Ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoorluni inuuneq

Nukappiaqqap Davidip anaanami atuffassinera tusarnaassallugu nuannareqaa. Tusarsimasani eqqaamalluarsinnaavai, kisianni ajornartorsiuteqarpoq. Nammineq atuarsinnaanngilaq naak ukiuni ilikkarnissaminut naammaleraluartut. Takusinnaasaminut tunngasut tamaasa ilungersunartittarpai.

Sara 3. klasserpoq allannerli sapinngajallugu. Naqinnerit allattagai kusanarneq ajorput ilaallu mumingasarlutik. Angajoqqaavisa isumakuluutigisarpaat atini allaat allassinnaanngingajammagu.

Morten klassit arfineq-pingajuanniippoq. Fagini tamani ingerlalluarpoq taamaallaalli kisitsisilerisinnaanani. Soorlu tassa paasisinnaanngikkaa kisitsisit aalajangersimasunik naleqartut. Kisitsisit takuinnarlugit kamalersinnaasarpoq. Atuakkerisassaqaraangami kisitsinermut atuakkat saqqummeraangamigit nuannaarunnaartarpoq.

DAVIDIP, Sarap Mortenillu suna ajoqutigaat? Eqiasuppat, naalaseriippat imaluunniit sianiitsuuppat? Naamerluinnaq. Meeqqat taakku tamarmik nalinginnaasumik imaluunniit allaat pitsaasumik silassorissuupput. Tamarmilli ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoortarput. Davidip dysleksi, tassa atuarniarnermi ajornartorsiutinut arlalinnut taagutaasoq, ajoqutigaa. Sarap allannerlunnera dysgrafi-mik taaneqarpoq. Mortenillu kisitsinik ajornartorsiuteqarnera tassaavoq dyskalkuli. Tassaapput ilikkagaqarniarsinnaanermi ajornartorsiutigisinnaasarpassuit ilaat pingasuinnaat. USA-mi immikkut ilisimasallit naatsorsuutigaat meeqqat tamarmik 10 procentii taamatut eqqorneqarsimasut.

Ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoornerup nassuiarneqarnera

Meeqqat amerlanersaasa ilaannikkut arlaannik ilinniarneq unamminiarnartittarpaat. Tamannali tassaasariaqanngilaq aalajangersimasumik ajoquteqarneq. Takutiinnarpaat meeqqat tamarmik ilinniagaqarnikkut sapinngisaqartarlutillu sapigaqartartuusut. Ilaat tusarnaallaqqissuupput, tusarnaarnikkut paasisaqarluartarlutik. Allat takusaqaqqaartariaqarput atuagarsornikkut ilikkagaqarnerusarlutik. Atuarfimmili meeqqat tamarmik ataatsimoortinneqartarput, naatsorsuutigineqarlunilu periaaseq ataaseq aalajangersimasoq atorlugu ilinniartinneqarsinnaassasut. Taamaattumik ilaasa ajornarsiornerat pinngitsoortinneqarsinnaanngilaq.

Kisianni ilisimasallit ilaasa tikkuarpaat ilikkagaqarsinnaanermi ajornartorsiuteqarneq ilikkagaqarsimanikkut kinguarsimanermit allaassuteqartoq. Ilikkagaqarsinnaanikkut ajornartorsiutit naammagittarnikkut nikallujuinnikkullu anigorneqarsinnaasarput. Piginnaassutsikkulli ajoquteqaraanni artornarneroqaaq. „Meeqqat ilikkagaqarsinnaanermi piginnaassutsikkut ajoqutillit qaratsap sulinerani paasisinnaassutsikkut amigaateqarunarput, eqqarsarsinnaanikkut imaluunniit eqqaamasinnaanikkut,“ nakorsat Paul aamma Esther Wender taama allassimapput.a

Meeqqap ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoornera ima paasisariaqanngilaq eqqarsartaatsikkut amigaateqartoq. Paul aamma Esther Wenderip nipinut siussarissutsimut assersuuppaat — inuit ilaasa nipit qatinuneri qatikkinneriluunniit immikkortissinnaanngilaat. „Nipinik immikkoortitsisinnaanngitsut qaratsamikkut ajoquteqanngillat, tusaasinnaassusiallu ajoquteqaratik. Isumaqartoqanngilaq nipinik immikkoortitsisinnaannginneq eqiasunnermik, ilinniartitaasimannginnermik piumassuseqarpallaannginnermilluunniit pissuteqartoq.“ Ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoortut aamma taamaapput, aappariit Wenderikkut taama allassimapput. Amerlanertigut ilinniartitseriaaseq aalajangersimasoq pineqaraangat ajornartorsiutit annertunerusarput.

