Okutomhafana

OTWA pandula eshi Eendjovo daKalunga de tu kwafela tu ninge omalunduluko monghalamwenyo yetu, notwa hala vamwe va mone yo ouwa ngaashi fye. Otu shii kutya onghedi omo ovanhu tave linyenge konghundana iwa otai ka kuma onghalamwenyo yavo yomonakwiiwa. (Mat. 7:13, 14; Joh. 12:48) Otwa halelela ovanhu va tambule ko oshili. Ndelenee ngeenge otwa hala okupondola, otu na okukala twa tomhwa filufilu, tu na ouladi nosho yo eendunge dokuyoolola.

Epopyo loshili la yukilila olo tali nyaneke pomutenya eitavelo olo omunhu a kanyatela kulo, luhapu ihali tambulwa ko noupu, nokuli nonande otali yambididwa nomishangwa dihapu. Pashihopaenenwa, ngeenge otwa popi sha yukilila kutya omadano oivilo oo haa fimanekwa apeshe okwa dja movapaani, otashi dulika shiha lundulule nghee ovanhu ve udite kombinga yao. Luhapu ohashi kala shixwepo okutomhafana navo. Osho osha kwatela mo shike?

Omishangwa otadi tu lombwele kutya ‘ounongo ou hau di kombada, ou nombili nou nolukeno [“na ondjele,” NW].’ (Jak. 3:17) Oshitya shOshigreka osho sha tolokwa “ondjele” otashi ti lelalela “okutifuka.” Momatoloko amwe, oshitya osho osha tolokwa “okuyavelela” “olukeno” ile “onheni.” Didilika kutya ondjele oya pambafana nounambili. MuTitus 3:2 (NW), omo twa kumaidwa tuha kale noikala yokupatafana, ondjele oya tumbulwa pamwe nomwenyo muwa. Ovafilippi 4:5 (NW) otave tu ladipike kutya “ondjele” yetu nai kale i shiivike kovanhu aveshe. Omunhu oo e na ondjele oha kaleke momadiladilo eputuko, eenghalo nosho yo omaliudo aao tava kundafana naye. Oha tifuka nehalo liwa ngeenge sha pumbiwa. Okuungaunga navamwe monghedi ya tya ngaho ohaku kwafele ovanhu va kale ve na ehalo lokupwilikina nokutambula ko osho hatu va yelifile eshi hatu tomhafana navo okudja mOmishangwa.

Nghee u na okuhovela. Omunandjokonona wedina Lukas okwa hokolola kutya eshi omuyapostoli Paulus a li muTessalonika, okwa li a longifa Omishangwa, “nokwe di va fatululila ndee te va ulikile mudo Kristus nhumbi [kwa li] e nokuhepekwa nokunyumuka koufi.” (Oil. 17:2, 3) Shididilikwedi, osho Paulus okwa li e shi ninga moshinagoga shovaJuda. Ovanhu ovo a li ta popi navo ova li va tambula ko Omishangwa dOshiheberi. Osha li tashi wapalele okuhovela noshinima osho va tambula ko.

Eshi Paulus a li ta popi nOvagreka puAeropagi muAtena, ka li a hovela okupopya ta longifa Omishangwa. Ponhele yaasho, okwa li a hovela noinima oyo va li ve shii nova tambula ko, nokwa li a longifa oinima oyo opo e ve linyengife va pwilikine eshi te va yelifila kombinga yOmushiti nomalalakano aYe. — Oil. 17:22-31.

Kunena, ope na ovanhu omamiliyona ovo inava itavela mOmbibeli. Ndele hanga omunhu keshe okwa kumwa keenghalo dii dounyuni ou. Ovanhu ova halelela okukala meenghalo diwa. Ngeenge tete owa ulike kutya ou na ohokwe moinima oyo tave lipula nayo, opo nee to va ulikile osho Ombibeli ya popya shi na sha naasho, otashi ke ve linyengifa va pwilikine kwaasho Ombibeli tai ti shi na sha nelalakano laKalunga li na sha novanhu.

