Janũarĩ

Rĩrĩa Jesu ‘oonire’ mũtumia ũcio wacakayaga nĩ ‘aamũiguĩrĩire tha.’ (Luk. 7:13) Jesu to tha tu aaiguĩrĩire mũtumia ũcio, no nĩ aatindĩkirũo nĩ tha kũmuonia ũcayanĩri. Nĩ aamwarĩirie, hihi na njĩra ya kũmũũmĩrĩria, akĩmwĩra: “Tiga kũrĩra.” Agĩcoka agĩka ũndũ wa gũteithia mũtumia ũcio. Akĩriũkia mwanake ũcio na “akĩmũneana kũrĩ nyina.” (Luk. 7:​14, 15) Nĩ atĩa tũngĩĩruta kuumana na kĩama kĩa Jesu gĩa kũriũkia mũriũ wa mũtumia wa ndigwa? Tũreruta atĩ nĩ twagĩrĩirũo kuonania tha harĩ andũ arĩa maracakaya. O ta Jesu, no tuonie andũ arĩa maracakaya tha na njĩra ya gũkorũo tũrĩ maitho nĩguo tũmenye maũndũ marĩa maragerera. Ningĩ no tuoe ikinya rĩa kuonania tha na njĩra ya kuuga kana gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũmateithie na tũmomĩrĩrie. (Thim. 17:17; 2 Kor. 1:​3, 4; 1 Pet. 3:8) O na ciugo na ciĩko nini cia ũtugi no imomĩrĩrie na imekĩre ngoro mũno. w23.04 5-6 ¶13-15

O na gũtuĩka Jesu nĩ aamenyire atĩ mũrata wake Lazaro nĩ akua, aathiire na mbere gũikara kũu aarĩ thikũ ingĩ igĩrĩ agĩcoka agĩthiĩ Bethania. Kwoguo gũkinyĩria rĩrĩa Jesu aakinyire kuo, Lazaro nĩ aaniinĩte thikũ inya kuuma akua. Jesu eendaga gwĩka ũndũ ũngĩagunire arata acio ake na ũgoocithie Ngai. (Joh. 11:​6, 11, 17) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ ũrata tũngĩĩruta kuumana na rũgano rũu? Rĩrĩa Mariamu na Maritha maatũmanĩire Jesu, matiamwĩrire oke Bethania. Ũndũ ũrĩa tu maamwĩrire nĩ atĩ mũrata wake aarĩ mũrwaru. (Joh. 11:3) Rĩrĩa Lazaro aakuire, Jesu nĩ angĩahotire kũmũriũkia o na arĩ kũraihu. No aathuurire gũthiĩ Bethania nĩguo akorũo hamwe na arata ake Mariamu na Maritha. Hihi nĩ ũkoragwo na mũrata ũngĩũka gũgũteithia o na ũtamwĩrĩte? Angĩkorũo nĩ ũrĩ mũrata ta ũcio, no wĩhoke atĩ no agũteithie “hĩndĩ ya mĩtangĩko.” (Thim. 17:17) O ta Jesu, tũngĩenda gũkorũo tũrĩ arata a mũthemba ta ũcio harĩ andũ arĩa angĩ. w23.04 10 ¶10-11

Rĩrĩa tũrahiũrania na igerio, no tuone ta gũtarĩ hĩndĩ Jehova akaarehe thĩ njerũ. Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ tũtirĩ na wĩtĩkio mũrũmu? To mũhaka. Ta wĩcirie ngerekano ĩno. Riũa rĩngĩara ihinda iraihu, no tuone ta gũtarĩ hĩndĩ mbura ĩkoira. No mbura nĩ ĩcokaga ĩkoira. Ũndũ ũmwe na ũcio, rĩrĩa tũraigua tũkuĩte ngoro mũno, no tuone ta gũtarĩ hĩndĩ thĩ njerũ ĩgooka. No wĩtĩkio witũ ũngĩkorũo ũrĩ na hinya, nĩ tũmenyaga atĩ ciĩranĩro cia Ngai nĩ ikaahinga. (Thab. 94:​3, 14, 15; Ahib. 6:​17-19) Tũngĩkorũo na ũũma ũcio, no tũhote gũthiĩ na mbere kũiga ũthathaiya wa Jehova mbere ũtũũro-inĩ witũ. Ningĩ nĩ tũbataraga wĩtĩkio mũrũmu nĩguo tũhote kũruta wĩra wa kũhunjia. Andũ aingĩ mationaga ta ‘ũhoro mwega’ wĩgiĩ thĩ njerũ ya Ngai ĩrĩa ĩroka ta ũngĩkorũo ũrĩ wa ma. (Mat. 24:14; Ezek. 33:32) Tũtikanareke mwerekera ũcio ũhutie meciria maitũ. Nĩguo twĩtheme ũndũ ũcio, no mũhaka tũthiĩ na mbere gwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya. w23.04 27 ¶6-7; 28 ¶14

Hihi nĩ ũrĩ warigwo kana Jehova nĩ aracokia mahoya maku? Angĩkorũo nĩguo, ndũrĩ wiki. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ manauga atĩ kũrĩ hĩndĩ maarigagwo kana Jehova nĩ aracokia mahoya mao, makĩria makĩgerera maũndũ maritũ. O na ithuĩ angĩkorũo nĩ tũranyamarĩka, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ kuona ũrĩa Jehova aracokia mahoya maitũ. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ acokagia mahoya ma athathaiya ake? Maandĩko nĩ matũheaga ũũma atĩ Jehova nĩ atwendete mũno, na atĩ tũrĩ a bata harĩ we. (Hag. 2:7; 1 Joh. 4:10) Nĩkĩo atwĩraga tũmũhoe ũteithio kũgerera mahoya. (1 Pet. 5:​6, 7) Nĩ endaga gũtũteithia tũikare hakuhĩ nake, na tũkirĩrĩrie moritũ marĩa tũracemania namo. Thĩinĩ wa Bibilia, kaingĩ nĩ tũthomaga ũrĩa Jehova aacokirie mahoya ma athathaiya ake. Hihi harĩ ngerekano ũraririkana? w23.05 8 ¶1-4