Tamatuma nassuiarpaa sooq meeqqat amerlasuut tamatuminnga ajornartorsiuteqartut silassorissutsikkut ajoquteqanngitsut; ilaat allaat silassorilluinnartuupput. Tamannarpiaq pissutigalugu nakorsat ilaasa paasisarpaat ilikkagaqarniarnermi ajornakusoortitsineq pissutaasinnaasoq. Atuakkami Why Is My Child Having Trouble at School?-imi (Sooq qitornara atuarfimmi ajornartorsiuteqarpa?) nassuiarneqarpoq: „Meeraq ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoorpat ukiunik marlunnik pingasunilluunniit ukiuminut naleqqiullugu silassorissutsimigullu kinguarsimasarpoq.“ Ajornartorsiut tassaaginnanngilaq meeraq atuaqatiminut malinnaasinnaanngitsoq aammattarli imminut, tassa nammineq silassorissutsiminut.

Pisariaqartumik ikiortissarsiorneq

Ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoorneq artornarnerulerajuppoq misigissutsikkut ajornartorsiutinik kingunipiloqartarmat. Meeqqat ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoortut atuarfimmi ingerlalluanngikkaangamik immaqa ilinniartitsisunit atuaqatinillu, immaqalu allaat ilaqutaminnit, iluatsitsinngitsoortutut isigineqartarput. Ajoraluartumik meeqqat taamaattut imminnut ajortumik isiginnilerajuttarput. Tamannalu eqqumaffigineqartariaqarpoq ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoorneq amerlanertigut imminik anigorneqarneq ajorpoq.b „Ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoorneq inuuneq naallugu ajornartorsiutaasarpoq,“ Dr. Larry B. Silver taama allassimavoq. „Atuarniarnermut, allanniarnermut kisitsiniarnermullu ajoqutaasut aamma timersornermut, ilaqutariittut inuunermut kammalaatinullu attaveqarnermut ajoqutaasarput.“

Taamaattumik meeqqat taakku angajoqqaaminnit tapersersorneqartariaqarput. „Meeqqat nalunngikkunikku angajoqqaamik illersortuaannassagaatsik piginnaanitik imminullu ataqqinissartik ineriartortissallugit tunngavissaqarput,“ atuakkami Parenting a Child With a Learning Disability-mi (Meeqqamut ilinniarnermi akornutilimmut angajoqqaajuneq) allassimavoq.

Taamaaliussagaannili angajoqqaat nammineq isumaqarfiginninnertik misissoqqaartariaqarpaat. Angajoqqaat ilaat meeqqamik ajornartorsiuteqarnerannut nammineq pisuussuteqartutut misigissapput. Allat unamminiagassaq annilaangassutigalugu isumakuluutigissaqaat. Qisuariarnerilli tamakku iluaqutaanngillat. Taama misigigunik angajoqqaat iliuuseqarsinnaanngillat meeqqallu pisariaqartumik ikiorneqarnatik.

Taamaattumik immikkut ilisimasallip paasippagu qitornat ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoortoq isumatsattariaqanngilatit. Eqqaamajuk meeraq taama atugaqaruni aalajangersimasumik immikkut ikiorneqartariaqartoq. Misissoruk illoqarfissinni ikiuutissat suut pineqarsinnaanersut. Ullumikkut atuarfiit amerlasuut pissutsini taamaattuni periarfissaqarnerupput ukiualuit matuma siornanut naleqqiullugu.

Ilisimasallit erseqqissarpaat meeqqap angusaqarneri nersualaarneqartassasut, allaat annertuallaanngitsumik angusaqaraluarpat. Nersuilaarinnittuusarit. Aammali perorsartariaqarpat. Meeqqat killilersorneqarnissartik pisariaqartippaat, aamma meeraq ilikkagaqarniarnikkut ajornakusoorpat taamaappoq. Qitornat paasitiguk sunik ilimasuffigigit tamakkualu aalajangiusimakkit.

Kiisalu pissutsit atukkat piviusorsiortumik isumaqarfigikkit. Atuakkami Parenting a Child With a Learning Disability-mi ima assersuuteqarpoq: „Takorlooriaruk neriniartarfimmut iserlutit nersuteeqqap koteletianik piumasutit. Nerilerlutit paasivat savaaqqap koteletianik tunineqarsimallutit. Tamaasa mamaraatit kisiannili nersuteeqqap koteletia eqqarsaatigisimagaluarpat. Immaqa savaaqqap koteletianik nererusunngikkaluarputit, nerilerukkuli mamarissavat. Aamma meeraq immikkut pisariaqartitalik isumagissallugu taamaappoq.“

[Quppernerup ataani ilanngussat]