5 Onghalamwenyo oi na elalakano la tongomana
1, 2. Omolwashike hatu dulu okutya Kalunga oku na ko nasha nafye, nopeni hatu dulu okuhanga omanyamukulo komapulo e na sha nelalakano longhalamwenyo?
1 Onghedi omo edu nosho yo oinima i na omwenyo ya shitwa otai ulike kutya Kalunga oo e i shita omunahole noku na ko nasha neshito laye. Eendjovo daye, Ombibeli, nado otadi shi koleke kutya oku na ko nasha shili. Otadi tu pe omanyamukulo e li paushili komapulo oo kutya: Omolwashike tu li kombada yedu? Onakwiiwa yetu otai ka kala ya tya ngahelipi?
2 Opo tu mone omanyamukulo komapulo oo, otwa pumbwa okukonakona Eendjovo daKalunga, Ombibeli. Ombibeli otai ti: “Ngenge tamu mu kongo, otamu ke mu mona. Ndelenee ngenge tamu mu efa, naye yo ote ke mu efa.” (2 Omafimbo 15:2) Mbela ngeenge otwa konakona Eendjovo daKalunga, otadi ke tu lombwela shike kombinga yelalakano laye li na sha novanhu?
Elalakano laKalunga li na sha novanhu
3. Kalunga okwa shita edu nelalakano lashike?
3 Ombibeli otai tu lombwele kutya Kalunga okwa shita edu nelalakano opo li kalwe kovanhu. Jesaja 45:18 okwa ti kutya Kalunga ‘ina shita edu li kale ombuwa, ndelenee okwe li ma li kalwe.’ Kakele kaasho, okwa shitila ko yo oinima ihapu opo ovanhu va dule okuhafela onghalamwenyo pauyadi. — Genesis, etukulwa lo-1 neti-2.
4. Kalunga okwa shita ovanhu votete nelalakano lashike?
4 Ombibeli otai tu lombwele kombinga yokushitwa kwovanhu votete, Adam naEva, nosho yo kombinga yelalakano laKalunga li na sha novanhu. Kalunga okwa tile: “Tu meni ovanhu oshifeka shetu, ve tu fe, ndee nava pangele oinamwenyo yomefuta needila dokeulu noimuna nedu alishe noinamwenyo aishe tai linyenge kombada yedu.” (Genesis 1:26) Ovanhu ova li va pewa oshinakuwanifwa shokufila oshisho “edu alishe” nosho yo oinamwenyo aishe.
5. Kalunga okwa li a tula ovanhu votete peni?
5 Kalunga okwa li a twika oshikunino shinene mOushilo woPokati, osho sha li hashi ifanwa Eden. Opo nee “okwa kufa omunhu ndele e mu nangeka moshikunino muEden oku shi longa noku shi kelela.” Oshikunino osho osha li oparadisa, nomwa li omaludi oikulya aeshe oo ovanhu votete va li tava dulu okulya. Omwa li mu na “omiti dilili da wapala okutala nodinyenye okuliwa,” nomwa li yo oikwambidi nosho yo oinamwenyo ihapu ihokwifa okutala. — Genesis 2:7-9, 15.
6. Kalunga okwa shitila movanhu omaukwatya elipi?
6 Molwaashi ovanhu votete ova li va shitwa nomalutu a wanenena, kava li ve na okuvela, okukulupa nosho yo okufya. Ova li yo va shitwa ve na omaukwatya amwe makumwifi, ngaashi emanguluko lokuninga omatokolo. Onghedi omo va li va shitwa otai hokololwa muGenesis 1:27, taku ti: “Kalunga okwa shita omunhu oshifeka shaye; oshifeka shaye Ye e mu shita: omulumenhu nomukainhu Ye e va shita.” Molwaashi Kalunga okwe tu shita tu li oshifeka shaye, ine tu shita ashike tu na omadiladilo notu kale hatu file oshisho eemhumbwe detu dopalutu, ndele okwe tu shita yo tu na omhumbwe yopamhepo nosho yo omhumbwe yewiliko li na sha nanghee tu na okulihumbata paenghedi. Opo tu kale twa hafa shili monghalamwenyo, otwa pumbwa okuwanifa po eemhumbwe detu adishe odo. Kalunga okwa fya oshisho opo pa kale oikulya, omeva nosho yo omhepo yohapi, opo tu dule okuwanifa po eemhumbwe detu dopalutu. Ndele Jesus Kristus okwa ti: “Hakomungome auke omunhu ta kala e nomwenyo, ndelenee okondjovo keshe tai di mokanya kaKalunga.” — Mateus 4:4.