Mariamu aarĩ na ũrata mwega hamwe na Jehova. Nĩ eerutanagĩria gwĩkĩra wĩtĩkio wake hinya. Nĩ ooĩ Maandĩko wega. Ningĩ nĩ aacaragia mahinda ma gwĩcũrania. (Luk. 2:​19, 51) Hatarĩ nganja, Mariamu nĩ eendete Jehova na ũndũ ũcio nĩ wamũteithirie gũkorũo arĩ mũtumia mwega. Ũmũthĩ, atumia aingĩ nĩ merutanagĩria gwĩka o ta Mariamu. Kwa ngerekano, mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Emiko aaugire ũũ: “Itanaingĩra kĩhiko-inĩ, nĩ ndarĩ na mũtaratara wakwa wa maũndũ ma kĩĩroho. No thutha wa kũhika, mũthuri wakwa nĩwe wahoithagia na agatongoria ũthathaiya wa famĩlĩ. Kwoguo ngĩkora atĩ rĩu nĩwe ndetagĩrĩra arũmbũiye mabataro makwa ma kĩĩroho. Nĩ ũndũ ũcio, ngĩona atĩ nĩ ndabataraga gũkuua mũrigo wakwa mwene ũhoro-inĩ wĩgiĩ gwĩkĩra hinya ũrata wakwa hamwe na Jehova. Kwoguo rĩu nĩ bangaga mahinda ma gũkorũo hamwe na Ngai ndĩ wiki nĩguo hoe, thome Maandĩko, na ndĩcũranie ũhoro wake.” (Gal. 6:5) Inyuĩ atumia, o ũrĩa mũgũthiĩ na mbere gwĩkĩra hinya ũrata wanyu na Jehova, noguo athuri anyu marĩgĩaga na itũmi nyingĩ cia kũmũgathĩrĩria na kũmwenda.—Thim. 31:30. w23.05 22 ¶6

No mũhaka twĩrute gwĩtigĩra Jehova, tondũ tũticiaragwo tũrĩ na guoya ũcio. Njĩra ĩmwe tũngĩĩruta nayo nĩ gũthuthuria ũũmbi. O ũrĩa tũrĩonaga hinya wa Ngai, ũũgĩ wake, na wendo wake mũnene gũtwerekera kuumana na “indo iria ciũmbĩtwo,” noguo tũrĩmũheaga gĩtĩo makĩria, na wendo witũ harĩ we ũkongerereka. (Rom. 1:20) Ũndũ ũngĩ tũngĩka nĩguo tũhote gwĩtigĩra Jehova makĩria nĩ kũhoyaga kaingĩ. O ũrĩa tũrĩhoyaga kaingĩ, noguo tũrĩmenyaga Jehova wega makĩria. Hĩndĩ ciothe rĩrĩa twamũhoya hinya wa gũkirĩrĩria igerio, nĩ tũririkanaga ũrĩa arĩ hinya mũingĩ. Rĩrĩa twamũcokeria ngatho nĩ ũndũ wa kĩheo kĩa Mũrũwe, nĩ tũririkanaga ũrĩa Jehova atwendete. Na rĩrĩa twathaitha Jehova atũhe ũteithio tũrĩ na thĩna, nĩ tũririkanaga ũrĩa arĩ ũũgĩ mũingĩ. Mahoya ta macio no matũteithie kũhe Jehova gĩtĩo o na makĩria. Na nĩ marĩkagĩra hinya itua ritũ rĩa gwĩthema gwĩka ũndũ o wothe ũngĩthũkia ũrata witũ hamwe nake. w23.06 15 ¶6-7

Jehova nĩ akoretwo akĩhe andũ ake mawatho marataũkĩka wega. Kwa ngerekano, kĩama kĩrĩa gĩatongoragia karine-inĩ ya mbere nĩ kĩoonanirie maũndũ matatũ Akristiano mangĩka nĩguo maikare marũmĩte: (1) kũregana na ũhoi mĩhianano, na gũthathaiya Jehova o we wiki, (2) gũtĩa watho wa Jehova wĩgiĩ thakame, na (3) gwathĩkĩra ithimi cia Jehova cia mĩtugo. (Atũm. 15:​28, 29) Akristiano ũmũthĩ mangĩka atĩa nĩguo maikare mategũthengeka maũndũ-inĩ macio matatũ? Nĩ na njĩra ya gũthathayagia Jehova na kũmwathĩkagĩra. Jehova aathĩte Aisiraeli mamũheage wĩrutĩri wa ngoro yothe. (Gũcok. 5:​6-10) Na rĩrĩa Jesu aageragio nĩ Mũcukani, nĩ oonanirie wega atĩ no mũhaka tũthathayagie Jehova o we wiki. (Mat. 4:​8-10) Nĩ ũndũ ũcio, tũtithathayagia mĩhianano. Ningĩ tũtithathayagia andũ ta atongoria a ndini, atongoria a gĩũteti, na andũ arĩa marĩ igweta mathaako-inĩ, ũini-inĩ, na maũndũ-inĩ mangĩ ta macio, na njĩra ya kũmatuga ta arĩ ngai. Tũthathayagia Jehova wiki, o we “wombire indo ciothe.”—Kũg. 4:11. w23.07 15 ¶3-4

Andũ thĩinĩ wa thĩ ĩno ya Shaitani nĩ marikĩrĩte mũno thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire na kwĩrorera ponografĩ. (Ef. 4:19) Kwoguo no mũhaka tũthiĩ na mbere gũkũria ngumo ya gwĩtigĩra Ngai na twĩtheme gwĩka maũndũ moru. Thĩinĩ wa Thimo mũrango wa 9, tũthomaga ũhoro wĩgiĩ atumia erĩ a mũhaano. Ũmwe wao arũgamĩrĩire ũũgĩ, na ũcio ũngĩ akarũgamĩrĩra ũkĩgu. O ũmwe wao nĩ aranyita ũgeni andũ arĩa matarĩ na ũmenyeru—‘matarĩ wĩcirio.’ O ũmwe wao nĩ ta aroiga, ‘Ingĩra nyũmba yakwa ũrĩe irio.’ (Thim. 9:​1, 4-6) No maumĩrĩro nĩ ngũrani harĩ andũ arĩa maretĩkĩra rĩĩtana rĩa atumia acio. Ta wĩcirie ũhoro wa rĩĩtana rĩa ‘mũtumia ũrĩa mũkĩgu.’ (Thim. 9:​13-18) Ategũconoka etaga andũ arĩa matarĩ na wĩcirio ‘matonye’ nyũmba yake marĩanĩre. Gũthiaga atĩa harĩ o? Bibilia yugaga: “Arĩa magithĩtio hinya nĩ gĩkuũ marĩ kũu.” Ĩtwĩrĩte twĩmenyagĩrĩre “mũtumia ũrĩa mũremi,” na “mũtumia ũrĩa mwaganu.” Ĩgacoka ĩgatwĩra ũũ: “Nyũmba yake ĩrikagĩra gĩkuũ-inĩ.” (Thim. 2:​11-19) Nayo Thimo 5:​3-10 nĩ ĩtwĩrĩte twĩmenyagĩrĩre ‘mũtumia ũngĩ mũremi’ ũrĩa “magũrũ make maikũrũkaga gĩkuũ-inĩ.” w23.06 22 ¶6-7

