Toqup kingorna allami inooqqilertarneq upperisariaqarpiuk?

ISUMALIUTERSORTARTUP griikeriusup Platonip asannilerneq toqup kingorna inooqqilertarnermik eqqarsaammut atassusersimavaa. Taanna isumaqarsimavoq tarneq toqusuitsoq toqup kingorna ’eqqarsaatit qutsinnerpaat silarsuaannut’ pisartoq. Tassaniikkallartarporooq timeqarani eqqarsaatillu tamakkua eqqarsaatigeqqissaarlugit. Taavagooq kingorna tarnip timimut allamut ingerlaqqikkuni ’eqqarsaatit qutsinnerpaat silarsuaat’ sianiginngisanik eqqarsaateqarfimmigut eqqaamassavaa qamanngalu pisumik kipitsavigalugu. Platon isumaqarpoq asannilerneq pisartoq eqqarsaatit qutsinnerpaat silarsuaat eqqaamaqqalaagaq kipitsavigisarlu asannilerfigisami takuneqarsinnaasarmat.

Toqup kingorna allami inooqqilertarnermik ajoqersuutip pilerfia tunngavialu

Toqup kingorna allami inooqqilertarnermik ajoqersuummi tarneq toqusuitsuusariaqarpoq. Taamaattumillu pilerfia inuianni tarnermik toqusuitsumik upperisaqartuni nassaarineqarsinnaassaaq. Taamaammat inuit ilaat isumaqarput ajoqersuut Egyptenitoqqami pilerfeqartoq. Allallu isumaqarput Babylonitoqqami pilerfeqartoq. Babylonimi palasit upperisartik ataqqineqalersikkumallugu tarnip ingerlaqqittarneranik ajoqersuut saqqummiussimavaat. Tamanna tunngavigalugu oqarsinnaasimapput upperisarsiornikkut ataqqisatik siuaasamik qangarsuarli toqoreersimagaluartut inunngoqqinnerigaat.

Toqulli kingorna allami inooqqilertarnermik upperisaq Indiami tamakkiisumik ineriartortinneqarsimavoq. Hindusiortut ilisimasalittaasa ajortunut naalliunnartunullu inunnik eqquisunut atatillugu ajornartorsiutit isumaliutigersuataartarsimavaat. ’Tamanna qanoq ililluni Pinngortitsisumik naapertuilluartumik upperisaqarnermut naapertuussinnaava?’ aperipput. Guutip naapertuilluassusiata silarsuarmilu naligiinngissutsip ajunaarnerillu siumut ilisimareerneqarsinnaanngitsut imminnut naapertuutinngissusiannut nassuiaatissamik nassaarniarsimagaluarput. Piffissap ingerlanerani „karmap inatsisai“ pilersippaat — pissutaasoq sunniutaasorlu pillugit inatsit — ’inuk siaruartikkani naapertorlugit katersuiumaarpoq’. Peqqissaartumik aalajangersagaliorput inuup iluanaarutissai kukkunerilu inuunerup tulliani akissarsiarineqaqqullugit imaluunniit pillaatissinneqaqqullugit.

„Karma“ isumaqaannarpoq „suliat“. Oqartoqartarpoq hindu ’ajunngitsumik karmaqartartoq’ inuttut atugarisatigut upperisarsiornikkullu najoqqutassat maleruarunigit, imaluunniit ’ajortumik karmaqartartoq’ taamaaliunngikkuni. Iliuusiigooq imaluunniit ’karmaa’ ernioqqinnissamini tulliuttuni siunissaanut aalajangiisuusarpoq. „Naak inuup timikkut isikkua kingornuttakkatigut aalajangerneqartaraluartoq, tamatta inunngortarpugut ’titartakkamik najoqqutassamik’, siornatigut inuunerisatsinni iliuuserisimasatsinnit annerusutigut aalajangerneqarsimasumik, pigisaqarluta,“ isumaliutersortartoq Nikhilananda oqarpoq imalu nangilluni: „Tassa inuunermi atugassat nammineq ’titartarneqartarput’; inuunermi naapitassat nammineq siumut aalajangereerneqartarput.“ Anguniagaviusorligooq tassaavoq tarnip ingerlaartuarnermit tamatumannga aniguisinnissaa Brahmanimillu — Piviusumik Qutsinnerpaamik — peqateqalernissaa. Tamannagooq anguneqarsinnaavoq ileqqut inuiaqatigiinni akuerisaasut malinniarsarinerisigut, hindusiortullu eqqarsariaasiannik immikkut ilisimasaqalerniarnikkut.

