Organizasio ya Yehowa Kesimbaka Kisalu na Nge
“Mono monaka wanzio ya nkaka ke kwenda kuluta na kati-kati ya zulu; yandi vandaka na Nsangu ya Mbote ya mvula na mvula sambu na kuzabisa.”—KUSONGA 14:6.
1. Inki mpasi Bambangi ya Yehowa memonaka, ye sambu na inki bau menungaka?
SAMBU na inki yau kele mfunu mingi na kuzaba kisalu ya organizasio ya zulu ya Yehowa kesalaka sambu na kusimba kisalu ya Bukristu? Yindula fyoti, keti kana basoda ya zulu ya Yehowa ve, Bambangi ya Yehowa lendaka kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na ntoto yai ya mvimba ya kufuluka ti bambeni? Bambangi mesala kisalu ya mutindu yai na mvu-nkama mosi ya kufuluka ti zola ya nsi ya kuluta ndilu, politiki ya badiktatere, bamvita ya inza ya mvimba, ti bimbeni ya mpila na mpila. Kana lusadisu ya Yehowa ve, keti Bambangi lendaka kununga bangindu ya mbi, luvunu, ti munyokudi yina bantu kenatilaka bau?—Nkunga 34:7.
Bau Megulukaka na Kati ya Luteleminu ya Inza
2. Inki kuwakana kele na kati ya Bakristu ya kyeleka ya mvu-nkama ya ntete ti bayina ya ntangu yai?
2 Na mvu-nkama yai ya 20, bambeni, bantu ya lusambu ti ya politiki, memekaka kukanga nzila, ti bansiku mpi na mitindu yankaka, sambu kisalu ya Yehowa kufwa. Bau kenyokulaka bampangi Bakristu ya babakala mpi ya bankento, bau kekusilaka bau mpi kefundaka bau, nkutu bau mefwaka bankaka. Mbala mingi, kele bantwadisi ya Babilone ya Nene bantu kepusaka bankaka na kusala buna. Bonso mpila bo tubaka sambu na Bakristu ya mvu-nkama ya ntete, bo lenda tuba dyaka nde, “na ndambu yonso bo ke zolaka ve kimvuka yina.” Kaka mutindu bamfumu ya mabundu ya Bayuda manisaka ngolo yonso na ntangu ya Kristu sambu na kufwa kisalu na yandi, bubu mpi bamfumu ya mabundu ti ba aposta, kumosi ti bantu ya politiki, kesalaka ngolo na kufwa kisalu ya kulonga bantu, yina bantu ya Yehowa kesalaka.—Bisalu 28:22; Matayo 26:59, 65-67.
3. Inki dilongi beto lenda baka na kwikama ya Henryka Żur?
3 Beto baka mbandu ya mambu yina salamaka na Pologne na Marsi 1, 1946. Henryka Żur, Mbangi mpi mwana-nkento ya bamvula 15, kwendaka ti mpangi mosi ya bakala na kulonguka ti bantu na bwala mosi ya penepene. Na nzila, basoda ya kimvuka mosi ya Katolika, Narodowe Siły Zbrojne (Kimvuka ya Basoda ya Insi), kangaka bau. Bau bulaka mpangi-bakala ngolo, kansi yandi fwaka ve, yandi tinaka. Kansi Henryka, bau bulaka yandi bantangu mingi sambu yandi ndima na kusala kidimbu ya kulunsi ya Bakatolika. Mosi na kati ya basoda yango tubaka nde: “Ata lukwikilu na nge kuvanda inki mutindu, sala kaka kidimbu ya kulunsi ya Katolika. Kana ve, nge kebaka disasi!” Keti yandi bikisaka kwikama na yandi? Ve. Bantu yai, nde bantu ya kesambaka, bendaka yandi na mfinda mosi penepene, mpi bau bulaka yandi masasi. Ata mpidina, yandi nungaka! Bau nungaka ve na kufwa kwikama na yandi.a—Roma 8:35-39.
