“Illersuutiga tusaasiuk”

1, 2. Sooq apustili Paulusi Jerusalem­miliarpa, qanorlu nalaataqarumaarpa?

PAULUSI Jerusalemmimi aqqusinertigut ulapaarfiul­lutillu amitsutigut pisuppoq. Jerusalemmi ukiuni hundredilik­kuutaani Jehovamut guutisiornermi pingaaruteqangaarsimavoq. Taamaattumik Jerusalem­mimiorpassuit illoqarfitsik tulluusimaarutigivaat. Paulusip nalunngilaa kristumiorpassuit tassani najugaqartut illoqarfiup oqaluttuarisaanera pingaar­tingaaraat Jehovamullu guutisioriaatsip allanngornera akuerin­ngikkaat. Qatanngutit tassani najugallit timikkut pisariaqar­titsillutillu anersaakkut pisariaqar­titsisut Paulusip Efesossimiitilluni paasigamiuk aalajangerpoq Jerusalem­miliaqqin­niarluni. (ApS 19:21) Navianar­torsiorsin­naanini nalunngik­kaluarlugu Jerusalem­mimukarpoq.

² Paulusi Jerusalemmimi qanormita nalaataqassava? Paulusi pillugu salluliuutit kristumiut ilaasa upperaat. Tamanna Paulusimut ajornar­torsior­titsissaaq, Kristusimilli uumissuisut ajornar­torsior­titsinerussapput. Taakku Paulusi eqqunngitsumik unnerluutigissavaat, unatassavaat toqunniarlugulu sioorasaas­sallugu. Tamakkuli Paulusip uppernerminik illersuinis­saminut periarfis­satsialattut isigissavai. Taamatut nalaataqar­nermini maniguunnikkut, sapiissuseqarnikkut uppernikkullu uatsinnut maligas­saalluarpoq. Tamanna sammineroriartigu.

“Guuti unnersiutigilerpaat” (ApS 21:18-20a)

3-5. (a) Paulusip Jerusalemmimi kikkut naapeqatigai, aamma suna eqqartorpaat? (b) Uppeqatitsinnik qiimmassaaneq pillugu Paulusi qanoq ilinniarfigaarput?

³ Paulusi angalaqatinilu Jerusalemmimut tikinnermik aqaguani utoqqaanertanik ilagiinni akisussaasunik naapeqateqarput. Apustilit allat nunani allani kiffartorunaramik oqaluttuami matumani eqqaaneqan­ngillat. Kisianni Jiisusip nukaa Jaaku suli tassaniippoq. (Gal 2:9) Paulusi utoqqaanertallu naapeqatigiimmata Jaaku aqutsisuusimagunarpoq. – ApS 21:18.

⁴ Paulusip utoqqaanertat “ilasseriarlugit allamiut akornganni kiffartor­nermini Guutip iliuuserisimasaanik oqaluttuuteq­qissaarpai”. (ApS 21:19) Misigisat tamakku tusarnaarlugit nuannersuusimassaaq. Uaguttaaq nunani allani oqaluus­sinerup kinguneqarluar­tarneranik tusagaqaraangatta nuannaar­tarpugut. – Uss 25:25.

⁵ Oqaloqatigiin­nerminni Paulusip kristumioqatimik tunissutai pajugutigisimasani eqqaagunarpai. Utoqqaanertat qatanngutimik ungasis­sumiittut isumassuinerat qujamasuutigalugulu nuannaarutigingaarsimassavaat. Tassami Paulusip misigisai tusareerlugit “Guuti unnersiutigilerpaat”. (ApS 21:20a) Aamma nalitsinni pinngortitami ajunaar­nersuarnit eqqugaasut napparsimasul­luunniit uppeqatiminnit ikiorneqaraangamik qiimmas­sarneqaraangamillu qujamasut­tarlutillu killitsingaartarput.

“Moorsisip inatsisaanik aalajangiusimannittut” amerlapput (ApS 21:20b, 21)

6. Paulusi sumik paasitin­neqarpa?

⁶ Utoqqaanertat Paulusi paasitippaat qatanngutit Judiiamiittut eqqissiun­naassutigisaminnik taanna pillugu tusagaqarsimasut. Ima oqarput: “Qatanngut, nalunngilat juutit akornganni tuusintilip­passuit uppertun­ngorsimasut tamarmillu Moorsisip inatsisaanik aalajangiusimannittut. Tusaamavaalli juutit allamiut akorngan­niittut oqarfigigakkit meeqqaminnik kipineqar­titsissan­ngitsut ileqqunil­luunniit maleruaas­sanngitsut Moorsisip inatsisaanik tunussinissamik ilinniar­tikkitit.”a – ApS 21:20b, 21.