Aap, toqup kingorna allami inooqqilertarnermik ajoqersuut tarnip toqusuitsuuneranik ajoqersuummik tunngaveqarpoq „karma“-lu pillugu inatsimmik ilaneqarsimalluni. Eqqarsaatit tamakku pillugit Guutip oqaasia isumassarsiarititaasoq, Biibili, qanoq oqarnersoq atagu misissoriartigu.

Tarneq toqusuitsuua?

Apeqqut tamanna akissutissinniarlugu tamatuminnga ilisimasassartaqarnerpaamut, Pinngortitsisup oqaasianut isumassarsiarititaasumut, saariarta. Biibilip atuagartaasa siullerpaartaanni, Mosesip allagaani siullerni, oqaatsip „tarneq“-p isumavia nassaarisinnaavarput. Inuup siulliup, Adamip, pinngortinneqarnera pillugu Biibilimi ima allassimasoqarpoq: „Taava Guuti [Jehova] inuliorpoq issumit, sorluisigullu anersaarnermik uumassutaasumik sulluarlugu. Taamaalilluni inuk pinngortitanngorpoq uumassuseqartoq.“ (1 Moses 2:7; takujuttaaq Korintumiunut agdlagkat sujugdlît 15:45) „Pinngortitanngorpoq“-mik tassani nutserneqartoq tassaavoq oqaaseq hebriiarisooq næʹfæsj, isumaqartoq „tarneq“. Tassa inuk tarninngorpoq, imaanngitsoq tarneqalerluni. Oqaaseq hebriiarisooq næʹfæsj Biibilimi 700-t missaanneriarluni atorneqarpoq, oqaatsimilu tamatumani pineqanngisaannarpoq inuup ilaa avissaaqqasoq nunamiorpalaanngitsoq, tamatigulli pineqartarluni tigussaasoq timikkut ittoq. Biibilimi kalaallisuunngortitami 1961-imi naqiterneqartumi oqaaseq ’tarneq’ atorneqallattaaneruvoq, nutaamili 1990-imi naqiterneqartumi oqaatsit allat tamatumunnga taarsiullugit atorneqartarlutik. Allassimaffiit matuma kingulianiittut nutsikkami nutaami pisoqqamilu takuneqarsinnaapput. — Job 6:7; Tussiaat 35:13; 107:9; 119:28.

Toqunermi tarneq qanoq pisarpa? Adam toqugami qanoq piva? Ajortulioreermat Guutip ima oqarfigaa: „Issumut ut[issaatit], tassannga pigavit. Issumimmi pivutit, issunngussaatillu.“ (1 Moses 3:19) Tamanna qanoq isumaqarnersoq eqqarsaatigeriaruk. Adam Guutip issumit pinngortinngikkallarmani piunngilluinnarsimagaluarpoq. Toqugami piunngissutsimut tamatumunnga uterpoq.

