin tooxtenqʼa re naq inkʼaʼ tqakanabʼ xtenqʼankilebʼ li junchʼol ut chi joʼkan qʼaxal sahaq qachʼool.

QAKʼAMAQ QE RIKʼIN LI JEHOBʼA LI NAKʼEHOK CHI ANCHAL XCHʼOOL

5. Kʼaru naxkʼe qe li Jehobʼa?

⁵ Qilaq wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ bʼarwiʼ li Jehobʼa naxkʼutbʼesi naq nakʼehok chi anchal xchʼool. Jun eetalil, naxkʼe qe li naʼajmank chiqu. Yaal, maare moko wank ta qabʼihomal, abʼan naxkʼe qatzekemq, qatʼikr ut qochoch (Sal. 4:9; Mat. 6:​31-33; 1 Tim. 6:​6-8). Moko naxbʼaanu ta saʼ xkʼabʼaʼ naq minbʼil ru. Joʼkan bʼiʼ, kʼaʼut naq naxbʼaanu?

6. Kʼaru naxkʼut chiqu Mateo 6:​25, 26?

⁶ Li Jehobʼa naxkʼe qe li naʼajmank chiqu xbʼaan naq nokooxra. Qatzʼilaq rix li kixye li Jesús saʼ Mateo 6:​25, 26 (yaabʼasi). Saʼebʼ li raqal aʼin, li Jesús kiʼaatinak chirixebʼ li xikʼanel xul ut kixye: «Inkʼaʼ nekeʼawk chi moko nekeʼxsikʼ ru li awimq chi moko nekeʼxxok saʼ li kʼulebʼaal». Abʼan kixye ajwiʼ: «Leechoxahil Yuwaʼ naxchʼolanihebʼ». Tojaʼ naq kixpatzʼ: «Ma inkʼaʼ tabʼiʼ qʼaxal wank eewankil laaʼex chiruhebʼ aʼan?». Li kiraj xkʼutbʼal aʼan naq choʼq re li Jehobʼa qʼaxal wank xwankil ebʼ laj kʼanjel chiru, chiruhebʼ li xul. Wi li Jehobʼa narilebʼ li xul, chʼolchʼooq ajwiʼ chiqu naq tooril. Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jehobʼa aʼan li Qayuwaʼ ut nokooxra, naxkʼe qe li naʼajmank chiqu (Sal. 145:16; Mat. 6:32).

7. Bʼar wank jun li naʼlebʼ bʼarwiʼ tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li Jehobʼa naq tookʼehoq chi anchal qachʼool? (Chaawil ebʼ li jalam u).

⁷ Joʼ li Jehobʼa, naqarahebʼ li kristiʼaan, joʼkan naq naqatenqʼahebʼ rikʼin li naʼajmank chiruhebʼ. Jun eetalil, ma nakaanaw ru junaq li hermaan li naraj xtzekemq malaj xtʼikr? Li Jehobʼa naru nakatroksi re xtenqʼankil rikʼin li naʼajmank chiru. Joʼ aj kʼanjel chiru li Jehobʼa, nawbʼil qu naq nokookʼehok chi anchal qachʼool naq nakʼulmank junaq li rahilal. Qakʼoxlaq li kikʼulmank chiru li COVID-19. Wankebʼ li hermaan xeʼxwotz li xtzekemq, li xtʼikr ut jalan chik li kʼaʼaq re ru rikʼinebʼ li xeʼxnumsi rahilal. Joʼkan ajwiʼ, naabʼalebʼ li hermaan xeʼxkʼe li tenqʼ tumin chi anchalebʼ xchʼool re xtenqʼankilebʼ li xeʼxkʼul junaq rahilal saʼ ruuchichʼochʼ. Chixjunilebʼ xeʼxyuʼami li naxye Hebreos 13:16: «Misach saʼ leechʼool xbʼaanunkil li us ut xwotzbʼal li kʼaru eere rikʼinebʼ li junchʼol xbʼaan naq ebʼ li mayej aʼin qʼaxal nawulak chiru li Yos».

8. Kʼaru nokooruuk xbʼaanunkil saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jehobʼa naxkʼe qametzʼew? (Filipenses 2:13).

