Aanaat aataallu — Erngutaqarnerup nuannersortai unamminartuilu
„Aataajunera nuannaraara! Ernguttavut nuannaarutigisinnaavavut naatsorsuutiginagu taakkununnga akisussaatitaanissarput. Nalunngilarput inuunerannut sunniuteqarluta, taamaattorli naggaterpiaatigut oqaasissaqarfiginngilavut. Angajoqqaavisa oqaasissaqarfigaat.“ — Gene, aataq.
ERNGUTAQARNERMI nuannaarneq sunaana pilersinneqartartoq? Angajoqqaat nalinginnaasunik meeqqaminnut piumasaqaateqartarnerat aaqqiagiinnginnernik pilersitsisinnaasarpoq. Aanaakkulli piumasaqaateqartariaqartannginnamik — ernguttatik aaqqiagiinnginnertaqannginneroqisumik attaveqarfigisarpaat. Nakorsap Arthur Kornhaberip oqarneratut ernguttatik killilersugaanngitsumik asasarpaat „anersaartorsinnaasaramik.“ Aanaa Estherimik atilik oqarpoq: „Nammineq meeqqakka ilagitillugit ullormut misigissutsikka iliuuserisartagaannit tamanit sunnerneqarsimasarput. Aanaatulli ernguttannik nuannarinninnissannuinnaq asanninnissannuinnarlu kiffaanngissuseqartarpunga.“
Inuit ukiut ingerlaneranni ilisimasaqarnerulersarput misilittagaqarnerulersarlutillu. (Job 12:12) Aanat aatallu inuusuttuujunnaarsimasarput misilittagaqanngitsut, tassaalersimasarlutilli ukiorpassuarni angajoqqaajunermik misilittagallit. Kukkusarnermik ilinniutiginerisigut meeqqerinissamut inuusuttuunerminnit piukkunnarnerulersimasarput.
Taamaattumik nakorsaq Kornhaber ima inerniliivoq: „Kinguaariit pingasuusut misigissutsikkut peqqissuussappata nuannaartuussappatalu aanaakkut ernguttallu akornanni peqqinnartumik asannittumillu attassuteqartoqartariaqarpoq. Atassuteqarnissaq meeqqat inunnguuserisamittut pisinnaatitaaffigaat pissusissamisoortoq, . . . utoqqartaminnit kingornussassarsiaat ilaqutariinnut tamanut iluaqutissaasoq.“ Atuagassiaq Family Relations assingusumik allappoq: „Aanaakkut erngutaqarnerminnut akuersisut peqataasullu ilorrisimaassuseq ileqqussatigullu pissutsit ajunngitsut misigissuseqarfiginerulersarpaat.“
Aanaakkut suliarisartagaat
Aanaakkut nalilerujussuarnik suliassaqartarput. „Qitornatik katissimasut tapersersorsinnaavaat“, Gene oqarpoq. „Taamaaliornermikkut angajoqqaat inuusuttut ajornartorsiutigisartagaasa ilaannut aaqqiissuteqarsinnaagunarput.“ Aanaakkut aamma namminneq ernguttaminnut tapersersuisinnaalluarput. Aanaakkut ilaqutariit oqaluttuassartaannik oqaluttuartuugajuttarput. Ilaqutariit upperisarsiornikkut kingornussarsiaannut aanaakkut pingaarutilimmik inissisimaffeqarput.
Ilaqutariippassuarni aanaakkut tatigineqarlutik siunnersortigineqartarput. „Imaassinnaavoq meeqqat angajoqqaaminnut oqaatigerusunngisaminnik oqaloqatigiumagaatsit“, Jane ilanngutassiami siullermi eqqaaneqartoq oqarpoq. Angajoqqaat nalinginnaasumik taamatut tapersersorneqarnissartik iluarisarpaat. Misissuineq malillugu „inuusuttuaqqat 80 procentiinit amerlanerusut aanaakkutik tatigisinnaasamittut isigisarpaat. . . . Ernguttat inersimasunngorsimasut ikigisassaanngitsut aanaakkutik qaniginerusatik akuttunngitsumik attaveqarfigiuartarpaat.“
Aanaakkut asannittut pingaartumik meeqqanut angerlarsimaffimminni sukumiisumik perorsarneqanngitsunut pingaaruteqarsinnaapput. „Meerannguuninni aanaga uannut pingaaruteqarnerpaasimavoq“, Selma Wassermann allappoq. „Aanama akuliulluni perorsarneqarnera ingerlatilerpaa. Aanannit sarlissiunneqaraangama nalusanngilara isumannaatsumiillunga. . . . Aanannit uannut tunngasut pingaarnersaat ilikkarpara - allat asasinnaagaannga, asaneqartungalu.“ — The Long Distance Grandmother.
