Hihi Ciana nĩ Ciagĩrĩirũo Kũrutwo Ũhoro wa Ngai?

“Ndini iria tũrĩ nacio nĩ itũmĩte tũthũũrane no itihotete gũtũteithia twendane.”—MWANDĨKI MŨNGERETHA, JONATHAN SWIFT.

SWIFT aaririe ciugo icio hĩndĩ ya karine ya 18, no andũ aingĩ ũmũthĩ no metĩkanie na ciugo icio ciake. Ma nĩ atĩ, mabũrũri-inĩ mamwe kũrĩ andũ metĩkĩtie atĩ aciari matiagĩrĩirũo gũkorũo na kĩhooto gĩa kũruta ciana ciao ũhoro wa Ngai. Moigaga atĩ ciana iria irereirũo thĩinĩ wa famĩlĩ cia kĩĩndini itikoragwo na wĩyathi.

Wee ũgwĩciria atĩa? Gatagatĩ ga ciugo ici-rĩ, nĩ irĩkũ ironeka irĩ cia ũũgĩ makĩria?

● Aciari matiagĩrĩirũo gwĩtĩkĩrio marute ciana ciao ũhoro wa Ngai.

● Aciari magĩrĩirũo gweterera nginya ciana ciao igimare matanambĩrĩria kwaria nacio maũndũ ma ndini.

● Aciari magĩrĩirũo nĩ kũruta ciana ciao maũndũ marĩa metĩkĩtie megiĩ Ngai kuuma irĩ o nyinyi. No o ũrĩa ciana irakũra, aciari nĩ magĩrĩirũo nĩ gũciĩkĩra ngoro ciĩthuthurĩrie maũndũ macio cio nyene.

● Ciana ciagĩrĩirũo nĩ kũrũmĩrĩra wĩtĩkio wa aciari a cio wĩgiĩ Ngai citekũria ciũria.

Hihi Ndini nĩ Ĩthũkagia Ciana?

Gũtirĩ mũciari mwega ũngĩenda gwĩka mwana ũũru. No hihi nĩ kũrĩ maũndũ manyitaga mbaru mawoni ma andũ arĩa moigaga atĩ ciana itiagĩrĩirũo kũrutwo ũhoro wa Ngai? Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, athuthuria nĩ mathuthurĩtie na kinyi ũrĩa mawĩtĩkio ma aciari ma kĩndini mahutagia ciana. Nĩ ũndũ ũrĩkũ mamenyete?

Athuthuria nĩ marĩkĩtie kũmenya atĩ handũ ha gũthũkia ciana, ndini no ĩciteithie gũkũra na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Riboti ĩmwe yacabirũo ngathĩti-inĩ ya Social Science Researcha mwaka-inĩ wa 2008 yoigire ũũ: “Ndini ĩkoretwo ĩkĩagĩria ũkuruhanu gatagatĩ ka mũciari na mwana harĩ aciari o erĩ.” Ningĩ riboti ĩyo nĩ yoigire atĩ: “Ndini na maũndũ ma kĩĩroho cionekaga irĩ na itemi rĩa bata harĩ ũtũũro wa ciana nyingĩ o na nĩ cia bata harĩ mĩikaranĩrie ya andũ thĩinĩ wa famĩlĩ.” Rora wone ũrĩa ũthuthuria ũcio ũringanĩte na ciugo ici cia Jesu Kristo: “Gũkena-rĩ, nĩ andũ arĩa maiguaga Ũhoro wa Ngai, makaũrũmagia.”—Luka 11:28.

Ĩ namo mawoni ma atĩ ciana ciagĩrĩirũo kũrekwo igimare mbere ya kũrutwo ũhoro wa Ngai na wa ndini? Mawoni macio mahũthagia ma ĩno: Meciria ma mwana matariĩ ta ndoo ĩtarĩ kĩndũ. Ma nĩ atĩ no mũhaka aciari mathuure; kana mekũiyũrĩria “ndoo” ĩyo kwao mũciĩ na ũrutani na wĩtĩkio ũrĩa mekuona wagĩrĩire, kana marekererie meciria na ngoro ya mwana ĩiyũrio na maũndũ mangĩ marĩ nja ya mũciĩ.

Hitho nĩ Ĩrĩkũ?

Historĩ yonanagia atĩ ndini nĩ ĩtũmaga andũ mathũũrane. Kwoguo aciari mangĩka atĩa nĩguo metheme ũndũ ta ũrĩa wagwetirũo nĩ Jonathan Swift? Mangĩruta ciana ciao atĩa maũndũ mangĩciteithia kwenda andũ arĩa angĩ?

Kĩrĩa kĩngĩmateithia nĩ kũmenya macokio ma ciũria ici ithatũ: (1) Ciana ciagĩrĩirũo kũrutwo maũndũ marĩkũ? (2) Ciagĩrĩirũo kũrutwo nũũ? (3) Nĩ njĩra irĩkũ cia kũrutana ikoretwo na moimĩrĩro mega?9

[Kohoro ka Magũrũ-inĩ]