Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • mwbr19 Mbeji Ia Kasambwadi jimb. 1-8
  • Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu
  • Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge (2019)
  • Tudyambu
  • 6-12 YA KASAMBWADI
  • 13-19 YA KASAMBWADI
  • 20-26 YA KASAMBWADI
  • 27 YA KASAMBWADI–2 YA KANAKE
Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge (2019)
mwbr19 Mbeji Ia Kasambwadi jimb. 1-8

Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu

6-12 YA KASAMBWADI

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 2 KOLINDU 4-6

“Ki tu Bhwile”

(2 Kolindu 4:16) Mukonda dya kiki, ki tu kwata usudi. Né-mbe o mukutu wetu yú wa bhoxi uya ni kujila, mukutu wetu wa nzumbi-phe uya ni kukala dingi wa ubhe kizuwa ni kizuwa.

Sentinela 15/08/04 pág. 25 parág. 16-17

Kana Kubhwila né Mwene se wa Tohoka

16 Mu kidi, kulanga o sawidi yetu mu nzumbi, kyene o kima kyala ni valolo ya dikota. Kyoso ki tu kala ni ukamba wambote ni Jihova Nzambi, nange tu bhwila mu ukexilu wa xitu, maji ki tu tokala kubhwila mu ku mu bheza. Jihova mwéne “ubhana o kutena kwa yó wa zôndo, o wa kambe nguzu u mu bhana ku swína kuya ni ku di bandesa.” (Izaya 40:28, 29) Poxolo Phawulu mu mona o kidi kya izwelu yiyi, wa soneka: “Ki tu kwata usudi. Né-mbe o mukutu wetu yú wa bhoxi uya ni kujila, mukutu wetu wa nzumbi-phe uya ni kukala dingi wa ubhe kizuwa ni kizuwa.”—2 Kolindu 4:16.

17 Tala o kizwelu “kizuwa ni kizuwa.” O kizwelu kiki, kilondekesa kwila, izuwa yoso, etu twa tokala kukatula mbote ku ima i tu bhana Jihova. Sayi phange ya muhatu wa sidivila ni ufiyele woso mu 43 a mivu kala mukunji mu jixi jengi, wa bhiti ithangana ni kutohoka ni ku luwala, maji ka bhwila. Mwene wambe: “Nga kexile ni kifwa kya ku balumuka selu, mu kiki, ande dya kumateka sidivisu yoso-yoso, ngi xisa kithangana kya kusamba kwa Jihova ni kutanga o Mak’a mê. O kubhanga kiki, kwene mu ngi kwatekesa o kukolokota kate lelu.” Etu tu tena kudyelela ku kikwatekesu kya Jihova, se mu “kizuwa ni kizuwa” tu samba kwa mwene ni kuxinganeka mu idifwa yê ni mu ikanenu yê.

(2 Kolindu 4:17) Kuma o hadi yetu yiyi i twa mu bhita na-yu ya bhebhuluka, ya kithangana ngó, hinu i tu bhekela kuzediwa kwavulu kinène, kwa beta ukota o hadi yiyi ndenge, kuxalela-ku ndù ku hádya ni hádya;

(Perspicaz vol. 3 pág. 256 parág. 1)

Kukolokota

Ki tu tokala we ku texi o kidyelelu kyetu kya mwenyu wa kalelaku, sé dingi kituxi. Né mwene o kufwa bhu maku akwa kuzukutisa, ki ku tena kukatula o kidyelelu kiki. (Lo 5:4, 5; 1Ti 1:3; Di 2:10) O jihadi ji tu bhita na-ju lelu, ki ki-mé mu ku jisokesa ni di kumbidilu kya kidyelelu kya dikota ki twa kingila. (Lo 8:18-25) Mu kuxinganeka o mwenyu wa kalelaku, o hadi yoso yoso i twa mu bhita na-yu né mwene mu kithangana, i bhonza kyavulu, maji “ya kithangana ngó, ya bhebhuluka.” (2Ko 4:16-18) Mu kwijiya kwila o jihadi ji tu bhita na-ju, ki ji nangenena ni kuxinganeka ku kidyelelu kyetu kya mwenyu ki wa kabhwa, kya-nda tu fidisa phala ki tu kale ni kikote, ki tu bhwile mu ufiyele wetu kwa Jihova Nzambi.

(2 Kolindu 4:18) Mukonda etu ki tu kala mu suwa ima ya moneka ku mesu, maji o ima ya kambe kumoneka. Kuma o ima ya moneka ku mesu i nanga ngó kathangana, maji o ima-phe ya kambe kumoneka, yene i xalela-ku.

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(2 Kolindu 4:7) O umvwama wenyú-phe etu twala na-u twedi kala tu itutu ya mavu a hatu, phala kulondekesa kwila o nguzu i lenda yoso i tunda kwa Nzambi, ki yetu etu, kana.

