Aanaq Aatarlu Angajoqqaatut Suliallit
„Naalagaaffilersaarfimmi ataatsimiinnermit angerlaqqammersungalu matukkut sakkortuumik kasuttortoqarpoq. Silatinniipput politiit marluk meeqqallu ipertuut tukattunik nujallit marluk. Meeqqat qaammatini arlalinni uffarneqarsimanngitsutut isikkoqarput. Meeraanerat takuneq ajornangajalluinnarpoq. Tassa-uku ernguttakka, anaanaata ikiaroortartuusup paarinerlussimasai. Uillarneruvunga arfinilinnillu meeraqareerlunga. Itigartissinnaanngilakkali.“ — Sally.a
„Panimma aperaanga inuunermi aaqqinnissaata tungaanut erneri marluk isumagisinnaanerikka. Ikiaroortartuunera nalusimavara. Tamatuma kinguneraa nukappiaqqanik perorsaasariaqalernera. Ukiualuit qaangiummata paniga meerartaaqqippoq. Meeraq tigorusunngilara, ernguttamali nukappiaqqap ilungersorluni qinnuigaanga oqarluni: ’Aanaa, ataasiinnarmulluunniit inissaqartitsinngilagut?’“ — Willie Mae.
AANAAKKUUNEQ „akisussaaffittaqanngitsumik nuannisarnertut“ nassuiarneqarajuttarsimavoq. Taamaakkunnaarsimavorli. USA-ginnarmi 3 millionit sinnerlugit aanakkuminni najugaqartunik meeraqarnera missiliorneqarpoq, sulilu amerliartupiloorput.
Taamaalisoqariartorneranut annilaajummernartumut suna pissutaava? Meeqqat avittunik angajoqqaallit aanaakkuminnut inissinneqartarput. Meeqqat angajoqqaaminnit paarinerlugaasut anniartitaasullu taamatuttaaq pineqartarput. Atuagassiaq Child Welfare allappoq ’ikiaroornartoq crack kinguaariinnik annikilliortunik pilersitseqataasoq’ angajoqqaanut atornerluisunut ilatsiinnalernermik sunniuttarnera pissutaalluni. Aamma meeraqarpoq millionilinnik „angajoqqaaqanngitsunik“ angajoqqaavi qimarratiginnissimagamik, toqusimallutik imaluunniit sianiutiluttunngorsimallutik. Meeqqattaaq AIDS pissutigalugu anaanaarussimasut aanaakkuminnut isumagisassanngortinneqarsinnaasarput.
Utoqqaliarsaalerneq imaluunniit utoqqalinerup erloqinartuinik misigisaqarneq pissutigalugu meeqqanik perorsaanissamut akisussaaffeqalerneq misigisaasinnaavoq sakkortooq. (Nalunaajaasup oqaasii 12:1-7) Amerlasuut meeqqanik mikisunik paarsiuaannarnissamut nukissaqanngilluinnartarput. Aanaakkut ilaasa nammineq angajoqqaatik utoqqanngorsimasut aamma paaqqutarisarpaat. Suli allat uillarnerusarput imaluunniit avissimasuusarlutik taamaattumillu aappaasumit tapersersortissaqaratik inuuniartuusarlutik. Amerlaqisuttaaq suliassamik taamaattumik aningaasaqarniarnertik eqqarsaatigalugu tigusisinnaanngitsutut misigisimasarput. Misissuinermi paasineqarpoq aanaakkut meeqqamut oqartussaassusermik pigisaqartut quliugaangata sisamat isertitaqartartut piitsuulluinnassutsip killinganiittut isertitarisartagaasa amerlaqatingajalluinnaannik. Sally oqarpoq: „Meeqqat napparsimammata aningaasarpaalussuit nakorsaatinut atortariaqarsimavakka. Pisortanit aningaasatigut tapersersorneqanngingajalluinnarpunga.“ Arnaq utoqqasaaq oqarpoq: „Ernguttakka pilersorumallugit soraarnerussutisiaqalernissannut ileqqaakkakka atortariaqarsimavakka.“
Uippakajaarneq artorsaatillu
Tupaallannanngitsumik misissuinermi paasineqarpoq „ernguttanik najugaqartitsineq aanaakkunnut artornartorujussuusoq. Aanaakkut 60-it misissuinermi peqataasut 86 procentiisa oqaatigaat ’tamatigorluinnangajak nikallungasarlutik ernumasarlutilluunniit’.“ Peqqissutsikkut ajornartorsiuteqarneq ilarpassuisa nalunaarutigaat. Elizabeth, ernguttaminik inuusuttuaraasumik paaqqutarisaqarsimasoq, ima oqarpoq: „Timikkut, eqqarsartaatsikkut anersaakkullu peqqissusera ajoquserneqarpoq.“ Willie Mae uummalluuteqarpoq aavalu naqitsinertuallaarluni. Ima oqarpoq: „Nakorsarisara isumaqarpoq tamanna meeqqanik perorsaanermi uippakajaarnermut attuumassuteqartoq.“