4. Inki mutindu bambeni ya kebasika na politiki ti na mabundu mekaka na kufwa kisalu ya kusamuna Kimfumu?
4 Na nsungi mosi ya bamvula kuluta nkama mosi, bantu kemwesaka bansadi ya Nzambi ya ntangu yai mpasi ti nsoni. Sambu Bambangi ya Yehowa kele ve, mpi kezola ve kukuma bantu ya mabundu ya Satana, bau kemonanaka bonso bantu yina mefwana na kufinga to na kumwesa bau mpasi. Bantu ya politiki mesalaka bau makambu mingi ya nku. Bau mefwaka Bambangi mingi sambu na lukwikilu na bau. Ata na bisika ya keyimba demokrasi, bau mesalaka ngolo sambu na kukanga kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote. Na bamvula ya ntama, bonso na 1917 na Canada ti États-Unis, bamfumu ya mabundu fundaka Balongoki ya Biblia, mutindu bo vandaka binga Bambangi na ntangu yina, nde bau kenataka mubulu. Bau tulaka bantwadisi ya la Société Watch Tower na boloko, sambu na kuzabasisa bau na nima.—Kusonga 11:7-9; 12:17.
5. Inki bangogo kepesaka bansadi ya Yehowa kikesa?
5 Satana memekaka bamwaye na yandi yonso sambu bampangi ya Kristu, ti bankundi na bau ya kwikama, kubikisa kuta kimbangi. Kansi, mutindu yau kemonana na meso, yo vanda mpasi, boma, kubula, boloko, ata nkutu lufwa menungaka ve na kukanga Bambangi ya Yehowa munoko. Ye yau kesalamaka buna banda ntama. Mbala na mbala, bangogo yai ya Elisa kepesaka bau kikesa: “Kuwa boma ve. Bantu yai kele na beto, bo kele mingi kuluta bo.” Kikuma mosi kele nde bawanzio ya kwikama kele ya kuluta basoda ya Dyabulu na mingi!—2 Bantotila 6:16; Bisalu 5:27-32, 41, 42.
Yehowa Kesakumunaka Kisalu ya Kikesa
6, 7. (a) Inki bikesa salamaka na luyantiku sambu na kumwanga nsangu ya mbote? (b) Inki nsoba ya mfunu kusalamaka kubanda na 1943?
6 Na mvu-nkama ya 20, Bambangi ya Yehowa mesadilaka teknolozi ya mpa sambu kisalu ya nene ya kusamuna kumwangana nswalu na ntwala nsuka kukwisa. Na 1914, Pastere Russell, prezida ya ntete ya Watch Tower Bible and Tract Society, nungaka na kusadila mbala ya ntete bafoto na diapositive ya kuvukisa ti ndinga na fono sambu na kutendula yau. Yau vandaka dilongi ya Biblia ya bantangu nana na zina ya “Photo-drame de la création.” Bantu mingi ya kutalaka yau yitukaka. Na nima, na bamvu 1930 ti 1940, Bambangi zabanaka sambu bau vandaka samuna nzo na nzo ti bafono, yina vandaka ti masolo ya J. F. Rutherford, prezida ya zole ya la Société.
7 Na 1943, Nathan H. Knorr, prezida ya tatu ya la Société, twadisaka kisalu mosi ya nene. Bau bakaka lukanu ya kukangula nzo-nkanda mosi na konso dibundu, sambu na kulonga bansamuni kisalu ya kusamuna ti ya kulonga nzo na nzo kukonda fono na maboko. Banda na ntangu yina, banzo-nkanda yankaka mekangukaka sambu na kulonga bamisionere, bapasudi-nzila ya ntangu yonso, bankuluntu, ti bankengi ya kesalaka na bafiliale ya la Société Watch Tower. Inki yau mebutaka?
8. Inki mutindu Bambangi monisaka lukwikilu ya nene na 1943?
8 Na 1943, na kati ya Mvita ya Zole ya Inza ya Mvimba, Bambangi ya kikesa vandaka kaka 129 000 mpamba na bansi 54. Kansi bau vandaka ti lukwikilu ya ngolo nde Matayo 24:14 talungana na ntwala nsuka kukwisa. Bau ndimaka kibeni nde Yehowa tasala na mpila nde beto samuna lukebisu ya mfunu na ntwala ya kubwisa makambu yina tanata nsuka ya ngidika ya bima yai ya kubeba. (Matayo 24:21; Kusonga 16:16; 19:11-16, 19-21; 20:1-3) Keti bikesa na bau butaka kima?
