Lusadisu ya ‘Nzambi Yina Kepesaka Kikesa mpi Kesadisaka na Kukanga Ntima’
KITESO ya bamvula 2 000 meluta, Polo kutubaka nde Yehowa kele ‘Nzambi yina kepesaka kikesa mpi kesadisaka na kukanga ntima.’ (Roma 15:5) Sambu Biblia kendimisa beto nde Yehowa kesobaka ve, beto lenda tula ntima nde Nzambi kelandaka na kupesa kikesa na bantu yina kesadilaka yandi. (Yakobo 1:17) Ya kyeleka, Biblia kemonisa nde Yehowa kepesaka kikesa na bantu yina kele na mfunu na yo na mitindu mingi. Inki kele mwa mitindu yango? Nzambi kepesaka ngolo na bantu yina kesambaka yandi, bayina kelombaka yandi lusadisu. Yandi kepusaka mpi Bakristu ya kyeleka na kusyamisa bampangi Bakristu yankaka. Mpi Yehowa mesonikisaka masolo ya mbote kibeni na Ndinga na yandi, Biblia. Masolo yango kepesaka kikesa mingimingi na bibuti yina kedila to kemona mpasi sambu bo mefwilaka bana. Bika beto tadila mitindu tatu yai ya Nzambi kepesaka kikesa.
“Nzambi Ke Wilaka Bantu”
Ntotila Davidi kusonikaka mambu yai sambu na Yehowa, Ngangi na beto: “Bantu na mono, beno tula ntima na Nzambi ntangu yonso! Beno songa yandi bampasi yonso ya ntima na beno, sambu yandi kele kisika ya beto ke tininaka.” (Nkunga 62:9) Sambu na nki Davidi vandaka kutula ntima mutindu yina na Yehowa? Yandi tubaka sambu na yandi mosi nde: “Mfumu Nzambi ke wilaka bantu yina ke lombaka yandi na kusadisa bo, yandi ke katulaka bo na mpasi.” (Nkunga 34:7) Na bampasi yonso yina yandi kutanaka na yo, Davidi vandaka kusamba ntangu yonso sambu na kulomba lusadisu ya Nzambi, mpi Yehowa vandaka kusadisa yandi ntangu yonso. Na mambu yina yandi kutanaka na yo, Davidi kuzabaka nde Nzambi tapesa yandi maboko mpi tasadisa yandi.
Bibuti yina kemona mpasi sambu na lufwa ya mwana na bo fwete zaba nde Yehowa tasadisa bo na bampasi na bo ya ngolo, kaka mutindu yandi sadisaka Davidi. Bo lenda samba Muntu ya nene yina “ke ndimaka bisambu,” mpi kutula ntima nde yandi tasadisa bo. (Nkunga 65:3) William yina beto tubilaka na disolo ya meluta kutubaka nde: “Mbala mingi, mu vandaka kuyindula nde mu lenda kuka dyaka ve kuzinga kukonda mwana na munu, mpi mu lombaka Yehowa na kusadisa munu. Yehowa kepesaka munu ntangu yonso ngolo mpi kikesa sambu mu landa na kuzinga.” Mutindu mosi mpi, kana nge samba Yehowa na lukwikilu, Nzambi ya nene ya kele na zulu tasadisa nge. Nkutu, Yehowa Nzambi kesila mambu yai na bantu yina kesalaka kikesa sambu na kusadila yandi: “Mono Mfumu Nzambi, mono kele Nzambi na nge; mono muntu ke pesa nge ngolo, mono muntu ke tubila nge nde: ‘Kuwa boma ve, mono ke sadisa nge!’”—Yezaya 41:13.
Lusadisu ya Banduku ya Kyeleka
Mbala mingi, bibuti yina mwana na bo mefwaka kevandaka ti mfunu ya kudila na kingenga mpi ya kubasisa mawi na bo. Kansi, yo tavanda ve mayele nde bo buya kuvanda ti bankaka na nsungi mosi ya ntangu ya nda. Bingana 18:1 ketuba nde “muntu yina ke zabaka ve kuvanda kisika mosi na bantu ya nkaka” lenda mona mpasi. Yo yina, bibuti yina kemona mpasi sambu na lufwa ya mwana na bo fwete keba sambu bo bwa ve na mutambu ya kudivandila bo mosi.
