‘Nĩ Mũgaatuĩka Aira Akwa’

1, 2. (a) Nũ mũira ũrĩa mũnene wa Jehova? (b) Rĩĩtwa Jesu nĩ kuuga atĩa, na Mũriũ wa Ngai atũũrire atĩa kũringana narĩo?

HĨNDĨ ĩrĩa aacirithagio nĩ ngavana Mũroma wa itũũra rĩa Judea, Jesu Kristo oigire ũũ: “Nĩkĩo ndaciarirũo, na nĩkĩo njũkĩte gũkũ thĩ, atĩ nduĩke mũira wa ũhoro-ũrĩa-wa-ma.” (Thoma Johana 18:33-37.) Jesu aakoretwo agweta atĩ we nĩ mũthamaki. Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, mũtũmwo Paulo nĩ aaririe ũhoro wa kĩonereria kĩu kĩa Jesu kĩa ũũmĩrĩru. Oigire ũũ: “We woimbũrire uumbũri kana warutire ũira ũrĩa mwega e mbere ya Pontio Pilato.” (1 Tim. 6:13) Ũhoro wa ma nĩ atĩ, rĩmwe na rĩmwe ũũmĩrĩru mũnene nĩ ũbataranagia nĩguo mũndũ akorũo arĩ ‘mũira mwĩhokeku na wa ma’ thĩinĩ wa thĩ ĩno ya Shaitani ĩiyũirũo nĩ rũmena.—Kũg. 3:14.

² Jesu aarĩ mũira wa Jehova kuuma gũciarũo tondũ aaciarĩirũo rũrĩrĩ-inĩ rwa Ayahudi. (Isa. 43:10) Hatarĩ nganja, nĩwe watuĩkire mũira ũrĩa mũnene biũ wa gũtetera rĩĩtwa rĩa Ngai. Jesu aatũũraga biũ kũringana na rĩĩtwa rĩrĩa aahetwo nĩ Ngai. Hĩndĩ ĩrĩa mũraika eerire Jusufu atĩ ihu rĩa Mariamu rĩarĩ rĩa roho mũtheru, aacokire akĩmwĩra ũũ: “Nĩ agaciara kahĩĩ, nako nĩũgagatua Jesu, nĩ ũndũ nĩwe ũkahonokia andũ ake mehia-inĩ mao.” (Mat. 1:20, 21) Rĩĩtwa Jesu na Kĩhibirania, nĩ kuuga “Jehova nĩ Ũhonokio.” O ta ũrĩa rĩĩtwa rĩake riugĩte, Jesu nĩ aateithirie ‘ngʼondu iria ciorĩte cia mbarĩ ya Isiraeli’ ciĩrire mehia ma cio nĩguo ciĩtĩkĩrĩke rĩngĩ nĩ Jehova. (Mat. 10:6; 15:24; Luk. 19:10) Jesu nĩ aahunjagia ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai arĩ na kĩyo. Mariko, ũmwe wa arĩa maandĩkire Injiri, oigire ũũ: “Jesu agĩkinya bũrũri wa Galili akiumbũraga ũhoro-ũrĩa-mwega wa Ngai, akiugaga atĩrĩ, Hingo nĩ ĩhingĩte, naguo ũthamaki wa Ngai nĩ ũkuhĩrĩirie: wĩrirei, na mwĩtĩkie ũhoro-ũyũ-mwega.” (Mar. 1:14, 15) Ningĩ Jesu nĩ oimbũranagia mehia ma atongoria a ndini ya Kĩyahudi arĩ na ũmĩrĩru, na kĩu nĩ gĩtũmi kĩmwe gĩatũmire mamũcuurie mũtĩ-inĩ.—Mar. 11:17, 18; 15:1-15.

“MAŨNDŨ MARĨA MANENE MEKĨTWO NĨ NGAI”

3. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wahanĩkire mũthenya wa gatatũ thutha wa Jesu gũkua?

³ Ũndũ wa magegania nĩ atĩ, mũthenya wa gatatũ thutha wa Jesu gũkua gĩkuũ kĩarĩ na ruo mũno, Jehova nĩ aamũriũkirie arĩ na mwĩrĩ wa roho ũndũ atangĩcoka gũkua. (1 Pet. 3:18) Nĩguo andũ metĩkie ũndũ ũcio, Mwathani Jesu nĩ aamoimĩrĩire ehumbĩte mwĩrĩ wa nyama kuonania atĩ nĩ aariũkĩtio. Mũthenya o ũcio aariũkirio, nĩ oimĩrĩire arutwo matiganĩte maita mataanyihĩire matano.—Mat. 28:8-10; Luk. 24:13-16, 30-36; Joh. 20:11-18.