⁸ Li Jehobʼa naxkʼe qametzʼew. Moko wank ta xraqik li xwankil li Jehobʼa ut jwal nawulak chiru xwotzbʼal rikʼinebʼ laj kʼanjel chiru (yaabʼasi Filipenses 2:13). Ma xaatzʼaama re jun sutaq naq tixkʼe aametzʼew re xnumsinkil junaq li aaleek, re xqʼaxbʼal ru junaq li nimla rahilal malaj re xbʼaanunkil li kʼanjel re rajlal kutan? Naq li Jehobʼa kixkʼe aametzʼew, chʼolchʼo naq xaawekʼa aawibʼ joʼ laj Pablo naq kixye saʼ Filipenses 4:13: «Wank inmetzʼew re xqʼaxbʼal ru chixjunil saʼ xkʼabʼaʼ li nakʼehok re inmetzʼew».

9. Chanru tqakʼam qe rikʼin li Jehobʼa li nakʼehok chi anchal xchʼool? (Chaawil li jalam u).

⁹ Laaʼo moko juntaqʼeeto ta rikʼin li Jehobʼa, inkʼaʼ nokooruuk xkʼebʼal xmetzʼew ebʼ li junchʼol joʼ naxbʼaanu li Jehobʼa qikʼin. Usta joʼkan, tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li Jehobʼa naq tqoksi li qametzʼew re xtenqʼankilebʼ li junchʼol. Jun eetalil, wi wank jun li hermaan li ak cheek chik malaj yaj, tooruuq xtenqʼankil rikʼin li kʼanjel saʼ rochoch malaj xik chi xbʼaanunkil jun xtaqlankil. Wi naxkʼe ribʼ chiqu, tooruuq tenqʼank saʼ li saabʼesink re li Chʼutlebʼaal Kabʼl ut naq naʼuxmank xchaabʼilobʼresinkil. Naq naqoksi li qametzʼew re xbʼaanunkil aʼin, naqatenqʼahebʼ li hermaan.

10. Chanru tooruuq roksinkil li qaatin re xkʼebʼal xmetzʼew li junchʼol?

¹⁰ Misach saʼ qachʼool naq li aatin wank xwankil ut tooruuq roksinkil re xkʼebʼal xmetzʼew ebʼ li junchʼol. Ma nakaanaw ru junaq li kristiʼaan li naʼajmank naq twaklesiiq xchʼool? Wi joʼkan, bʼaanu li wank saʼ aawuqʼ re naq tixnaw naq nakaakʼe aachʼool chirix. Naru taawulaʼani, taabʼoq, taatzʼiibʼa junaq li hu re xwaklesinkil xchʼool malaj taataqla junaq xmensaaj. Moko naʼajmank ta naq jwal naabʼalaq li aatin taaye, li aajel ru aʼan naq chi anchal aachʼool taabʼaanu. Usta wiibʼ oxibʼ ajwiʼ li aatin taaye, maare tixtenqʼa re naq inkʼaʼ tixtzʼeqtaana li Jehobʼa malaj re naq inkʼaʼ tchʼinaaq xchʼool (Prov. 12:25; Efes. 4:29).

11. Kʼaru naxbʼaanu li Jehobʼa rikʼin li xchoxahil naʼlebʼ?

¹¹ Li Jehobʼa naxkʼe qachoxahil naʼlebʼ. Laj Santiago kixye: «Wi junaq eere naraj xtzʼaqobʼ xnaʼlebʼ, mixkanabʼ xtzʼaamankil re li Yos». Ut kixye ajwiʼ: «Xbʼaan naq li Yos naxkʼe chi yoʼon re chixjunilebʼ ut inkʼaʼ napoʼk rikʼinebʼ li nekeʼpatzʼok» (Sant. 1:5). Joʼ naxye li raqal aʼin, moko nakanaak ta rikʼin li Jehobʼa li xchoxahil naʼlebʼ, naxwotz bʼan rikʼinebʼ li junchʼol chi anchal xchʼool. Ut «inkʼaʼ napoʼk rikʼinebʼ» naraj xyeebʼal, inkʼaʼ naxbʼaanu naq ebʼ li junchʼol inkʼaʼ sa teʼrekʼa ribʼ rikʼin xbʼaan naq xeʼxtzʼaama xtenqʼ re, naxwaklesihebʼ bʼan xchʼool re naq junelik teʼxtzʼaama re (Prov. 2:​1-6).