Banduku yina kewaka Nzambi boma lenda pesa lusadisu ya mfunu na bantu yina kemona mpasi. Bingana 17:17 ketuba nde: “Banduku ke zolanaka konso ntangu, bampangi ke sadisanaka na ntangu ya mpasi.” Lucy, yina beto tubilaka mpi na disolo meluta, kubakaka lusadisu ya banduku ya kyeleka na nima ya lufwa ya mwana na yandi. Yandi tubaka mutindu yai sambu na bampangi Bakristu ya dibundu na yandi: “Baviziti na bo kusadisaka munu mingi kibeni, ata bantangu yankaka bo vandaka kutuba mpenza ve mingi. Nduku mosi vandaka kwisa kutala munu na bilumbu yina mu vandaka kaka munu mosi. Yandi zabaka nde mu tavanda kedila na nzo, ebuna, mbala mingi yandi vandaka kwisa kutala munu mpi kudila ti munu. Nduku yankaka vandaka kubinga munu na telefone bilumbu yonso sambu na kupesa munu kikesa. Bankaka dyaka vandaka kubinga munu na banzo na bo sambu beto dya kumosi, mpi bo kelanda na kusala mutindu yina.”
Ata mpasi ya ngolo yina bibuti kewaka ntangu mwana na bo kefwaka kemanaka ve kukonda mpasi, kusamba Nzambi mpi kuvukana ti banduku Bakristu ya kyeleka tapesa mpenza kikesa na bantu yina kele na mawa. Bibuti mingi ya Bakristu yina mwana na bo mefwaka kemonaka nde Yehowa kevandaka ti bo. Ya kyeleka, “bantu yina ke na mawa na ntima, yandi ke katulaka bo mawa, yandi ke sansaka bamputa na bo.”—Nkunga 147:3.
Masolo ya Biblia Yina Kepesaka Kikesa
Katula kisambu ti kinduku ya mbote, Ndinga ya kusonama ya Nzambi kele nto ya kikesa sambu na bantu yina bampangi na bo mefwaka. Masolo ya Biblia kemonisa nde Yezu kele ti mpusa ya ngolo mpi ngolo ya kukatula mpasi ya bibuti yina bana na bo mefwaka na ntangu yandi tafutumuna bantu. Masolo ya mutindu yina kepesaka kikesa ya kyeleka na bantu yina kemona mpasi sambu bampangi na bo mefwaka. Bika beto tadila masolo zole ya mutindu yina.
Luka kapu ya 7 ketendula mambu yina kusalamaka ntangu Yezu kukutanaka ti kibuka mosi ya bantu ya vandaka kukwenda na mazyamu na bwala ya Naini. Bo vandaka kwenda kuzika mwana-bakala mosi kaka ya mama mosi ya mufwidi. Verse 13 ketuba nde: “Ntangu Mfumu Yesu monaka yandi, yandi wilaka yandi mawa, ebuna yandi tubilaka yandi nde: ‘Kudila ve!’”
Bantu mingi ve lenda baka kikesa ya kusonga mama mosi ya kedila mwana na yandi ya mefwa nde: bika kudila. Sambu na nki Yezu kutubaka mutindu yina? Sambu yandi zabaka nde mawa ya mama yina zolaka kumana. Disolo kelanda na kutuba nde: “Yesu kwendaka penepene na sanduku ya muntu ya kufwa, yandi simbaka yo, ebuna bantu yina vandaka kunata sanduku bo telamaka. Yesu nde: ‘Mpangi na mono, mono ke tubila nge: telama ka nge!’ Muntu yango telamaka na sanduku na yandi, yandi yantikaka mpi kutuba, ebuna Yesu vutulaka yandi na mama na yandi.” (Luka 7:14, 15) Na ntangu yina, yo fwete vanda nde mama yina kudilaka dyaka, kansi ntangu yai, kudila na yandi kuvandaka ya kyese.