Athuri a kĩũngano nĩ magĩrĩirũo gũkorũo marĩ kĩonereria kĩega harĩ kuonania ũigananĩru. (1 Tim. 3:​2, 3) Kwa ngerekano, mũthuri wa kĩũngano ndagĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra atĩ mawoni make nĩ marĩtĩkĩragwo hingo ciothe atĩ tondũ nĩ mũkũrũ gũkĩra athuri arĩa angĩ a kĩũngano. Nĩ amenyaga atĩ roho wa Jehova no ũteithie mũthuri o wothe thĩinĩ wa kĩama gĩa athuri kuuga ũndũ ũngĩmateithia gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire. Na angĩkorũo athuri arĩa aingĩ thĩinĩ wa kĩama gĩa athuri nĩ maretĩkanĩria na itua rĩna rĩtarauna mawatho ma Bibilia, mũthuri wa kĩũngano ũrĩ na ũigananĩru nĩ anyitaga itua rĩu mbaru o na angĩkorũo tirĩo angĩrendire. Nĩ tũgunĩkaga mũno rĩrĩa tuonania ũigananĩru. Nĩ tũkenagĩra gũkorũo na ũrata mwega hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ na kĩũngano gĩgakorũo na thayũ. Nĩ tũkenagĩra gũkorũo na andũ marĩ na ũmũndũ ũtiganĩte na maumĩte ũndũire-inĩ ũtiganĩte tũgĩthathaiya Jehova hamwe tũrĩ na ũrũmwe. Makĩria ma ũguo, nĩ tũkenaga kũmenya atĩ tũregerekania na Jehova, Ngai witũ ũrĩ ũigananĩru. w23.07 25 ¶16-17

Danieli eerutaga ũrathi wa Bibilia arĩ na muoroto ũrĩa wagĩrĩire, wa kũmenya ũhoro wa ma. Ningĩ Danieli aarĩ mwĩnyihia. Nĩ aamenyaga atĩ Jehova nĩ angĩamũteithirie gũtaũkĩrũo nĩ morathi, angĩatũũrire hakuhĩ nake na amwathĩkĩre. (Dan. 2:​27, 28) Danieli nĩ oonanirie atĩ aarĩ mwĩnyihia na njĩra ya kwĩhoka Jehova amũteithie. (Dan. 2:18) Ningĩ Danieli nĩ eerutaga na kinyi. Nĩ aathuthuragia Maandĩko ma Bibilia marĩa maarĩ kuo hĩndĩ ĩyo. (Jer. 25:​11, 12; Dan. 9:2) Ũngĩĩgerekania atĩa na Danieli? Thuthuria muoroto waku. Hihi ũreruta ũrathi wa Bibilia ũrĩ na wendi mũnene wa kũmenya ũhoro wa ma? Angĩkorũo ũcio nĩguo muoroto waku, Jehova nĩ egũgũteithia. (Joh. 4:​23, 24; 14:​16, 17) Amwe no merute marĩ na muoroto wa kwenda kuonania atĩ Bibilia ti Kiugo kĩa Ngai. Kwoguo mageciria atĩ tondũ Bibilia ti Kiugo kĩa Ngai, no meigĩre ithimi o ene cia ũndũ ũrĩa mwega na ũrĩa mũũru. O na kũrĩ ũguo, nĩ tũrabatara gũkorũo na muoroto ũrĩa wagĩrĩire tũkĩĩruta. w23.08 9 ¶7-8

Kwĩringithania na andũ arĩa angĩ no gũtũritũhĩrie ũtũũro tũkĩgeria gũkinyĩra maũndũ tũtangĩhota. (Gal. 6:4) Tũngĩka ũguo, no tũkũrie ũiru na roho wa gũcindana. (Gal. 5:26) Tũngĩgeria gwĩka maũndũ marĩa andũ arĩa angĩ mareka na tũtirĩ na ũhoti wa kũmeka, no twĩkore tũkĩĩritũhĩria ũtũũro. Na tondũ “ũndũ ũrĩa wĩrĩgĩrĩirũo ũngĩtĩrio nĩ ũtũmaga ngoro ĩrware,” no tũtuurũo o na makĩria nĩ ũndũ wa kũremwo kũhingia ũndũ ũrĩa tũrerĩgĩrĩire. (Thim. 13:12) Kũgeria kwĩgerekania no gũtũme tũũrũo nĩ hinya na tũremererũo nĩ ihenya rĩa muoyo. Ndũkagerie kũhingia maũndũ maingĩ gũkĩra marĩa Jehova arerĩgĩrĩra ũhingie. Jehova nderĩgagĩrĩra ũheane kĩndũ ũtarĩ nakĩo. (2 Kor. 8:12) Korũo na ma atĩ Jehova ndaringithanagia maũndũ marĩa ũhotaga kũhingia na marĩa arĩa angĩ mahingagia. (Mat. 25:​20-23) Nĩ akenagio nĩ ũtungata waku wa ngoro yothe, wĩhokeku waku, na ũkirĩrĩria waku. w23.08 29 ¶10-11

