Hihi Gũgaathiĩ Atĩa Harĩ Ndini?—Ũrĩa Bibilia Yugaga

Hihi nĩ ũkuĩte ngoro kana ũkanogio nĩ ndini? O na gũtuĩka ndini nĩ ikoretwo igĩkĩra andũ amwe maũndũ mega, no ikoretwo igĩka maũndũ matagĩrĩire. Ibuku rĩmwe rĩaragĩrĩria ndini na mbaara riugĩte atĩ, “mbaara imwe njũru mũno cianarũo ciaumanire na andũ gũkorũo na mawĩtĩkio ngũrani ma ndini.” Atongoria a ndini kaingĩ nĩ mahũthagĩra ndini kũhingia mĩoroto yao ya gĩũteti handũ ha kũmĩhũthĩra harĩ ũthathaiya. Atongoria angĩ a ndini nĩ mageragia kũhithĩrĩra ngomanio itagĩrĩire kana ungumania ũrĩa wĩkagwo nĩ atongoria a ndini ciao.

Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũnogetio nĩ ndini, no gũkorũo nĩ wĩyũragia mawoni ma Ngai nĩ marĩkũ gũcierekera. Bibilia yonanagia atĩ Ngai ndakenagio nĩ ndini nyingĩ nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa ciĩkaga. Ningĩ nĩ ĩkoragwo na morathi maingĩ marĩa mataaragĩria ũrĩa Ngai agaaciĩka. Bibilia nĩ ĩtaarĩirie na njĩra ya ngerekano atĩ ica ikuhĩ Ngai nĩ ekuoera ndini ciothe thĩinĩ wa thĩ ikinya irũmu.

Bibilia yugaga gũgaathiĩ atĩa harĩ ndini ihinda rĩũkĩte?

Ũrathi: Ibuku rĩa Kũguũrĩrio nĩ rĩtaarĩirie ũhoro wa mũmaraya wĩtĩtwo Babuloni Ũrĩa Mũnene. Ataarĩirio atĩ aikarĩire nyamũ ya gĩthaka ya rangi mũtune. No thutha-inĩ nyamũ ĩyo ya gĩthaka ĩkamũgarũrũka na ĩkamũũraga.—Kũguũrĩrio 17:3, 5, 16.

Ũrĩa ũrathi ũcio ugĩte: Mũmaraya ũcio, o we Babuloni Ũrĩa Mũnene, arũgamĩrĩire ndini ciothe cia maheeni iria itetĩkĩrĩkĩte nĩ Ngai.a Nyamũ ĩyo ya rangi mũtune ĩrũgamĩrĩire kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri (UN).b Mũmaraya ũcio gũkorũo aikarĩire nyamũ ĩyo ya rangi mũtune, kuonanagia atĩ ndini cia maheeni nĩ igeragia gwatha kana ikageria gũkorũo igĩtongoria kĩama kĩu. Gũkorũo atĩ nyamũ ĩyo ya rangi mũtune ĩcokaga ĩkooraga mũmaraya ũcio, kuonanagia atĩ kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri o hamwe na mabũrũri marĩa makĩnyitaga mbaru nĩ igookĩrĩra ndini ciothe cia maheeni thĩinĩ wa thĩ yothe na iciniine. Ikaaniinwo ithire kaimana.

Mũmaraya ũrĩa ũgwetetwo ibuku-inĩ rĩa Kũguũrĩrio aikarĩire nyamũ ya gĩthaka ya rangi mũtune. Wabici nene cia Ũrũmwe wa Mabũrũri irĩ mwena wa ũmotho wa nyamũ ĩyo ya gĩthaka, nayo mĩako ya makanitha matiganĩte ĩrĩ mwena wa ũrĩo wa nyamũ ĩyo.

Ndini cia maheeni ikaaniinwo atĩa?

Ũrathi: “Hĩa icio ikũmi wona o hamwe na nyamũ ĩyo ya gĩthaka, nĩ igaathũũra mũmaraya ũcio na imwanange na . . . imũcine biũ na mwaki. Nĩ gũkorũo Ngai nĩ ekĩrĩte ũndũ ũcio ngoro-inĩ ciao [ngoro-inĩ cia atongoria a thĩ] nĩguo mahingie rĩciria rĩake, mahingie rĩciria rĩao rĩmwe na njĩra ya kũhe nyamũ ĩyo ya gĩthaka ũthamaki wao . . . Nĩkĩo mahũũra make, gĩkuũ na macakaya na ngʼaragu igooka mũthenya o ro ũmwe, na acinwo biũ na mwaki, tondũ Jehovac Ngai, o we ũmũtuĩrĩire, nĩ arĩ hinya.”—Kũguũrĩrio 17:16, 17; 18:8.