4. Nĩ mũcemanio ũrĩkũ Jesu aatongoririe thutha wa kũriũkio, na eerire arutwo ake maagĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa?

⁴ Riita rĩa gatano Jesu oimĩrĩire atũmwo ake na arĩa angĩ maagomanĩte hamwe nao. Hĩndĩ ya mũcemanio ũcio wa bata mũno, Jesu nĩ aamarutire Kiugo kĩa Ngai. “Agĩcoka akĩmahe ũũgĩ, mamenye wega Maandĩko.” Nĩ ũndũ ũcio, magĩtaũkĩrũo atĩ gũkua gwake na kũriũkio, nĩ maũndũ maarathĩtwo Maandĩko-inĩ. Mũico-inĩ wa mũcemanio ũcio, Jesu nĩ aatarĩirie athikĩrĩria ake wega ũrĩa maagĩrĩirũo nĩ gwĩka. Aamerire atĩ “ũhoro wa kwĩrira na wa kuohanĩrũo mehia ũkahunjĩrio ndũrĩrĩ ciothe na rĩĩtwa rĩake, na kwambĩrĩrio o kuũ Jerusalemu.” Agĩcoka akĩmeera ũũ: ‘Inyuĩ nĩ inyuĩ aira a maũndũ macio.’—Luk. 24:44-48.

5, 6. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu oige: ‘Nĩ mũgaatuĩka aira akwa’? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ mwerũ ũkonainie na muoroto wa Jehova arutwo a Jesu maagĩrĩirũo nĩ kũmenyithia andũ?

⁵ Kwoguo, thikũ 40 thutha ũcio, rĩrĩa Jesu oimĩrĩire atũmwo ake rĩa mũico, nĩ maangĩataũkĩirũo wega nĩ ciugo ici ciake: ‘Nĩ mũgaatuĩka aira akwa Jerusalemu na Judea guothe, na Samaria, o na nginya ituri ciothe cia thĩ.’ (Atũm. 1:8) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu oige: ‘Nĩ mũgaatuĩka aira akwa,’ handũ ha kũmeera magaatuĩka aira a Jehova? Jesu ndangĩoigire ũguo, tondũ andũ arĩa aaragia nao maarĩ aira a Jehova kuuma gũciarũo tondũ maarĩ Aisiraeli.

⁶ Kuuma hĩndĩ ĩyo arutwo a Jesu maagĩrĩirũo nĩ kũmenyithia andũ ũndũ ũngĩ mwerũ ũkonainie na muoroto wa Jehova. Ũndũ ũcio ũkĩrĩte gũkũũrũo kũrĩa maakũũrĩtwo kuuma ũkombo-inĩ Misiri na thutha-inĩ kuuma ithamĩrio-inĩ Babuloni. Gũkua na kũriũka kwa Jesu Kristo nĩ gwatũmire andũ magĩe na mweke wa gũkũũrũo kuuma ũkombo-inĩ ũrĩa mũũru makĩria wa mehia na gĩkuũ. Arutwo a Jesu arĩa maaitĩrĩirio maguta hĩndĩ ya Bendegothito mwaka wa 33, nĩ maamenyithirie andũ “maũndũ marĩa manene mekĩtwo nĩ Ngai” na aingĩ arĩa maaiguire ũhoro ũcio magĩtĩkia. Nĩ ũndũ ũcio, Jesu arĩ igũrũ guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, nĩ aambĩrĩirie kuona rĩĩtwa rĩake rĩkĩruta wĩra tondũ andũ ngiri nyingĩ nĩ meeririre mehia mao na makĩonania wĩtĩkio harĩ we, arĩ ta njĩra ĩrĩa Jehova aheanĩte ya kũhonokania.—Atũm. 2:5, 11, 37-41.

“MUOYO WAKE ŨTUĨKE WA GŨKŨŨRA ANDŨ AINGĨ”

7. Maũndũ marĩa maahanĩkire hĩndĩ ya Bendegothito mwaka wa 33, moonanirie ũndũ ũrĩkũ?

⁷ Maũndũ marĩa maahanĩkire hĩndĩ ya Bendegothito mwaka wa 33, moonanirie atĩ Jehova nĩ eetĩkĩrĩte igongona ikinyanĩru rĩa Jesu rĩtuĩke ũkũũri wa kũhumbĩra mehia ma andũ. (Ahib. 9:11, 12, 24) O ta ũrĩa Jesu oigĩte, ndookĩte “gũtungatĩrũo no atungatanĩre, na arute muoyo wake ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.” (Mat. 20:28) Andũ “aingĩ” arĩa mangĩagunĩkire na igongona rĩa Jesu matingĩarĩ o Ayahudi oiki, nĩ ũndũ wendi wa Ngai nĩ “andũ othe mahonokio” nĩ gũkorũo igongona rĩa ũkũũri ‘rĩtwaraga kana rĩkeheria mehia ma kĩrĩndĩ!’—1 Tim. 2:4-6; Joh. 1:29.