Otashi dulika omukonakonimbibeli a kala a diinina omahongo nosho yo eenghulunghedi dopalongelokalunga dovadali vaye. Eshi e lihonga kutya Kalunga ina hokwa omahongo neenghulunghedi odo, okwe di efa po opo a kale metwokumwe naasho Ombibeli tai hongo. Mbela ongahelipi omukonakonimbibeli oo ta dulu okuyelifila ovadali vaye etokolo olo? Otashi dulika va kale ve udite kutya ota ekeleshi elongelokalunga omo a dalelwa, nokungaho, okwa fa ovo ta ekeleshi. Omukonakonimbibeli oo otashi dulika a fike pexulifodiladilo kutya fimbo ina yelifila ovadali vaye okudja mOmbibeli kutya omolwashike a ninga etokolo la tya ngaho, okwa pumbwa tete oku va shilipaleka kutya oku va hole nokwe va fimaneka.

Onaini u na okutifuka? Nonande Jehova oku na oufemba wokupangela, oha ulike kutya oku na ondjele filufilu. Eshi Jehova a li a hala okuxupifa Lot noukwaneumbo waye muSodom, ovaengeli vaYe ova li ve va ladipika va ti: “[Indeni] onhapo keemhunda mu ha nyonaunwe po.” Ndele Lot okwa li a kema a ti: “Akutu Omwene wange!” Okwa li a pula a efiwe a ye kuSoar, ponhele yokuya onhapo keemhunda. Jehova okwa li a yavelela Lot moku mu pitika a ye kuSoar. Onghee hano, eshi oilando ikwao ya li ya hanaunwa po, Soar kasha li sha hanaunwa po. Ashike lwanima, Lot okwa ka dulika kelombwelo olo Jehova a li e mu pa potete, molwaashi okwa ka tembukila koshitukulwa shokeemhunda. (Gen. 19:17-30) Jehova okwa li e shii kutya osho a popya osho sha li mondjila, ashike okwa li a yavelela nelidiiniko Lot fiyo osheshi Lot a ka mona kutya etokolo laJehova olo la li li li mondjila.

Opo tu ungaunge nomupondo navamwe, nafye otwa pumbwa yo okukala tu na ondjele. Otashi dulika twa tomhwa filufilu kutya omunhu wonhumba okwa puka, notashi dulika tu kale tu na momadiladilo oumbangi wa kola oo hatu dulu okulongifa oku mu tomha. Ndele omafimbo amwe, oshiwa okuhe mu fininika a itavele kutya okwa puka. Ashike okukala nondjele itashi ti kutya otu na okupengifa omifikamhango daKalunga. Otashi dulika shi ka kala shiwa okupandula omunhu oo eshi a popya etaleko laye ile okweefa a popye omatumbulo onhumba a puka nopehe na oku mu pukulula opo u yukife elitulemo kwaasho tashi eta ouwa muhapu. Nokuli nonande ota pataneke osho wa itavela, ino endelela oku mu yelifila. Oto dulu oku mu pula kutya omolwashike ta diladila ngaho. Opo nee pwilikina nelitulemo eshi ta nyamukula. Osho otashi ke ku kwafela u mone kutya ota diladila shike. Otashi dulika yo shi ke mu pe omhito yokukundafana vali monakwiiwa. — Omayel. 16:23; 19:11.

Jehova okwa shita ovanhu ve na emanguluko lokuninga omatokolo, nokwe va pitika va longife emanguluko olo nokuli nonande otashi dulika vehe li longife pandunge. Josua, e li omupopikalelipo waJehova, okwa li a popya shi na sha nanghee Jehova a li a ungaunga nOvaisrael. Opo nee okwa ti: “Ngenge inashi mu wapalela okulongela Omwene, lihoololeni nena eli ou mwa hala oku mu longela, ngenge ookalunga ooxo yeni va longela, kombada yaEufrat ile ookalunga vOvaamori medu lavo mu li. Ndelenee ame neumbo lange hatu ka longela Omwene.” (Jos. 24:15) Kunena otu na oshinakuwanifwa shokuyandja ‘oundombwedi’ nohatu popi twa tomha, ndele ihatu fininike vamwe va itavele. (Mat. 24:14) Ove na okuhoolola vo vene; itatu dulu oku va kufa oufemba wavo.

Pula omapulo. Jesus okwe tu tulila po oshihopaenenwa sha denga mbada shi na sha nokutomhafana novanhu. Okwa li ha diladila shi na sha nonakudiwa yavo, nokwa li ha longifa omafaneko oo taa dulu okuuda ko noupu. Okwa li yo ha longifa omapulo noukeka. Osho osha li hashi pe vamwe omhito yokupopya omataleko avo nokuholola osho shi li momitima davo. Osha li yo hashi va ladipike va diladile kombinga yoinima oyo a li ta kundafana navo.

