Ongahelipi Jehova ‘te ku pe eenghono’?

1. Ongahelipi Kalunga a li a pameka ovapiya vaye ovadiinini monakudiwa?

EENDJOVO DAKALUNGA luhapu ohadi popi ovalumenhu ovadiinini kutya ove na eenghono. Ndele nokuli naava va li ve na eenghono dihapu haalushe va li hava kala ve udite ve di na. Pashihopaenenwa, peemhito dimwe, ohamba David oya li i udite ya ‘pamenena ngaashi omhunda,’ ndele peemhito dimwe vali, oya li ya “haluka,” ile tu tye ya tila. (Eps. 30:7) Omhepo yaKalunga oya li ya pa Simson eenghono dopalutu dihapu, ashike Simson okwa li e shii kutya, ngeenge ke i na, ‘eenghono daye otadi kana, ndele ta ka kala ngaashi ovanhu aveshe.’ (Ovatok. 14:​5, 6; 16:17) Ovalumenhu ovo ovadiinini ova li ashike ve na eenghono, molwaashi Jehova okwa li e va pameka.

2. Omolwashike omuyapostoli Paulus a ti kutya okwa li a nghundipala noku na eenghono? (2 Ovakorinto 12:​9, 10)

² Omuyapostoli Paulus okwa li a dimina kutya naye okwa pumbwa okupewa eenghono kuJehova. (Lesha 2 Ovakorinto 12:​9, 10.) Ngaashi vahapu vomufye, Paulus okwa li e na oupyakadi wokuhe na oukolele. (Gal. 4:​13, 14) Omafimbo amwe, okwa li ha kondjo nokulonga osho sha yuka. (Rom. 7:​18, 19) Okwa li ha kala e na oshisho nomalimbililo. (2 Kor. 1:​8, 9) Ashike ngeenge Paulus a li a nghundipala, okwa li ha kala omunaenghono. Ngahelipi mbela? Jehova okwa li ha pe Paulus eenghono odo a pumbwa. Okwa li ha pameke Paulus.

3. Omapulo elipi hatu ka nyamukula moshitukulwa eshi?

³ Jehova okwa udaneka oku tu pa yo eenghono. (1 Pet. 5:10) Ashike katu na okuteelela okupewa eenghono da tya ngaho, nopehe na okuninga eenghendabala dasha. Oku shi faneka, oindjina ohai yandje eenghono kotuwa, opo i dule okuya komesho. Ashike omushingi oku na okulyata omahooli, opo otuwa i ye komesho. Sha faafana, Jehova okwe lilongekida oku tu pa eenghono odo twa pumbwa. Ashike otwa pumbwa okukatuka eenghatu, opo tu mone ouwa meenghono da tya ngaho. Oshike osho Jehova a yandja, osho tashi tu pameke? Oshike twa pumbwa okuninga, opo tu mone eenghono da tya ngaho? Ohatu ka mona omanyamukulo komapulo oo, mokukonakona nghee Jehova a li a kwafela omuprofeti Jona, Maria, ina yaJesus, nosho yo omuyapostoli Paulus. Ohatu ka mona yo nghee Jehova ha pameke ovapiya vaye meenghedi da faafana.

EILIKANO NOKUKONAKONA OTAI DULU OKU KU PAMEKA

4. Ongahelipi hatu dulu okumona eenghono kuJehova?

⁴ Onghedi imwe omo Jehova ta dulu oku tu pa eenghono omokwiilikana kuye. Jehova oha nyamukula omailikano etu moku tu pa “eenghono di dule dopaushitwe.” (2 Kor. 4:7) Ohatu dulu yo okumona eenghono mokulesha Eendjovo daye nokudilonga kudo. (Eps. 86:11) Etumwalaka laJehova, olo e tu pa okupitila mOmbiibeli, oli na ‘eenghono.’ (Heb. 4:12) Ngeenge to ilikana kuJehova nokulesha Eendjovo daye, oto ka mona eenghono odo wa pumbwa, opo u dule okulididimika, u kaleke po ehafo loye, ile u wanife po oshinakuwanifwa shidjuu. Didilika nghee Jehova a li a pameka omuprofeti Jona.