Jehova nĩ aacokeirie Samsoni mahoya make, akĩmũhe maĩ na njĩra ya kĩama. Rĩrĩa Samsoni aamanyuire, “hinya wake ũgĩcoka na akĩarahũka.” (Atiir. 15:​19, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Kuonekaga atĩ gathima karĩa kaarutire maĩ macio kaarĩ o kuo mĩaka mĩingĩ thutha ũcio rĩrĩa mũnabii Samueli aatongoririo nĩ roho kwandĩka ibuku rĩa Atiirĩrĩri Bũrũri. Aisiraeli arĩa moonaga maĩ ma gathima kau magĩtherera, no kũhoteke nĩ maamaririkanagia atĩ nĩ mangĩehokire Jehova amateithie rĩrĩa maabataraga ũteithio. O na ithuĩ nĩ tũbataraga gwetha ũteithio wa Jehova gũtekũmakania iheo kana ũhoti ũrĩa tũngĩkorũo naguo kana maũndũ marĩa tũngĩkorũo tũhingĩtie ũtungata-inĩ wake. Twĩ na wĩnyihia nĩ twagĩrĩirũo gwĩtĩkĩra atĩ no nginya twĩhoke Jehova nĩguo tũhote kũhingia maũndũ marĩa endaga tũhingie. O ta ũrĩa Samsoni aagĩire na hinya anyua maĩ marĩa Jehova aamũheire, o na ithuĩ nĩ tũrĩkoragwo na hinya kĩĩroho twahũthĩra maũndũ marĩa Jehova akoragwo atũheete.—Mat. 11:28. w23.09 4 ¶8-10

Tũngĩka atĩa rĩrĩa mũndũ atũrakaria, ta hihi rĩrĩa acambia rĩĩtwa rĩa Jehova kana aruta Bibilia mahĩtia? Twagĩrĩirũo kũhoya Jehova atũhe roho wake na atũhe ũũgĩ nĩguo tũcokie na njĩra ya ũhooreri. Ĩ thutha-inĩ tũngĩona atĩ tũtinacokia wega ta ũrĩa tũkwagĩrĩirũo gwĩka? No tũhoe rĩngĩ igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio, na twĩcirie ũrĩa tũngĩka wega hĩndĩ ĩngĩ. Tweka ũguo, Jehova nĩ arĩtũheaga roho wake mũtheru nĩguo tũkahota kũgirĩrĩria marakara maitũ na tũkonania ũhooreri. Mĩhari ĩmwe ya Bibilia no ĩtũteithie kũgirĩrĩria mĩario itũ rĩrĩa hangĩkorũo harĩ haritũ gwĩka ũguo. Roho wa Jehova no ũtũteithie kũririkana mĩhari ĩyo. (Joh. 14:26) Kwa ngerekano, motaaro marĩa makoragwo thĩinĩ wa ibuku rĩa Thimo no matũteithie gũkorũo tũrĩ ahooreri. (Thim. 15:18) Ibuku rĩu rĩa Bibilia ningĩ nĩ rĩtuonagia ũguni wa kuonania ũhooreri rĩrĩa maũndũ marĩ maritũ.—Thim. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15. w23.09 15 ¶6-7

Mũtũmwo Petero aatungatĩire Jehova arĩ mwĩhokeku kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. Nĩ aatwaranire na Jesu ũtungata-inĩ wake, akĩambĩrĩria kũhunjĩria Andũ a Ndũrĩrĩ, na thutha-inĩ agĩtungata kĩama-inĩ kĩrĩa gĩatongoragia. Mũthia-inĩ wa ũtũũro wake rĩrĩa aamenyaga atĩ arĩ hakuhĩ gũkua, Jehova nĩ aamũheire wĩra ũngĩ wa kũruta. Kĩndũ mwaka-inĩ wa 62-64 M.M., nĩ aatongoririo nĩ roho kwandĩka marũa merĩ marĩa nĩmo mabuku ma Bibilia ma Petero wa mbere na wa kerĩ. (2 Pet. 1:​13-15) Petero aandĩkire marũa make ihinda rĩrĩa aarĩ na ariũ a Ithe “[maatangĩkaga] nĩ ũndũ wa magerio matiganĩte.” (1 Pet. 1:6) Andũ amwe nĩ maageragia kũrehe morutani ma maheeni na mĩtugo ĩtarĩ mĩtheru thĩinĩ wa kĩũngano. (2 Pet. 2:​1, 2, 14) Akristiano arĩa maaikaraga Jerusalemu nĩ mangĩakorereirũo nĩ “mũthia wa maũndũ mothe”—ũguo nĩ kuuga kwanangwo gwa itũũra rĩu hamwe na hekarũ yarĩo nĩ mbũtũ ya Roma. (1 Pet. 4:7) Hatarĩ nganja marũa ma Petero nĩ maateithirie Akristiano kuona ũrĩa mangĩekire nĩguo makirĩrĩrie magerio marĩa maageragĩra hĩndĩ ĩyo, na kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa magerio marĩa mangĩokire thutha ũcio. w23.09 26 ¶1-2

O ta Jesu, o na ithuĩ kaingĩ twĩrutaga gwathĩka rĩrĩa tũragerera maũndũ maritũ. Kwa ngerekano, hihi nĩ waritũhĩirũo gwathĩka rĩrĩa twerirũo tũtigũcoka gũcemania Nyũmba-inĩ cia Ũthamaki na kũhunjia nyũmba kwa nyũmba hĩndĩ ya kĩngʼũki gĩa COVID-19? Ma nĩ atĩ, gwathĩka nĩ gwakũgitĩrire, gũgĩtũma kĩũngano gĩtũũrie ũrũmwe, na ũgĩkenia Jehova. Ithuothe rĩu nĩ twĩhaarĩirie gũgaathĩkĩra ũtongoria o wothe tũkaaheo hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Gwĩka ũguo no gũtũme tũkaahonokia mĩoyo itũ! (Ayub. 36:11) Gĩtũmi kĩrĩa kĩnene gĩtũmaga twathĩkĩre Jehova nĩ tondũ nĩ tũmwendete na nĩ twendaga kũmũkenia. (1 Joh. 5:3) Tũtingĩhota kũrĩha Jehova nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa mothe atwĩkĩire. (Thab. 116:12) Ĩndĩ no tũhote kũmwathĩkĩra o hamwe na arĩa matũtongoragia. Rĩrĩa twathĩka tuonanagia atĩ tũrĩ ogĩ, na andũ ogĩ nĩ makenagia ngoro ya Jehova.—Thim. 27:11. w23.10 11 ¶18-19