9. Inki kemonisa nde kisalu ya kuta kimbangi mebutaka mbuma?
9 Ntangu yai beto kele na bansi 13 ya kele na Bambangi ya kikesa kuluta 100 000. Na bansi yai, kele ti bansi ya Dibundu ya Katolika kele dibundu ya ntete. Kansi, tala: Brésil kele ti bansamuni ya nsangu ya mbote 450 000, ye bantu kuluta 1 200 000 vandaka na Lusungiminu ya lufwa ya Kristu na 1997. Beto lenda tanga dyaka Mexique, Bambangi kiteso ya 500 000, bantu ya kuvandaka na Lusungiminu 1 600 000 na ndambu. Bansi yankaka ya Katolika kele Italie (Bambangi kiteso ya 225 000), France (kiteso ya 125 000), Espagne (Bambangi kuluta 105 000) ti Argentine (Bambangi 115 000 na ndambu). Na États-Unis, kisika mabundu ya Misioni, ya Katolika ti ya Bayuda kele mingi, Bambangi kele kiteso ya 975 000 ye bantu kiteso ya 2 000 000 vandaka na Lusungiminu. Ntembe kele ve nde, bibuka ya nene kele na kubikisa Babilone ya Nene—kintinu ya inza ya mvimba ya lusambu ya luvunu—ti malongi na yau ya maswekamu, bau kendima lusilu ya “zulu ya mpa ti ntoto ya mpa,” lusilu mosi ya kele mpasi ve mpi ya tasalama, ya Nzambi mepesaka.—2 Piere 3:13; Yezaya 2:3, 4; 65:17; Kusonga 18:4, 5; 21:1-4.
Metode ya Mpa Sambu na Kulungisa Bampusa ya Bantu
10. Inki mutindu makambu mebalukaka na bansi yankaka?
10 Bantu mingi yina mendimaka Yehowa ti Kristu Yezu, beto zwaka bau nzo na nzo. (Yoane 3:16; Bisalu 20:20) Kansi beto sadilaka mpi bametode yankaka. Luzingu mekuma mpasi, na kuzwa mbongo, yau mekuma kulomba nde bankento mpi kukwenda kusala mwa kisalu. Mbala mingi, bantu kemonana ve na banzo na bilumbu ya kisalu. Yau yina, Bambangi ya Yehowa mebaka metode ya mpa ya kisalu. Bonso Yezu ti balongoki na yandi ya ntete, bau kekwenda na kisika ti na ntangu ya bau fwete mona bantu.—Matayo 5:1, 2; 9:35; Marko 6:34; 10:1; Bisalu 2:14; 17:16, 17.
11. Na inki bisika Bambangi ya Yehowa kesamunaka bubu yai, inki mbutu kebasikaka?
11 Bambangi kekwendaka kusamuna na mayele yonso bisika bantu kevandaka, mu mbandu na baparking, babutiki, bamagazini, bafoni, badepo, babiro, bazandu, banzo-nkanda, babariere ya basoda, ba otele, barestora, ti na babalabala. Ee, bau kelongaka bisika yonso yina bau lenda mona bantu. Ebuna, ntangu bantu kevandaka na banzo, Bambangi kelandaka kutala bau kuna. Metode yai ya mpa kesadisa mingi na kukabula mikanda mingi ya ketendula Biblia. Bantu ya kufwanana ti mameme kemonana. Beto keyantika kulonguka ti bau. Baministre kuluta mafunda tanu na ndambu kele na kusala na luzolo ya mbote mpi na kikesa yonso kisalu mosi ya nene ya kulonga ya mebikaka kusalama ntete ve! Keti nge mezwaka dibaku ya kuvanda na kati na bau?—2 Korinto 2:14-17; 3:5, 6.
Bambangi ya Yehowa Kebakaka Kikesa Wapi?
12. (a) Inki mutindu Yehowa kele na kulonga bantu na yandi? (b) Inki kulonga yina kele na kubuta?