Kilumbu yankaka, bakala mosi na zina ya Yairusi kwisaka na Yezu mpi yandi lombaka lusadisu sambu na mwana na yandi ya nkento ya bamvula 12 ya vandaka kubela. Ntangu fyoti na nima, bo zabisaka yandi nde mwana na yandi mefwa. Nsangu yai kupesaka Yairusi mpasi mingi na ntima, kansi Yezu kusongaka yandi nde: “Kuwa boma ve; tula kaka ntima na mono.” Ntangu yandi kumaka na nzo ya bakala yina, Yezu kwendaka kisika kuvandaka mvumbi ya mwana-nkento yina. Yandi simbaka yandi na diboko mpi kutubaka nde: “Mwana-nkento, telama!” Inki kusalamaka? “Kaka na mbala mosi, mwana-nkento yina kutelama, yandi yantika kutambula.” Bibuti na yandi kusalaka inki? Ntangu Yairusi ti nkento na yandi kuyambaka mwana na bo, bo vandaka na kyese mpenza. Yo vandaka bonso nde bo vandaka kulala ndosi.—Marko 5:22-24, 35-43.
Masolo ya mutindu yai ya Biblia yina ketubila lufutumuku ya bana kemonisa bibuti yina kemona mpasi bubu yai mambu yina bo lenda vingila na bilumbu kekwisa. Yezu kutubaka nde: “Ntangu ke kwisa, bantu yonso yina me fwaka kele na maziamu, bo ta wa ndinga na yandi; ebuna bo ta basika na maziamu na bo.” (Yoane 5:28, 29) Lukanu ya Yehowa kele nde Mwana na yandi tapesa luzingu na bantu yina mefwaka. Bamilio ya bana yina mefwaka “ta wa ndinga na yandi” ntangu yandi tazabisa bo nde, ‘beno telama!’ Bana yina tayantika kutambula mpi kutuba dyaka. Mpi bonso Yairusi ti nkento na yandi, bibuti ya bana yina tavanda na kyese mingi kibeni.
Kana mwana na nge mefwaka, zaba nde Yehowa lenda kumisa mawa na nge kyese na nzila ya lufutumuku. Sambu na kubaka mambote na kivuvu yai ya lukumu, lemfuka na ndongisila yai ya muyimbi-bankunga: “Beno [sosa Yehowa mpi ngolo na yandi, NW]; beno vanda ntangu yonso penepene na yandi. Beno yindula mambu ya nene ti ya kuyituka ya yandi salaka.” (Nkunga 105:4, 5) Ee, sadila Yehowa, Nzambi ya kyeleka, mpi sambila yandi na mutindu yina yandi kendimaka.
Inki mambote nge tabaka sesepi yai kana nge “sosa Yehowa”? Kusosa Nzambi tapesa nge ngolo, nge tabaka kikesa na dikebi ya zola yina banduku Bakristu ya kyeleka tapesa nge, mpi kulonguka Ndinga ya Nzambi tatomisa luzingu na nge. Dyaka, ntama mingi ve na bilumbu kekwisa, nge tamona “mambu ya nene ti ya kuyituka” yina Yehowa tasala sambu na mambote na nge ya kimakulu mpi sambu na mambote ya kimakulu ya mwana na nge ya mefwaka.
[Lupangu ya kele na lutiti 5]
“Natila Munu Nkento Yina Kufwilaka Bana Zole”
Kehinde ti Bintu, yina kele Bambangi ya Yehowa na Nigeria, kufwilaka bana na bo zole na mbala mosi na aksida mosi ya kamio. Banda ntangu yina, bo kewaka mpasi sambu na lufwa yina. Ata mpidina, ntima ya bo ketulaka na Yehowa kesadisaka bo, mpi bo kelanda na kuzabisa bamfinangani na bo nsangu ya kivuvu ya kele na Biblia.
Bantu yankaka kumonaka ngemba mpi kikesa yina Kehinde ti Bintu kuvandaka na yo. Kilumbu mosi, nkento mosi na zina ya Ukoli kutubaka na nduku ya Bintu mosi nde: “Natila munu nkento yina kufwilaka bana zole na mbala mosi, kansi ya kelanda kaka na kulonga nsangu ya Biblia. Mu kezola kuzaba kima yina kesadisa yandi na kukanga ntima.” Ntangu Bintu kukumaka na nzo ya nkento yina, nkento yango kuzabisaka yandi nde: “Mu kezola kuzaba sambu na nki nge kelanda kulonga mambu ya metala Nzambi yina kufwaka bana na nge. Nzambi kufwaka mwana na munu ya nkento mosi mpamba ya mu vandaka ti yandi. Banda ntangu yina, mu kezolaka dyaka ve Nzambi.” Bintu kusadilaka Biblia sambu na kutendudila yandi sambu na nki bantu kefwaka mpi sambu na nki beto lenda vanda ti kivuvu ya kyeleka nde bafwa tafutumuka.—Bisalu 24:15; Roma 5:12.
