Fikameni mwa wana nomu na eitavelo la pama
“Oye ou he mu kondjele alushe momailikano aye, opo mu kale [xuuninwa] mwa fikama mwa wana [nomu na eitavelo la] pama mehalo alishe laKalunga.”—OVAKOLOSSI 4:12, yelekanifa NW.
OVASHIKULI vaJesus ova kala ve na elitulemo linene movalongelikalunga vakwao. Tertullianus (omushangi womefelemido etivali nosho yo etitatu O.P.) okwa popya olune olo va ulikila eefiye, ovakwanaluhepo nosho yo ovakulupe. Omauliko ohole a tya ngaha taa longo okwa kumwifa ovo kwa li inava itavela nosha ningifa vamwe va popye Ovakriste tava ti: ‘Tala nghee vo ve holafane.’
1, 2. (a) Ovanhu vomounyuni ova didilika shike shi na sha nOvakriste votete? (b) Embo lOvakolossi otali ulike ngahelipi elitulemo lopahole?
2 Embo lOvakolossi otali ulike elitulemo lopahole lomuyapostoli Paulus naao a li pamwe naye, Epafras, olo va ulikila ovamwaxe novamwaina muKolossi. Paulus okwe va shangela ta ti: Epafras ‘ohe mu kondjele alushe momailikano aye, opo mu kale xuuninwa mwa fikama mwa wana nomu na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’ Mo 2001, Eendombwedi daJehova otadi ka kala di na omushangwa womudo weendjovo dOvakolossi 4:12 odo tadi ti: ‘Fikameni mwa wana nomu na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’—Yelekanifa NW.
3. Epafras okwa li a ilikana omolwoinima ivali ilipi?
3 Oto dulu okumona kutya omailikano aEpafras oo a ilikanena ovaholike vaye okwa li e na eembinga di li mbali: (1) opo va ‘kale xuuninwa va fikama va wana’ nosho yo (2) opo va kale va fikama ‘ve na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’ Ouyelele ou owa kwatelwa mo mOmishangwa omolwouwa wetu. Onghee hano lipula ove mwene: ‘Mbela oshike osho nda pumbwa okuninga paumwene opo ndi kale xuuninwa nda fikama nda wana nondi na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga? Naashi hai shi ningi, mbela oshidjemo otashi ka kala shike?’ Natu tale.
Kendabala u ‘fikame wa wana’
4. Ovakolossi okwa li va pumbwa okukala va ‘wana’ mondunge ilipi?
4 Epafras okwa li e na ehalo linene opo ovamwaxe novamwaina vopamhepo muKolossi va ‘fikame xuuninwa va wana.’ Outumbulilo ou wa longifwa kuPaulus, oo wa tolokwa apa ‘okuwana,’ otau dulu okukala neityo lokukala wa wanenena, wa kula ile wa pyokoka. (Mateus 19:21; Ovaheberi 5:14; Jakob 1:4, 25) Otashi dulika u shi shii kutya ngeenge umwe e li Ondombwedi yaJehova ya ninginifwa itashi ti ashike kusho vene kutya oku li Omukriste a kula. Paulus okwa shangela Ovaefeso, ovo va li kouninginino waKolossi, opo ovafita novalongi va kendabale okukwafela ‘aveshe va hange oukumwe womeitavelo nomeshiivo okushiiva Omona waKalunga, nova ninge ovakulunhu, va kula va fika kewano louyadi waKristus.’ Peenhele dimwe Paulus okwa ladipika Ovakriste va ninge ‘ovakulunhu meendunge.’—Ovaefeso 4:8-13; 1 Ovakorinto 14:20, OB-1954.
