KAPITALI 1
“Suli oqaluppoq naak toqoreersimagaluarluni”
1. Sooq Adami Evalu taakkualu meeraat naatsiivimmut Edenimut isersinnaanngillat, Abelillu suna kissaatigilluinnarpaa?
ABELIP savaatini eqqissillutik sivinganermi ivigartortut isiginnaarpai. Immaqa savaatimi ungataani qaamanimineq ungasinnerusumiittoq takusinnaavaa. Nalunngilaa taavani naatsiivimmut Edenimut isertarfik panamik ikumasumik kaavittuartumik asserneqarsimasoq. Angajoqqaavi taavani najugaqarnikuupput, maannakkulli taakku meeraalluunniit tassunga isersinnaanngillat. Takorlooruk Abelip nutsani anoraannguamit tukaallatsinneqartillugit qummut qiviaatigaluni Pinngortitsisini eqqarsaatigigaa. Inuit Guutimut attaveqarluaqqilissappat? Tamanna Abelip kissaatigilluinnarpaa.
2-4. Ullumikkut Abeli uagutsinnut qanoq oqaluppa?
2 Ullumikkut Abeli ilinnut oqaluppoq. Tusaasinnaaviuk? Immaqa ima eqqarsarputit: ‘Taamaassinnaanngilaq.’ Abelimi Adamip angajulliliaata tullia qangarsuarli toquvoq. Timaa ukiut 6.000-t sinnerlugit matuma siorna issunngoreersimavoq. Toqusimasut pillugit Biibilimi ima allassimasoqarpoq: “Sunnguamilluunniit ilisimasaqanngillat!” (Oqal 9:5, 10) Aamma Abelip oqaasiinik Biibilimi allassimasoqanngilaq. Taavami qanoq ililluni oqaluussinnaagamisigut?
3 Apustili Paulusi isumassarsisitaalluni Abeli pillugu ima allappoq: ‘Uppernermigut suli oqaluppoq naak toqoreersimagaluarluni.’ (Hebræerit 11:4 atuaruk). Allassimaffik tamanna naapertorlugu Abelip uppernermigut oqaluuttarpaatigullusooq. Abeli inunni taamatut uppersuseqaleqqaartuuvoq. Uppersuseqarluangaarmat maligassiaa ullutsinni ilinniarfigisinnaavarput. Uppernikkut ilinniarfigalugulu ilaarutsigu taanna pillugu oqaluttuaq uagutsinnut sunniuteqarluartumik oqalussaarlusooq.
4 Biibilimi Abeli pillugu taama annikitsigisumik allassimasoqaraluartoq qanoq Abeli taassumalu uppersusia ilinniarfigisinnaagatsigit? Misissoriartigu.
‘Silarsuup tunngavilerneqarnerata’ nalaani peroriartorpoq
5. Jiisusip Abeli ‘silarsuup tunngavilerneqarneranut’ atassuseramiuk suna pivaa? (Aamma quppernerup ataatungaani ilanngussaq takuuk).
5 Abeli inuit siulliit pinngortinneqarnerisa kinguninngua inunngorpoq. Kingusinnerusukkut Jiisusip Abeli ‘silarsuup tunngavilerneqarneranut’ atassuserpaa. (Lukasi 11:50, 51 atuakkit). Jiisusip matumani inuit silarsuaanni ajortimit utertitaanissamik neriuutillit pigunarpai. Abeli nunarsuarmi inuit siulliit sisamarigaluaraat siullersaalluni Guutimit utertinneqarsinnaasutut isigineqarunarpoq.a Abelip peroriartornerani maligassaalluartoqanngilaq.
6. Abelip angajoqqaavi qanoq ittuuppat?
6 Silarsuaq pilersinneqaqqammeraluartoq inuit atugarliulereersimapput. Abelip angajoqqaavi, Adami Evalu, immaqa pinnersuullutillu qiimmaarissuupput. Kukkorujussuarpulli, tamannalu nalunngilluinnarpaat. Naammalluinnartuugaluarlutik naassaanngitsumillu inuunissamik neriugisaqaraluarlutik Jehovamut Guutimut pikitsitsigamik angerlarsimaffimminnit naatsiivimmit Edenimit paratiisiusumit anisitaapput. Kissaatigisatik sunit tamanit, allaat kinguaamik pisariaqartitaannit, pingaarnerutikkamikkit naammalluinnassuseq naassaanngitsumillu inuuneq annaavaat. – 1 Mos 2:15-3:24.