Na nima, Ukoli kutubaka nde: “Mu vandaka kuyindula nde Nzambi muntu kefwaka bantu. Ntangu yai, mu mezaba kyeleka.” Yandi bakaka lukanu ya kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa sambu na kulonguka mambu mingi ya metala balusilu ya Nzambi.
[Lupangu ya kele na lutiti 6]
‘Mu Kezola Kusadisa, Kansi Mu Kezaba Ve Mutindu ya Kusala Yo’
Na ntangu bibuti mpi bampangi ya mwana yina mefwa kevandaka na mawa ya ngolo, bantangu yankaka banduku kevandaka na boma. Bo kevandaka na mpusa ya kusadisa dibuta yina, kansi bo kekudiyangisaka nde kutuba to kusala dyambu mosi ya mbi tasala nde mpasi ya bibuti ti bampangi yina kukuma dyaka mingi kuluta. Tala mwa bangindu yina lenda sadisa bantu yina lenda yindula nde: ‘Mu kezola kusadisa, kansi mu kezaba ve mutindu ya kusala yo.’
❖ Kutina ve bantu yina mefwila muntu sambu nge mezaba mpenza ve mambu ya nge fwete tuba to kusala. Nge tapesa bo kikesa kana nge lutisa ntangu ti bo. Kana nge kemona nde nge takuka ve kutuba, kuyamba bo mpi kuzabisa bo na masonga yonso nde, “mu ke na mawa mingi” tasadisa bo na kubakisa nde nge kekudibanza sambu na bo. Yo tamonisa nde nge kekudibanza sambu na bo. Keti nge kewa boma nde kana nge yantika kudila, nge tayika mawa na bo? Biblia ketuba nde: “Beno dila ti bantu yina ke dila.” (Roma 12:15) Mansanga na nge tamonisa nde nge kekuditula na kisika na bo, mpi yo tapesa bo kikesa.
❖ Sala kitambi ya ntete. Keti nge lenda lamba mwa madya sambu na dibuta yina? Keti nge lenda yobisa malonga ya mvindu ya bo kele na yo? Keti nge lenda kwenda kusumbila bo mwa bima na zandu? Kutuba ve nde: “Beno zabisa munu kana beno kele na mfunu ya kima mosi.” Ata kana nge metuba yo na masonga yonso, bangogo ya mutindu yai kemonisaka bibuti yina mefwila mwana nde nge kele ti bisalu mingi, yo yina mpila ya kusadisa bo kele ve. Kansi, nge lenda yula nde, “Inki mu lenda sala sambu na kusadisa beno ntangu yai?” mpi na nima, lungisa bampusa na bo. Buya mutambu ya kudikotisa na makambu ya fami na bo to na luzingu na bo.
❖ Kutuba ve nde, ‘Mu mezaba mutindu beno kekudiwa,’ sambu konso muntu kevandaka ti mutindu na yandi mosi ya kumonisa mawi kana yandi mefwila muntu. Ata nge mpi mefwilaka dezia mwana, nge mezaba ve mutindu bo kekudiwa mpenza.
❖ Ntangu mingi taluta na ntwala nde luzingu ya dibuta yina kuvutuka mutindu yo vandaka ntete. Yo yina, landa na kusadisa bo na kiteso yina nge lenda kuka. Na bilumbu ya ntete yina muntu mefwa, mbala mingi bantu ketulaka dikebi mingi na dibuta yina mefwila muntu, kansi dibuta yango kevandaka na mfunu ya dikebi kaka na bilumbu to bamposo ya ntete mpamba ve. Tula dikebi na bampusa na bo na bamposo mpi bangonda yina talanda.a
[Noti na nsi ya lutiti]
a Sambu na kuzaba mambu mingi ya metala mutindu ya kusadisa bibuti yina mefwila bana, tala kapu “Inki Mutindu Bantu ya Nkaka Lenda Kupesa Lusadisu” na balutiti 20-4 ya kamukanda Ntangu Muntu ya Nge Kezolaka Mefwa, yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka.
[Bifwanisu ya kele na lutiti 7]
Masolo ya Biblia kemonisa nde Yezu kele ti ngolo mpi mpusa ya kufutumuna bana