Ernguttanik perorsaanerup kingunerisaanik ulluinnarni inuunerisap allanngornerinut amerlaqisut piareersimasanngillat. Aataq ima oqaluttuarpoq: „Suliariumasakka tamatigut suliarisinnaasanngilakka. Ernguttama allanut paaritinnissaat . . . ilerasuutigisarpara. Taamaattumik illoqarfiliarnissaagaluannut imaluunniit allanik suliaqarnissaagaluamut taarsiullugu angerlarsimaannartarpunga.“ Aanaq oqaluttuarpoq inuttut namminerisamik inuuneqanngivilluni. Aanaakkut ernguttaminnik paaqqutaqartut kiserliortutut mattussaaqqasutullu misigisimasarnerat nalinginnaasorujussuuvoq. Aanaq oqaluttuarpoq: „Ukiutigut ilutigisatta amerlanersaat meeqqaminnik najorteqarunnaareersimapput, qaaqqusinerigaluillu naaggaartariaqartarpavut meeqqavut [ernguttat] ilanngullugit qaaqqusaasanngimmata.“
Sunniutilik alla tassaavoq misigissutsitigut tatineqarsimaneq. U.S.News & World Report-imi allaaserisaq ima imaqarpoq: „Ilarpassuisa kanngunarsagaasutut pisuusutullu misigisimanerit erloqissutigisarpaat, tassa qitornatik angajoqqaatut iluatsitsisimanngimmata. Ilaat imminnut pisuutittarput angajoqqaatullu allatut qanoq iliorsinnaasimagaluarnertik eqqarsaatigeruloortarlugu. Ernguttatik toqqissisimasumik asanninneqarfiusumillu angerlarsimaffeqartikkumallugit aanaakkut ilaasa qitornatik nakuuserniartartuusut ikiaroortartuusulluunniit misigissuseqarfigiunnaartariaqartarpaat.“
Misissuinermi manna paasineqarpoq: „[Aanaakkut apersorneqartut] sisamararterutaat sinnerlugit . . . oqarput ernguttaminnik isumassuisariaqalernertik aappariinnerminnut kingunipiloqarsimasoq.“ Pingaartumik uiusut immikkoortitaasutut misigisimasarput amerlanertigut nuliaasut meeqqanik perorsaasuusarmata. Uiusut ilaasa taamatut erloqinartorsiorneq nammassinnaasanngilaat. Arnaq ima oqarpoq: „Qimappaatigut. . . . Ilimagaara soriarsinnaajunnaaqqasutut misigisimassasoq.“
Meeqqat kamassimasut
Atuagassiaq U.S.News & World Report ima paasissutissiivoq: „Pissutsit ajornerulersarput meeqqat [aanaakkuminnit] isumagineqalersut ilaat tassaasarmata meeqqat nuna tamakkerlugu misigissutsikkut ajoqusersimanerpaat, kamassimanerpaat sumiginnagaanerpaallu.“
Elizabethip erngutaa assersuutigeriartigu. Meeqqap angutaata aqquserngup sangoriarfiani atuartunik alaatsinaaqataasoq qimaannavissimavaa. „Meeraavoq kamassimasoq,“ Elizabeth oqarpoq. „Ajuallatsitaasimasutut misigisimavoq.“ Sallyp erngutaasa misigissutsit assingusut erloqissutigaat. „Erngutara ajoquserneqarsimasutut misigisimavoq. Kialuunniit perusussagaani ilimaginngilaa.“ Meeqqat tamarmik asannittunik ataataqarnissamut anaanaqarnissamullu pisinnaatitaaffeqarput. Takorlooriaruk meeraq angajoqqaaminit qimanneqaruni, paarinerlugaaguni imaluunniit anisitaaguni qanoq misigisimassanersoq. Misigissutsit tamakkua paasinerisigut meeqqat pissusiluttut kamagittarfiginissaannut aanaakkut ikiorneqarsinnaapput. Ussatit 19:11-imi ima allassimasoqarpoq: „Inuk silatussusiata kamajaatsunngortittarpaa.“
Assersuutigalugu meeqqat angajoqqaaminnit qimanneqarsimasut aanaakkut isumassuinerannut qisuariarnerlussinnaapput. Meeqqat ernumanerisa annilaanganerisalu paasinerisigut aanaakkut misiginneqataanermik takutitsinissamut ikiorneqarsinnaapput. Meeqqat annilaanganerisa nassuerutigineratigut paariniarlugillu sapinngisamik iliuuseqarumanerup ilumoornerarneratigut annilaanganerat immaqa millisinneqarsinnaavoq.