Mũraika angĩkwarĩria-rĩ, hihi no ũmũthikĩrĩrie? Ũmũthĩ kũrĩ mũraika ũrarĩria “ndũrĩrĩ ciothe na mĩhĩrĩga na thiomi na ikundi cia andũ.” Arameera ũũ: “Mwĩtigĩrei Ngai na mũmũgooce . . . Thathaiyai Ũrĩa wombire igũrũ na thĩ.” (Kũg. 14:​6, 7) Jehova nĩwe Ngai ũrĩa wa ma na nĩwe wagĩrĩire gũthathaiyo nĩ andũ othe. Na githĩ tũticokagia ngatho tondũ nĩ atũheete mweke wa mwanya wa kũmũthathaiya hekarũ-inĩ yake nene ya kĩĩroho! No hihi hekarũ ya kĩĩroho nĩ kĩĩ, na nĩ kũ tũngĩruta ũhoro ũngĩtũteithia gũtaũkĩrũo nĩyo? Hekarũ ya kĩĩroho ti mwako wa biũ ũroneka na maitho. Nĩ mũbango wa Jehova wa kũmũhe ũthathaiya ũretĩkĩrĩka wĩhocetie harĩ igongona rĩa Jesu rĩa ũkũũri. Mũtũmwo Paulo nĩ aataarĩirie mũbango ũcio marũa-inĩ marĩa aandĩkĩire Akristiano Ahibirania a karine ya mbere arĩa maaikaraga Judea. w23.10 24 ¶1-2

Mwaka-inĩ wa 522 M.M.M., thũ cia Ayahudi nĩ ciahotire gũtũma wĩra wa gwaka hekarũ ya Jehova ũrũgamio. No Zekaria nĩ aaheire Ayahudi ũũma atĩ Jehova nĩ angĩahũthĩrire roho wake ũrĩ hinya kweheria mĩhĩnga o yothe. Mwaka-inĩ wa 520 M.M.M., Mũthamaki Dario nĩ aaugire wĩra wa gwaka hekarũ ũthiĩ na mbere, o na akĩhe Ayahudi ũteithio wa kĩĩmbeca na agĩathana anene amwe a thirikari mamateithĩrĩrie. (Ezar. 6:​1, 6-10) Jehova nĩ eerĩire andũ ake atĩ nĩ angĩamateithirie mangĩaigire mbere wĩra wa gwaka hekarũ. (Hag. 1:​8, 13, 14; Zek. 1:​3, 16) Thutha wa Ayahudi gwĩkĩrũo ngoro nĩ anabii acio, nĩ maacokereire wĩra wa gwaka hekarũ mwaka-inĩ wa 520 M.M.M. na o na matianiinire mĩaka ĩtano matamĩrĩkĩtie. Tondũ Ayahudi nĩ maaigire wendi wa Jehova mbere o na kũrĩ na moritũ, Jehova nĩ aamateithirie. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ maahotire gũthathaiya Jehova marĩ na gĩkeno.—Ezar. 6:​14-16, 22. w23.11 15 ¶6-7

O na gũtuĩka andũ aingĩ manaigua atĩ nĩ kwarĩ Iburahimu, aingĩ ao moĩ o ũhoro mũnini ũmwĩgiĩ. O na kũrĩ ũguo, wee nĩ ũĩ maũndũ maingĩ megiĩ Iburahimu. Kwa ngerekano, nĩ ũĩ atĩ Iburahimu nĩ eetirũo “ithe wa arĩa othe marĩ na wĩtĩkio.” (Rom. 4:11) Ĩndĩ no wĩyũrie, ‘Hihi no hote gũthiĩra makinya-inĩ ma Iburahimu na ngorũo na wĩtĩkio ta ũrĩa aarĩ naguo?’ Ĩĩ no ũhote. Ũndũ ũmwe ũngĩtũteithia gũkũria wĩtĩkio ta wa Iburahimu nĩ gũthuthuria kĩonereria gĩake. Iburahimu nĩ aathĩkĩire watho ũrĩa aaheirũo nĩ Ngai, agĩthamĩra bũrũri wa kũraya, agĩtũũra mĩaka mĩingĩ hema-inĩ, na o na nĩ eehaarĩirie kũruta mũrũwe Isaaka arĩ igongona. Iburahimu eekire maũndũ macio tondũ aarĩ na wĩtĩkio mũrũmu. Wĩtĩkio na ciĩko cia Iburahimu nĩ ciatũmire etĩkĩrĩke nĩ Ngai na atuĩke mũrata wake. (Jak. 2:​22, 23) Jehova nĩ endaga ithuothe tũkenere irathimo ta icio, nginya o nawe. Nĩkĩo aatongoririe Paulo na Jakubu kwandĩka ũhoro wĩgiĩ kĩonereria kĩa Iburahimu Bibilia-inĩ. w23.12 2 ¶1-2

Aarĩ a Ithe witũ, kũriai ũhoti mwega wa kwaranĩria na andũ arĩa angĩ. Akristiano nĩ mabatiĩ gũkũria ũhoti mwega wa kwaranĩria. Ũhoro-inĩ ũcio, Jakubu nĩ aaheanire ũtaaro ũrĩa ũrĩ rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. Rĩrĩa wathikĩrĩria na kinyi arĩa angĩ makĩaria, no ũhote kũmacaĩra kana kũmaiguĩra “tha.” (1 Pet. 3:8) Ũngĩkorũo ũtarĩ na ma kana nĩ wataũkĩrũo nĩ ũrĩa mũndũ arauga kana ũrĩa araigua, no ũmũrie ciũria na njĩra ya ũũgĩ. Na ũtanacokia ũndũ, nĩ wega kwamba gwĩciria ũtanaria. (Thim. 15:​28, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Wĩyũrie: ‘Hihi ũndũ ũrĩa ndĩrenda kuuga nĩ wa ma na wa gwĩkĩra ngoro? Hihi nĩ ciugo cia ũtugi na cia gĩtĩo?’ Wĩrute kuumana na aarĩ a Ithe witũ agimaru kĩĩroho arĩa makoragwo na ũhoti mwega wa kwaranĩria na andũ. (Thim. 31:26) Rora wone ũrĩa maranagĩria na andũ arĩa angĩ. O ũrĩa ũgũkũria ũhoti mwega wa kwaranĩria na andũ, noguo ũrĩkoragwo na ũrata mwega nao. w23.12 21 ¶12