5. Ongahelipi hatu dulu okuninga okukala twa wanenena oshilalakanenwa sha fimana?
5 Ngeenge vamwe muKolossi kava li va kula natango pamhepo ile va pyokoka, eshi okwa li shi na okukala oshilalakanenwa shavo. Mbela eshi kashi na okukala sha faafana kunena? Kutya nee otwa ninginifwa omido omilongo da pita ile pamwe odedi opo da di ko, mbela ohatu dulu okumona shili nghee twa ninga omalunduluko meendunge detu dokutomhafana nosho yo omataleko etu? Mbela ohatu konakona omafinamhango Ombibeli manga inatu ninga omatokolo? Oinima oyo i na sha naKalunga nosho yo neongalo otai dana ngoo onghandangala ya kula monghalamwenyo yetu, ponhele yokukala ashike oinima oyo hai ningwa omalufe? Apa itatu dulu okufaneka eenghedi adishe odo hatu dulu okuulika ekulo li na sha nokuwana, ndele natu konakone oihopaenenwa ivali.
6. Omonghedi ilipi omo tashi dulika umwe ta dulu okuninga omalunduluko shi na sha nokukala a wanenena, ngaashi Jehova e li?
6 Oshihopaenenwa shotete: Otashi dulika twa kulila momudingonoko mu na oukwamuhoko ile outondwe shi na sha novanhu vomuhoko umwe u lili, oshiwana shimwe shi lili ile omukunda umwe u lili. Ndelenee paife otwa shiiva kutya Kalunga ke na onhondo nosho yo fye katu na okukala ngaho. (Oilonga 10:14, 15, 34, 35) Meongalo letu ile moshikandjo shetu omu na oohandimwe va dja meputuko limwe la tya ngaho, onghee otu li mokati kavo. Ndelenee, mbela otu na natango amwe omomadiladilo mai ile omalimbililo e na sha novanhu veputuko la tya ngaho? Mbela otu na oikala youtondwe nohatu endelele okudiladila nai ngeenge umwe womeputuko olo a nyona ile e tu dina panghedi inini? Lipula ove mwene: ‘Mbela onda pumbwa okuninga exumokomesho li na sha nokukala netaleko laKalunga lokuhakala nonhondo?’
7. Okukala Omukriste a wana otashi dulu okukwatela mo okukala netaleko lilipi li na sha navamwe?
7 Oshihopaenenwa oshitivali: PaVafilippi 2:3, itatu dulu ‘okulonga sha shokulihola nokukonga efimano longaho, ndelenee omelininipiko keshe umwe a tale mukwao e li komesho yaye mwene.’ Ongahelipi hatu xumu komesho moshinima eshi? Keshe omunhu oku na omaunghundi nosho yo omaukwatya mawa. Ngeenge monakudiwa otwa kala hatu endelele okumona omaunghundi avamwe, mbela otwa ninga exumokomesho noitatu ka teelela vali va kale konyala va “wanenena”? (Jakob 3:2) Shi dulife nale, mbela paife ohatu dulu okumona—nokuli nokukonga—eenghedi omo vamwe ve tu dule? ‘Ondi na okudimina kutya omumwameme ou oku dule nge mokukala omulididimiki.’ ‘Omunhu oo oha ulike eitavelo la kola e dule nge.’ ‘Doshili, ye oku li omulongi muwa e dule nge.’ ‘Ye oku dule nge mokupangela ehandu laye.’ Otashi dulika Ovakolossi vamwe va li va pumbwa okuninga exumokomesho moshinima eshi. Mbela nafye otwe shi pumbwa?
8, 9. (a) Omondunge ilipi Epafras a ilikanena Ovakolossi va ‘fikame’ va wana? (b) ‘Okufikama wa wana’ otashi ulike shike shi na ko nasha nonakwiiwa?
8 Epafras okwa ilikanena Ovakolossi opo va ‘fikame va wana.’ Osha yela kutya Epafras okwa li ta ilikana Kalunga opo Ovakolossi va kale Ovakriste va wana, va pyokoka, va kula, va dule ‘okufikama’ ile va twikile okukala ve li ngaha.