7, 8. Kaini inunngormat Eva qanoq oqarpa, sunalu eqqarsaatigigunarpaa?
7 Adami Evalu naatsiivimmit anisitaagamik erloqillutik inuusariaqalerput. Taamaattorli angajulliliartik Kainimik, tassa ‘pilersitamik’, atserpaat. Eva ima oqarpoq: “Naalakkap ikiuineragut angut pinngortippara.” Tamatumannga erserpoq ajortumik, Adamimik Evamillu tammartitsisumik, suujunnaarsitsisussamik arnap ‘kinguaaqalernissaanik’ Jehovap naatsiivimmi siulittuilluni neriorsuutaa Evap eqqarsaatigigunaraa. (1 Mos 3:15; 4:1) Siulittuummi matumani Evap arnaq imminut tunngasoralugulu ‘kinguaassaq’ neriorsuutigisaq Kainimut tunngasoraa?
8 Taamaappat kukkorujussuarpoq. Kaini peroriartornermini angajoqqaaminit taamatut oqarfigineqartarsimaguni pingaakujuttunngorsimassaaq. Piffissap ingerlanerani Eva ernertaaqqippoq, taannali pingaartorsiutigineqanngilaq. Abelimik, ‘anersaarnerinnarmik’ isumaqarunartumik, atserpaat. (1 Mos 4:2) Taamatut atsiinermikkut Abeli isumalluarfigivallaarnagu Kainilu pingaarnerutillugu ersersippaat? Tamanna eqqoriaannarsinnaavarput.
9. Ullumikkut angajoqqaat Adami Evalu, angajoqqaat siulliit, qanoq ilinniutigisinnaavaat?
9 Ullumikkut angajoqqaat Adami Evalu, angajoqqaat siulliit, ilinniutigingaarsinnaavaat. Oqaatsissigut iliuutsissigullu meeqqasi makitanermik, ataqqineqarusunnermik namminissarsiornermillu ilinniartittarpisigit? Imaluunniit Jehovamik Guutimik asanninnissaannik ikinnguteqarnissaannillu ilinniarterusuppisigit? Ajoraluartumik angajoqqaat siulliit akisussaaffitsik suusupagaat. Taamaakkaluartorli kinguaavi neriuutissaqarput.
Abelip suut uppersuseqarnerulissutigai?
10, 11. Kaini Abelilu sunik suliaqalerpat, Abelillu pissuseq suna ineriartortippaa?
10 Adamip nukappiaqqat taakkua marluk ilaquttanik pilersuiniarnermi suliassanik pisariaqartunik ilinniartissimassavai. Kaini naasorissaasunngorpoq Abelilu savanik paarsisunngorluni.
11 Abelili pingaaruteqarnerusumik iliuuseqarpoq. Ukiut ingerlaneranni, Paulusimit kingusinnerusukkut allaatigineqartutut, uppernermik ineriartortitsivoq. Abelip nalaani maligassaalluartoqanngimmat tamanna maluginiarnarpoq. Taavami suut pissutigalugit Jehova Guuti upperilerpaa? Abelip upperlualerneranut pissutaasinnaasut pingasut sammeriartigit.
12, 13. Jehovap pinngortitai Abelip uppernikkut qanoq nakussatsissutigigunarpai?
12 Jehovap pinngortitai. Jehovap nuna perloqqoreermagu kapinartulinnik orpigaqalerlunilu naasupiloqalerpoq nunamik naggorluttunngortitsisunik. Taamaakkaluartorli nuna Abelip ilaqutaasalu inuussutigisinnaasaannik naatitarpassuaqarpoq. Uumasut, timmissat, aalisakkat, qaqqat, tatsit, kuussuit, imaq, qilak, nuissat, seqineq, qaammat ullorissallu perloqquneqanngillat. Abelip takusai tamarmik Jehovap Guutip sunik tamanik pinngortitsisup asanningaarneranik, siuneqassuseqangaarneranik ajunngissusianillu ersersitsipput. (Romamiut 1:20 atuaruk). Abelip pinngortitat Guutillu pissusii eqqarsaatigeqqissaaraangamigit uppernikkut nakussatsittarpoq.