Sentinela 01/02/12 pág. 28-29

“Sangulukisa Jihova”

David Splane wa tokala ku Kibuka kya Utuminu, wa zwela ya lungu ni dyambu dya kibatulu kiki kya Bibidya. (2 Kolindu 4:7) O umvwama yú ihi? O kwila o kwijiya mba o unjimu? “Kana,” o mulongexi wa tambwijila. “O umvwama wa zwela Phawulu wa lungu ni ‘kikalakalu’iki’ kya ‘kubhana umbangi wa kidi’” (2 Kolindu 4:1, 2, 5) O phange Splane wa lembalesa o maxibulu kwila, o mbeji jitanu ja kexile mu dilonga, ja a pelepalala phala kubhanga kikalakalu kya katunda mu ukunji. A tokalele kubhana valolo yavulu ku kikalakalu kiki.

O mulongexi wa lombolola kwila, o “itutu ya mavu a hatu,” ya lungu ni mikutu yetu. Mwene wa sokesa o kitutu kya mavu ni kitutu kya ulu. O itutu ya ulu, kene mu kalakala na-yu lwavulu. O itutu ya mavu, a i bhange phala kukalakala na-yu kizuwa ni kizuwa. Se tu tá kima kya valolo mu kitutu kya ulu, nange twa-nda xinganeka, ki kale ku kitutu kala o kima ki twa te-mu. Phange Splane wambe: “Enu ki mu mesena kwila, mu tambula kiximanu ku athu.” “Kuma mu akunji, mwa mesena kwila, o athu a ximana Jihova. Enu mwa lenduka, kala mu itutu ya mavu a hatu.”

(2 Kolindu 6:13) Nga mi ambela kala mu an’ami. Enu wenu londekesenu o ubanzelu kala yó u twa mi kala na-u etu. Jikulenu o mixima yenu.

Sentinela 15/11/09 pág. 21 parág. 7

Tu Sulukenu ni Kudizola ni Jiphange Jetu

7 Ihi i twamba ya lungu n’etu? Kyebhi ki tu tena “kujikula o mixima yetu” mu kulondekesa henda ku jiphange jetu? Nange ki ki bhonzo phala o athu a kitala kimoxi mba ixi imoxi kudibhana mu dyâ. Mu ukexilu woso, o athu ala ni ukexilu umoxi wa itonokenu, a bhita thembu yavulu kumoxi. Maji se tu mona kwila o ima i twa wabhela kubhanga ni jiphange ja mukwa, i tu sondolokesa ku jiphange jengi, twa bhingi “kujikula o mixima yetu.” Kyeji kala kima kya unjimu ku dibhwidisa: ‘O kwila ki ngene mu kalakala kyavulu mu ukunji mba kutonoka ni jiphange ka bhange mbandu mu kibuka kya makamba mami? O kwila mu Kididi kya Ubhezelu, ki ngene mu dibhana ni jiphange ja ubhe, mu ku banza kwila, kya dyanga ene a tokala kukala athu a fwama kukala makamba mami? Ngene mu menekena kikale o adyakime kala o an’ndenge mu kilunga?’