Naatsumik oqaatigalugu, Biibilimi ajoqersuutigineqarpoq toqu tassaasoq inuunerup akerlia. Nalunaajaasup oqaasii 9:5, 10-mi ima allassimavoq: „Uumassuseqartummi nalunngilaat toqusussaagamik, toqungasulli sunnguamilluunniit ilisimasaqanngillat. Pissarsiassaqanngillat, taakkuninnga eqqaamannittoqanngilaq. Guutip ilinnut periarfissaasinnaatitai tamaasa atorlugit piginnaanerillu tamaat atorlugu iliorniarit toqusut inaanni ornikkanni suliassaqanngimmat pilersaarusiorfissaqaraniluunniit, ilisimasassanillu ilisimassummilluunniit pissarsiaqarani.“

Aap, toqungasut susinnaanngillat misigisaqarsinnaanatilluunniit. Eqqarsarsinnaajunnaarlutillu eqqaamasaqarsinnaajunnaartarput. Tussiaasiortoq ima allassimavoq: „Tunaareqinasigit naalagaanertat, inuit annaassisinnaanngitsut. Anerningerunik kingumut issunngussapput, pilersaarutaallu ulloq taanna maangaannassapput.“ — Tussiaat 146:3, 4.

Biibilimi erseqqissumik takutinneqarpoq inuk toqugaangat tarneq timimut allamut ingerlaqqinneq ajortoq — toqusartoq. „[Næʹfæsj] ajortuliortoq taanna kisimi toqussaaq,“ Biibilimi allassimasoqarpoq. (Hesekiel 18:4, 20; apustilit suliait 3:23; sarĸúmersitat 16:3) Tassa tarnermik toqusuitsumik ajoqersuut, toqup kingorna allami inooqqilertarnermik ajoqersuummut tunngaviusoq, Biibilimi tapersersorneqanngilaq. Taamaammat ajoqersuut tamanna tunngavissaqanngilaq. Taavami ullumikkut silarsuarmi naalliunnartorpassuit qanoq nassuiaatissaqarpat?

Sooruna inuit naalliuutissaqartuartut?

Inuit naalliuutaannut pissutaasoq tassaavoq naammalluinnanngissuseq ajortuliortumit Adamimit kingornussimasarput. Biibilimi ima allassimasoqarpoq: ’Soorlu inukkut ataasiusukkut ajorti silarsuarmut tikiuttoq ajortikkullu toqu tikiulluni, taamalu toqup inuit tamakkerlugit tikikkai, tamarmik ajortuliormata.’ (Rûmamiut 5:12) Tamatta Adamip kinguaarimmatigut napparsimalertarpugut, utoqqaliartorluta toqusussaallutalu. — Tussiaat 41:2, 4; Filípimiut 2:25-27.

Aammattaaq Pinngortitsisoq ileqqussatigut inatsiseqarpoq allanngortussaanngitsumik imaattumik: ’Tammaqinasi, Guuti mitaatigeqqunngilaq, inuk siaruartikkani naapertorlugit katersuiumaarmat. Uinimmummi siaruarterisoq uinimmit aserujassummit katersuiumaarpoq.’ (Galâsiamiut 6:7, 8) Inuunerlunneq misigissutsikkut ajornartorsiutinik, kissaatiginngisamik naartulernermik kinguaassiuutitigullu tunillaattartunik nappaateqalernermik nassataqarsinnaavoq. Atuagassiami Scientific American-imi ima allassimasoqarpoq: „Tupaallannarpoq [USA-mi] toqussutaasinnaasumik kræfternerit 30 procentii amerlanertigut pujortartarnermik pissuteqarmata, taamatullu amerlatigisut nappaateqartut inooriaasiannik aallaaveqarmata, ingammik nerisaannik timiminnillu aalatitsinngippallaarnerannik.“ Ajunaarnersuit naalliunnartunut pissutaasut ilaat inuit namminneq nunarsuup pissarititaanik nakkutiginninnerlunnerata kingunerai. — Naleqqiuguk sarĸúmersitat 11:18.

Aap, naalliuutit ilarpassui inuit namminneq pilersitaraat. Tarnerli toqusuitsuunngimmat ’siaruartikkat naapertorlugit katersuinermik’ inatsisip inuit naalliuutaat karmamut — inuunerisimasami suliatut oqaatigineqartunut — atassusersinnaanngilai. ’Toqusoq ajortip sussariunnaarpaa,’ Biibilimi allassimavoq. (Rûmamiut 6:7, 23) Aap, ajortuliatta kinguneri toqup kingorna inuunermut nuunneqarsinnaanngillat.