Omulumenhu umwe oo a li e shii nawa Omhango okwa li a pula Jesus a ti: “Omuhongi, ondi na okulonga shike ndi fyuulule omwenyo waalushe?” Jesus okwa li ta dulu oku mu nyamukula sha yukilila. Ndele okwa li e mu pula a holole omadiladilo aye, a ti: “Momhango omwa shangwa ngahelipi? Oho lesha mo ngahelipi?” Omulumenhu okwa li a yandja enyamukulo li li mondjila. Mbela eshi a nyamukula ngaho, opo pa xulila eenghundafana davo opo? Hasho nandenande. Jesus okwa li a efa omulumenhu oo a pule natango epulo olo la li tali ulike kutya okwa li ta kendabala okuliyukipalifa. Omulumenhu oo okwa li a pula a ti: “Omukwetu olyelye?” Jesus ina pa omulumenhu oo enyamukulo lokondadalunde, molwaashi ngeno ine li dimina omolwetaleko olo Ovajuda va li ve na shi na sha nOvasamaria nosho yo ovanhu vomoiwana imwe i lili. Ponhele yaasho, okwa longifa efaneko opo a diladilife omulumenhu oo. Efaneko olo ola li li na sha nOmusamaria omunamutimanghenda oo a li a kwafela omweendanandjila oo a li a nyekwa oinima yaye ndele ta dengwa, oo omupristeri nOmulevi va li inava hala oku mu kwafela. Jesus okwa li a pula omulumenhu oo epulo li li paunafangwa, opo a shilipaleke kutya oku udite ko oshilihongomwa mefaneko olo. Onghedi omo Jesus a li a tomhafana oya li ya kwafela omulumenhu oo a ude ko moule eityo loshitya “omukwetu.” (Luk. 10:25-37) Jesus ine tu tulila po tuu oshihopaenenwa shiwa! Ponhele yokukala ove auke to popi, diladila shi na sha nomuneumbo, lihonga okukala to longifa omapulo nelungi nomafaneko opo u kwafele omupwilikini a kale ta diladila.

Yandja omatomheno. Eshi omuyapostoli Paulus a li ta popi moshinagoga muTessalonika, ka li ashike a lesha mOmishangwa odo da li da tambulwa ko kovapwilikini vaye. Lukas okwa hokolola kutya Paulus okwa li a fatulula oinima, a yandja oumbangi nokuyelifa etulomoilonga laasho a li a lesha. Oshidjemo, “vamwe vomuvo ova itavela nova ama kuPaulus naSilas.” — Oil. 17:1-4.

Kashi na nee mbudi kutya ohatu popi noolyelye, okutomhafana monghedi ya tya ngaho otaku dulu okweeta ouwa. Ou na yo okuninga sha faafana ngeenge to udifile ovapambele, ovanailonga vakweni, ovanafikola vakweni, ngeenge to popi nomunhu oo wa shakeneka moukalele, ngeenge to kwatele komesho ekonakonombibeli ile to yandje oshipopiwa meongalo. Eshi to lesha omushangwa wonhumba, otashi dulika u kale u udite ko eityo lao, ndele otashi dulika umwe ehe li udite ko. Okuyelifa kwoye eityo ile etulomoilonga lomushangwa otashi dulika ku kale kwa fa kwomunhu ta popi sha yukilila noita yavala. Mbela otashi kwafa ngeenge owa hoolola nokuyelifa omautumbulilo onhumba a fimanenena oo e li momushangwa? Ito dulu mbela okupopya ouyelele wa wedwa po oo tau yambidida omushangwa oo, tashi dulika oo u li metukulwa ile membo omo mwa dja omushangwa oo ile u li momushangwa umwe u lili oo tau yambidida oshikundafanwa osho? Mbela oto dulu okulongifa efaneko opo u ulike kutya osho to popi oshi li pandunge? Mbela omapulo otaa ka kwafela ovapwilikini va diladile moule kwaasho to kundafana navo? Okutomhafana kwa tya ngaho, ohaku kwafele ovapwilikini va dimbuluke osho sha kundafanwa nove ke shi diladile.