Abeli pinngortitanik qimerluuisarnermigut Pinngortitsisup asannittup upperinissaanut tunngavissaqarlualerpoq
13 Abeli qularnanngitsumik Jehovamik eqqarsaatiginninnissamut piffissaqartarpoq. Savaatiminik paarsisoq takorlooruk. Savanik paarsisuugami pisungaatsiartarpoq. Qaqqat itivillugit, qooqqutigoorluni kuussuillu ikaarlugit uumasut ivigartorfissanut qorsooqqissunut, tatsinut uninngaarfissanullu isumannaatsunut siulersortarpai. Savat inunnit siulersorneqarnissamik sernissorneqarnissamillu pisariaqartitalittut pinngortinneqarunaramik Guutip pinngortitaanit tamanit ikiortariaqarnerpaarpasipput. Abelip paasivaa aamma nammineq inunnit pissaaneqarnerungaartumik siulersorneqarnissamik, sernissorneqarnissamik isumassorneqarnissamillu pisariaqartitsilluni? Qularnanngitsumik tamakku pillugit qinoqattaartarpoq, tamatumalu kingunerisaanik uppernini ineriartortippaa.
14, 15. Jehovap neriorsuutaanut tunngatillugu Abelip suut eqqarsaatigeqqissaartarunarpai?
14 Jehovap neriorsuutai. Adamip Evallu naatsiivimmit Edenimit anisitaanerminnut pissutaasut ernerminnut oqaluttuarisarsimassavaat. Taamaattumik Abelip eqqarsaatigeqqissaagassai amerlapput.
15 Jehova oqarpoq nuna perloqqunarsissasoq. Abelip naasupiluit orpikkallu kapinartullit takugamigit oqaatsit taakkua ilumoornerat paasivaa. Jehovap aamma siulittuutigaa naartuneq ernisunnerlu Evamut naalliuutaassasut. Abelip aamma qatanngutini inuugaangata tamanna qularnanngitsumik uppernarsisarpaa. Jehovap siulittuutigaa Eva uiminit asaneqarnissamik soqutigineqarnissamillu ingasattumik pisariaqartitsissasoq, Adamilu nuliaminut naalagaassasoq. Abelilu pissutsinut alianartunut tamakkununnga isiginnittuuvoq. Tamakku tamaasa pissutigalugit Jehovap oqaasiisa tutsuiginarluinnartuunerat Abelip uppernarsivaa. Taamaattumik Guutip ‘kinguaassaq’, Edenimi ajortoqalerneranut pissutaasunik aaqqiisussaq, pillugu neriorsuutaata upperinissaanut Abeli pissutissaqarluarpoq. – 1 Mos 3:15-19.
16, 17. Jehovap kerubii Abelip qanoq ilinniarfigigunarpai?
16 Jehovap kiffai. Taamani Abeli maligassaalluartunik ilaqutaqanngikkaluartoq allanik silassorissunik nunamiittunik pinngortitaqarpoq. Adami Evalu naatsiivimmit Edenimit anisitaareermata Jehovap taakku kinguaavilu paratiisimut nunarsuarmiittumut tamatumunnga isersinnaatinngilai. Edenimut isertoqannginniassammat Jehovap kerubit – inngilit qaffasissumik inissisimaffillit – panalu ikumasoq kaavittuartoq isaariaanut inissippai. – 1 Mosesi 3:24 atuaruk.
17 Takorlooruk Abelip nukappiaraalluni kerubit taakku isiginnaarai. Taakku inuttut timeqarmata pissaaneqangaarnerat takusinnaavaa. “Panalu” ikumasoq kaavittuartoq aamma mianernangaarpoq. Abelip peroriartornermini kerubit taakku susassaaleqisut nakkutigisaminnilluunniit qimatsisut takuai? Naamik. Ukiorpassuarni ulloq unnuarlu pinngortitat sianissusillit pissaaneqangaartullu taakku inissaminniittuarput. Taamaalilluni Abelip paasivaa Jehova Guuti naapertuilluartunik aalajaatsunillu kiffaqartoq. Abelip Jehovamut tunniusimaneq naalannerlu ilaquttami pissuserinngisaat kerubini taakkunani takuai. Qularnanngitsumik inngilit maligassaalluarnerat uppernikkut nakussatsissutigaa.