9 Itatu dulu okudiladila kutya keshe oo ta ningi Omukriste, kutya nee okwa pyokoka, ota ka twikila okukala e li ngaho. Jesus okwa ti kutya omweengeli umwe oo a li omona waKalunga “ina kala a fikama a pama moshili.” (Johannes 8:44, NW) Paulus okwa londwela yo Ovakorinto kombinga yavamwe vomefimbo la pita, ovo kwa li va longela Jehova oule wefimbo ndele konima ova ka ponya. Okwa londwela ovamwatate ovavaekwa nomhepo ta ti: “Onghee hano ou e lishii e li ofika, na lungame a ha wile po.” (1 Ovakorinto 10:12) Eshi osha weda eenghono keilikano opo Ovakolossi ‘va fikame xuuninwa va wana.’ Konima eshi va wana nova kula, okwa li va pumbwa okudiinina va ha shune nande monima, va ha loloke nova ha twalwatwalwe. (Ovaheberi 2:1; 3:12; 6:6; 10:39; 12:25) Kungaha otava ka dula okukala ‘va wana’ mefiku letalo lavo nolokuhokiwa xuuninwa.—2 Ovakorinto 5:10; 1 Petrus 2:12.
10, 11. (a) Epafras okwe tu tulila po oshihopaenenwa shashike shi na sha nokwiilikana? (b) Metwokumwe naasho sha ningwa kuEpafras, etokolotoko lilipi wa hala okuninga?
10 Otwa kundafana nale efimano lokwiilikanena vamwe hatu va tumbula komadina, okukala noushili kutya Jehova ote va kwafa, ote va hekeleke, ote va nangeke noupuna note va pe omhepo iyapuki. Omailikano aEpafras okwiilikanena Ovakolossi okwa li oludi olo. Ndelenee meendjovo odo omu na ediladilo li na ongushu li na ko nasha naasho tu na okupopya naJehova momailikano shi na sha nafye vene. Pe he na omalimbililo, otu na okupula ekwafo kuJehova opo tu dule okukala twa ‘fikama twa wana.’ Mbela osho ho ningi?
11 Omolwashike ito popi onghalo yoye meilikano? Popya naKalunga kutya owa xuma komesho shi fike peni mokukala wa ‘wana,’ wa kula nowa pyokoka. Mu ilikana e ku kwafele u mone eenghedi omo wa pumbwa natango okulunduluka opo u dule okukula pamhepo. (Epsalme 17:3; 139:23, 24) Nope he na omalimbililo, ou na eenghedi da tya ngaho. Onghee hano, ponhele yokukala wa teka omukumo kwaasho, ilikana kuKalunga kondadalunde, to pula ekwafo u ninge exumokomesho. Shi ninga oikando i dule pushimwe. Doshili, omolwashike ito tokolatoko opo moshivike eshi tashi uya u dule okwiilikana filufilu opo u kale ‘xuuninwa wa fikama wa wana.’ Tokola u shi ninge luhapu ngaashi wa konakona omushangwa womudo. Momailikano oye, yandja elitulemo koikala oyo tashi dulika tai ku shunifa monima, ye ku lolokifa ile tai ku twalatwala kokule noilonga yaKalunga nosho yo nghee u na okuhenuka okulonga oilonga ya tya ngaho.—Ovaefeso 6:11, 13, 14, 18.
Ilikana u kale u na eitavelo la pama
12. Omolwashike Ovakolossi va li va pumbwa unene ‘eitavelo la pama’?
12 Epafras okwa li yo a ilikana omolwoshinima shimwe osho kwa li sha fimana, ngeenge Ovakolossi okwa li tuu tava ka hangika xuuninwa va fikama va wapalela Kalunga. Eshi nasho osha faafana kufye. Mbela osha li shike? Okwa ilikana opo va dule okufikama ‘ve na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’ Okwa li va dingililwa komahongo oipupulu nosho yo omaufilosofi taa nyonauna, amwe omuo okwa li e na emoniko tali pukifa kutya oku li elongelokalunga lashili. Pashihopaenenwa, ova li va fininikwa va dimbuluke omafiku e likalekelwa mokulidilika oikulya ile mokudana oivilo, ngaashi kwa li sha pumbiwa nale melongelokalunga lOshijuda. Ovalongi ovanaipupulu ova yandja elitulemo kovaengeli, oishitwa inaenghono yopamhepo oyo ya longifwa okweetela Moses Omhango. Tengeneka nee ngeno okukala to pangelwa komafininiko oludi la tya ngaho! Opa li engwangwaneko lihapu lomadiladilo tae lipumu mumwe.—Ovagalati 3:19; Ovakolossi 2:8, 16-18.