Unamminartut qanoq qaangerneqarsinnaasut
’Ajuallatsinneqarujussuarsimasutut misigisimavunga imminullu naakkigisimallunga. Uatsinnut taama pisoqarsinnaanera naapertuilluanngilaq.’ Taama aanaa ernguttaminut angajoqqaatut oqartussaassuseqalersoq oqarsimavoq. Illit taamatut atugaqaruit, immaqa taamatorluinnaq aamma misigisimavutit. Imaanngilarli pissutsit neriunaateqanngilluinnartut. Utoqqalineq timikkut piginnaasanik killiliisinnaagaluartoq taamaattoq ilisimassuseq, kamagittassuseq misilittagaqarnerlu eqqarsaatigalugit aamma pitsaaquteqarpoq. Misissuinermi tupaallaatissaanngitsumik takutinneqarpoq „meeqqat aanakkuminni peroriartortut meeqqanut ataatavimminnik anaanavimminnilluunniit najugaqateqartunut sanilliullugit ingerlalluartartut“.
Biibilimi kajumissaarneqarpugut ’isumakuluutivut tamaasa Jehovamut pisissagivut, isumassormatigut.’ (1 Pîtruse 5:7) Taamaattumik Jehova nukissamik siulersorneqarnissamillu qinnuigiuaruk tussiaasiiortup pineratut (Naleqqiuguk Tussiaatit 71:18) Anersaakkut ittunik pisariaqartitsinerit eqqumaffigiuk. (Matîuse 5:3) „Kristumiut ataatsimiinnerisa oqaluussinerullu aniguinissamut ikiorpaannga,“ arnaq kristumiu oqarpoq. Ajornanngippat ernguttat Guutip aqqutigeqqusaanik ajoqersukkit. (5 Moses 4:9) Ernguttatit ’perorsarlugit inertertarlugillu Jehovamit’ ilungersorninni Guutip qularnanngilluinnartumik ikiussavaatit. — Evfisumiut 6:4.b
Ikiortissarsiornissamut tunuarsimaaqinak. Amerlanertigut ikinngutit ikiortissarsiorfigineqarsinnaapput, pingaartumik ilagiinni kristumiuusuniittut. Sally ima oqarpoq: „Ilagiinni qatanngutit arnat angutillu ikiorluarpaannga. Nikallungagaangama qiimmassaajartortarput. Ilaasa allaat aningaasatigut tapersersorpaannga.“
Pisortanit aningaasatigut ikiorserneqarsinnaaneq arajutseqinagu. (Rûmamiut 13:6) Aanaakkuusunik apersuinermi soqutiginartumik paasineqarpoq „amerlanerit sutigut ikiorserneqarsinnaanertik imaluunniit sumi ikiorserneqarsinnaanertik nalusaraat.“ (Child Welfare) Kiffartuussinikkut suliniutinik iluaqutaasunik pissarsiniarluni sumut saaffiginnittoqarsinnaaneranut atatillugu immaqa inunnik isumaginninnermik suliaqartut ingerlatsiviilluunniit najukkamiittut ikiuussinnaapput.
Aanaakkut ernguttaminnut angajoqqaatut oqartussaassuseqalersimasut arlalippassuartigut tassaapput ullut ’ajornartut nalliussimasut’ ersiutaat. (2 Timûtiuse 3:1-5) Qujanartumilli ullut ajornartut taakkua Guutip akuliutingajalerneranut ’nunassamillu nutaamik’ pilersitsingajalerneranut uppernarsaatissaapput, taamanikkussarmi ajornartorsiutit alianartut ilaqutariippassuit ullumikkut atortagaat qanganngorsimassapput. (2 Pîtruse 3:13; sarĸúmersitat 21:3, 4) Aanaakkut angajoqqaatut oqartussaassusermik tunineqarsimasut taama pisoqarnissaata tungaanut pissutsit sapinngisamik ajunnginnerpaamik kinguneqartinniarnissaat ilungersuutigisinnaavaat. Amerlaqisut perorsaanerminni angusaqarluarsimapput. Eqqaamajuaruk pakatsinartoqaraluartoq ajornartorsiuteqaraluartorlu suliassaq tamanna pilluarnermik angisuumik nassataqarsinnaammat. Allaammi imaassinnaavoq ernguttat inersimasunngorlutik Guutimut ilumoorlutik kiffartortunngornerat nuannaarutaasumik misigineqarsinnaasoq. Tamanna ilungersornissamut pissutaalluassanngila? (gE 22/3 99)
[Quppernerup ataani ilanngussat]
a Atit ilaat allanngortitaapput.
b Atuagaq Ilaqutariittut pilluarneq isertugaateqarpoq (Jehovap nalunaajaasuisa saqqummersitaat) najoqqutassarpassuarnik Biibilimeersunik iluaqutaasunik imaqarpoq aanaakkut ernguttaminnut angajoqqaatut oqartussaassusillit perorsaanermi atorsinnaasaannik.