Abelip inuunini tamaat kerubit Jehovamut aalajaallutillu naalallutik kiffartortut takusinnaavai
18. Ullumikkut suut tunngavigalugit uppernitsinnik ineriartortitsisinnaavugut?
18 Jehovap pinngortitani, neriorsuutini inngilimilu maligassiaat aqqutigalugit imminut tunngasut paasinarsisitaasa eqqarsaatigeqqissaartarnerisigut Abeli upperluarneruleriartuinnarpoq. Maligassiaa ilinniarfigingaarsinnaavarput. Ingammik inuusuttut qiimmassaatigisinnaavaat paasillugu ilaquttat qanorluunniit iliorniarlutik aalajangeraluarpata Jehovamut Guutimut piviusumik uppersuseqalersinnaallutik. Uagut ullumikkut pinngortitat alutornartut, Biibili tamaat pigisarput Jehovamullu aalajaallutik kiffartortorpassuit maligassiaat iluaqutigalugit uppernitsinnik ineriartortitsinissamut tunngavissaqarluarpugut.
Sooq Abelip pilliutaa pitsaanerusoq
19. Abelip ilumoortoq tunngaviusoq suna piffissap ingerlanerani paasivaa?
19 Jehovamut uppernerujartortilluni Abelip uppernini iliuutsimigut ersersikkusulerpaa. Inuinnaagami qilammik nunamillu pinngortitsisoq sumik tunisinnaagamiuk? Guutimmi tunineqarnissani inunnilluunniit ikiorneqarnissani pisariaqartinngilaa. Abelip ilumoortoq tunngaviusoq piffissap ingerlanerani paasivaa: Eqqortumik pissutiginiagaqarluni Ataatani qilammiusoq asannittoq Jehova pigisaminik pitsaanerpaamik tuniguniuk nuannaartissallugu.
Kaini assiginagu Abeli upperluni pilliuteqarpoq
20, 21. Kaini Abelilu Jehovamut sunik pilliuteqarpat, Jehovalu sua?
20 Abeli savaatiminik pitsaanersiukkanik pilliuteqarnissaminut piareersalerpoq. “Savaatimi piaqqeqqaataasa tunnuinik pilliivoq.” (1 Mos 4:4) Kaini aamma Guutimit pilluaqquneqarusullunilu iluarisaarusukkami naatitaminik pilliuteqarnissaminut piareersarpoq. Abelitulli eqqortumik isiginnittaaseqanngilaq. Qatanngutigiit pilliutissatik sassaammatigit assigiinngissutaat erserpoq.
21 Adamip ernerisa pilliinerminni ikikkaaviit atorsimassavaat immaqalu kerubit, taamani nunarsuarmi Jehovamut kisiartaallutik sinniisuusut, takkuanni pilliuteqarlutik. Jehovap pilliuteqarnerat qanoq isumaqarfigaa? Ima allassimavoq: “Naalakkap Abelip pilliutaa iluaraa.” Guutip iluarinninnini qanoq ersersinneraa oqaluttuami eqqaaneqanngilaq.
22, 23. Sooq Abelip pilliutaa Jehovap iluaraa?
22 Sooq Abelip pilliutaa Guutip akueraa Kainillu pilliutaa akuerinagu? Pilliutaa pissutigiinnarlugu? Abelimmi uumasoq pilliutigigamiuk aava erlinnartoq kuutsippaa. Abelip pilliummik taamaattumik pilliuteqarneq qanoq naleqartigisoq nalunngilaa? Ukiut hundredilippassuit Abelip toqunerata kingorna Guutip savamik ajoquteqanngitsumik pilliuteqarneq ernermi naammalluinnartup pilliutaanut assersuuppaa. ‘Guutip savaaraatut’ Jiisusip aava pisuussuteqanngitsoq kuineqartussaavoq. (Joh 1:29; 2 Mos 12:5-7) Tamatumunngali tunngasorpassuit Abelip ilisimasimanaviarnagillu paasisimanavianngilai.