Ilaqutariinni aaqqiagiinnginnerit
Taamaakkaluartoq aanaakkuuneq ajornartorsiutitaqanngitsuunngilaq. Assersuutigalug arnap eqqaamaavaa meeqqap eqqortumik nissaatsinnissaa pillugu anaanani oqqateqatigisimallugu. „Tamanna immitsinnut ungasillisitsivoq misigissutsikkut qajannarseruttorfinni.“ Angajoqqaat inuusuttut perorsaariaasertik angajoqqaaminnit iluarineqarnissaa kissaatigisarmassuk paasinarpoq. Taamaattumik angajoqqaanit sakikkunnilluunniit siunnersuutit ilumoorussat isornartorsiuinertut misigineqarsinnaapput.
Atuakkiamini Between Parents and Grandparents-imi angajoqqaat arlariit allamik nalinginnaasumik ajornartorsiutillit dr. Kornhaberip oqaluttuarai. Anaanaq oqarpoq: „Angajoqqaama ullut tamarluinnaasa pulaartarpaannga, pulaalernerminnilu angerlarsimanngikkaangama kamaatigisarpaat. . . . Misigissutsikka inuttulluunniit namminerisannik inuuneqarnera soqutiginngilaat.“ Ataataq oqarpoq: „Angajoqqaama paneerara pigerusunneruaat. Taannannguaq ulloq unnuarlu eqqarsaatiminniitittarpaat. . . . Nuunnissarput eqqarsaatigaarput.“
Aanaakkut ilaat tunioraajuarnermikkut ernguttaminnik nukatsitsisutut pasillerneqartarput. Tukkortuuneq aanaakkunnut soorunami anersaartornertulli pissusissamisoortigaaq, ilaalli ingasaassisarput. Ilaatigulli angajoqqaat naammagittaalliuutaat sinnganermik aallaveqarsinnaasarput. (Ussatit 14:30) „Angajoqqaama sukannersumik perorsarpaannga,“ Mildred oqaluttuarpoq. „Meeqqannulli tukkortorujussuupput [maleruutiallutillu]. Sinngavunga uannik pinninnertik allanngortinngilluinnarsimammassuk.“ Tunissutinut tunngatillugu siunertarisaasut pissutaasulluunniit eqqarsaatigalugit qitornamik inersimasut kissaataannut aanaakkut ataqqinninngippata ajornartorsiummik pilersoqarsinnaavoq.
Taamaattumik aanaakkut silatusaassapput naliliisinnaassusermik ersersitsigunik ernguttatik tunissuteqarfiginiarlugit eqqarsarunik. Biibilimi takutinneqarpoq ajunngitsunik ingasaassineq allaat ajorsinnaasoq. (Ussatit 25:27) Suut tunissutigisinnaanerlugit nalornigunik angajoqqaajusut aperisariaqarpaat. Taamaalillutik ’tunissutit ajunngitsut tunissutiginissaat’ paasisimassavaat. — Lúkarse 11:13.
Asanninneq ataqqinninnerlu
Alianaraluartumik aanaakkut ilaasa isumassuisutut paarsisutullu suliarisartakkamik pisussaannartut isigineqartarnerat naammagittaalliuutigisarpaat. Ilaat ernguttaminnik naammattumik peqateqarsinnaatitaanngitsutut misigisarput. Allat oqartarput qitornamik inersimasuusut takunaveersaartaraatsik tamatumalu pissutaanik oqaluttuutissanatik. Ajornartorsiutit tamakkua pinngitsoorneqarsinnaapput ilaqutariit asanninnermik ataqqinninnermillu imminnut takutitsivigeqatigiikkunik. Biibilimi allassimavoq: ’Asannittoq kamajuillunilu inussiarneraraaq. Asannittoq sinngasarinngilaq, . . . namminissaminik piniartarinngilaq, narrutsattarinngilaq. . . . Tamatigut kamaginnittaraaq, tamatigut upperaraaq, tamatigut neriuttaraaq, tamatigut ilalaararaaq.’ — 1 Korintumiut 13:4, 5, 7.