Mahinda-inĩ maya, Jehova no ahũthĩre andũ a famĩlĩ, arata, kana athuri a kĩũngano gũtũtiirĩrĩra. O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko, no tũigue tũkĩenda kwĩyamũrania na arĩa angĩ, tũkenda o kwĩikaria. Andũ aingĩ nĩ maiguaga ũguo. Tũngĩka atĩa nĩguo twamũkĩre ũteithio wa Jehova? Wĩtheme kwĩyamũrania na arĩa angĩ. Rĩrĩa tweyamũrania na arĩa angĩ, kaingĩ mwĩcirĩrie witũ nĩ ũkunderaga, tũkaambĩrĩria gwĩciria o ũhoro witũ ene na mathĩna marĩa tũragerera. Mwĩcirĩrie ta ũcio no ũtũme tũtue matua matarĩ mega. O na gũtuĩka rĩmwe nĩ wega gũkorũo na mahinda tũrĩ oiki makĩria rĩrĩa tũragerera ũndũ mũritũ, tũngĩĩyamũrania na arĩa angĩ kwa ihinda iraihu, tũngĩkorũo tũkĩeherera ũteithio ũrĩa Jehova arahũthĩra gũtũtiirĩrĩra. Kwoguo koragwo wĩhaarĩirie gwĩtĩkĩra ũteithio wa andũ a famĩlĩ, arata, na athuri a kĩũngano. Onaga atĩ nĩo Jehova arahũthĩra gũgũtiirĩrĩra.—Thim. 17:17; Isa. 32:​1, 2. w24.01 24 ¶12-13

Anaziri matiabatiĩ kwenja njuĩrĩ ciao. Ũndũ ũcio woonanagia atĩ nĩ meehaarĩirie kwĩnyihĩria Jehova. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, kũrĩ hĩndĩ thĩinĩ wa Isiraeli Anaziri mataanyitagwo mbaru, kana o na kũheo gĩtĩo. Kwoguo rĩmwe Anaziri nĩ maabataraga gũkorũo na ũmĩrĩru mũnene nĩguo mahote gũtũũra kũringana na mwĩhĩtwa wao na gũikara marĩ ngũrani. (Amos. 2:12) Tondũ nĩ tũthuurĩte gwathĩkĩra Jehova, o na ithuĩ tuonekaga tũrĩ ngũrani na andũ arĩa angĩ. Nĩ tũbataraga ũmĩrĩru nĩguo tũhote kwĩmenyithania atĩ tũrĩ Aira a Jehova tũrĩ wĩra-inĩ kana cukuru. Na o ũrĩa mĩerekera na mĩtugo ya andũ thĩinĩ wa thĩ ĩrathiĩ ĩthũkĩte, noguo ũrĩkoragwo ũrĩ ũndũ mũritũ gũtũũra kũringana na ithimi cia Bibilia na kũhunjĩria arĩa angĩ ũhoro mwega. (2 Tim. 1:8; 3:13) No hingo ciothe ririkanaga atĩ nĩ ‘tũkenagia ngoro ya Jehova’ rĩrĩa tuonania ũmĩrĩru wa gũikara tũrĩ ngũrani na andũ arĩa matamũtungatagĩra.—Thim. 27:11; Mal. 3:18. w24.02 16 ¶7; 17 ¶9

Ta wĩcirie ũrĩa kĩũngano kĩa Roma kĩarĩ na andũ a mĩrerere ngũrani. Amwe ao maarĩ Ayahudi, na maarutĩtwo gwathĩkĩra Watho wa Musa, nao angĩ matiarĩ Ayahudi na ũndũire wao warĩ ngũrani mũno. Akristiano amwe no kũhoteke maarĩ ngombo na angĩ matiarĩ ngombo, na amwe o na no gũkorũo maarĩ na ngombo ciamatungatagĩra. Hihi Akristiano acio mangĩathiire na mbere atĩa kuonania wendo gatagatĩ-inĩ kao o na kũrĩ na ngũrani icio? Mũtũmwo Paulo aamekĩrire ngoro ‘manyitanage ũgeni.’ Hihi eendaga kuuga atĩa? Kiugo kĩrĩa gĩtaũrĩtwo ‘kũnyitana ũgeni,’ kiugĩte kwamũkĩra mũndũ na njĩra ya ũtugi kana ya ũtaana, ta hihi kũmũnyita ũgeni mũciĩ kana kũmũtua mũrata. Kwa ngerekano, mũtũmwo Paulo akĩra Filemona ũrĩa ekwamũkĩra ngombo yake ĩrĩa yorĩte yetagwo Onesimo, aamwĩrire ũũ: “Mwamũkĩre na njĩra ya ũtugi.” (Filem. 17) Nao Pirisila na Akila nĩ maanyitire Apolo ũgeni, ũrĩa ũtaamenyaga maũndũ maingĩ megiĩ Ũkristiano tao, na njĩra ya ‘gũthiĩ nake kwao.’ (Atũm. 18:​26, The Bible in Gikũyũ.) Akristiano acio nĩ maanyitanaga ũgeni na matiarekire ngũrani gatagatĩ-inĩ kao imagayũkanie. w23.07 6 ¶13

Wendo waku harĩ Jehova nĩguo ũndũ ũrĩa mũnene ũbatiĩ gũtũma ũmwĩyamũrĩre. Wendo ũcio ndũbatiĩ kwĩhocia tu harĩ ũrĩa ũraigua ngoro-inĩ. Handũ ha ũguo, ũbatiĩ kuumana na “ũmenyo ũrĩa wa ma” na “ũtaũku wa kĩĩroho,”—nĩmo maũndũ marĩa wĩrutĩte megiĩ Jehova marĩa matũmĩte wendo waku harĩ we ũkũre. (Kol. 1:9) Kwĩruta Maandĩko nĩ gũtũmĩte ũkorũo na ma atĩ (1) Jehova e kuo, (2) atĩ Bibilia nĩ Kiugo gĩake gĩtongoretio nĩ roho, na (3) atĩ nĩ ahũthagĩra ithondeka rĩake kũhingia wendi wake. Andũ arĩa meyamũragĩra Jehova magĩrĩirũo gũkorũo moĩ morutani ma mũthingi ma Kiugo kĩa Ngai na makorũo magĩtũũra kũringana na ithimi ciakĩo. Nĩ merutanagĩria ũrĩa wothe mangĩhota kũhunjĩria andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa merutĩte. (Mat. 28:​19, 20) Wendo wao harĩ Jehova nĩ ũthiĩte ũkũrĩte, na wendi wao ũrĩa mũnene nĩ kũhe Jehova wĩrutĩri wa ngoro yothe. Hihi ũguo nĩguo wee ũtariĩ? w24.03 4-5 ¶6-8

