BENO LANDA KUKENGILA!

Dibundu mpi Bitumba na Ukraine—Inki Biblia Ke Tuba?

Tadila mambu ya ke landa ya me tala bantwadisi ya mabundu ya me zabanaka mingi mpi bitumba na Ukraine:

“Kirill, mfumu (patriarche) mpi ntwadisi ya Dibundu ya Orthodoxe ya Russie me tuba ve ata kima mosi sambu na bitumba yina Russie ke nwanisa insi Ukraine. . . . Nzo-nzambi na yandi ke tuba kaka mambu ya luvunu sambu na insi Ukraine, mpi Poutine me sadila luvunu yina sambu na kumonisa nde yandi me sala mbi ve mutindu yandi ke nwana bitumba yina.”—Zulunalu EUobserver, 7 mars 2022.
“Kirill, mfumu (patriarche) . . . me tuba nde bitumba yai ke monisa kikesa ya me salama sambu na kunwanisa masumu, mpidina yandi ke monisa nde mutindu basoda ya Russie ke nwanisa Ukraine kele ve mbi.”—Zulunalu AP News, 8 mars 2022.
“Na Kintete, Épiphane I Mfumu ya Nene ya Dibundu ya Orthodoxe na mbanza Kiev na Ukraine mpi ntwadisi na yo sakumunaka bantu na yandi sambu na ‘kunwanisa basoda ya Russie yina me kwisa kukotila bo na insi’ . . . [Yandi] tubaka mpi nde kufwa basoda ya Russie kele ve disumu.”—Zulunalu Jerusalem Post, 16 mars, 2022.
“Beto [Kimvuka ya Mabundu mpi ya Bimvuka ya Ukraine (UCCRO)] ke pesa Basoda ya Ukraine mpi bantu yonso ya ke nwana sambu na kukotila insi na beto maboko. Beto ke sakumuna bikesa ya bo ke sala sambu na kunwanina Ukraine na maboko ya bambeni, mpi beto ke samba sambu na bo.”—Mambu ya UCCROa tubaka, 24 février 2022.

Inki nge ke yindula? Keti mabundu yina ke tubaka nde bo ke landaka Yezu Kristu fwete pusa bandimi na bo na kukwenda kunwana bitumba? Inki Biblia ke tuba?

Mambu ya dibundu me salaka na yina me tala bitumba

Mambu ya me salamaka ke monisa nde mbala mingi dibundu ke tubaka nde kunwana bitumba kele mbote, kukwenda na bitumba kele mbote mpi nkutu nde yo kele mfunu na kukwenda na bitumba kansi na ndambu ya nkaka bo ke tubaka nde bo ke salaka yonso sambu na kutula ngemba. Kansi banda bamvula mingi, Bambangi ya Yehowa me sadisaka bantu ya nkaka na kumona nde mutindu bantwadisi ya mabundu ke tubaka mambu ya mutindu yai, yo ke monisa nde bo kele bantu ya luvunu. Tala mwa bambandu yina mikanda na beto me tubilaka.

“Disolo ya kele ti ntu-diambu “Les croisades: une ‘illusion tragique’” ke monisa nde Dibundu ya Katolika ya Roma muntu salaka nde bo fwa bantu mingi na zina ya Nzambi mpi ya Kristu.
Disolo ya kele ti ntu-diambu “L’église catholique en Afrique” ke tubila diambu mosi ya ke monisa mutindu dibundu kukaka ve kusala na mpila nde bitumba kusalama ve na kati ya makanda, mpi nkutu nde bo fwa ve bantu ya dikanda mosi buna to ya mpusu mosi buna ya nitu.
Masolo yai “La religion est-elle responsable ?,” “Le rôle de la religion dans les guerres,” mpi “La religion prend parti” ke monisa mutindu bantwadisi ya dibundu ya Katolika, ya Othodoxe mpi ya Misioni (protestants) me pesaka maboko na bitumba mingi.

Keti mabundu ya Bakristu fwete pesa maboko na bitumba?

Mambu yina Yezu tubaka: “Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.” (Matayo 22:39) “Beno landa na kuzola bambeni na beno.”—Matayo 5:44-47.

Tadila diambu yai: Keti dibundu mosi lenda tuba nde yo ke lemfukaka na bansiku ya Yezu na yina me tala zola kansi kwaku yo ke pusa bandimi na yo na kufwa bantu ya nkaka na bitumba? sambu na kubaka mvutu, tanga disolo “Les vrais chrétiens et la guerre” mpi disolo “Est-il possible d’aimer ses ennemis ?”