Ũrĩa ũrathi ũcio ugĩte: Ngai nĩ ageekĩra “rĩciria rĩake” ngoro-inĩ cia atongoria a mabũrũri ma thĩ. Nĩ agaatũma mahe kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri “ũthamaki wao,” kana hinya wao wa gĩũteti. Thutha wa kũheo hinya ũcio nĩ mabũrũri, kĩama kĩu nĩ gĩkaananga ndini cia maheeni thĩinĩ wa thĩ yothe. Ũndũ ũcio wa kũmakania ũgeekĩka na ihenya ta arĩ “mũthenya o ro ũmwe,” na andũ aingĩ nĩ makaagega tondũ matigaakorũo makĩrĩgĩrĩra ũndũ ta ũcio.—Kũguũrĩrio 18:21.

Ndini cia maheeni ikaaniinwo nĩkĩ?

Ũrathi: “Mehia make nĩ meiganĩrĩire magakinya o nginya igũrũ, nake Ngai nĩ aririkanĩte ciĩko ciake cia wagi wa kĩhooto.”—Kũguũrĩrio 18:5.

Ũrĩa ũrathi ũcio ugĩte: Ndini cia maheeni nĩ ciĩkĩte maũndũ maingĩ moru kwa ihinda rĩa mĩaka magana maingĩ. Reke tuone “mehia” mamwe ma cio marĩa matũmĩte Ngai acituĩre:

Kabica ka mũteti na mũtongoria wa ndini makĩgeithania.

Kwĩingĩrania na maũndũ ma gĩũteti. Jesu Kristo eerire arũmĩrĩri ake matikeingĩranagie na maũndũ ma gĩũteti, no handũ ha ũguo mehokage Ũthamaki wa Ngai, ũrĩa nĩguo thirikari ya igũrũ ĩrĩa ĩgaathana ithenya rĩa thirikari cia andũ.d (Danieli 2:44; Mathayo 6:9, 10; Johana 6:15; 18:36) No ndini cia maheeni ciĩkĩraga andũ ngoro mehoke thirikari cia andũ. Tondũ wa gũkorũo ciĩingĩranĩtie na maũndũ ma gĩũteti handũ ha kwĩhokeka harĩ Ngai, ũrathi ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Kũguũrĩrio wonanagia atĩ Babuloni Ũrĩa Mũnene arĩ na mehia ma “ngomanio itagĩrĩire,” na nĩkĩo etĩtwo “mũmaraya ũrĩa mũnene” ũrathi-inĩ ũcio.—Kũguũrĩrio 17:1, 2; Jakubu 4:4.

Kabica ka mũtongoria wa ndini anyitĩte mũtharaba akĩrathima thigari cia njeshi.

Ngũĩ na mbaara. Bibilia yugaga atĩ ndini cia maheeni nĩcio irehete ikuũ cia andũ “arĩa othe manathĩnjwo thĩinĩ wa thĩ.” (Kũguũrĩrio 18:24) Ndini nyingĩ cia maheeni nĩ iremetwo kũruta arũmĩrĩri a cio bata wa gũkorũo na thayũ, na gũthũkia mũno nĩ inyitaga mbaru kana igacogera mbaara na ciĩko cia ũtoi.

Kabica ka mũtongoria wa ndini anyitĩte kĩmanjĩka kĩa mbeca.

Ũkoroku. Ndini cia maheeni cikaraga “mũtũũrĩre ũtarĩ na thoni wa mĩago.” (Kũguũrĩrio 17:4; 18:7) Ndini nyingĩ nĩ ihũthĩrĩte hinya wacio na ũrata wacio hamwe na atongoria marĩ thirikari-inĩ kwĩgwatĩra ũtonga mũnene. Ũkoroku ta ũcio ndũkenagia Ngai.—Tito 1:7.

Maheeni. Ndini cia maheeni nĩ irutaga andũ maũndũ na mĩtugo ĩtaringaine na morutani ma Bibilia.e Tondũ morutani maingĩ na mĩtugo ĩrĩa ĩhĩtithagia andũ na yagagĩra Ngai gĩtĩo yumanaga na ndini cia maheeni, ũrathi wa Kũguũrĩrio ũciĩtaga “nyina . . . wa maũndũ marĩa marĩ magigi ma thĩ.”—Kũguũrĩrio 17:5; 18:23.

**Hihi nĩ ndini ciothe ikaaniinwo?**

Aca. Ibuku rĩa Kũguũrĩrio nĩ rĩarĩtie ũhoro wĩgiĩ gĩkundi kĩmwe kĩa andũ arĩa metĩtwo “kĩrĩndĩ kĩnene,” arĩa maumĩte kũndũ guothe thĩinĩ wa thĩ. (Kũguũrĩrio 7:9) Andũ a kĩrĩndĩ kĩu kĩnene mataarĩirio atĩ “mehumbĩte kanjũ cia rangi mwerũ,” ũndũ ũrĩa wonanagia atĩ matungatagĩra Ngai marĩ ehokeku kũringana na ũrĩa endaga. Andũ acio nĩ makaahonoka ‘thĩna ũrĩa mũnene.’ Hĩndĩ ya thĩna ũcio mũnene, Bibilia yugaga atĩ ndini cia maheeni nĩ ikaaniinwo hamwe na thũ ciothe cia Ngai. (Kũguũrĩrio 7:13, 14; 19:11, 19-21) Andũ acio a kĩrĩndĩ kĩu kĩnene mehumbĩte kanjũ cia rangi mwerũ, nĩ a ndini ĩrĩa ya ma ĩrĩa ĩgũtũũra tene na tene.f