7, 8. (a) Kristumiut Judiiamiittut ilarpassui qanoq kukkusumik eqqarsar­taaseqarsimappat? (b) Juutit kukkusumik eqqarsar­taaseqaramik imaappa kristumiuusin­naanngitsut? Nassuiaruk.

⁷ Moorsisip inatsisai ukiut 20-t sinnerlugit tamatuma siorna atorunnaarsin­neqarsimagaluartut sooq kristumiorpassuit suli aalajangiusimavaat? (Kol 2:14) Ukiumi 49-mi apustilit utoqqaanertallu Jerusalem­mimiittut ilagiinnut allakkaminni nassuiaapput juutiun­ngitsut kristumiun­ngortut kipineqar­tariaqar­natillu Moorsisip inatsisaanik maleruaasariaqan­ngitsut. (ApS 15:23-29) Allakkanili taakkunani kristumiut juutiusut eqqaaneqan­ngillat. Taakkualu ilarpassuisa paasisiman­ngilaat Moorsisip inatsisai atorunnaarsin­neqarsimasut.

⁸ Imaappa juutit kukkusumik eqqarsar­taaseqartut taakku kristumiuusin­naanngitsut? Naamik. Maanna inatsisinik atorunnaarsimasunik maleruaasaraluarlutik kristumiun­ngunngik­kallaramik guutipilus­siortuusiman­nginnamik ileqqut eqqunngitsut maleruarneq ajorpaat. Moorsisimmi inatsisai Jehovameersuupput anersaapilunnit eqqunngitsunil­luunniit allanit pilerfeqarnatik. Inatsisilli taakku isumaqatigiissummut pisoqqamut ilaapput, isumaqatigiissullu nutaaq kristumiunut atuuppoq. Taamaattumik Jehovap akuerisaatut guutisius­sagaanni Moorsisip inatsisai maleruar­neqartariaqan­ngillat. Kristumiut juutiusut inatsisinik aalajangiusimannittut naammattumik ilisimasaqan­ngillat, guutisioriaaserlu nutaaq Jehovap pilersitaa naammas­sorinngilaat. Jehova guutisiornermut ilumoortumut tunngatillugu nutaamik aaqqissuus­sisimavoq, tamannalu akuerisariaqarpaat.b – Jer 31:31-34; Luk 22:20.

Paulusi pillugu ‘eqqartor­neqartut ilumuun­ngillat’ (ApS 21:22-26)

9. Moorsisip inatsisai pillugit Paulusi qanoq ilinniar­titsisarpa?

⁹ Kristumiut tusarsimavaat Paulusip juutit allamiut akorngan­niittut oqarfigisimagai “meeqqaminnik kipineqar­titsissan­ngitsut ileqqunil­luunniit maleruaas­sanngitsut”. Paulusi juutiun­ngitsunut oqaluus­sisarpoq, taakkununngalu nassuiaasarpoq Moorsisip inatsisaanik maleruaasariaqan­ngitsut. Aamma kristumiunik juutiun­ngitsunik kipineqaq­qusisut Moorsisillu inatsisaanik maleruaaq­qusisut kukkunerartarpai. (Gal 5:1-7) Paulusilli illoqarfinni tikitamini aamma juutit oqaluus­siffigisarpai. Tusarnaarusuttunut nassuiarsimassavaa Jiisusip toqunera pissutigalugu inatsisit atorunnaarsin­neqartut uppernerlu pissutigalugu, inatsisinik maleruaaneq pissutiginagu, Guutimit naapertuil­luartuutitaasoqartartoq. – Rom 2:28, 29; 3:21-26.