5. Omolwashike omuprofeti Jona a li a pumbwa eenghono?

⁵ Omuprofeti Jona okwa li a pumbwa eenghono. Okwa li a faduka po oshinakuwanifwa shidjuu osho a li a pewa kuJehova. Jona nosho yo ovanhu ovo va li moshikepa, hanga va fye koshikungulu shinene shomefuta. Eshi ovaendifuta vakwao ve mu ekela mefuta, okwa li a ponwa po koshi inene, nokwa li monhele itilifa, medimo loshi inene. Mbela oto diladila kutya Jona okwa li e udite ngahelipi? Mbela okwa li ta diladila kutya ota fi? Mbela okwa li te lipula kutya Jehova okwe mu ekela shi? Jona otashi dulika a li a kwatwa koshisho neenghono.

6. Metwokumwe naJona 2:​1, 2, 7, oshike sha li sha pameka Jona, eshi a li medimo loshi?

⁶ Jona okwa li a ninga po shike, opo a mone eenghono, eshi a li oye aeke medimo loshi? Okwa li a ilikana kuJehova. (Lesha Jona 2:​1, 2, 7.) Nonande Jona ka li a dulika kuJehova, okwa li e livela ombedi nokwa li a itavela kutya Jehova ota ka pwilikina keilikano laye. Jona okwa li yo a dilonga noukeka kOmishangwa odo a li a lesha monakudiwa. Omolwashike hatu dulu okutya ngaho? Eilikano laye, olo tali hangwa muJona etukulwa etivali, ola longifa oitya nosho yo omautumbulilo mahapu a faafana naao e li mOmapsalme. (Pashihopaenenwa, yelekanifa Jona 2:​2, 5 nEpsalme 69:1; 86:7.) Osha yela kutya Jona okwa li e shii nawa omishangwa odo. Eevelishe odo oda li da twa Jona omukumo kutya Jehova ota dulu oku mu kwafela. Jehova okwa li a xupifa Jona, nolwanima Jona okwa ka kala e lilongekida okulonga oilonga oyo Jehova a li e mu lombwela a longe. — Jona 2:10–3:4.

7-8. Ongahelipi omumwatate umwe wokoTaiwan a li a mona eenghono, eshi a li momayeleko?

⁷ Oshihopaenenwa shaJona otashi dulu oku tu kwafela, ngeenge twa taalela omayeleko e lili noku lili. Pashihopaenenwa, Zhiming,b omumwatate wokoTaiwan, okwa li e na omaupyakadi a kwata moiti okuhenoukolele. Shikwao vali, okwa li e na okulididimikila oilyo youkwaneumbo wavo, oyo ya li hai ungaunga naye nai omolweitavelo laye muJehova. Jehova okwa li e mu pa eenghono okupitila meilikano nosho yo mekonakono. Okwa ti: “Ngeenge omaupyakadi a holoka, ohandi kala ndi na oshisho unene noihandi kala nda ngungumana, opo ndi ninge ekonakono lange lopaumwene.” Ashike ka li a sholola. Okwa ti: “Tete, ohandi ilikana kuJehova. Opo nee ohandi tula ko oumbako vokomatwi nokupwilikina komaimbilo etu Ouhamba. Omafimbo amwe, ohandi imbi pedu, fiyo osheshi nda ngungumana. Nolwanima ohandi hovele okukonakona.”

⁸ Ekonakono lopaumwene ola li la pameka Zhiming meenghedi odo a li ina teelela. Pashihopaenenwa, ofimbo a li ta veluka okudja eshi a tandwa etando la kwata moiti, omupangi umwe okwa li e mu lombwela kutya molwaashi eesele dohonde yaye itilyana oda wa pedu, ota pumbwa okutulwa ohonde. Oufiku oo wa tetekela etando laye, Zhiming okwa li a lesha kombinga yomumwameme umwe, oo a li a tandwa etando la faafana naali laye. Eesele dohonde yaye itilyana oda li da wa pedu neenghono di dulife daZhiming, ndele nande ongaho, omumwameme oo ka li a dimina okutulwa ohonde. Oshimoniwa osho osha li sha pameka Zhiming a kale omudiinini.

