Ehokololo longhalamwenyo

Onda li handi kala nda hokwa ovanamido

La hokololwa ku-Elva Gjerde

Omido 70 lwaapo da ka lupuka, omweenda umwe oo a li e uya meumbo letu okwa li a lombwela tate oshinima osho sha li sha lundulula okukalamwenyo kwange filufilu. Ope na yo ovanhu vamwe vali vahapu ovo navo lwanima va ka nwefa mo onghalamwenyo yange. Mokweendela ko kwefimbo, onda li nda panga oukaume wa denga mbada naumwe. Handi uya ndi mu kufile ko.

AME odalele yaAustralia, nonda dalelwa muSydney mo 1932. Ovadali vange ova li ngoo va itavela muKalunga ashike ihava i kongeleka. Meme okwa li a honga nge kutya Kalunga oha konenene ovanhu efimbo keshe nokwe lilongekida okuhandukila nge ngeenge itandi lihumbata nawa. Osho osha li sha ningifa nge ndi kale nda tila Kalunga neenghono. Ndele nande ongaho, onda li nda fuukila Ombibeli. Meme umwe mumwaina wameme okwa li ha lombwele nge omahokololo mahapu mawa omOmbibeli ngeenge e uya oku tu talela po momaxuliloshivike. Okwa li handi kala alushe nde mu teelela nodjuulufi.

Eshi nda wanifa omido omulongo nasha, tate okwa li ha lesha omambo amwe oo meme a li a pewa komukulukadi umwe omunamido wOndombwedi yaJehova. Molwaashi tate okwa li a tunhukwa kwaasho a lesha moishangomwa yopaKriste, okwa li a dimina okukonakona Ombibeli nEendombwedi. Onguloshi imwe fimbo tate va li tava konakona Ombibeli, okwa li a hanga nge handi vambele. Efiku olo, tate hanga okwa shunifa nge mo monduda, ashike omweenda okwa li e mu pula ta ti: “Omolwashike ito efa ashike Elva naye a kale po?” Eetepo olo ola li ehovelo longhalamwenyo yange ipe nola li yo ehovelo lekwatafano lange naKalunga kashili, Jehova.

Diva konima yaasho, ame natate otwa li twa hovela okukala hatu i kokwoongala kwopaKriste. Osho a li e lihonga osha li she mu linyengifa a lundulule onghedi yaye yokukalamwenyo. Okwa li nokuli a hovela okukala ha pangele ehandu laye. Osho osha li she linyengifa meme nomukulu wange Frank va kale hava i kokwoongala.a Atushe vane otwa li twa ninga exumokomesho lopamhepo nohauxuuninwa otwa ninginifwa tu li Eendombwedi daJehova. Okudja opo, ovanamido vahapu ova kala nokunwefa mo nawa onghalamwenyo yange pomafimbo e lili noku lili.

HANDI HOOLOLA EIFANO LANGE

Eshi nda li ndi na omido omulongo nasha, onda li handi kala nda hokwa ovanamido vomeongalo letu. Umwe womuvo okwa li omukulupe wedina Alice Place oo a li a udifila oukwaneumbo wetu oshikando shotete. Onda ka kala ashike nde mu tala ko e li ngaashi meekulu wange. Alice okwa li a deula nge nghee ndi na okuyandja oundombwedi moipafi nokwa li a ladipika nge ndi lalakanene okuninginifwa. Onda ka ninginifwa eshi nda li ndi na omido 15.