Mambu yina Yezu tubaka: “Kimfumu na mono kele ve ya nsi-ntoto yai. Kana Kimfumu na mono vandaka ya nsi-ntoto yai, bansadi na mono zolaka kunwana sambu bo pesa mono ve.” (Yoane 18:36) “Bantu yonso yina ke bakaka mbele ya bitumba ta fwa na mbele ya bitumba.”—Matayo 26:47-52.

Tadila diambu yai: Mutindu Bakristu nwanaka ve sambu na kutanina Yezu, keti bo fwete nwana sambu na bikuma ya nkaka? Tanga disolo “Peut-on concilier guerre et christianisme ?” Sambu na kuzaba mutindu Bakristu ya kwikama landaka mbandu ya Yezu mpi malongi na yandi.

Inki ta kumina mabundu yina ke pusaka bantu na kunwana bitumba?

Biblia ke longaka nde Nzambi ke zolaka ve ata fioti mabundu yina ke tubaka nde yo ke monisaka Yezu kansi yo ke landaka ve malongi na yandi.—Matayo 7:21-23; Tito 1:16.

Mukanda ya Kusonga ke monisa nde Nzambi ke monaka nde mabundu ya mutindu yina kele na kisina ya lufwa “ya bantu yonso yina bo me fwaka na ntoto.” (Kusonga 18:21, 24) Sambu na kuzaba sambu na nki Nzambi ke zolaka ve mabundu ya mutindu yina, tanga disolo “Babilone ya Nene Kele Nki?”
Yezu monisaka nde mabundu yonso yina Nzambi ke buyaka, yandi ta fwa yo sambu na mambu ya mbi yina yo ke sala, kaka mutindu nti ya kupola ke butaka bambuma ya kupola mpi bo “ke zengaka yo mpi bo ke losaka yo na tiya.” (Matayo 7:15-20) Tanga disolo “Nsuka ya Dibundu ya Luvunu Mefinama!” sambu na kuzaba mutindu yo ta salama.

Bambangi ya Yehowa Kele Ve Bonso Bantu ya Mabundu ya Nkaka

Yo vanda na insi Russie, na insi Ukraine mpi na bansi ya nkaka na ntoto ya mvimba, Bambangi ya Yehowa ke lemfukaka na bansiku ya Yezu na yina me tala kukonda kukota na mambu ya politiki mpi kubuya kunwana bitumba. Yo yina, beto ke kota ve na bitumba yai mpi beto ke pesa yo ve maboko. Beto ke kotaka mpi ve na bitumba ya nkaka. Beto Bambangi ya Yehowa, beto ke zitisaka mambu yina Biblia ke tubaka. Yo yina, bo ke niokulaka bampangi ya nkaka na kati na beto. (Yoane 15:19, 20; 2 Timoteo 3:12) Mu mbandu, bamfumu ya luyalu ya insi Russie me tulaka Bambangi ya Yehowa mingi na boloko mpi nkutu, bo ke niokulaka bankaka na kati na bo. Bamfumu ya luyalu ya insi yai me botulaka mpi bisika yina beto ke sambilaka Yehowa. Sambu na kuzaba mambu mingi, kota na www.jw-russia.org.

Tala video ya minuta iya ya kele ti ntu-diambu Bambangi ya Yehowa ya Mbanza Irkoutsk Ke Landa Kukangama na Nzambi Ata Ntangu Basoda Ke Kota na Kingolo-Ngolo na Banzo na Bo sambu na kumona mutindu bo ke niokula Bambangi ya Yehowa ya kele na Russie sambu na lukwikilu na bo.
Banda ntama, bantu me zabaka Bambangi ya Yehowa sambu bo ke kotaka ve na mambu ya politiki. Tala video Bo Kangamaka Kaka na Nzambi Ata na Ntangu ya Mpasi sambu na kumona mutindu Bambangi ya Yehowa kotaka ve na mambu ya politiki ata bo vandaka kuniokula bo na bantu ya Nazi na Allemagne mpi na Union soviétique.

Kota na site Internet na beto sambu na kuzaba mambu mingi na yina me tala mambu ya beto ke kwikilaka mpi mambu yina Biblia ke tubaka nde na bilumbu ke kwisa bitumba ta vanda diaka ve. (Yezaya 2:4; Yeremia 29:11) Beto ke lomba nge na kubinga beto to na kusonikila beto sambu na kuzaba mambu ya nkaka.

Kisika Bafoto me katuka, banda na diboko ya kimama tii na diboko ya kitata: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images

a Kimvuka ya Mabundu mpi ya Bimvuka ya Ukraine to UCCRO kele ti mabundu 15 ya ke monisaka dibundu ya Orthodoxe, ya Katolika ya Grèce mpi ya Roma, ya Bamisioni mpi ya évangélique, yo vanda Bayuda mpi ba Musulman.