10. Paulusi inatsisinut kipineqar­nermullu tunngatillugu oqimaaqatigiissumik qanoq isiginnit­taaseqarpa?

¹⁰ Juutit ileqquisa ilaannik maleruaarusuttut, soorlu ullormi qasuersaarfimmi sulerusun­ngitsut imaluunniit nerisassanik aalajangersimasunik nererusun­ngitsut, Paulusip isornar­torsiunngilai. (Rom 14:1-6) Aamma kipineqarnermut tunngatillugu maleruagas­siuinngilaq. Paulusip oqimaaqatigiissumik isiginnit­taaseqarnini ersersippaa Timuutiusi kipineqar­tikkamiuk. Timuutiusip juutinit taassuma grækerimik ataataqar­neranik ilisiman­nittunit itigartin­neqarnissaa kissaatigin­nginnamiuk taamaaliorpoq. (ApS 16:3) Inuup kipineqas­sanerluni nammineq aalajangigassaraa. Paulusi Galaatiamiunut ima allappoq: “Kristusimik Jiisusimik ataasioqateqartut kipineqarsimaneq kipineqarsiman­nginnerluunniit apeqqutaatin­ngilaat, asannit­tuliornikkulli upperneq pingaar­tippaat.” (Gal 5:6) Kisianni inatsisit maleruarumaan­narlugit kipineqarneq eqqunngitsulior­neruvoq. Aamma Jehovamit iluarisaas­sagaanni kipineqar­nissamik pisariaqarsorinninneq uppernikinnermut ersiutaavoq.

11. Utoqqaanertat Paulusi qanoq siunnersorpaat, qanorlu iliuuseqarsimanavianngila? (Aamma quppernerup ataani ilanngussaq takuuk).

¹¹ Paulusi pillugu tusakkatik ilumuun­ngikkaluartut kristumiut juutiusut tamakku suli eqqissiun­naassutigaat. Taamaattumik utoqqaanertat Paulusi ima siunnersorpaat: “Sisamanik anguteqarpoq Guutimut neriorsuisimasunik. Taakku ilagalugit ileqqulersuutit malillugit minguersarit qapernias­sammatalu aningaasar­tuutaat akilerlugit. Taava tamarmik paasissavaat illit pillutit eqqartor­neqartut ilumuun­ngitsut, Moorsisilli inatsisai maleruarlugit inuusutit.”c – ApS 21:23, 24.

12. Paulusip naleqqus­sarsinnaanini utoqqaaner­tanullu naalakkumanini qanoq ersersippai?

¹² Paulusi oqarsimasin­naagaluarpoq eqqunngitsumik oqallisigineqarnini pissutaanani kristumiut juutiusut Moorsisip inatsisaanik pingaar­titsisut ajornar­torsior­titsisuusut. Guutilli najoqqutas­siaanut akerliusumik iliuuseqaq­quneqan­nginnami naleqqus­sarumavoq. Siusinnerusukkut ima allappoq: “Moorsisip inatsisaanik maleruaasut ikiorumallugit taakkuninnga maleruaan­ngikkaluarlunga Moorsisip inatsisaanik maleruaasunut taakkuninnga maleruaasutut ilerpunga.” (Kor 1. 9:20) Utoqqaanertat siunnersuutaannik maleruaanikkut Paulusi Moorsisip inatsisaanik maleruaasutut ilerpoq. Taamaalior­nermigut utoqqaanertanut naalannermut uteriitsuun­nginnis­samullu tunngatillugu uagutsinnut maligas­saalluarpoq. – Hebr 13:17.

“Toqunneqarli!” (ApS 21:27–22:30)

13. (a) Sooq juutit ilaat guutisiorfimmi eqqissiviil­liortitsippat? (b) Paulusi qanoq annaanneqarpa?

¹³ Angutit sisamat neriorsuutiminnik eqqortitsisus­sanngoramik Paulusi guutisiorfimmut iseqatigaat. Juutit Aasiamiut Paulusi takuaat, inuppassuillu kamassaarlugit oqarput allamiut guutisiorfimmut iseqatigigai. Romamiut sakkutuuisa naalagaat akulius­simanngik­kaluarpat Paulusi toqunneqarsimas­sagaluarpoq. Sakkutuunulli naalakkap Paulusi tigusaraa. Aatsaallu ukiut sisamat sinnerlugit qaangiuppata Paulusi iperagaassaaq. Sulili navianar­torsiorpoq. Inuppassuit Paulusimik sooq saassus­sinerlutik sakkutuut naalagaannit aperineqaramik assigiin­ngitsunik unnerluus­suteqarput. Eqqissiviil­liortoqangaarmalli sakkutuut naalagaat paasisaqan­ngitsoorpoq. Naggataatigut Paulusi aniguisin­niarlugu sakkutuunit akiarneqar­tariaqalerpoq. Sakkutuut ineqarfiannut isertin­neqalerami Paulusip sakkutuut naalagaat ima oqarfigaa: “Qinnuigaakkit inunnut oqaaseqar­nissara akuereq­qullugu.” (ApS 21:39) Sakkutuut naalagaat akuersivoq, Paulusillu upperisani sapiilluni illersulerpai.