Kĩrĩndĩ kĩnene kĩa arũme, atumia, na ciana magĩtwarana hamwe makenete. Thutha wao kũrĩ na mĩako ĩtiganĩirio na ĩthũkangĩtio ya ndini. — Kĩrĩndĩ kĩnene kĩa athathaiya a ma a Ngai nĩ gĩkaahonoka rĩrĩa ndini cia maheeni ikaaniinwo

Kũniinwo kwa ndini cia maheeni kũngĩkũhutia atĩa?

Kũmenya atĩ Ngai ndakenagio nĩ maũndũ moru marĩa ndini ciĩkaga, no gũkũhe thayũ wa meciria. No ũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩega kĩa ihinda rĩũkĩte nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ ica ikuhĩ ndini ciothe iria ciagagĩra Ngai gĩtĩo kana igatũma andũ manyamarĩke nĩ ikũniinwo.

Ningĩ no ũkorũo na ma atĩ nĩ harĩ ũthathaiya ũrĩa Ngai etĩkagĩra. Bibilia yugaga atĩ “athathaiya a ma magaathathayagia Awa na roho na ma, nĩ gũkorũo nĩ ta acio Awa acaragia mamũthathayagie.” (Johana 4:23) Ngai erĩte athathaiya ake ũũ: “Umai thĩinĩ wake [Babuloni Ũrĩa Mũnene], inyuĩ andũ akwa, angĩkorũo mũtikwenda kũnyitanĩra nake mehia-inĩ make, na angĩkorũo mũtikwenda kwamũkĩra mahũũra mamwe make.” (Kũguũrĩrio 18:4, 5) Ngai nĩ areta andũ mamũthathaiye kũringana na ũhoro wa ma ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia. (1 Timotheo 2:3, 4) Eranĩire atĩ andũ othe arĩa metĩkagĩra rĩĩtana rĩu nĩ magaatũũra tene na tene.—1 Johana 2:17.

Hihi nĩ harĩ ndini o yothe ya “Gĩkristiano” ĩkoragwo ĩrĩ gĩcunjĩ kĩa Babuloni Ũrĩa Mũnene?

Ĩĩ. Jesu aaugire atĩ andũ aingĩ nĩ mangĩkoiga atĩ o nĩ Akristiano na atĩ Jesu nĩwe Mwathani wao, no ũthathaiya wao ndũngĩgetĩkĩrĩka nĩ Ngai. (Mathayo 7:21-23) Morutani mao na ciĩko ciao nĩ ingĩkonania atĩ o nĩ Akristiano a maheeni. (Mathayo 7:18-20) Kwoguo, mangĩgaakorũo marĩ gĩcunjĩ kĩa Babuloni Ũrĩa Mũnene.

Maya nĩ maũndũ mamwe ma maheeni marĩa ndini nyingĩ iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano irutanaga na igeka, marĩa matũmaga ũthathaiya wacio wage gwĩtĩkĩrĩka nĩ Ngai:

Kũrutana atĩ Ngai nĩ Ũtatũ na atĩ andũ oru magaacinwo na mwaki tene na tene
Kũhitha rĩĩtwa rĩa Ngai, Jehova
Kũrutana ũhoro wa maheeni wĩgiĩ ũrĩa arĩa makuĩte matariĩ
Kũhũthĩra mĩhianano magĩthathaiya

a Nĩguo wone maũndũ mana marĩa mangĩgũteithia gũkũũrana Babuloni Ũrĩa Mũnene, thoma gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “Babuloni Ũrĩa Mũnene Arũgamĩrĩire Kĩĩ?”

b Nĩguo wone maũndũ matandatũ marĩa mangĩgũteithia gũkũũrana nyamũ ĩyo ya gĩthaka, thoma gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “Mnyama-Mwitu Mwenye Rangi Nyekundu wa Ufunuo Sura ya 17 Ni Nini?”

c Jehova nĩrĩo rĩĩtwa rĩa Ngai. (Thaburi 83:18) Thoma gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “Jehova Nũũ?”

d Nĩguo wĩrute makĩria, wĩrorere video ĩrĩ na kĩongo Ũthamaki wa Ngai nĩ Kĩĩ?

e Nĩguo wone mĩtugo ĩmwe na morutani mamwe irutanaga, rora gathandũkũ karĩ na kĩongo “Hihi nĩ harĩ ndini o yothe ya ‘Gĩkristiano’ ĩkoragwo ĩrĩ gĩcunjĩ kĩa Babuloni Ũrĩa Mũnene?”

f Nĩguo wone ũrĩa Bibilia ĩngĩgũteithia kũmenya ndini ya ma nĩ ĩrĩkũ, thoma gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “Ninaweza Kuipataje Dini ya Kweli?”