Anaanaaguit inuusuttoq anaanallu sakilluunniit ilumoorussaminik uumitsannartumilli siunnersuuteqarpat maluginiagaqarsimappalluunniit, taava ’narrutsannissamut’ ilumut pissutissaqassavit? Biibilimi ersersinneqarpoq arnat kristumiut utoqqaat ’arnat inuusuttut’ ilinniartissagaat ’uitik asaqqullugit qitornatillu asaqqullugit, isumamikkut peqqissooqqullugit, eqqiluisaartooqqullugit, illumi paarsilluaqqullugit’. (Títuse 2:3-5) Illit aanaakkullu assigiimmik meeqqanut pitsaanerusussaq kissaatiginnginnerpisiuk? Asannittoq ’namminissaminik piniartarinngimmat’ meeqqat pisariaqartitaat isiginiarnerusariaqarpatit illit misigissutsitit pinnagit. Tamatuma isumaqatigiinngissutinik pilersoqarnerit tamaasa ’kamassaaqatigiinnginnissassinnut’ ikiussavaasi. — Galâsiamiut 5:26.
Angajoqqaat ilaasa aanaakkut tukkorpallaarnerisa meeqqanut ajoqutaanissaat aarleqqutigisarpaat. Aanaakkulli tukkornerminni ajortumik siunertaqartanngillat. Angajoqqaat perorsaanerat meeqqat ilaannikkut aanaakkuminnut attaveqartarnerannit meeqqanut sunniuteqarnerusartutut perorsaasut amerlanersaasa isumaqatigiissutigaat. Soorlulu nakorsat ilaat oqarsimasoq: „Quiasaarsinnaassutsimik attassineq iluaqutaasarpoq.“
Meeqqanik paaqqinninnermut atatillugu arlaannik ernumassuteqarnissamut pissutissaqaraluarluni angajoqqaarisat imaluunniit sakerisat ernuttaminnut attaveqarnissaat pinaveersimatinneqartariaqanngilaq. Biibilimi allassimavoq: „Siunnersuisoqarsimanngikkaangat pilersaarutit asuliinnartarput.“ (Ussatit 15:22) Ajornartorsiutit aaqqinneqarsinnaagajuttarput ’piffissaalluartukkut’ ernumassutigisanik ersersitsiffiusumik sukumiisumik oqaloqatigiinnikkut. — Ussatit 15:23
Aanaajuguit aataajuguilluunniit ernuttavit angajoqqaavinut ataqqinninnermik ersersitsisarnissat pingaaruteqarpoq. Ernuttavit inuunera navianartorsiorsorigukku soorunami isummavit aninnissaanut pisussaaffeqartutut misigisimassaatit. Ernuttatilli asagaluaritit illersoraluaritillu angajoqqaat perorsaanissaq akisussaaffigaat, aanaakkuunngitsoq. (Evfisumiut 6:4) Biibilimi meeqqat peqquneqarput angajoqqaaminnut ataqqinnittooqqullugit naalattooqqullugillu. (Evfisumiut 6:1, 2; Eprîarit 12:9) Taamaattumik kissaatigineqanngitsunik siunnersuuteqarnaveersaarit imaluunniit angajoqqaat oqartussaassuseqarnerat suusupaginaveersaaruk. — Naleqqiuguk 1 Tásalûníkamiut 4:11.