8. Arutwo a Jesu maahunjirie nginya kũ, na ũndũ ũcio wahotekire atĩa?

⁸ Hihi arutwo acio a tene a Jesu nĩ maarĩ na ũũmĩrĩru ũrĩa wabataranagia harĩ gũthiĩ na mbere kũruta ũira wĩgiĩ Jesu? Hatarĩ nganja maarĩ naguo, no matiekaga ũndũ ũcio makĩhũthĩra hinya wao. Roho mũtheru wa Jehova nĩ wamaheaga hinya wa gũthiĩ na mbere kũhunjia. (Thoma Atũmwo 5:30-32.) Kĩndũ mĩaka 27 thutha wa Bendegothito mwaka wa 33, nĩ kũngĩerirũo atĩ “ũhoro-ũrĩa-wa-ma, o Ũhoro-ũrĩa-Mwega” nĩ wakinyĩire Ayahudi na andũ a ndũrĩrĩ “gũkũ thĩ” guothe.—Kol. 1:5, 23.

9. O ta ũrĩa kwarathĩtwo-rĩ, kwahanĩkire atĩa harĩ kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩrĩa kĩa mbere?

⁹ Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, kahora kahora kĩũngano kĩu gĩtheru gĩa Gĩkristiano nĩ gĩathũkirio nĩ aregenyũki. (Atũm. 20:29, 30; 2 Pet. 2:2, 3; Jud. 3, 4) O ta ũrĩa Jesu aagwetete, ũregenyũki ũcio, ũrĩa wambĩrĩirio nĩ “ũrĩa mũũru” Shaitani, ũngĩakũrire na ũhumbĩre Ũkristiano wa ma nginya “ithirĩro-inĩ rĩa mahinda maya.” (Mat. 13:37-43) Jehova nĩ angĩacokire atue Jesu Mũthamaki igũrũ rĩa thĩ yothe. Jesu aatuirũo Mũthamaki Oktomba 1914, na ũndũ ũcio ũgĩkorũo ũrĩ kĩambĩrĩria kĩa ‘matukũ ma kũrigĩrĩria’ ma mũtabarĩre ũyũ mũũru wa Shaitani.—2 Tim. 3:1.

10. (a) Nĩ mweri ũrĩkũ wa bata mũno Akristiano aitĩrĩrie maguta a mahinda-inĩ maya maaririe ũhoro waguo?

¹⁰ Akristiano aitĩrĩrie maguta a mahinda maya nĩ mooigĩte kabere atĩ Oktomba 1914 ũngĩarĩ mweri wa mwanya. Ũtaũku wao woimanĩte na ũrathi wa Danieli wĩgiĩ mũtĩ mũnene ũrĩa watemirũo na ũgĩcoka ũgĩkũra rĩngĩ thutha wa “mahinda mũgwanja.” (Dan. 4:16) Jesu nĩ aaheanire kĩmenyithia kĩrĩa kĩngĩateithirie arutwo ake mamenye atĩ nĩ aatuĩkĩte Mũthamaki na atĩ matukũ ma kũrigĩrĩria nĩ mambĩrĩirie. Maũndũ marĩa makoretwo magĩkĩka gũkũ thĩ kuuma 1914 nĩ monanagia wega atĩ Jesu nĩ Mũthamaki. (Mat. 24:3, 7, 14; Luk. 21:24) Kuuma hĩndĩ ĩyo, “maũndũ marĩa manene mekĩtwo nĩ Ngai” nĩ hamwe na Jehova gũtua Jesu Mũthamaki igũrũ rĩa thĩ yothe.