13. Omokudimina oshitwa shilipi tashi dulu okukwafela Ovakolossi, nongahelipi nafye tashi dulu oku tu kwafela?
13 Paulus okwe a kondjifa mokudivilika onghandangala yaJesus Kristus. “Ngaashi mwa tambula Kristus Jesus Omwene, osho kaleni nokweenda muye, nokutwaama nokulitungila muye nokulipamekela meitavelo, ngaashi mwa longwa.” Heeno, okwa li pe na omhumbwe (kOvakolossi nosho yo kufye) okukala neitavelo la pama shi na sha nonghandangala oyo tai danwa kuKristus melalakano laKalunga nosho yo monghalamwenyo yetu. Paulus okwa yelifa ta ti: “Muye mwa kala ouyadi aushe wouKalunga palutu. Nanye yo mwa yada muye, Oye tuu ou omutwe womapangelo aeshe neenghonopangelo adishe.”—Ovakolossi 2:6-10.
14. Omolwashike eteelelo la li oshinima shashili kwaavo va li muKolossi?
14 Ovakolossi ova li Ovakriste ovavaekwa nomhepo. Ova kala ve na eteelelo li lili, okukala nomwenyo meulu, nokwa li ve na etomheno keshe okukaleka eteelelo lavo la twa. (Ovakolossi 1:5) Osha li ‘ehalo laKalunga’ opo va kale ve na eitavelo la pama li na sha neteelelo lavo lashili. Mbela ope na umwe womuvo a li e na okukala nomalimbililo e na sha neteelelo eli? Hasho nandenande! Mbela otashi dulu okukala sha yooloka ko kunena kwaaveshe ovo va pewa etimaumbwile kuKalunga lomwenyo moparadisa kombada yedu? Hasho nande! Osha yela kutya eteelelo eli lashili oli li oshitukulwa ‘shehalo laKalunga.’ Paife konakona omapulo aa: Ngeenge oto lalakanene u kale umwe ‘womongudu inene’ oyo tai ka xupa ‘moudjuu munene,’ eteelelo loye olashili ngoo? (Ehololo 7:9, 14) Oli li ngoo oshitukulwa shokukala kwoye ‘u na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga’?
15. Paulus okwa popya oitwa ya landulafana ilipi oyo ya kwatela mo eteelelo?
15 Mokupopya “eteelelo” itatu ti tu kale nelalakano inali yela ile okukala hatu u omapoli. Ohatu dulu oku shi mona moitwa ya landulafana oyo Paulus a yandja metetekelo kOvaroma. Moitukulwa oyo ya landulafana, keshe shimwe osho sha tumbulwa oshi na ekwatafano nashikwao osho she shi shikula. Yandja elitulemo kwaasho Paulus a popya “eteelelo” mokutomhafana kwaye: “Natu hafe manga tu li momaudjuu, shaashi otu shi shii omaudjuu otaa dala elididimiko; nelididimiko onghalo ya hokiwa; nonghalo ya hokiwa eteelelo, ndele eteelelo itali eta enyeme; osheshi ohole yaKalunga oya tililwa momitima detu okupitila momhepo iyapuki.”—Ovaroma 5:3-5, NW.
16. Eshi we lihonga oshili yOmbibeli, eteelelo lashike wa mona?
16 Eshi Eendombwedi daJehova da kundafana naave etumwalaka lOmbibeli oshikando shotete, otashi dulika wa li to pwilikine nawa omolwoushili wonhumba, ngaashi onghalo omo mu na oonakufya ile enyumuko. Kuvahapu, onghundana yotete ididilikwedi oya li etimaumbwile le likolelela paMbibeli lomwenyo moparadisa kombada yedu. Dimbuluka oshikando shotete eshi wa uda ehongo olo. Kali fi tuu eteelelo likumwifi—omauyahame noukulupe itaa ka kala po vali, oto ka kala nokuhafela oiimati yoilonga yoye notapa ka kala ombili noinamwenyo! (Omuudifi 9:5, 10; Jesaja 65:17-25; Johannes 5:28, 29; Ehololo 21:3, 4) Ino mona tuu eteelelo la denga mbada!