Qitornat inersimasut angajoqqaatut suliassaminnik ingerlatsinerannut akuliunnaveersaarnissaq ajornakusoorsinnaavoq. Immaqa nipangersimaannarnissaq nipaatsumillu ajunnginnerpaamik kissaateqarnissaq pisariaqartassaaq. Kisianni soorlu Genep ersersikkaa: „Namminneq siunnersorneqarnissartik qinnutiginngippassuk meeqqaminnut pitsaanerusussatut misigisaat akuerisariaqarpoq.“ Jane ima oqarpoq: „Ima oqarnissara mianersuutigisarpara: ’Imaaliussaatit!’ Tassami iliuuserineqarsinnaasut amerlaqaat, namminerlu isummiussat malartaalluni aalajangiusimagaanni ajornartorsiutinik kinguneqarsinnaavoq.“
Aanaakkut sunik tunniussaqarsinnaasut
Biibili naapertorlugu ernguttat tassaapput Guutip tunissutai. (Tussiaatit 128:3-6) Aanaakkut ernguttaminnik ilumoorlutik soqutiginnittut inuunerannut sunniuteqarluarsinnaapput kristumiutullu najoqqutassat pingaarutillit ineriartortinnissaannut ikiorlugit. (Naleqqiuguk 5 Moses 32:7.) Biibilip nalaani arnaq Loisimik atilik ernguttami Timoteusip immikkorluinnaq Guutimik mianerinnittunngornissaanut sunniuteqarsimaqaaq. (2 Timûtiuse 1:5) Ullumikkut aanaakkut assingusumik nuannaarutissinneqarsinnaapput ernguttatik Biibilip ajoqersuutigisaanut ajunngitsumik qisuariartut takugunikkik.
Aanaakkut tassaasinnaapputtaaq asanninnermut isumassuinermullu aallaaviusut. Asannittorujussuarnut misigissuseqarnerpaanullu ilaanngikkaluarluni meeqqat asanninnermik ersersitsivigineqarsinnaapput ilumoortumik namminissarsiunngitsumillu soqutiginerisigut. Atuakkiortoq Selma Wassermann oqarpoq: „Isumassuineq ersersilluarneqartarpoq meeqqap oqaluttuarneranut soqutiginnittumik tusarnaarnikkut. Akornusersuinani isornartorsiunanilu tusarnaarluartartuugaanni meeqqamut asannittuuneq, ataqqinnittuuneq pingaartitsisuunerlu ersersinneqartarput.“ Taamatut asannittumik isumassuisarneq aanaakkut ernguttaminnut tunissutigisinnaasaasa ajunnginnerpaat ilagaat.
Sammisatsinni maannamut aanaakkuunerup immikkoortortai nalinnginnaasut pineqarput. Aanaakkorpassuilli suli oqimaannerusunik ersugassaqartarput.
[Qupp. 6-mi issuagaq]
„Aanama uannut pingaaruteqarnerpaanik ilinniartippaanga — allanit asaneqarsinnaasunga, asaneqartungalu“
[Qupp. 6-mi ungalusaq]
Aanaakkunnut ernguttaminnit ungasissumi najugalinnut siunnersuutit
• Ernguttat videoliarineqarnerannik assinginilluunniit nassiusseqqullugit angajoqqaat qinnuigikkit.
• Ernguttatit „allakkanik“ immiussanik nassittakkit. Meeqqat mikippata Biibilimit oqaluttuanik imaluunniit sinnassaatinik immiussissussinnaavatit.
• Ernguttatit assiliaaqqanik allakkanillu nassittakkit. Ajornanngippat allaffigeqatigiittarnikkut attaveqatigiinneq piujuaannartiguk.
• Akissaqartikkukku ernguttannut oqarasuaat atorlugu attaveqartarsinnaavutit. Meeqqat mikisut oqaloqatigigaangakkit apeqqutit paasiuminartut aallarniutiginissaat ajunngitsuuvoq, soorlu ima: „Ullaaq sutorpit?“
• Ajornanngippat pulaartarit, sivikitsumilli.
• Ernguttavit qaqugukkut pulaarsinnaaneraatit angajoqqaavinut isumaqatigiissutigiuk. Sammisassat nuannersut, assersuutigalugu uumasuusiviliarnerit katersugaasiviliarnerilluunniit pilersaarusiukkit.
[Qupp. 5-mi assiliartaq]
Aanaakkorpassuit ikiuuttarput ernguttamik isumagisarneratigut
[Qupp. 7-mi assiliartaq]
Perorsaariaatsinut isummat assigiinngikkaangata aaqqiagiinnginnerit pilersarput
[Qupp. 7-mi assiliartaq]
Aanaakkut tassaagajuttarput ilaqutariit oqaluttuassartaannik ingerlatitseqqeeqataasartut