12. Joqʼe tooruuq xwotzbʼal li kʼaru wank qe?

¹² Ut laaʼo, ma naru tqakʼam qe rikʼin li Jehobʼa ut xwotzbʼal li kʼaru wank qe? (Sal. 32:8). Joʼkan tzʼaqal. Wank naabʼal li naʼlebʼ bʼarwiʼ tooruuq xkʼutbʼesinkil aʼin. Joʼ eetalil, naq naqakʼut chiruhebʼ li akʼ saʼ li chʼuut chanru teʼpuktesinq. Ebʼ li cheekel winq wankebʼ xkuyum re xtenqʼankilebʼ laj tenqʼanel saʼ li chʼuut ut jalanebʼ chik li hermaan li ak xeʼkubʼeek xhaʼ naq teʼxbʼaanu chiʼus li xkʼanjel saʼ li chʼuut. Ut naabʼalebʼ li hermaan li wankebʼ xnawom saʼ li kabʼlak nekeʼxkʼut chiruhebʼ li junchʼol chanru naru teʼxbʼaanu wiibʼ oxibʼ li kʼanjel li naʼajmank saʼebʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl ut jalan chik li naʼajej.

13. Chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li Jehobʼa naq naqatzolebʼ li junchʼol?

¹³ Tento tqakʼam qe rikʼin li Jehobʼa, naq naqakʼut chiruhebʼ li junchʼol chanru xbʼaanunkil junaq li naʼlebʼ. Joʼ xqil, li Jehobʼa naxwotz li xchoxahil naʼlebʼ chi anchal xchʼool. Laaʼo ajwiʼ naqawotz rikʼinebʼ li yookebʼ xtzolbʼal, ebʼ li naʼlebʼ li naqanaw. Inkʼaʼ naqaxok li naqanaw saʼ xkʼabʼaʼ naq inkʼaʼ naqaj naq li yook xtzolbʼal tkanaaq rikʼin li qakʼanjel ut inkʼaʼ naqakʼoxla: «Maaʼani kixkʼut chiwu chanru xbʼaanunkil linkʼanjel, chi xtzolak xjunes». Joʼ aj kʼanjel chiru li Jehobʼa, moko usta t-ilmanq naq toonaʼlebʼaq chi joʼkan. Ut moko kaʼaj tawiʼ naqakʼut chiruhebʼ li junchʼol chixjunil li naqanaw, naqakʼe bʼan qahoonal re xtzolbʼalebʼ (1 Tes. 2:8). Naqakʼojobʼ qachʼool naq «chi joʼkan kawresinbʼilaqebʼ re xtzolbʼalebʼ li junchʼol» (2 Tim. 2:​1, 2). Wi chiqajunilo naqawotz li naqanaw, chʼolchʼo naq chiqajunilo sahaq ajwiʼ qachʼool.

WI CHANCHAN TAWIʼ NAQ MAAʼANI NAROXLOQʼI LI NAQABʼAANU

14. Kʼaru nakʼulmank naq naqabʼaanu usilal rehebʼ li junchʼol?

¹⁴ Naabʼal sut, ebʼ li hermaan kʼajoʼ naq nekeʼroxloqʼi naq naqabʼaanu jun usilal choʼq rehebʼ. Maare nekeʼxtzʼiibʼa jun li esilhu malaj nekeʼxbʼaanu jalan chik li naʼlebʼ re xkʼutbʼesinkil naq nekeʼxbʼanyoxi li naqabʼaanu (Col. 3:15). Chʼolchʼo naq jwal naxkʼe xsahil qachʼool naq nekeʼxbʼaanu aʼin.