9. Ngeenge eyeleko ole ku nghundipaleka, oshike to dulu okuninga po? (Tala yo omafano.)

⁹ Ngeenge u li meyeleko, mbela oho kala wa kwatwa koshisho unene noito dulu okwiilikana kuJehova? Ile oho kala u udite wa loloka unene noito dulu okukonakona? Dimbuluka kutya Jehova oku udite ko onghalo yoye filufilu. Onghee hano, nonande owa ilikana ashike paunafangwa, oto dulu okukala noushili kutya naave ote ke ku pa filufilu osho wa pumbwa. (Ef. 3:20) Ngeenge ouyehame woye wopalutu, ile wopamaliudo otau shi ningifa shidjuu okulesha nokukonakona, oto dulu okukendabala okupwilikina kOmbiibeli, ile koishangomwa, oyo ya kwatwa momawi, oyo ya kanghamena kOmbiibeli. Otashi ku kwafele yo okupwilikina kulimwe lomomaimbilo etu, ile u tale okavidio ko-jw.org. Jehova okwa hala oku ku pa eenghono nota ka ninga ashike ngaho, ngeenge owa ilikana kuye nokukonga omanyamukulo komailikano oye mOmbiibeli nomoinima ikwao aishe oyo a yandja.

OVAKRISTE VAKWENI OTAVA DULU OKU KU PAMEKA

10. Ongahelipi ovamwatate novamwameme tava dulu oku tu pameka?

¹⁰ Jehova ota dulu okulongifa ovamwatate novamwameme ve tu pameke. Otava dulu okukala ‘ehekeleko neenghono,’ ngeenge twa taalela eyeleko, ile hatu kondjo tu wanife po oshinakuwanifwa shidjuu. (Kol. 4:​10, 11) Otwa pumbwa unene tuu ookaume pefimbo ‘loluhepo,’ ile tu tye loudjuu. (Omayel. 17:17) Ngeenge tu udite twa nghundipala, ovalongelikalunga vakwetu otava dulu oku tu kwafela palutu, pamaliudo nosho yo pamhepo. Natu ka taleni nghee Maria, ina yaJesus, a li a pamekwa kuvamwe.

11. Omolwashike Maria a li a pumbwa eenghono?

¹¹ Maria okwa li a pumbwa eenghono. Diladila kunghee a li a wililwa po, konima eshi a li a pewa oshinakuwanifwa sha kwata moiti komweengeli Gabriel. Ka li a hombolwa, ndele okwa li e na okuninga eteelelo. Ka li a tekula nale ounona, ndele okwa li e na okufila oshisho okaana kokamati, oko ka li taka ka ninga Messias. Ka li a ya nale momilele, ndele okwa li e na okulombwela Josef kutya oku na eteelelo. Osho osha li oshinima shidjuu neenghono okuninga. — Luk. 1:​26-33.

12. Metwokumwe naLukas 1:​39-45, ongahelipi Maria a li a mona eenghono odo a li a pumbwa?

¹² Ongahelipi Maria a li a mona eenghono odo a pumbwa, opo a wanife po oshinakuwanifwa shaye shidjuu noshe likalekelwa? Okwa li a konga ekwafo kuvamwe. Pashihopaenenwa, okwa li a pula Gabriel e mu pe ouyelele wa wedwa po u na sha noshinakuwanifwa shaye. (Luk. 1:34) Diva konima yaasho, okwa li a ya “koshitukulwa shokeemhunda” shaJuda a ka talele po omupambele waye, Elisabet. Etalelepo olo ola li la enda nawa. Elisabet okwa li a pandula Maria nokwa li a nwefwa mo kuJehova a popye exunganeko tali tu omukumo li na sha nomonamati waMaria, oo a li ina dalwa. (Lesha Lukas 1:​39-45.) Maria okwa popya kutya Jehova okwa “longa aishe nokwooko kwaye ku na eenghono.” (Luk. 1:​46-51) Jehova okwa li a pameka Maria okupitila muGabriel naElisabet.