Onda li yo nda panga oukaume novalihomboli vamwe ovanamido Percy naMadge [Margaret] Dunham. Okweendafana navo okwa li kwa nwefa mo neenghono onakwiiwa yange. Ame mwene onda li ndi hole omwaalu nonda li handi diladila oku ka ninga omuhongi womwaalu. Mo 1930 nasha, Percy naMadge ova li hava longele muLatvia ve li ovatumwa. Ndele eshi Oita Itivali yOunyuni ya hovela muEuropa, ova li va shivwa va ka longe kObetel muAustralia oyo ya li mokati komaumbo okomukulambo waSydney. Percy naMadge ova li ve hole nge neenghono. Okwa li hava hokololele nge oimoniwa ihapu ihokwifa oyo va hafela moilonga yavo youtumwa. Okudja opo, onda li nda mona kutya okuhonga vamwe Ombibeli mboli okwa denga mbada neenghono ku dule okuhonga omwaalu. Onghee hano, naame onda li nda tokola okuninga omutumwa ponhele yokuninga omuhongi womwaalu.

Ovatumwa ovo ova li va ladipika nge ndi hovele oukokolindjila opo ndi lilongekidile oilonga youtumwa. Onghee hano, onda li nda hovela oukokolindjila mo 1948, pepupi lomido 16, notwa li hatu hafele oukokolindjila novanyasha vakwetu vomeongalo letu lomuHurstville, shomuSydney.

Oule womido di dulife punhee da ka landula ko, onda ka kala handi kokola ondjila meedolopa vali dimwe nhee, di li moshitukulwa shaNew South Wales noshaQueensland. Edina laumwe womovakonakonimbibeli vange votete oBetty Law (paife ofani yaye oRemnant). Betty okwa li okakadona okanalukeno nokwa li e dule nge needula mbali. Lwanima, okwa ka ninga omukokolindjila pamwe naame modoolopa yedina Cowra, i li oshinano sheekilometa 230 kouninginino waSydney. Nonande inatu kokola ondjila pamwe oule wefimbo lile, fye naBetty otwa twikila okukala ookahewa fiyo okunena.

Konima eshi nda nangekwa po ndi li omukokolindjila e likalekelwa, onda li nda tembukila kodoolopa yedina Narrandera, i li oshinano sheekilometa 220 kouningininolukadi waCowra. Onda ka mona ko omulongi pamwe naame mupe oo a li omukokolindjila omuladi wedina Joy Lennox (paife ofani yaye oHunter), nokwa li yo e dule nge nomido mbali. Ofye atuke twa li mo Eendombwedi modoolopa oyo. Fye naJoy okwa li twa mona onhele yokukala meumbo lovalihomboli vamwe ve hole okuyakula ovaenda, Ray naEsther Irons. Ovalihomboli ovo, omonamati wavo novanakadona vatatu, aveshe ova li ve na ohokwe moshili yOmbibeli. Mokati koshivike, Ray nomonamati okwa li hava ka longa kofaalama yeedi noilya i li kondje yodoolopa, ofimbo Esther novanakadona va li hava pashukile ongeshefa peumbo yeenduda dokuhiilwa kovaendanandjila. Fye naJoy okwa li hatu telekele oilyo yeumbo laIrons aishe mOsoondaxa keshe nosho yo ovanailonga vokolutenda 12 lwaapo, ovo va li hava kala meenduda dokuhiila nova li hava kala va fya ondjala. Kofuto yetu yonhele otwa li hatu kufilwa ko ngeenge twa longa oilonga oyo. Shimha twa mane okuwapaleka oinima meumbo, otwa li hatu tukulile oukwaneumbo waIrons eendja dopamhepo, twa li hatu ningi navo ekonakono lOshungonangelo lokoshivike. Ray, Esther novana vavo aveshe vane ova ka tambula ko oshili nova ka ninga oilyo yotete yeongalo lomuNarrandera.