15. Kʼaru tento tqajultika naq inkʼaʼ teʼxbʼanyoxi li naqabʼaanu?

¹⁵ Abʼanan, wank sut naq ebʼ li kristiʼaan moko nekeʼxbʼanyoxi ta li naqabʼaanu chirixebʼ, maare xqakʼe qametzʼew, qahoonal malaj li kʼaru wank qe re xtenqʼankil junaq li kristiʼaan. Ut chanchan naq moko naroxloqʼi ta li naqabʼaanu. Kʼaru tooxtenqʼa re naq inkʼaʼ tchʼinaaq qachʼool wi nakʼulmank aʼin? Tento tqajultika li naxye Hechos 20:35. Li sahil chʼoolejil li naqekʼa naq naqabʼaanu junaq li usilal moko chalenaq ta rikʼin li tixye malaj li tixbʼaanu li kristiʼaan, laaʼo naru tookʼehoq chi anchal qachʼool usta maaʼani tixbʼanyoxi li naqabʼaanu. Qilaq wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li naru tooxtenqʼa.

16. Chirix kʼaru tqakʼe qachʼool?

¹⁶ Jultika naq yookat xkʼambʼal aawe rikʼin li Jehobʼa naq nakatkʼehok. Li Jehobʼa junelik naxkʼe li jwal chaabʼil rehebʼ li kristiʼaan maakʼaʼ naxye wi nekeʼroxloqʼi malaj inkʼaʼ (Mat. 5:​43-48). Li Jehobʼa naxye rehebʼ laj kʼanjel chiru naq jwal nimaq li xqʼajkamunkilebʼ wi inkʼaʼ nekeʼroybʼeni naq tqʼaxtesimanq wiʼ chik rehebʼ li kʼaru nekeʼxkʼe (Luc. 6:35). Joʼkan naq michʼinaak aachʼool wi ebʼ li junchʼol inkʼaʼ nekeʼxbʼanyoxi li nakaabʼaanu. Jultika naq li Jehobʼa tatxqʼajkamu xbʼaan li usilal li nakaabʼaanu chirixebʼ li junchʼol ut xbʼaan naq nakatkʼehok chi sa aachʼool (2 Cor. 9:7; Prov. 19:17).

17. Kʼaru tooxtenqʼa re xkʼambʼal qe rikʼin li Jehobʼa? (Lucas 14:​12-14).

¹⁷ Jun chik li naʼlebʼ li tatxtenqʼa chi xkʼambʼal aawe rikʼin li Jehobʼa aʼan xyuʼaminkil li naʼlebʼ li wank saʼ Lucas 14:​12-14 (yaabʼasi). Yaal naq moko maak ta naq tookʼehoq ochochnal malaj kʼehok chi anchal qachʼool rikʼinebʼ li nekeʼruuk xqʼaxtesinkil qe li usilal li naqabʼaanu. Abʼan, ut wi naqakʼe reetal naq wank sut nokookʼehok xbʼaan naq naqaj xkʼulbʼal reqaj li xqabʼaanu. Wi aʼin nakʼulmank, qakʼamaq qe rikʼin li kixye li Jesús ut qakʼehaq re jun li kristiʼaan li moko wank ta chiru xqʼaxtesinkil qe li usilal li xqabʼaanu re. Wi naqabʼaanu aʼin, sahaq qachʼool xbʼaan naq yooko xkʼambʼal qe rikʼin li Jehobʼa ut saʼ xkʼabʼaʼ naq inkʼaʼ naqoybʼeni naq teʼxkʼe reqaj li naqakʼe, junelik sahaq qachʼool usta inkʼaʼ teʼxbʼanyoxi li naqabʼaanu.

18. Kʼaru tooxtenqʼa re naq inkʼaʼ tqakʼoxla li inkʼaʼ us chirixebʼ li junchʼol?

¹⁸ Maakʼoxla li inkʼaʼ us chirixebʼ li junchʼol (1 Cor. 13:7). Wi naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ choʼq re junaq li kristiʼaan ut maakʼaʼ naxye, naru tqakʼoxla: «Ma relik chi yaal naq inkʼaʼ naroxloqʼi malaj yal xsach saʼ xchʼool bʼanyoxink?». Malaj wank jalan chik li naʼlebʼ kʼaʼut naq li kristiʼaan inkʼaʼ kibʼanyoxink joʼ naqoybʼeni. Maare jwal naroxloqʼi abʼan nachʼaʼajkoʼk chiru xyeebʼal li narekʼa. Joʼkan ajwiʼ, maare naxutaanak naq ebʼ li junchʼol nekeʼxtenqʼa, qʼaxal wiʼ chik wi junxil naru xtenqʼankilebʼ li junchʼol ut anaqwan inkʼaʼ chik naxkʼe ribʼ chiru tenqʼank. Aʼ yaal li nakʼulmank, li rahok tooxtenqʼa re naq inkʼaʼ tqakʼoxla li inkʼaʼ us chirixebʼ li junchʼol ut tookʼehoq chi anchal qachʼool (Efes. 4:2).