13. Oshike sha li sha ningwa po, eshi omumwameme umwe womoBolivia a li a pula ekwafo kovamwatate novamwameme?

¹³ Ngaashi Maria, naave oto dulu okupamekwa kovalongelikalunga vakweni. Dasuri, omumwameme wokoBolivia, okwa li a pumbwa eenghono da tya ngaho. Eshi xe a li a monika omukifi oo wa li tau twala mefyo nokwa li a ya moshipangelo, Dasuri okwa li a tambula ko nehalo liwa oshinakuwanifwa shoku mu fila oshisho. (1 Tim. 5:4) Ashike osho haalushe sha li hashi kala shipu. Okwa ti: “Omafimbo mahapu onda li handi kala ndi udite kutya itandi dulu vali okutwikila.” Mbela okwa li a pula ekwafo? Potete ka li a pula ekwafo. Okwa yelifa a ti: “Kanda li nda hala okupiyaaneka ovamwatate. Onda tomhafana nda ti, ‘Jehova oye ta pe nge ekwafo olo nda pumbwa.’ Opo nee onda li nda didilika kutya okulitongola ko kuvamwe, onda li handi kendabala okukandula po omaupyakadi ange kwaame mwene.” (Omayel. 18:1) Dasuri okwa li a tokola okushangela ookahewa kaye vamwe nokuyelifa onghalo yaye. Okwa ti: “Nghi na oitya nomatumbulo okuyelifa nghee Ovakriste vakwetu ovaholike va pameka nge. Ova li va eta oikulya koshipangelo nokuleshela nge eevelishe mOmbiibeli, odo tadi hekeleke nge. Kashi fi tuu oshinima shiwa okukala tu shii kutya katu li ofye atuke! Otu li oshitukulwa sha kula shoukwaneumbo waJehova. Ovamwatate novamwameme ova halelela oku tu kwafela, okulila pamwe nafye ngeenge hatu mono oixuna noku tu twa omukumo, tu twikile okulongela Jehova pamwe navo.”

14. Omolwashike tu na okutambula ko ekwafo lovakulunhuongalo?

¹⁴ Onghedi imwe omo Jehova he tu pe eenghono okupitila movakulunhuongalo. Ove li eeshali odo ha longifa, opo e tu pameke noku tu talaleka. (Jes. 32:​1, 2) Onghee hano, ngeenge wa wililwa po, lombwela ovakulunhuongalo osho to lipula nasho. Ngeenge tave ku pe ekwafo, li tambula ko nolupandu. Jehova ota dulu oku ku pameka okupitila muvo.

ETEELELO LOYE LONAKWIIWA OTALI DULU OKU KU PAMEKA

15. Eteelelo lilipi Ovakriste aveshe va lenga?

¹⁵ Eteelelo letu la kanghamena kOmbiibeli otali dulu oku tu pameka. (Rom. 4:​3, 18-20) Tu li Ovakriste, otu na eteelelo la denga mbada loku ka kala fiyo alushe, kutya nee omoparadisa kombada yedu, ile omOuhamba womeulu. Eteelelo letu ohali tu pameke tu lididimikile omayeleko, tu udife onghundana iwa notu wanife po oinakuwanifwa yetu i lili noku lili meongalo. (1 Tes. 1:3) Eteelelo la faafana ola li la pameka omuyapostoli Paulus.

16. Omolwashike omuyapostoli Paulus a li a pumbwa eenghono?

¹⁶ Paulus okwa li a pumbwa eenghono. Monhumwafo yaye, oyo a li a shangela Ovakorinto, okwe liyelekanifa noshiyuma shedu inashi pama. Okwa li a ‘shakeneka omaupyakadi, a ngwangwana, a hepekwa nokwa dengwa.’ Omwenyo waye owa li nokuli moshiponga. (2 Kor. 4:​8-10) Paulus okwa shanga eendjovo odo pefimbo lolweendo laye olutitatu loutumwa. Konima eshi a shanga eendjovo odo, okwa li a taalela eenghalo didjuu dihapu. Okwa li a shakeneka ongudu yovalongi vominyonena, a li a kwatwa po, a li moshikepa ya teka nokwa li a tulwa modolongo.