12 Inki kisalu organizasio ya zulu kesalaka na mambu yai yonso? Yezaya kubikulaka nde: “Mono mosi ta longa bana na nge, mono ta pesa bo luzingu ya ngemba ti ya mbote.” (Yezaya 54:13) Yehowa kelonga bampangi yai yonso ya mevukana na inza ya mvimba na nzila ya organizasio na yandi ya kemonana na ntoto—na Banzo ya Kimfumu ti na balukutakanu ya nene. Malongi yai kebutaka bumosi ti ngemba. Malongi ya Yehowa mebasisaka bantu mosi ya kuswaswana, yau melongaka bau kikalulu ya kuzolana ti ya kuzola bampangi na bau bonso bau mosi, ata bau kele na kati ya inza ya kekabisaka mpi ya mekabwanaka.—Matayo 22:36-40.
13. Inki mutindu beto lenda ndima nde bawanzio ketwadisaka beto mpenza na kisalu ya kusamuna?
13 Kima kepusaka Bambangi ya Yehowa na kulanda kusamuna ata ntembe ti munyokudi kele, kele zola. (1 Korinto 13:1-8) Bau kezabaka nde bantu ya ketambusa kisalu na bau ya kugulusa bantu kele na zulu. Kusonga 14:6 ke na kutuba yau. Inki nsangu beto kemwanga na lusadisu ya bawanzio? “Beno wa Nzambi boma, beno pesa yandi lukumu! Sambu ntangu yina ya yandi ta sambisa bantu yo me lunga. Beno samba Nzambi yina salaka zulu, ntoto, nzadi-mungwa ti banto ya masa!” Kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu kekembisaka zina ya Yehowa. Beto kesonga bantu na kupesa lukumu na Ngangi, Nzambi, na bigangwa ve to na dilongi ya kintukila ya kukonda ntendula. Ebuna, sambu na inki kisalu ya kusamuna fwete salama ntinu-ntinu? Sambu ntangu ya kusambisa mekuma—ntangu ya kusambisa Babilone ya Nene ti bitini yankaka yonso ya ngidika ya bima ya Satana ya kemonana.—Kusonga 14:7; 18:8-10.
14. Banani kesalaka kisalu ya kusamuna yai ya nene?
14 Mosi ve na kati ya Bakristu ya kudipesa mebakaka pansio na kisalu yai. Bankuluntu ya kimpeve kepesa mbandu na kusamuna na kati ya dibundu. Bapasudi-nzila ya kulongama kele ntangu yonso na kisalu yai. Bansamuni ya kikesa ya nsangu ya Kimfumu, bayina kekukaka kusala ntangu mingi to fyoti na ngonda mosi, kele na kumwanga nsangu na bisika yonso ya ntoto.—Matayo 28:19, 20; Baebreo 13:7, 17.
15. Inki kima lenda monisa nde Bambangi ya Yehowa kesala kisalu ya kusamuna?
15 Keti bikesa yai yonso mebutaka kima na ntoto ya mvimba? Tala kaka mutindu bau ketubila Bambangi ya Yehowa mbala na mbala na TV ti na bazulunalu. Bau kelutaka kutubila kikesa ti lusilu ya beto kele na yau na kukumina muntu yonso. Ee, kikesa na beto, ti kumonana ntangu yonso kebenda dikebi, ata mingi na kati na bau kebuya nsangu mpi bantu ya kenata yau!
Kikesa na Beto na Kulungisa Kimbangi
16. Inki kikalulu beto fwete monisa na ndambu ya ntangu yai ya mebikala?
16 Beto kezaba ve kana ntangu mebikala ikwa sambu na ngidika ya bima yai, beto mpi kele na mfunu ya kuzaba yau ve sambu bikuma ya beto kesadila Yehowa kele ya mbote. (Matayo 24:36; 1 Korinto 13:1-3) Kansi beto kezaba nde, sambu zola, ngolo, ti lunungu ya Yehowa kumonika, “ntete,” beto fwete samuna nsangu ya mbote. (Marko 13:10) Yau yina, ata beto mesalaka bamvula mingi to ndambu na kukinga nsuka ya inza yai ya mbi, ya kukonda lunungu, mpi ya nku, beto fwete lungisa kudipesa na beto ti kikesa yonso na kiteso ya beto lenda. Beto lenda vanda ya kununa to na kimbefo, kansi beto lenda sadila Yehowa ti kyese yina beto vandaka na yau ntangu beto vandaka na ngolo na nitu. Ntalu ya bangunga ya kisalu lenda kita, kansi beto lenda landa kusala kisalu ya mbote na kukembila Yehowa.—Baebreo 13:15.