[Qupp. 10-mi ungalusaq]
Inatsisinut tunngasut
Aanaakkut ernguttaminnut angajoqqaatut oqartussaassutsimik tigusiniassanerannik apeqqut mianernartuuvoq nalunartorlu. Tamatumani immikkut ilisimasalik Mary Fron ima oqarpoq: „Angajoqqaatut oqartussaassuseqanngikkaanni inatsisitigut pisinnaatitaaffiit ikittuinnaasarput. Amerlanertigut angajoqqaaviit sukkulluunniit takkussinnaapput meerarlu meeqqalluunniit tigullugit. Aanaakkulli ilarpassui angajoqqaatut oqartussaassutsip tiguniarnissaanut tunuarsimaartarput eqqartuussivimmi uppernarsartariaqalissagamikku qitornartik ataatatut anaanatulluunniit piukkunnanngitsuusoq.“ — Atuagassiaq Good Housekeeping.
Atuagassiami Child Welfare-mi aanaakkut siunnersorneqarput „siunnersortissarsioqqullugit eqqartuussissuserisumut najukkami ilaqutariinnermut inatsisinik, angajoqqaatut oqartussaassutsimik sulianik kiisalu meeqqanik isumassuinermik ilisimasaqarluartumut.“c
[Quppernerup ataani ilanngussaq]
c Danmarkimi aanaakkut qaqutiguinnaq ernguttaminnut angajoqqaatut oqartussaassuseqalersarput. Oqartussaassuseqalernissamik akuersissutiginninnermi nalinginnaasumik angajoqqaat toqusimanerat tunngaviusarpoq. Ataataasoq anaanaasorlu meeqqaminik isumaginnissinnaatinnagu ilaatigut aanaakkut kommunemi ingerlatsivik suleqatigalugu angajoqqaarsiaanissamut akuersissuteqarfigineqarsinnaasarput. Kalaallit Nunaanni inatsisit Danmarkimi inatsisinut assingungajapput.
[Qupp. 11-mi ungalusaq]
Akissaa naatsorsoruk
Meeraq, ingammik nammineq ilaqutarisaq, ajornartorsiortoq takullugu uummatikkut annernartarpoq. Biibilimi kristumiut ’nammineq ilatik’ isumageqqullugit peqquneqarput, arlalippassuartigulli aanaakkut eqqarsariaqqittariaqarput akisussaaffimmik taamaattumik tigusitinnatik. (1 Timûtiuse 5:8; Ussatit 14:15; 21:5) Akissaata naatsorsornissaa silatusaarneruvoq. — Naleqqiuguk Lúkarse 14:28.
Makkua qinunikkut eqqarsaatigeqqissaakkit: Meeqqap pisariaqartitsinerata matussusernissaanut timikkut, eqqarsartaatsikkut, anersaakkut aningaasatigullu nukissaqarpit? Aapparisat qanoq isumaqarpa? Meeqqap angajoqqaavi arlaatigut kajumissaarneqarsinnaappat ikiorneqarsinnaallutilluunniit meeqqaminnut isumassuisinnaalerniassammata? Alianaraluartumik angajoqqaat sumiginnaasut ilaasa ileqqorluttumik inuunertik ingerlatiinnartarpaat. Aanaq kamaammersimalluni eqqaasaqarpoq: „Panimmi meerai arlalissuit tiguakka. Ikiaroortuarporli meeqqiortuarlunilu. Naggataatigut naaggaarluinnartariaqalerpunga.“
Ernguttatilli isumaginngikkukkit qanoq pissappat? Inunni allani, immaqa allaat takornartani, alliartornissaat akuerisinnaaviuk? Meeqqammi anersaakkut ittunik pisariaqartitaat? Guutip ileqqorissaarnissakkut najoqqutassiai naapertorlugit inuit allat perorsarsinnaassavaat? Aanaakkut ilaat immaqa isummissapput erloqinartunik nassataqassagaluartoq ernguttaminnut akisussaaffiup tigunissaanit allamik periarfissaqarnatik.
Tamakkuupput apeqqutit annernartut misigissutsikkullu artorsartitsisut inuit ataasiaakkaat namminneq isummerfigisariaqagaat.
[Qupp. 9-mi assiliartaq]
Aanaakkorpassuit meeqqanik mikisunik perorsaaniarneq ajornakusoortut isigaat
[Qupp. 10-mi assiliartaq]
Aanaakkut Guutimik mianerinnittut ilungersornerminni Jehovamit ikiorneqarnissartik tatigisinnaavaat