19, 20. Kʼaʼut us naq twanq qakuyum? (Chaawil ebʼ li jalam u).

¹⁹ Chi wank aakuyum. Li awabʼej Salomón kixye aʼin chirix li kʼehok chi anchal chʼoolej: «Chatsihinq chi anchal aachʼool, ut saʼ junaq kutan taakʼul reeqaj» (Ecl. 11:1). Ebʼ li aatin aʼin naxkʼut naq maare «saʼ junaq kutan» wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan teʼxbʼanyoxi li xqabʼaanu chirixebʼ. Qilaq jun li eetalil li naxkʼutbʼesi aʼin.

²⁰ Naabʼal chihabʼ anaqwan, li rixaqil jun li cheekel winq li naʼulaʼanink chʼuut, kixtzʼiibʼa jun li esilhu re jun li hermaan li tojeʼ xkubʼeek xhaʼ re naq maajunwa tixtzʼeqtaana li Jehobʼa. Waqxaqibʼ chihabʼ chirix aʼin, li hermaan kixsume li esilhu ut kixye re: «Nawaj xyeebʼal aawe naq kʼajoʼ ninbʼanyoxi li tenqʼ li xaakʼe we chiruhebʼ li chihabʼ aʼin usta inkʼaʼ nakaanaw». Naxye ajwiʼ: «Li xaatzʼiibʼa kixkʼutbʼesi laarahom chiwix abʼan li kixtochʼ inchʼool aʼan li raqal re li Santil Hu ut junelik ninjultika».a Naq ak xye re wiibʼ oxibʼ li chʼaʼajkilal li xnumsi, kixye: «Wank sut nawaj xkanabʼankil chixjunil ut xkanabʼankil kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Abʼan rajlal ninjultika li raqal re li Santil Hu li xaatzʼiibʼa ut aʼin xinxtenqʼa re naq inkʼaʼ tchʼinaaq inchʼool. Chiru li waqxaqibʼ chihabʼ aʼan qʼaxal xinxtenqʼa aʼin». Jwal kisahoʼk tana saʼ xchʼool li rixaqil li cheekel winq li naʼulaʼanink chʼuut naq kixyaabʼasi li esilhu aʼin! Wi naqatenqʼa junaq li kristiʼaan maare «saʼ junaq kutan» tqakʼul li xbʼanyoxinkil li xqabʼaanu.

21. Kʼaʼut chʼolchʼo chaawu naq inkʼaʼ taakanabʼ xkʼambʼal aawe rikʼin li Jehobʼa naq tatkʼehoq chi anchal aachʼool?

²¹ Joʼ xqil, li Jehobʼa xooxyobʼtesi re naq qʼaxal sahaq qachʼool naq tookʼehoq chiru naq tookʼuluq. Sa naqekʼa qibʼ naq naqatenqʼahebʼ li hermaan ut nawulak chiqu naq teʼxbʼanyoxi li xqabʼaanu. Abʼan aʼ yaal wi teʼxbʼaanu malaj inkʼaʼ naru naq sahaq qachʼool xbʼaan naq chaabʼil xoonaʼlebʼak. Maakʼaʼ naxye li tqakʼe, junelik qajultikaq li naxye 2 Crónicas 25:9: «Qʼaxal naabʼal chik chiru aʼan tixkʼe aawe li Qaawaʼ». Maaʼani naru nakʼehok joʼ li Jehobʼa ut kʼajoʼ naxkʼe xsahil qachʼool naq nokooqʼajkamuuk xbʼaan. Relik chi yaal naq wank rusilal naq naqakʼam qe rikʼin li qachoxahil Yuwaʼ naq nokookʼehok chi anchal qachʼool.