Mo 1951, onda li nda ya koshoongalele shEendombwedi daJehova osho sha li sha ningilwa muSydney. Onda li pokwoongala kwe likalekelwa kwovakokolindjila ovo va hala okuya moilonga youtumwa. Okwoongala oko okwa li kwa ningilwa motenda ya kula nopa li ovanhu ve dulife po 300. Okwa li kwa kwatelwa komesho komumwatate Nathan Knorr wokObetel yokuBrooklyn nokwa li a divilika omhumbwe ya endelela yoku ka udifa onghundana iwa mounyuni aushe. Okwa li twa pwilikina nawa kwaashishe osho a popya pokwoongala oko. Ovakokolindjila vahapu ovo va li po lwanima ova li va hovela okuudifa onghundana yOuhamba moitukulwa yokOlukadi laPacific nokuikwao vali imwe. Mo 1952, onda li nda tunhukwa neenghono eshi nda li umwe womOvaaustralia 17 ovo va li va shivwa kOfikola yaGilead. Ofye twa li mongudu onhi-19. Ondjodi yange yokuninga omutumwa oya li pokutwa fimbo nda li ashike ndi na omido 20.

NGEENGE ELUNDULUKO LA PUMBIWA

Ehongo neendafano letu navamwe koGilead ola li la hapupalifa eshiivo lange lOmbibeli nola pameka eitavelo lange. Kakele kaasho, onda li yo nda kwafelwa ndi lundulule omaukwatya ange. Pefimbo opo, ame onda li omunyasha elela nonda li handi shemununa nai oinima nonda teelela ngeno keshe shimwe shi ningwe monghedi ya wanenena pataleko lange. Okwa li ndi na etaleko lii moinima yonhumba. Pashihopaenenwa, onda li nda kumwa neenghono eshi nda li nda mona omumwatate Knorr ta danauka okatanga novamati ovanyasha vomObetel.

Ovahongi vOfikola yaGilead, ovo aveshe va li ve na eshiivo lomido dihapu, ove na okukala va li va didilika kutya ohandi nyengwa. Okudja opo, ova li hava ungaunga naame pahole nova li va kwafela nge ndi lundulule etaleko lange. Mokweendela ko kwefimbo, onda li nda hovela okumona kutya Jehova oKalunga kohole noha pandula eenghendabala detu, ndele ihe tu tulile po eemhango tadi dengele noiha teelele tu ninge shihapu neenghono. Onda li yo nda kwafelwa kovanafikola vakwetu vamwe. Ohandi dimbuluka umwe eshi a li a lombwela nge ta ti: “Elva, Jehova meulu ke li mo e kwete ongola meke laye. Onghee hano, ino litulila po omangabeko ove mwene inaa pumbiwa.” Eendjovo domumwameme odo da li da yela oda kuma nge lela komutima.

Eshi eetundi detu da pwa, ame novanafikola vakwetu vane otwa li twa tuminwa koNamibia, muAfrica. Ndele meni ashike lokafimbo, atushe kumwe otwa li hatu ningi omakonakonombibeli 80. KoNamibia ondi hole ko nondi hole oilonga youtumwa, ashike onda ka kala nda hokwa neenghono omumwatate umwe twa fikola naye koGilead a dile koSwitzerland. Konima eshi nda kala handi longele moNamibia oule wodula, onda ka ya komuvaleki wange koSwitzerland. Konima eshi twa hombola, onda ka kala handi longo pamwe nomushamane wange oo a li omupashukilishikandjo.

ONDA KA HANGWA KOMAUPYAKADI

Konima eshi twa kala hatu hafele oilonga youpashukilishikandjo oule womido nhano, ame nomushamane wange otwa li twa pulwa tu ka longe kObetel moSwitzerland. Onda li nda hafa neenghono okulonga mObetel pamwe noukwaneumbo omo mu na ovamwatate novamwameme vahapu ovanamido va pyokoka pamhepo.

Ndele onda ka ningilwa oshinima tashi halukifa konima ashike yefimbo lixupi. Onda li nda didilika kutya mboli omushamane wange ka li vali omudiinini kohombo yetu nokuJehova. Okudja opo, okwa fiya nge po. Omwenyo wange owa li wa teyauka neenghono! Kandi shii kutya ngeno onghalo yange onda ungaunga nayo ngahelipi ngeno kapa li ekwafo lopahole lookaume ovanamido ovaholike vomoukwaneumbo waBetel. Okwa li hava pwilikine alushe kwaame ngeenge nda hala okupopya nova li hava pitike nge ndi ka fude po ngeenge nda pumbwa okufuwa po. Eendjovo davo donghenda nosho yo oilonga yavo yolune oya li ya kwafela nge ndi lididimikile ouyahame wange oo uhe fi okuhokololwa nova kwafela nge nokuli ndi ehene popepi elela naJehova shi dulife nale.