11, 12. (a) Mũthamaki mwerũ wa thĩ aambĩrĩirie gwĩka atĩa 1919 thutha wa mbaara gũthira? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wonekire wega kwambĩrĩria mwaka wa 1935 gũthiĩ na mbere? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

¹¹ Rĩrĩa Jesu Kristo aatuĩkire Mũthamaki mwerũ wa thĩ, thutha wa kahinda gatarĩ coho nĩ aahonokirie arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta makiuma thĩinĩ wa ‘Babuloni Ũrĩa Mũnene.’ (Kũg. 18:2, 4) Mwaka wa 1919 thutha wa Mbaara ya Mbere ya Thĩ gũthira, Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩ maagĩire na wĩyathi mũnene wa kũhunjia kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ. Maahunjirie ũhoro wa ũhoti wa kũhonokania wa igongona rĩa ũkũũri na ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai. Moimĩrĩro marĩ marĩkũ? Andũ ngiri nyingĩ nĩ meetĩkĩrire ũhoro wa ma na magĩitĩrĩrio maguta nĩguo magaatuĩka athamaki na Kristo kũrĩa igũrũ.

¹² Kuuma mwaka-inĩ wa 1935 gũthiĩ na mbere, nĩ kuonekire wega atĩ Kristo nĩ aambĩrĩirie gũcokanĩrĩria andũ milioni nyingĩ a “ngʼondu ingĩ” arĩa mangĩatuĩkire “kĩrĩndĩ kĩingĩ” kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe. Matongoretio nĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta, arĩa a kĩrĩndĩ kĩu kĩingĩ o nao nĩ marũmagĩrĩra kĩonereria kĩa Jesu kĩa ũũmĩrĩru na makamenyithia andũ atĩ ũhonokio wao umĩte kũrĩ Ngai na Kristo. Arĩa a kĩrĩndĩ kĩu mangĩkirĩrĩria wĩra-inĩ ũcio wa kũhunjia na mathiĩ na mbere kuonania wĩtĩkio harĩ igongona rĩa ũkũũri rĩa Kristo, nĩ makaahonokio hĩndĩ ya ‘mĩnyamaro ĩrĩa mĩnene,’ ĩrĩa ĩkaarehe mũthia wa mũtabarĩre ũyũ mũũru wa Shaitani. —Joh. 10:16; Kũg. 7:9, 10, 14.

‘GĨA NA ŨMĨRĨRU NĨGUO ŨHEANAGE ŨHORO ŨRĨA MWEGA’

13. Tũrĩ Aira a Jehova twagĩrĩirũo gũthiĩ na mbere gwĩka atĩa, na tũngĩgĩa na ma atĩa atĩ nĩ tũgũtooria?

¹³ Rekei tũthiĩ na mbere gũtĩa mweke witũ wa kũruta ũira wĩgiĩ ‘maũndũ manene’ marĩa Jehova Ngai ekĩte, na ũhoro wa ciĩranĩro ciake cia mahinda marĩa maroka. Ma nĩ atĩ, ti hĩndĩ ciothe kũhunjia gũkoragwo arĩ ũndũ mũhũthũ. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ mahunjagia kũndũ manyũrũragio, magakarario, kana makanyarirũo mũno. Twagĩrĩirũo gwĩka o ta ũrĩa mũtũmwo Paulo hamwe na arĩa maahunjagia nake meekire. Oigire ũũ: “Nĩ kũũmĩrĩria twomĩrĩirie nĩ ũndũ wa Ngai witũ, tũkĩmũhe inyuĩ Ũhoro-ũrĩa-Mwega wa Ngai, o tũgĩkararagio mũno.” (1 Thes. 2:2) Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũtikanakue ngoro o rĩ o rĩ. Ithenya rĩa ũguo, rekei tũthiĩ na mbere gũikara kũringana na wĩyamũrĩri witũ o ũrĩa mũtabarĩre wa Shaitani ũrathiĩ ũharaganĩte. (Isa. 6:11) Tũtingĩhota gwĩka ũguo na hinya witũ, ĩndĩ tũkĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Akristiano a tene, twagĩrĩirũo kũhoya Jehova atũhe ‘ũhoti ũrĩa mũnene ũkĩrĩrĩirie’ kũgerera roho wake mũtheru.—Thoma 2 Akorintho 4:1, 7; Luk. 11:13.

14, 15. (a) Akristiano a tene moonagwo atĩa, na mũtũmwo Petero oigire atĩa igũrũ rĩao? (b) Twagĩrĩirũo kũririkana ũndũ ũrĩkũ rĩrĩa tũrakarario nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ Aira a Jehova?