17, 18. (a) Ongahelipi oitukulwa ya landulafana oyo Paulus a yandja kOvaroma ya twala keteelelo? (b) Eteelelo loludi lilipi la tongwa mOvaroma 5:4, 5, nou na mbela eteelelo la tya ngaha?
17 Konima yefimbo, otashi dulika wa li wa shakeneka epataneko lonhumba ile omahepeko. (Mateus 10:34-39; 24:9) Nokuli nomomafimbo opaife, omaumbo Eendombwedi moitukulwa i lili noku lili okwa li a hanaunwa po noda li da fininikwa di ninge eenhauki. Vamwe ova li va hepekwa palutu nosho yo oileshomwa yavo yopaMbibeli oya kwatwa po ile va lundilwa omahokololo oipupulu moikundaneki. Kutya nee omahepeko oludi la tya ngahelipi tashi dulika wa shakeneka, owa li to dulu okuhafa momaudjuu nosha eta oshidjemo shiwa, ngaashi Ovaroma 5:3 tava ti. Ngaashi Paulus a shanga, omaudjuu okwa dala elididimiko mwoove. Opo nee elididimiko ola twala konghalo ya hokiwa. Owa li u shi shii kutya osho wa longa osha shi li mondjila, kutya owa longa ehalo laKalunga, onghee owa li u na oushili kutya owa hokiwa kuye. Meendjovo daPaulus, owa uda mo kutya ou li ‘monghalo ya hokiwa.’ Mokutwikila ko, Paulus okwa shanga kutya ‘onghalo ya hokiwa ohai eta eteelelo.’ Eshi otashi dulika shi kale tashi monika shikumwifi kanini. Omolwashike Paulus a popya “eteelelo” konyala xuuninwa melandulafano loinima ei? Mbela ino kala nale u na eteelelo eshi wa uda onghundana iwa oshikando shotete?
18 Osha yela kutya Paulus apa ita popi omaliudo etu otete eteelelo lomwenyo wa wanenena. Eshi ta popi oshi li kokule naasho; osho moule notashi ladipike unene. Ngeenge ohatu lididimike noudiinini, kungaha ohatu mono kutya otwa hokiwa kuKalunga naashi oshi na oshidjemo sha fimana okupameka eteelelo letu lotete. Eteelelo olo kwa li tu na paife ola ninga loshili neenghono, la kola nolopaumwene. Eteelelo eli la pama otali kala nokuminikila neenghono. Eteelelo eli ola fimanenena unene kufye. “Ndele eteelelo itali eta enyeme; osheshi ohole yaKalunga oya tililwa momitima detu okupitila momhepo iyapuki.”
19. Ongahelipi eteelelo loye li na okupopiwa momailikano oye akeshe efiku?
19 Ola li eilikano laEpafras lomutima aushe opo ovamwaxe novamwaina muKolossi va kale ve linyengifwa kwaasho shi va li komesho nova kale yo ve na eitavelo musho, nokukala ‘ve na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’ Keshe umwe womufye na ninge sha faafana a popye naKalunga keshe efiku shi na sha neteelelo laye. Meilikano loye lopaumwene, kwatela mo eteelelo loye li na sha nounyuni mupe. Popya naJehova nghee we li djuulukwa, u na eitavelo la wana kutya otali ke uya. Mu indila ekwafo a kulike noku tamunune mo eitavelo loye. Ngaashi Epafras a ilikana opo Ovakolossi va kale ‘ve na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga,’ ninga sha faafana. Shi ninga luhapu.