Onda li yo nda dimbuluka omayele amwe oo nda pewelwe nale kovanamido vamwe ovanaendunge ovo navo va pita momayeleko. Madge Dunham oye umwe womwaavo. Okwa li a lombwela nge efiku limwe ta ti: “Elva, oto ka shakeneka omayeleko mahapu monghalamwenyo eshi to longele Jehova, ashike omayeleko oo taa ka kala madjuu unene okulididimikila oyoo taa ka dilila kwaavo vopopepi elela naave. Ndele pefimbo opo, opo unene u na okweehena popepi naJehova. Ou na okudimbuluka kutya oJehova to longele, ndele havanhu inava wanenena!” Omayele aMadge okwa kwafela nge peemhito dihapu ngeenge nda nyematekwa. Onghee hano, onda li nda tokola kutya itandi pitike nande omapuko omushamane wange a efife nge po Jehova.

Konima yefimbo, onda li nda tokola okushuna kuAustralia opo ndi ka kokole ondjila ndi li popepi novapambele vange. Pefimbo opo nda li handi shuna keumbo ndi li moshikepa, onda li nda nyakukilwa eenghundafana dopaMbibeli odo nda li nda ninga nongudu yovaendifuta vakwetu. Mokati kongudu oyo omwa li omulumenhu umwe iha popyapopya wedina Arne Gjerde wokoNorway. Ashike okwa li a hokwa osho a uda handi udifa. Lwanima, Arne okwa li e uya okutalela nge po nosho yo oukwaneumbo wetu muSydney. Okwa li a ninga exumokomesho lopamhepo meendelelo nohauxuuninwa okwa tambula ko oshili. Mo 1963, ame naArne otwa li twa hombola nokonima yomido mbali otwa ka dala okamati ketu kedina Gary.

ONDA KA HANGWA KOUPYAKADI VALI UMWE

Ame, Arne naGary otwa kala hatu hafele onghalamwenyo moukwaneumbo wetu. Arne okwa li a wedela eumbo letu diva opo ovadali vange ovanamido ve uye va kale hava di pamwe nafye. Ndele konima yomido hamano dohombo yetu, otwa li twa hangwa vali koupyakadi umwe u lili. Arne okwa li a kwatwa kokankera yokouluvi. Onda kala handi ke mu talela po keshe efiku moshipangelo pefimbo opo a li mepango. Onghalo yaye oya ka tya po ngoo xwepo oule wokafimbo, ashike lwanima oya ka naipala vali nokwa ka kwatwa kombada. Eendokotola oda li da lombwela nge kutya oku na ko ashike oule woivike yonhumba a fye. Ndele nande ongaho, Arne okwa ka xwepopala. Xuuninwa, okwa ka alukila keumbo noukolele waye owa enda tau xwepopala kanini nakanini. Konima yefimbo, okwa li a hovela vali okweenda nokwa ka hovela vali noshinakuwanifwa shaye meongalo e li omukulunhuongalo. Oukwatya waye wombili netaleko laye liwa oyo imwe yomoinima oyo ya li ye mu kwafela a xwepopale noye shi ninga yo shipu kwaame okukala handi mu file oshisho.

Omido dihapu konima yaasho, oukolele waArne owa ka naipala natango mo 1986. Pefimbo opo, ovadali vange ova hangwa va fya nale. Onghee hano, otwa li twa tembukila konhele imwe iwa hai ifanwa Blue Mountains i li kondje yaSydney notwa li popepi nookaume ketu. Lwanima, Gary okwa ka hombola omumwameme e na oupamhepo muwa wedina Karin nova li va ninga eetepo tu kale hatu di meumbo limwe atushe tu li vane. Konima yeemwedi donhumba, atushe otwa li twa tembukila meumbo limwe li li mepandavanda lopopepi naapa twa kala hatu di naArne.