23 Unali nalunngilluinnarparput: Abeli pigisaminik pitsaanerpaamik pilliuteqarpoq. Jehovap pilliut iluariinnarnagu aamma Abeli iluaraa. Abeli Jehovamik asanninnini upperinnilluinnarninilu kajumississutigalugit iliuuseqarpoq.
24. (a) Sooq oqarsinnaavugut Kainip pilliutaa immini ajunngitsoq? (b) Kaini inuppassuillu nalitsinni inuusut qanoq assigiissuteqarpat?
24 Kainimut tunngatillugu taamaanngilaq. Jehovap Kaini taassumalu pilliutaa iluarinngilai. (1 Mos 4:5) Pilliutaa immini ajunngilaq; kingusinnerusukkut Guutip inatsisaani naatitanik pilliuteqartoqarsinnaanera akuerineqarpoq. (3 Mos 6:7, 8) Biibilimili allassimavoq ‘Kainip suliai ajortuusut’. (1 Johannesi 3:12 atuaruk). Inuppassuit ullumikkut isumaqarnerattut Kaini isumaqarunarpoq allat takkuanni Guutimut tunniusimaneq naammattoq. Iliuusaanit ingerlaannaq erserpoq Jehova qamannga pisumik upperinagulu asanngikkaa.
25, 26. Jehovap Kaini qanoq mianersoqquaa, Kainili sua?
25 Kainip paasigamiuk Jehovamit iluarineqarnani Abelip maligassiaa ilinniarfigaa? Naamik. Qatanngutini uumigingaalerpaa. Uummammiui Jehovap takusinnaagamigit kamagittarluni Kaini eqqarsalersinniarpaa. Ingasattumik ajortulioqqajaaneranik mianersoqquaa oqarfigalugulu allamik isumataaruni ‘niaqquni makitissimasinnaagaa’. – 1 Mos 4:6, 7.
26 Guutip mianersoqqusinera Kainip suusupagaa. Nukkani imminik tatiginnittoq aperaa narsaammi pisuttuaqatigerusunneraani. Tassani Abeli saassuppaa toqullugulu. (1 Mos 4:8) Oqartoqarsinnaavoq Abeli siullerpaalluni upperisarsiornikkut malersugaasoq upperninilu pillugu toqutaasoq. Toqugaluartoq Jehovap Abeli puiunngilaa.
27. (a) Sooq qularinngilluinnarsinnaavarput Abeli makititaajumaartoq? (b) Abeli naapikkumallugu susariaqarpugut?
27 Abelip aava Jehovamut Guutimut akiniuteqqulluni naapertuilluartuliorfigeqqullunilu torlulavorlusooq. Pinerluttuliaa pillugu Guutip Kaini ajortoq pillaramiuk naapertuilluarneq atuutsippaa. (1 Mos 4:9-12) Pingaarnertulli, Abelip uppernera uagutsinnut oqaluttutut ippoq. Inuunera – immaqa hundredit missiliorlugit ukioqarnera – taamanikkut inuuneqqortuneq eqqarsaatigalugu sivikippoq, inuuninili ajunngitsumik atorpaa. Ataataminit qilammiusumit, Jehovamit, asaneqarnini iluarineqarninilu ilisimaaralugit toquvoq. (Hebr 11:4) Taamaattumik qularinngilluinnarsinnaavarput Jehovap killeqanngitsumik eqqaamannissinnaanerminiitikkaa nunarsuarmilu paratiisiusumi inuunermut makitikkumaaraa. (Joh 5:28, 29) Naapikkusuppiuk? Abeli ‘suli oqaluttoq’ tusarnaarukku uppernikkullu ilaarukku naapissinnaavat.
a Oqaatsini “silarsuup tunngavilerneqarnera”-ni naatsiiassanik siaruarterineq, tassa naatitsineq, pineqarmat inuit siulliit kinguaassiulernerat pineqarpoq. Taavami sooq Jiisusip Kaini siulliulluni inunngortoq pinnagu Abeli ‘silarsuup tunngavilerneqarneranut’ atassuserpaa? Kainip aalajangiisarnermigut iliuutsimigullu Jehovamut Guutimut piaaraluni pikitsitsinini ersersikkamiuk. Kainip taassumalu angajoqqaavisa utertitsissummik iluaqutiginninnissaat toqusunillu makititaanissaat ilimanarpasinngilaq.