14, 15. (a) Paulusip juutit qanoq nassuiaappai? (b) Juutit Paulusimut sooq kamannersut paasiniarlugu sakkutuut naalagaat sua?

¹⁴ Paulusi ima aallartippoq: “Illersuutiga tusaasiuk.” (ApS 22:1) Hebræerisut oqalummat inuit eqqissiallapput. Taava Paulusip sooq kristumiun­ngorsimanerluni paasiuminartumik nassuiarpaa. Taamaalilluni ilumoortut uppernarsar­neqarsinnaasut ilaatigut eqqaavai. Paulusi Gamaalialimit, tusaamasaasumit, ilinniar­tinneqarsimavoq kristumiunillu malersuisimalluni. Tamannalu najuuttut ilaasa nalugunan­ngilaat. Damaskusiliar­tillunili Kristusi toqusunit makititaasimasoq takorluuisin­neqarnikkut takuaa, taassumanngalu oqaluun­neqarpoq. Paulusip angalaqataasa qaamaneq takugaluarlugulu nipimik tusaagaluarlutik oqaaserineqartut paasinngilaat. (ApS 9:7-imut aamma 22:9-mut studienotit qallunaatuuaniittut takukkit, nwtsty-D). Tamatuma kingorna qaamaneq inngianartoq pissutigalugu Paulusi isigisaqarsin­naajunnaarami angalaqatigisaminit tasiorneqarluni Damaskusiliaan­neqarpoq. Taava Ananiap tassani juutinit ajunngitsumik tusaamaneqartup tupinnar­tuliornikkut Paulusi isigisaqalerseqqippaa.

¹⁵ Paulusi taava oqaluttuarpoq Jerusalemmimut uterami guutisiorfim­miitilluni Jiisusip saqqummerfigigaani. Juutit tamanna tusaramikku kamangaarlutik suaarput: “Qangali toqutaasus­saagaluartoq toqunneqarli!” (ApS 22:22) Paulusi annaanniarlugu sakkutuut naalagaat peqqusivoq sakkutuut ineqarfiannut isertin­neqassasoq. Juutit sooq Paulusi kamaanneraat paaserusukkamiuk sakkutuut naalagaat oqarpoq Paulusi iperartor­tiutigaluni killisior­neqassasoq. Paulusilli iperartor­niarneqarluni qilersor­neqarami Romamiuunini oqaatigaa aperalunilu Romamiumik eqqartuun­neqanngitsumik iperartuisin­naatitaanersut. Uagut Paulusitulli inatsisit atorlugit upperisarput illersor­tarparput. (Takukkit ungalusat “Romamiut inatsisaat Romamiutullu pisinnaatitaaffiit” aamma “Nalitsinni eqqartuus­sinerit”). Sakkutuut naalagaata Paulusip Romamiuunera tusaramiuk paasivaa allatut paasissutis­sarsior­tariaqarluni. Taamaattumik aqaguani juutit eqqartuus­siviisa qullersaat katersor­teriarlugit Paulusi taakkununnga sassartippaa.

“Farisiiariuvunga” (ApS 23:1-10)

16, 17. (a) Paulusi juutit eqqartuus­siviisa qullersaannut sassartin­neqarmat susoqarnera oqaluttuariuk. (b) Paulusi patinneqarami qanoq maniguunnermik ersersitsiva?