Satan Diaavulu naalliuutit ilarpassuinut pisuuvortaaq. Ilami taassuma silarsuaq tamaat qulangersimavaa. (1 Juánase 5:19) Jesusilu siulittuisimavoq ajoqersukkani ’atini pillugu tamarmik uumissorumaaraat’. (Matîuse 10:22) Taamaammat iluartut guutiitsunit amerlasuutigut atugarliornerusarput.

Silarsuarmi maani pisoqartarportaaq sumik pissuteqarneri qulakkeerlugit oqaatigineqarsinnaanngitsunik. Allaat arpattartoq oqilanerpaaq orlusoorsinnaavoq ajugaanngitsoorlunilu. Sakkutuut pissaanillit sakkutuunit pissaanikinnerusunit ajugaaffigineqariataarsinnaapput. Inuk pikkorissoq perlersinnaavoq pitsaasumik suliffissarsisinnaannginnini pissutigalugu. Inuit niuillaqqissut piitsuullutik inuusinnaapput, pissutsit atuuttut pissutigalugit, ilisimasatik atorsinnaannginnamikkik. Inuit ilisimasaqarluartut qullersaminnit kamaanneqarsinnaapput iluarineqarunnaarlutillu. Sooruna taamaattoq? „Taamaattarpo[q] suut tamarmik periarfissatigut nalaatsornertigullu pisarmata,“ kunngi silatooq Salomon taama allassimavoq. — Nalunaajaasup oqaasii 9:11.

Inuit naalliuutaannut pissutaasut hindusiortut ilisimasalittaasa nassuiaatissinniarsareqqajanngikkallarmatigilli naalliunnartut atuuttuarsimapput. Inuiaalli pitsaanerusumik siunissaqalernissaannut neriuutissaqarpa? Toqusimasullu Biibilimi qanoq neriorsorneqarpat?

Silarsuaq eqqissineqarfiusoq

Pinngortitsisoq neriorsuisimavoq pissutsit aaqqissuussaanerat maannakkut atuuttoq Satanimillu aqunneqartoq ungasinngitsukkut atorunnaarsinniarlugu. (Ussatit 2:21, 22; Daniel 2:44) Silarsuaq naapertuilluassuseqarfiusoq — ’nuna nutaaq’ — piviusunngussaaq. (2 Pîtruse 3:13) Taamanikkussamunngooq „ima oqartoqassanngilaq: ’Napparsimavunga!’“ (Jesaja 33:24) Allaat toqu peerutissaaq. Guutip ’qulliit tamaasa inuit isaannit allarterumaarpai, toqulu peqarunnaassavoq, aliasuttoqarunnaarlunilu nilliasoqarunnaarlunilu anniartoqarunnaassavoq, siulliit peermata.’ — sarĸúmersitat 21:4.

Guutip silarsuassaani neriorsuutigisaasumi innuttaasussat pillugit tussiaasiortoq ima siulittuisimavoq: „Iluartut nuna kingornutissavaat najugaqassallutillu tassani naassaanngitsussamut.“ (Tussiaat 37:29) Aammagooq ’eqqissinangaartoq nuannarissavaat’. — tugsiautit 37:11.

Mukundbhai, ilanngutassiami siullermi eqqartorneqartoq, Guutip neriorsuutai nuanningaartut paasinikuunagit toquvoq. Inuilli millionilikkuutaat Guuti ilisarisimalernagu toqusimasut silarsuassami nutaami eqqissinartumi uummarteqqinneqarnissaminnut periarfissaqarput. Biibilimi ima neriorsuuteqarpoq: ’Toqusut makikkumaarput, iluartullu iluaatsullu.’ — apustilit suliait 24:15; Lúkarse 23:43.