Abigaili aahikĩtio nĩ Nabali, ũrĩa Bibilia yugaga atĩ aarĩ mũũru mũno na ndaarĩ na mĩtugo mĩega. (1 Sam. 25:3) No nginya akorũo Abigaili nĩ aaritũhagĩrũo mũno gũikarania na mũndũ ta ũcio. Hihi Abigaili nĩ aarĩ na mweke wa kũniina kĩhiko gĩake? Ĩĩ nĩ aagĩire na mweke ũcio rĩrĩa Daudi aabangire gũthiĩ kũũraga mũthuri wake nĩ ũndũ wa kũmwarĩria ũũru hamwe na arũme ake. (1 Sam. 25:​9-13) Abigaili nĩ angĩetharire na areke Daudi ahingie muoroto wake. No handũ ha ũguo, Abigaili aaingĩrĩire maũndũ na akĩiguithia Daudi ndakorage Nabali. (1 Sam. 25:​23-27) Nĩ kĩĩ kĩamũtindĩkire gwĩka ũguo? Abigaili nĩ eendete Jehova na agatĩa ithimi iria aigĩte ciĩgiĩ kĩhiko. Nĩ aamenyaga atĩ Jehova onaga kĩhiko kĩrĩ kĩndũ gĩtheru. Nĩ eendaga gũkenia Jehova, na ũndũ ũcio hihi nĩguo wamũtindĩkire gwĩka ũrĩa wothe angĩhota kũhonokia mũciĩ wake, o hamwe na mũthuriwe. Abigaili ooire ikinya o na ihenya nĩguo agirĩrĩrie Daudi ndakorage Nabali. w24.03 16-17 ¶9-10

Hihi kĩũngano-inĩ kĩanyu kũrĩ na andũ marerutanĩria kũhũthahũthia ũtũũro wao nĩguo mandandũre ũtungata wao? Hihi nĩ ũĩ andũ ethĩ maronania ũmĩrĩru wa gũkorũo marĩ ngũrani na arutwo arĩa angĩ cukuru o na angĩkorũo ti hahũthũ gwĩka ũguo? Hihi nĩ ũĩ andũ marerutanĩria gũtũũria wĩhokeku wao o na magĩũkagĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ? Rekei tũcaragie mĩeke ya gwĩkĩra andũ ta acio ngoro na tũkamacokeria ngatho nĩ ũndũ wa kuonania roho wa kwĩima na ũmĩrĩru. (Filem. 4, 5, 7) Jehova nĩ akoragwo na ma atĩ tũrĩ na wendi wa kũmũkenia na atĩ nĩ twĩhaarĩirie kwĩima maũndũ matiganĩte nĩguo tũtũũre kũringana na wĩyamũrĩri witũ. Nĩ atuonetie gĩtĩo na njĩra ya gũtũhe mweke wa gũthuura ũrĩa tũkuonania atĩ nĩ tũmwendete. (Thim. 23:​15, 16) Kwoguo rekei tũtue itua rĩa gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova na tũkamũhe kĩrĩa kĩega biũ twĩyendeire. w24.02 18 ¶14; 19 ¶16

Ta hũũra mbica ũndũ ũrĩa wekĩkire kĩambĩrĩria-inĩ kĩa ũtungata wa Jesu mwaka wa 29 Mahinda Maitũ (M.M.). Jesu na nyina Mariamu, nĩ maanyitĩtwo ũgeni iruga-inĩ rĩa ũhiki itũũra-inĩ rĩa Kana. No kũhoteke Mariamu nĩ aateithagĩrĩria kũrũmbũiya ageni. No hĩndĩ ya iruga rĩu, kũrĩ na thĩna woimĩrire, tondũ ndibei nĩ yathirire. O rĩmwe Mariamu agĩthiĩ harĩ mũrũwe na akĩmwĩra: “Matirĩ na ndibei.” (Joh. 2:​1-3) Jesu eekire atĩa? Aaringire kĩama akĩgarũra maĩ magĩtuĩka “ndibei ĩrĩa njega.” (Joh. 2:​9, 10) Jesu nĩ aaringire ciama ingĩ nyingĩ ũtungata-inĩ wake. Nĩ aahũthĩrire hinya wake wa kũringa ciama gũteithia andũ makiri maingĩ. Kwa ngerekano, ciama-inĩ ciake igĩrĩ iria aahũnirie arũme 5,000 na thutha ũcio arũme 4,000, kwahoteka andũ othe arĩa maahũnirio maarĩ makĩria ma 27,000 maturanĩirũo nginya atumia na ciana. (Mat. 14:​15-21; 15:​32-38) Ningĩ Jesu nĩ aahonirie andũ aingĩ arĩa maarĩ arwaru rĩrĩa aaringire ciama icio.—Mat. 14:14; 15:​30, 31. w23.04 2 ¶1-2

Rĩrĩa tũragerera ũndũ mũritũ, rĩmwe no tũigue tũũrĩtwo nĩ hinya na tũkuĩte ngoro. O ta Elija, no tũigue gũtirĩ ũndũ ũngĩ tũrenda tiga o gũkoma. (1 Ath. 19:​5-7) O na no tũbatare gũtiirĩrĩrũo nĩguo tũhote gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova. Hĩndĩ ta ĩyo, Jehova atwĩrĩire atĩ nĩ egũtũteithia o ta ũrĩa ciugo cia rĩandĩko rĩa ũmũthĩ cionanĩtie. Mũthamaki Daudi nĩ aateithirio na njĩra ta ĩyo. Rĩrĩa aahiũranagia na magerio na agokĩrĩrũo nĩ thũ, eerire Jehova ũũ: “Guoko gwaku kwa ũrĩo nĩ kũndiiragĩrĩra.” (Thab. 18:35) Kaingĩ Jehova nĩ ahũthagĩra andũ angĩ gũtũtiirĩrĩra. Kwa ngerekano, hĩndĩ ĩmwe Daudi aaiguaga orĩtwo nĩ hinya, mũrata wake Jonathani nĩ aamũceereire nĩguo amwĩkĩre hinya na amũũmĩrĩrie. (1 Sam. 23:​16, 17) Jehova ningĩ nĩ aahũthĩrire Elisha kũhe Elija ũteithio ũrĩa aabataraga.—1 Ath. 19:​16, 21; 2 Ath. 2:2. w24.01 23-24 ¶10-12