¹⁴ Mahinda-inĩ maya andũ milioni nyingĩ nĩ moigaga atĩ nĩ Akristiano, ‘no maũndũ marĩa mekaga nĩmo monanagia atĩ nĩ makaanĩte Ngai, tondũ maikaraga marĩ imaramari na marĩ aremi, na ha ũhoro wa wĩra o wothe mwega magakorũo marĩ andũ matarĩ kĩene.’ (Tit. 1:16) Nĩ wega tũririkanage atĩ hĩndĩ ya karine ya mbere, Akristiano a ma nĩ maamenetwo nĩ andũ aingĩ arĩa maatũranagia nao. Nĩkĩo mũtũmwo Petero aandĩkire ũũ: ‘Gũkena-rĩ, nĩ inyuĩ mũngĩrumwo nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Kristo, nĩ ũndũ roho ũrĩa mwene riri, o we roho wa Ngai, ũikaraga igũrũ rĩanyu.’—1 Pet. 4:14.

¹⁵ Hihi ciugo icio nĩ ihũthĩkaga harĩ Aira a Jehova ũmũthĩ? Hatarĩ nganja, nĩ ihũthĩkaga tondũ o na ithuĩ nĩ tũrutaga ũira atĩ Jesu nĩ Mũthamaki. Nĩ ũndũ ũcio, kũmenwo nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jehova no ũndũ ũmwe na ‘kũrumwo nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jesu Kristo,’ o ũrĩa werire akararia ake ũũ: “Njũkĩte na rĩĩtwa rĩa Awa, na mũtikũnjĩtĩkĩra.” (Joh. 5:43) Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa ĩngĩ ũrĩũkĩrĩrũo ũkĩhunjia, gĩa na ũmĩrĩru. Ũkararia ta ũcio nĩ ũira wa atĩ nĩ wĩtĩkĩrĩkĩte nĩ Ngai, na atĩ roho wake ‘ũikaraga igũrũ rĩaku.’

16, 17. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ Aira a Jehova macemanagia namo kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ? (b) Itua rĩaku nĩ rĩrĩkũ?

¹⁶ Ningĩ nĩ wega kũririkana atĩ kũrĩ na wongerereku mũnene kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ. O na thĩinĩ wa icigo iria ihunjĩtio mũno, no tũkoraga andũ marenda gũtũthikĩrĩria arĩa tũngĩteithia mamenye ndũmĩrĩri njega ĩrĩa tũkoragwo nayo ya ũhonokio. Rekei twĩrutanagĩrie gũcokera arĩa makenio nĩ ndũmĩrĩri ĩrĩa tũhunjagia, na kwahoteka tũkamaruta Bibilia tũrĩ na muoroto wa kũmateithia meyamũrĩre Ngai na mabatithio. Hihi no gũkorũo nĩ ũiguaga ta mwarĩ wa Ithe witũ Sarie kuuma Afrika ya Mũhuro, ũrĩa ũkoretwo arĩ mũhunjia makĩria ma mĩaka 60. Oigire ũũ: “Nĩ njokagia ngatho mũno tondũ kũgerera igongona rĩa ũkũũri rĩa Jesu nĩ ngĩte na ũkuruhanu mwega na Jehova Mũnene wa Igũrũ na Thĩ, na ningĩ nĩ ngenaga nĩ ũndũ wa gĩtĩo gĩa kũhunjia ũhoro wa rĩĩtwa rĩake rĩrĩ riri.” Marĩ na mũthuri wake Martinus, nĩ mateithĩtie andũ aingĩ gũtuĩka athathaiya a Jehova. Ningĩ nĩ mateithĩtie ciana ciao ithatũ gũtuĩka Aira a Jehova. Sarie aacokire akiuga ũũ: “Gũtirĩ wĩra ũngĩ ũtũmaga mũndũ agĩe na gĩkeno kĩnene ta wĩra wa kũhunjia. Kũgerera roho wake mũtheru, Jehova nĩ atũheaga ithuothe hinya ũrĩa tũrabatara nĩguo tũthiĩ na mbere na wĩra ũyũ wa kũhonokia mĩoyo.”

¹⁷ O na angĩkorũo tũrĩ abatithie kana tũrĩ na muoroto wa kũbatithio, twagĩrĩirũo gũkorũo na ngatho nĩ ũndũ wa gĩtĩo gĩa kũnyitanĩra na kĩũngano gĩa thĩ yothe kĩa Aira a Jehova. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, thiĩ na mbere kũruta ũira kĩhinyio o ũkĩĩrutanagĩria gũikara ũtarĩ na kameni kuumana na thĩ ĩno ya Shaitani ĩtarĩ theru. Weka ũguo, nĩ ũrĩtĩithagia Ithe witũ wa igũrũ, ũrĩa ũtũheete gĩtĩo gĩa kũmenyithania rĩĩtwa rĩake rĩrĩ riri.