Arne okwa ka kala iha piti mo vali monduda oule wodula neemwedi 6 daxuuninwa dokukalamwenyo kwaye nokwa kala a pumbwa efiloshisho tali twikile. Ndele molwaashi onda kala ashike meumbo efimbo alishe olo, onda kala handi lesha Ombibeli noileshomwa yehangano eevili mbali keshe efiku. Onda li nda mona omayele mawa eshi nda li handi konakona, oo a li a kwafela nge ndi ungaunge nonghalo yange. Onda li yo handi talelwa po kovanamido ovaholike vomeongalo letu, navamwe vomuvo ova li ve lididimikila omaupyakadi a faafana naao ange. Omatalelepo avo okwa li a twa nge shili omukumo neenghono. Hauxuuninwa, Arne okwa ka fya muAprili 2003 nokwa fya e na etimaumbwile la twa lenyumuko.

EKWAFO LANGE LINENE

Eshi nda li omunyasha, kanda li lela ndi na ondjele. Ndele onda li nda mona kutya luhapu onghalamwenyo ihai tu endele ngaashi twa li twa teelela. Onda li nda mona omanangeko noupuna mahapu monghalamwenyo nonde lididimikila omaupyakadi avali manene, nda haulukwa kukaume kange kopahombo nonda filwa kaume kopahombo mukwao. Ndele momukokomoko wefimbo olo, onda li nda pewa omayele nonda mona ehekeleko okudja keedjo da yoolokafana. Ashike oo a kala ta yambidida nge neenghono fiyo opaife “Omuxungu,” Jehova Kalunga. (Dan. 7:9) Omayele aye okwa kwafela nge ndi lundulule omaukwatya ange nokwa etela nge oidjemo iwa moilonga yange youtumwa. Ngeenge pa holoka oupyakadi wonhumba, ‘ouwanghenda wOmwene oo hau pake nge ofika; nomahekeleko aye oo haa hekeleke omwenyo wange.’ (Eps. 94:18, 19) Ohandi pandula yo oukwaneumbo wetu nosho yo ‘ookaume vashili va dalwa, va kwafe moluhepo’ omolwekwafo lopahole olo va pange. (Omayel. 17:17) Vahapu vomuvo ova li ovanamido ovanaendunge.

Tatekulululwa Job okwa tile: “Omulumenhu weenghwakutoka e nounongo, naau e nomafiku mahapu eendunge.” (Job 12:12) Ngeenge onda tale konakudiwa, naame ohandi tu kumwe neendjovo daJob. Omayele mawa ovanamido okwa kwafela nge, ehekeleko lavo ola pameka nge nomhepo yavo youkaume oya tunga nge. Onda pandula neenghono eshi nda kala ndi na ohokwe muvo.

Paife naame onda ninga ngoo nee omunamido, molwaashi ondi na omido 80. Oimoniwa yange oya ningifa nge ndi kale handi lipula alushe kombinga yeemhumbwe dovanamido vakwetu. Ondi hole oku va talela po natango noku va kwafela. Ashike ohandi hafele yo eendafano novanyasha. Eenghono davo ohadi tu vamwe omukumo nouladi wavo ohau nwefa mo nawa vamwe. Ohandi kala nda hafa neenghono ngeenge ovanyasha tave uya okupopya naame opo ndi va pe omayele ile ekwafo lonhumba.

[Eshangelo lopedu]

[Efano pepandja 14]

Ame naJoy Lennox hatu kokola ondjila muNarrandera

[Efano pepandja 15]

Elva e li noilyo youkwaneumbo waBetel muSwitzerland mo 1960

[Efano pepandja 16]

Handi file Arne oshisho eshi a li ta vele