17. Ta mwa disolo mosi ya lenda pesa beto yonso kikesa?
17 Yau yina, beto vanda bambuta to baleke, beto fwete monisa kikesa mpi kusonga bayina yonso beto kekutana na bau nsangu na beto ya kitoko ya inza ya mpa. Bika beto vanda beto yonso bonso mwana-nkento ya Australie, bamvula nsambwadi mpi nsoni-nsoni, yina kwendaka kusumba bima ti mama na yandi. Na Nzo ya Kimfumu, yandi waka nde bantu yonso fwete samuna, ebuna, yandi tulaka tumikanda zole ya ketendula Biblia na sakosi na yandi. Ntangu mama na yandi kele na kusumba, mwana kuvilaka. Ntangu mama na yandi kesosa yandi, yandi monaka yandi kepesa kamukanda mosi na nkento mosi! Mama na yandi kwendaka na nkento yina na kulomba ndolula sambu na kuyangisa ya mwana yangisaka yandi. Kansi, nkento yina ndimaka kamukanda yina na kyese yonso. Ntangu bau kumaka bau zole, mama yulaka mwana nde inki mutindu yandi zwaka kikesa ya kutuba ti muntu ya yandi zaba ve. “Mono songaka ntima na mono nde, Ale, Yilama, Kwenda! Mono kwendaka!”
18. Inki mutindu beto lenda monisa ngindu mosi ya mbote?
18 Beto yonso kele na mfunu ya ngindu bonso yina ya mwana yina na Australie, mingimingi ntangu ya beto kezola songa nsangu ya mbote na bantu ya beto kezaba ve to na bamfumu. Beto lenda wa boma nde bo takula beto. Kansi, beto vila ve mambu ya Yezu tubaka: “Beno kumona mpasi ve na ntima nde beno ta tuba nki mambu to beno ta tuba nki mutindu. Sambu Mpeve ya Nzambi ta songa beno na ntangu yo yina mambu ya beno fweti tuba.”—Luka 12:11, 12.
19. Inki mutindu nge ketadilaka kisalu na nge?
19 Na yau, tula ntima na mpeve ya Nzambi ntangu nge kepusana na muntu na kusonga yandi nsangu ya mbote na kyese yonso. Bantu mingi ketulaka ntima na bantu, babakala ti bankento ya kukonda mfunu, yina lenda fwa bubu to mbasi. Kansi beto ketulaka ntima na Yehowa ti na organizasio na yandi ya zulu—Kristu Yezu, bawanzio ya santu, ti Bakristu ya kupakulama ya mefutumukaka—bantu ya kele kaka na luzingu mvula na mvula! Yau yina, kuvila ve: “Bantu yai kele na beto, bo kele mingi kuluta bo.”—2 Bantotila 6:16.
[Noti na nsi ya lutiti]
a Bambandu yankaka ya mutindu mosi kele na Annuaire des Témoins de Jéhovah 1994, na balutiti 217-20.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
◻ Inki kisalu organizasio ya zulu ya Nzambi mesalaka sambu bantu ya Yehowa kulanda na kununga?
◻ Tanga bantu ya politiki ti ya mabundu yina menwanisaka Bambangi ya Yehowa na mvu-nkama ya 20.
◻ Inki mutindu Bambangi ya Yehowa mewakanisaka metode na bau ya kisalu ti mambu ya mesobaka?
◻ Inki kepesaka nge kikesa na kusamuna?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 9]
Henryka Żur
[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]
Japon, Martinique, États-Unis, Kenya, États-Unis
Bambangi ya Yehowa kesamunaka konso ntangu mpi konso kisika ya bau lenda mona bantu
[Kifwanisu ya kele na lutiti 12]
Na luyantiku ya mvu-nkama yai, bampangi vandaka sadila bafono sambu na kumwanga nsangu ya Kimfumu