17. Metwokumwe no 2 Ovakorinto 4:​16-18, oshike sha li sha pameka Paulus e lididimikile omayeleko?

¹⁷ Paulus okwa li a mona eenghono dokulididimika mokuyandja elitulemo keteelelo laye. (Lesha 2 Ovakorinto 4:​16-18.) Okwa li a lombwela Ovakorinto kutya nokuli nonande olutu laye otali “nyonauka po,” ita efa osho shi mu teye omukumo. Paulus okwa li a yandja elitulemo konakwiiwa yaye. Eteelelo laye loku ka kala nomwenyo waalushe meulu, ole mu ‘etela efimano linene’ li dulife oudjuu keshe oo a shakeneka. Paulus okwa li a dilonga keteelelo olo, noshidjemo, okwa li e udite a “pepalekwa efiku nefiku.”

18. Ongahelipi eteelelo la li la pameka Tihomir nosho yo oukwaneumbo wavo?

¹⁸ Tihomir, omumwatate wokoBulgaria, okwa pamekwa keteelelo laye lonakwiiwa. Omido dinini da pita, okwa li a filwa okandenge, Zdravko, moshiponga shohauto. Oule wefimbo lonhumba konima yaasho, Tihomir okwa kala a nyika oluhodi neenghono. Opo e lididimike, ye noukwaneumbo wavo ova li hava faneke momadiladilo kutya enyumuko otali ka kala la tya ngahelipi. Okwa ti: “Pashihopaenenwa, ohatu kundafana kutya openi hatu ka shakeneka Zdravko, oikulya ilipi hatu ke mu pa, olyelye hatu ka shiva tete koshivilo noshike hatu ke mu lombwela kombinga yomafiku axuuninwa.” Tihomir okwa popya kutya okuyandja elitulemo keteelelo lavo okwa pameka oukwaneumbo wavo va dule okutwikila okulididimika nokuteelela efimbo olo, eshi Jehova ta ka nyumuna mumwainamati.

19. Oshike to dulu okuninga, opo u pameke eteelelo loye? (Tala yo efano.)

¹⁹ Ongahelipi to dulu okupameka eteelelo loye? Pashihopaenenwa, ngeenge ou na eteelelo loku ka kala nomwenyo fiyo alushe kombada yedu, lesha osho Ombiibeli ya popya shi na sha nOparadisa nokudilonga kusho. (Jes. 25:8; 32:​16-18) Diladila kunghee onghalamwenyo tai ka kala mounyuni mupe. Kala wa fa u liwete u li mo. Olyelye u wete? Omalinyengo elipi u udite? Ou udite ngahelipi? Opo shi ku kwafele u faneke momadiladilo kutya Oparadisa otai ka kala ya tya ngahelipi, tala omafano oo e li moishangomwa yetu oo taa ulike Oparadisa, ile u tale ouvidio molupe lomusika ngaashi, Ounyuni mupe, Oparadisa oi li poduka, ile Efimbo otali ya. Ngeenge otwa kaleke eteelelo lounyuni mupe momadiladilo la twa, omaupyakadi etu otaa ka kala “oopakafimbo noinaa kwata moiti.” (2 Kor. 4:17) Jehova ote ke ku pameka okupitila meteelelo olo e ku pa.

20. Ongahelipi hatu dulu okumona eenghono, nokuli nonande otu udite twa nghundipala?

²⁰ Nokuli nongeenge tu udite tuhe na eenghono, “pamwe naKalunga ohatu ka ninga oilonganghono.” (Eps. 108:13) Jehova okwe ku pa nale osho wa pumbwa, opo e ku pameke. Onghee hano, ngeenge wa pumbwa ekwafo u wanife po oshinakuwanifwa shonhumba, u lididimikile eyeleko, ile u kaleke po ehafo loye, ilikana kuJehova wa mana mo nokukonga ewiliko laye okupitila mekonakono lopaumwene, opo u mone ekwafo. Tambula ko etwomukumo okudja kOvakriste vakweni. Kaleka eteelelo loye la yela nola twa. Opo nee ‘Kalunga ota ka longifa eenghono daye dinenenene e mu pe eenghono mu dule okulididimika filufilu mu na eteelelo nehafo.’ — Kol. 1:11.