¹⁶ Paulusi juutit eqqartuus­siviisa qullersaannut imminut illersor­niarluni ima oqarpoq: “Qatanngutit angutit, ulloq manna tikillugu Guutip saavani minguil­luinnartumik nalunngeqatigin­nissuteqarlunga inuusimavunga.” (ApS 23:1) Ingerlaannarli nipangersin­neqarpoq. Ima allassimavoq: “Taamaalisorlu palasiunerup Ananiap Paulusip eqqaaniittut peqquai qarnagut pateqqullugu.” (ApS 23:2) Ataqqin­ninngitsulior­nerungaarami! Palasiunerullu taamaalior­nermigut siumut isummius­sereernini ersersippaa, tassami Paulusi suli imminut illersun­ngitsoq salluliorsoraa. Taamaattumik Paulusip ima oqarfigaa: “Ilumoor­tuusaartutit, Guutip patikkumaarpaatit. Moorsisip inatsisai naapertorlugit eqqartuutiutigalunga patinneqar­nissama peqqussutigineratigut inatsisai unioqqutippigit?” – ApS 23:3.

¹⁷ Eqqaaniittut tupapput – imaanngitsoq Paulusi patinneqarmat, Paulusilli akissutaa narrutsas­sutigigamikku. Ima oqarput: “Guutip palasiunin­ngortitaa kanngunarsarpiuk?” Taama oqarmata Paulusi ingerlaannaq maniguunnermik inatsisinillu ataqqin­ninnermik ersersitsivoq, imami oqarpoq: “Qatanngutit, nalugakku palasiunerusoq. Allassimavormi: ‘Illit inuiaqatinni siulersortaasoq pillugu kanngunarsaataasumik oqaaseqas­sanngilatit.’”d (ApS 23:4, 5; Mos 2. 22:27) Paulusi maanna allamik periaaseqalerpoq. Juutit eqqartuus­siviisa qullersaannut ilaasortat affaat sadukiiariusut affaallu farisiiariusut nalunnginnamiuk ima oqarpoq: “Qatanngutit angutit, farisiiariuvunga farisiiarillu erneraannga. Toqusut makititaanis­saannik neriuutiga pillugu eqqartuus­saavunga.” – ApS 23:6.

18. Sooq Paulusi farisiiariunerarpa, tunngavilersuinitsinnilu Paulusi qanoq ilaarsin­naavarput?

¹⁸ Sooq Paulusi farisiiariunerarpa? ‘Farisiiarit ernerimmanni.’ Taamaattumik amerlasuunit suli taama isigineqarpoq.e Farisiiarilli toqusunit makititaanissaq pillugu eqqunngitsumik upperisaqarmata Paulusip qanoq isumaqatiginerarsinnaavai? Farisiiarit upperaat tarneq toqujuitsuusoq eqqortuliortullu tarningi allamik timeqalerlutik inooqqilertartut. Paulusip tamanna upperinngilaa. Toqusunit makititaanissaq Jiisusip ilinniar­titsissutigisaa upperaa. (Joh 5:25-29) Paulusili farisiiarillu tamarmik isumaqarput toqusimasut inooqqilersinnaasut, sadukiiarilli tamanna upperin­ngilaat. Uagut Paulusi ilaarniarsin­naavarput allatut upperisallit, soorlu kristumiuunerartut, oqaloqatigigaangatsigit. Taakkunatulli Guuteqarnera upperaarput. Aap, imaassinnaavoq taakkua ataasiullunilu pingasuussuseq upperigaat, uagullu soorunami Guuti Biibilimi allaatigineqartoq upperaarput. Taamatut assigiin­ngissuteqaraluarluta isumaqatigiis­sutigisin­naavarput Guuteqartoq.

19. Sooq juutit eqqartuus­siviisa qullersaanni assortuut­toqalerpa?

¹⁹ Paulusip oqaasii eqqartuus­sisunik avissaar­tuutsitsipput. Ima allassimavoq: “Taava suaartaat­torsuan­ngorput, allakkanillu ilisimasut farisiiariusut nikueriarlutik kamallutik tunngavilersuilerput: ‘Angut una ajortuliorsimanngilaq, anersaalli inngilil­luunniit oqaluus­simappagu …’” (ApS 23:9) Sadukiiarit inngileqarnera upperin­nginnamikku tamanna tusarlugu kamangaalerput! (Takuuk ungalusaq “Sadukiiarit farisiiarillu”). Assortuutingaarmata Romamiut sakkutuuisa naalagaata Paulusi aniguiseq­qittariaqalerpaa. (ApS 23:10) Paulusili suli navianar­torsiorpoq. Qanoq pisoqalerami? Kapitalimi tulliuttumi tamanna paasissavarput.