7. Ovalihomboli votete ova li va pewa oufembanghenda ulipi?
7 Kalunga okwa li a pa ovalihomboli votete oufembanghenda mukumwifi, ofimbo va li muEden. Okwe va lombwela a ti: “Dalafaneni nokuhapupala ndee yadifeni edu.” (Genesis 1:28) Kalunga okwa li a hala va yadife edu noludalo la wanenena. Okwa li yo a hala ovanhu va tamunune mo oshikunino shaEden fiyo edu alishe la ninga oparadisa, molwaashi okwa li a lalakanena ovanhu va kale meduparadisa fiyo alushe, ve na omalutu a wanenena nove udite elao. Ombibeli oya popya shi na sha nomalongekido oo Kalunga a li a ninga po, ya ti: “Kalunga a tala aishe ei e i ninga, ndele yo ya li ya wapala unene.” — Genesis 1:31; tala yo Epsalme 118:17.
8. Ovanhu ova li ve na okuungaunga nedu ngahelipi?
8 Osha yela kutya ovanhu ova li ve na okulonga edu noku li fila oshisho opo va dule okumona mo ouwa mulo, ndele haku li nyona po. Okunyonaunwa kwedu oko tu wete kunena kaku li metwokumwe nehalo laKalunga, nosha yela kutya ovo tava nyono edu itava longo metwokumwe nelalakano laye li na sha nedu. Nomolwaasho otava ka katukilwa onghatu, ngaashi Ombibeli ye shi xunganeka, eshi ya ti kutya ‘ovo hava nyono edu otava ka nyonaunwa po.’ — Ehololo 11:18.
Elalakano laKalunga lopehovelo inali lunduluka
9. Omolwashike tu na elineekelo kutya Kalunga ota ka wanifa po elalakano laye?
9 Kalunga okwa li a lalakanena ovanhu va kale kombada yedu moparadisa fiyo alushe, ve li mewaneneno. Elalakano laye olo lopehovelo inali lunduluka nandenande! Kalunga ita kala ina wanifa po elalakano laye, molwaashi Eendjovo daye oda ti: “Omwene Kalunga komatanga ovakwaita okwa ana, ta ti: Oshili, ngaashi nda diladila, osho tashi ka ningwa, nongaashi nda tokola, osho tashi ka wanifwa.” Okwa ti yo kutya: “Ngaashi nde shi tongele, osho handi ka ninga yo; Ame nde shi tota, Ame ohandi shi wanifa yo.” — Jesaja 14:24; 46:11.
10, 11. Jesus, Petrus nosho yo omupsalme David ova ti shike kombinga yOparadisa?
10 Jesus naye okwa popya kombinga yelalakano laKalunga lokweetulula oparadisa kedu eshi a li ta lombwele omulumenhu umwe oo a li a hala okukala e na eteelelo lonakwiiwa. Okwe mu udanekela a ti: ‘Oto ka kala pamwe naame mOparadisa.’ (Lukas 23:43) Omuyapostoli Petrus naye okwa xunganeka shi na sha nounyuni mupe a ti: “Paudaneko [laKalunga] fye hatu teelele eulu lipe [epangelo lipe ekwaulu] nedu lipe [oulikumwe mupe wovanhu vokombada yedu] omo tamu ka kala ouyuki.” — 2 Petrus 3:13.
11 Omupsalme David naye okwa popya shi na sha nounyuni mupe oo u li pokuuya nosho yo kutya otau ka kala po fiyo onaini. Okwa xunganeka a ti: “Ovayuki, vo otava ka fyuulula [edu, OB-1986], ndee tava kala mo alushe.” (Epsalme 37:29) Nomolwaasho Jesus a udaneka a ti: “Ovanelao ovananheni, osheshi ovo tava ka fyuulula edu.” — Mateus 5:5.
12, 13. Elalakano laKalunga la tongomana olilipi?
12 Kali fi tuu etimaumbwile likumwifi oku ka kala nomwenyo fiyo alushe mOparadisa omo itamu ka kala oukolokoshi, ekaulonyanga, omikifi, oluhodi nosho yo ouyahame! Eendjovo daKalunga dopaxunganeko oda ngonga elalakano laKalunga la tongomana, membo laxuuninwa lOmbibeli, da ti: “[Kalunga] ota feta po omahodi momesho avo, nefyo itali kala po vali ile oluhodi ile okulila ile ouyahame itau kala po vali, osheshi eshi shotete osha xula po.” Oda weda ko tadi ti: “Nomukalimutumba kolukalwapangelo ta ti: Tala, aishe ohandi i shitukifa i ninge ipe. Ndele okwa lombwela nge: Shanga, osheshi eendjovo edi [odoshili nodi] shii kulineekelwa.” — Ehololo 21:4, 5.
13 Heeno, Kalunga ina dimbwa nandenande elalakano laye la tongomana. Ounyuni mupe wouyuki, ile tu tye oparadisa yaalushe, oyo a udaneka, itai kala inai uya, molwaashi ‘eendjovo daKalunga odoshili nodi shii okulineekelwa.’
[Caption on page 21]
Kalunga okwa li a lalakanena ovanhu va kale moparadisa kombada yedu fiyo alushe, nelalakano laye olo lopehovelo inali lunduluka
[Caption on page 22]
Ngeenge mwene weumbo okwa fiya omunhu meumbo laye a kelele mo, ndele ta hange inali filwa oshisho, inashi puka okupa oushima omukeleli weumbo oo