Ngerekano ya mũtumia ũrĩa ũrũgamĩrĩire “ũũgĩ wa ma” thĩinĩ wa Thimo mũrango wa 9, nĩ ĩtũrutaga atĩ Jehova nĩ mũtaana na nĩ atũheaga indo nyingĩ njega. Mĩhari ĩyo yugĩte atĩ mũtumia ũcio nĩ anyitĩte ũgeni andũ matonye nyũmba yake nĩguo marĩe irio njega irĩ na nyama iria ahaarĩrĩirie, na manyue ndibei ĩrĩa athondekete. (Thim. 9:​2, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Makĩria ma ũguo, kũringana na mũhari wa 4 na wa 5, mũtumia ũcio ũrũgamĩrĩire ũũgĩ “eraga mũndũ ũrĩa ũtarĩ wĩcirio atĩrĩ: ‘[Ũka ũrĩe] mũgate wakwa.’” Twagĩrĩirũo gwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩa mũtumia ũcio nĩkĩ? Tondũ Jehova endaga ciana ciake ikorũo na ũũgĩ na itikone ũũru. Ndendaga twĩke mahĩtia marĩa mangĩcoka gũtũtuurithia na gũtũma twĩrire. Nĩkĩo “aigagĩra arĩa arũngĩrĩru mũthithũ wa ũũgĩ.” (Thim. 2:7) Tũngĩkoragwo na guoya ũrĩa wagĩrĩire kwerekera Jehova, nĩ tũrĩendaga kũmũkenia. Nĩ tũrĩthikagĩrĩria ũtaaro wake wa ũũgĩ na tũkawathĩkĩra tũkenete.—Jak. 1:25. w23.06 23-24 ¶14-15

O na angĩkorũo tũrona ta tũtarahota kũhingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ wa Jehova, no tũkorũo na ma atĩ nĩ akenagio nĩ kĩyo gitũ gĩa kuuma ngoro. Tũmenyaga ũguo atĩa? Matukũ-inĩ ma Zekaria, Jehova nĩ eerire mũnabii ũcio athondeke thũmbĩ na thahabu na betha iria ciatũmagwo nĩ arĩa maarĩ ithamĩrio Babuloni. (Zek. 6:11) “Thũmbĩ ĩyo ĩrĩ na riri” ĩngĩatuĩkire “kĩririkania” kĩa mĩhothi ĩyo maaheanaga. (Zek. 6:​14, tũũhoro twa magũrũ-inĩ.) No tũkorũo na ma atĩ gũtirĩ hĩndĩ Jehova akaariganĩrũo nĩ kĩyo gitũ gĩa kũmũtungatĩra o na hĩndĩ ya moritũ. Hatarĩ nganja nĩ tũgũthiĩ na mbere gũcemania na moritũ matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria, na maũndũ no mathũke o na makĩria mahinda mokĩte. (2 Tim. 3:​1, 13) O na kũrĩ ũguo, tũtiagĩrĩirũo gũtoorio nĩ mĩtangĩko. Ririkanaga ciugo ici Jehova eerire andũ ake matukũ-inĩ ma Hagai: “Niĩ ndĩ hamwe na inyuĩ . . . Mũtigetigĩre.” (Hag. 2:​4, 5) O na ithuĩ twĩ na ma atĩ Jehova nĩ arĩkoragwo hamwe na ithuĩ tũngĩĩrutanagĩria ũrĩa wothe tũngĩhota kũhingia wendi wake. w23.11 19 ¶20-21

Mahĩtia ma mũtũmwo Petero nĩ mangĩagire kwandĩkithio Bibilia-inĩ. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ aamaandĩkithirie nĩguo twĩrute kuumana namo. (2 Tim. 3:​16, 17) Kwĩruta igũrũ rĩgiĩ mawathe ma kwaga gũkinyanĩra marĩa Petero aahiũranagia namo, nĩ gũgũtũteithia gũtaũkĩrũo atĩ Jehova nderĩgagĩrĩra tũkorũo tũrĩ akinyanĩru. Endaga tũthiĩ na mbere kwĩrutanĩria tũtegũkua ngoro, o na rĩrĩa twahĩtia. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kwaga gũkua ngoro? No twĩkore tũcokereire mũtugo mũna mũũru o na thutha wa kuona ta tũũtooretie. Ĩndĩ no tũthiaga na mbere kwĩrutanĩria kũrũa naguo. Ithuothe nĩ tuugaga kana tũgeka maũndũ tũcokaga kwĩrira. O na kũrĩ ũguo, tũngĩaga gũkua ngoro, Jehova nĩ arĩtũteithagia gũthiĩ na mbere gũtoorania. (1 Pet. 5:10) Kuona ũrĩa Jesu oonirie Petero ũcayanĩri o na agĩkaga mahĩtia no gũtwĩkĩre ngoro gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova. w23.09 20-21 ¶2-3

Jesu nĩ angĩahotete kũhonia Lazaro, o ta ũrĩa Maritha aagwetire rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. No Jesu eendaga gwĩka ũndũ ũngĩ mũnene o na makĩria. Aamwĩrire ũũ: “Mũrũ wa nyũkwa nĩ ekũriũka.” Agĩcoka akiuga: “Nĩ niĩ ũriũkio na nĩ niĩ muoyo.” (Joh. 11:​23, 25) Ngai nĩ aheete Jesu hinya wa kũriũkia andũ arĩa akuũ. Mbere ĩyo, nĩ aariũkĩtie kairĩtu kamwe ihinda inini thutha wako gũkua, na ningĩ nĩ aariũkĩtie mwanake ũmwe hihi mũthenya o ũcio aakuĩte. (Luk. 7:​11-15; 8:​49-55) No hihi nĩ angĩahotire kũriũkia mũndũ waniinĩte thikũ inya kuuma akua na mwĩrĩ wake ũkambĩrĩria kũbutha? Mariamu, mwarĩ wa nyina na Lazaro o nake nĩ aathiire gũcemania na Jesu. Aacokerire ciugo o iria mwarĩ wa nyina aaugĩte, akĩra Jesu ũũ: “Mwathani, korũo ũrarĩ gũkũ, mũrũ wa maitũ ndangĩrakuire.” (Joh. 11:32) Thutha wa Jesu kuona na kũigua Mariamu na andũ angĩ makĩrĩra, akĩnyitwo nĩ kĩeha kĩnene. Nĩ ũndũ wa gũcaĩra arata ake, agĩita maithori. Nĩ aataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa mũndũ aiguaga rĩrĩa akuĩrũo nĩ mũndũ endete. Hatarĩ nganja, nĩ eehaarĩirie kũmehereria ũndũ ũrĩa watũmaga marĩre. w23.04 10-11 ¶12-13