20. Ngeenge vamwe tava kanduka mo mondjila yopaKriste, omolwashike eshi inashi pumbwa okukala osheetifi shetekomukumo?
20 Ino kala to twalwatwalwa ile wa teka omukumo omolwoushili oo kutya haaveshe tava ka fikama va wana nove na eitavelo la pama. Vamwe otashi dulika tava ka nyengwa, tava ka shuna monima ile tashi dulika va efe. Eshi okwa li sha ningwa nokwaavo va li ookaume kaJesus kopofingo, ovayapostoli vaye. Eshi Judas a ninga omukengeleledi, mbela ovayapostoli vamwe ova li va sholola ile va efa? Hasho nande! Petrus okwa longifa Epsalme 109:8, a ulike kutya umwe ote ke uya ponhele yaJudas. Oo a ya ponhele okwa nangekwa po, novadiinini vaKalunga ova twikila noshilonga shokuudifa pe he na okudimbuka. (Oilonga 1:15-26) Okwa li va tokola toko okufikama va wana nove na eitavelo la pama.
21, 22. Omondunge ilipi okufikama kwoye wa wana nou na eitavelo la pama taku ka didilikwa?
21 Oto dulu okukala noushili filufilu kutya okufikama kwoye wa wana nou na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga itaku kala inaku didilikwa. Otashi ka didilikwa notashi ka pandulwa. Mbela okulyelye?
22 Heeno, ovamwaxo novamwanyoko ovo ve ku shii nove ku hole, otave ke shi didilika. Nande vahapu itave ke shi ku lombwela, oshidjemo otashi ka kala sha faafana naasho hatu lesha mo 1 Ovatessaloniki 1:2-6, ovo tava ti: “Ofye ohatu pandula Kalunga alushe omolweni amushe fiku hatu mu diladila momailikano etu, nokudimbulukwa alushe koshipala shaKalunga Tate yetu oshilonga shomeitavelo, nokulihepeka kweni mohole nelididimiko leni [meteelelo] lOmwene wetu Jesus Kristus. . . Osheshi evangeli letu ola fika kunye haneendjovo adike, ndelenee omeenghono yo nomOmhepo Iyapuki [nomeitavelo, NW] la pama . . . Ndele nye mwa ninga ovashikuli vetu novOmwene.” Ovakriste ovadiinini ovo ve ku dingilila otava ka kala ve udite sha faafana mokumona kutya ove owa ‘fikama wa wana nou na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’—Ovakolossi 1:23.
23. Modula ei tai ya, oshike shi na okukala etokolotoko loye?
23 Doshili, nokuli naXo womeulu ote ke shi didilika notashi ke mu hafifa. Kala u na elineekelo mwaasho. Omolwashike? Omolwaashi ove owa fikama wa wana nou na eitavelo la pama “mehalo alishe laKalunga.” (Eendada ofye twe di shanga da endama.) Paulus okwa shanga ta ladipike Ovakolossi shi na sha nokweenda kwavo ‘ku wapalele Omwene, noku mu hafifa muaishe.’ (Ovakolossi 1:10) Heeno, otashi shiiva kovanhu inava wanenena ve mu hafife filufilu. Ovamwaxo novamwanyoko Ovakolossi osho va ninga. Ovakriste ovo ve ku dingilila paife ngaha osho tava ningi. Naave oto dulu oku shi ninga! Onghee hano, momukokomoko wodula ei tai ya, omailikano oye akeshe efiku nosho yo oilonga yoye yakeshe efiku nai ulike kutya ove owa tokola toko ‘okufikama wa wana u na eitavelo la pama mehalo alishe laKalunga.’
[Efano pepandja 13]
Epafras okwa ilikana opo ovamwaxe va fikame va wana nove na eitavelo la pama kombinga yaKristus nosho yo yeteelelo lavo
[Efano pepandja 16]
Ovanhu omamiliyona navo ove na eteelelo lashili la fa loye osho yo eitavelo la pama
[Efano pepandja 17]
Oto dimbuluka?
• Oshike sha kwatelwa mo ‘mokufikama kwoye wa wana’?
• Oinima ilipi i na sha naave to dulu okukwatela meilikano loye?
• Ngaashi sha popiwa mOvaroma 5:4, 5, eteelelo loludi lilipi wa hala okukala u na?
• Ekonakono letu ole ku linyengifa u kale u na elalakano lashike modula tai ya?