Oqaaseq ’makinneq’ apustilit suliait 24:15-imi atorneqartoq oqaatsimit griikerisuumit a·naʹsta·sis-imit nutsigaavoq, isumaqartumit „makeqqinneq“. Tassa inuk toqunngikkallarami inuttut pissuserisani pigalugit makititaassaaq.

Qilammik nunarsuarmillu Pinngortitsisoq killeqanngitsumik ilisimassuseqarpoq. (Job 12:13) Toqusimasut inuttut pissuserisimasaasa eqqaamanissaat ajornakusoortinngilaa. (Naleqqiuguk Jesaja 40:26.) Aammattaaq Jehova Guuti asanningaartuuvoq. (1 Juánase 4:8) Taamaattumik eqqaamasinnaassutsi naammalluinnartoq atorsinnaavaa, toqusimasut iliuuserisimasaat pillugit pillarniarnagit, kisianni toqunngikkallaramik inuttut pissuserisimasaat pigitillugit nunarsuarmi paratiisiusumi inuunermut uterteqqinniarlugit.

Inunnut millionilikkuutaanut, soorlu Mukundbhaimut, makititaaneq asasat najoqqilernerannik nassataqassaaq. Takorlooriarulli ullumikkut inuusunut tamanna qanoq isumaqarsinnaasoq. Assersuutigalugu, takorlooriaruk Mukundbhaip erneranut, Guuti taassumalu siunertai pillugit sallusuissummik nuanningaartumik ilinniarsimasumut, sumik nassataqarsinnaasoq. Taassumunnga tuppallernartorujussuuvoq paasillugu ataatani ernioqqittaqattaarnernut naassaanngingajattunut pisaritissimanngitsoq, taamaalillunilu ajussutsimit naalliuutinillu avatangerneqarsimanani! Mukundbhaimi toqungalluni sinittutut iinnarpoq, makititaanissami tungaanut. Erneranut nuannersorujussuuvoq eqqarsaatigissallugu Biibilimit ilinniarsimasami ullut arlaanni ataataminut ingerlateqqinnissaannut periarfissaqarluni!

Guutip piumasaraa ’inuit tamarmik annassasut sallusuissummillu ilisarsilissasut’. (1 Timûtiuse 2:3, 4) Guutip piumasaanik iliulereersimasut allat millionilikkuutaat peqatigalugit qanoq ilillutit nunarsuarmi paratiisiusumi naassaanngitsumik inuulersinnaanissannik ilinniarnissannut maannakkut piffissanngorsimavoq. — Juánase 17:3. (wE 15/5 97)

[Qupp. 7-imi issuagaq]

’Suut tamarmik periarfissatigut nalaatsornertigullu pisarput.’ — Nalunaajaasup Oqaasii 9:11

[Qupp. 6-imi ungalusaq]

Guutip pissusia ’karmallu inatsisai’

Mohandas K. Gandhi ima nassuiaasimavoq: „Karmap inatsisai aalajangersimalluinnartuupput avaqqunneqarsinnaanngilluinnarlutillu. Taamaattumik Guutip akuliunnissaa pisariaqarunanngilaq. Taassuma karmap inatsisai atuutilersissimavai taavalu tunuarsimallunilusooq.“ Tamanna Gandhip aarleritsannartuutippaa.

Makititsinissamilli neriorsuutip takutippaa Guuti pinngortitaminik soqutiginnilluinnartuusoq. Toqusimasoq nunarsuarmi paratiisiusumi inuunermut uterteqqissinnaassaguniuk Guutip inummut taassumunnga tunngasut tamaasa ilisimallugillu eqqaamasinnaasariaqarpai. Aap, Guutip tamatta inuttut ataasiakkaatut soqutigaatigut. — 1 Pîtruse 5:6, 7.

[Qupp. 5-imi assiliartaq]

Hindusiortuni ’inuunerup assakaasua’

[Qupp. 8-mi assiliartaq]

Guutip oqaasia makititaanissaq pillugu ajoqersuummik imaqarpoq