Kitangelu Kya Bibidya

(2 Kolindu 4:1-15) Mukonda dya kiki, etu ki tu kala ni usudi, kuma o Nzambi, mu henda yê, mwène wa tu bhana o kikalakalu’iki. 2 Imbamba yoso-phe ya kubhanga ni kusweka ni yoyo ya jisonyi, twa i dila hunji. Ki tu bhange kudimuka, o maka ma Nzambi ki tu a lungulule mu mangonya. Inda tu bhanga jinga ima ya fwama o kidi, kyene kya bhekela o ku tu tumbula kwala enyoso, bhu pholo ya Nzambi. 3 Mukonda o ki kala Njimbu Yambote i twa mu kola ya futama wandanda, ya futama ngoho phala yó oso ala mù texika. 4 Ene a kambe kuxikana, kuma o nzambi yayibha ya mundu yú wa bhake o ilunji yâ mwa vundu. Mwène ka ehela kumona o mukengeji wa a kyela, o mukengeji yó u tunda ku Njimbu Yambote ya fuma ya Kidistu, mwène o kidifwa kya Nzambi kya kidi. 5 Kuma, etu ki twa di kola etu ene, maji twa kola Kidistu Jezú kuma mwene Ngana, o etu-ku twala tu abhik’enu mukonda dya Jezú. 6 Mbata o Nzambi yó, woso wa ki ambe kwila: O mukengeji u mwikine mu’avundu, mwène wa bhangesa mukengeji ku tu mwikina ku mixima yetu. Mbe o ku tu bhekela mukengeji wa kwijiyi’oko kwa fuma ya Nzambi, ya mu bhenya mu pholo ya Jezú Kidistu. 7 O umvwama wenyú-phe etu twala na-u twedi kala tu itutu ya mavu a hatu, phala kulondekesa kwila o nguzu i lenda yoso i tunda kwa Nzambi, ki yetu etu, kana. 8 A tu xina mbandu ni mbandu, maji ka tu tolola. Sayi ithangana tu kala mu jiphata, maji ki tu kala ni kikote. 9 Nguma ji tu vula, maji ki tu kambe dikamba. Sayi ni bhabha a tu kwama maji ki tu jimi o mbutu. 10 Twalu kwambata jinga mu mukutu wetu wa kalunga o kufwa kwa Jezú, phala o mwenyu wa Jezú we u monekene mu mukutu wetu. 11 Kuma etu kyoso ki twala mù laya, izuwa yoso twala bhu kibhidi kya kufwa mukonda dya Jezú, phala o mwenyu wa Jezú we u monekene mu xitu yetu ya kinga o kufwa. 12 Kyenyiki kalunga ka bhanga o kikalakalu kyê mo mwetu, maji o mwenyu-phe u bhanga o kikalakalu kyê mo mwenu. 13 Mukonda-phe muxima wa kuxikana wene umoxi, kala kiya ki soneka, exi: Eme nga xikana, kyene ki nga zwelela, etu wetu twa xikana, kyene wetu ki twa zwelela. 14 Kuma etu twa k’ijiya kwila o Nzambi yó woso wa fukunwine Ngana Jezú, u tu fukunun’etu kumoxi ni Jezú, hé wa kà tu bheka kumoxi ni enu bhu pholo yê. 15 Kuma ima yene yoso yiyi ya bhitila mukonda dyenu. Mu kyenyiki o kyadi kya Nzambi ki kale mu kusambuka dingi ku athu avulu, o athu enyá na kale mu vudisa dingi o misambu ya kusakidila, mu kufumanesa Nzambi.

13-19 YA KASAMBWADI

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 2 KOLINDU 7-10

“Ukunji Wetu wa Kukwatekesa”

(2 Kolindu 8:1-3) Kima kya mukwâ enu jiphange, nga tumu ku m’ijidisa o kyadi kya bhana Nzambi mu ilunga ya Masedonya. 2 Kuma ene mu ku a lola mu polova ya jihadi javulu. Maji ezala ni ngalasa yâ, o mu wadyama wâ wazongo a bhana kya nzungule mu kubhindumuna. 3 Ngala ngi mbangi yâ, kuma ene a suku bhwoso bhu a tena, katé o bhwene bhu a tena a somboka-bhu. Maji a bhana mu vondadi yâ,

Sentinela 01/11/98 pág. 25 parág. 1

“Nzambi wa Zola Mukwa Kubhana ni Ngalasa Yoso”

Kya dyanga, Phawulu wa zwele ku akwa Kolindu ya lungu ni akwa Masedonya kwila a bhana phangu yambote ya lungu ni kikalakalu kya kukwatekesa. Mwene wambe: “Kuma ene mu ku a lola mu polova ya jihadi javulu,” wambe dingi: “Maji ezala ni ngalasa yâ, o mu wadyama wâ wazongo a bhana kya nzungule mu kubhindumuna.” O akwa Masedonya ka bhingile ku a tangela phala kukwatekesa. Ku mbandu ya mukwa, Phawulu wambe kwila ene “a tu bhingile mwène ni kudyonda kwavulu kutambula o ujitu wen’yú, wa mukungu wa kubhindumuna o akwa.” O kusanguluka kwa akwa Masedonya mu kukwatekesa, twa ku mono dingi kyavulu kyoso ki twejiya kwila ene exile “mu wadyama wâ wazongo.”—2 Kolindu 8:2-4.

O Utuminu wa Nzambi wa mu Tumina Kyá! difwe 209 kaxi 1

Ukunji wa ku Kwatekesa

KU MUVU wa 46 K.K. kwa kexile nzala yavulu mu Judeya. O maxibulu a Kidistu a tungile mwenyomo, ka kexile ni kitadi phala kusumba kudya, mukonda o kudya mu kithangana kyenyókyo, kwa tele kalu yavulu. Akexile mu bhita ni nzala yavulu. Maji ene eji mona o lukwaku lwa Jihova, sé-ku dixibulu dya Kidistu wa mwene kyá o lukwaku lwa Jihova mu ukexilu wenyó. Ihi yeji bhita?

(2 Kolindu 8:4) Kuma a tu bhingile mwène ni kudyonda kwavulu kutambula o ujitu wen’yú, wa mukungu wa kubhindumuna o akwa Ngana ku Judeya.

O Utuminu wa Nzambi wa mu Tumina Kyá! difwe 209-210 kaxi 4-6

Ukunji wa ku Kwatekesa

4 Mu mukanda wa sonekena akwa Kolindo, Phawulu wa lombolola kwila o Jikidistá ala ni mawukexilu ayadi a ukunji. Sumbala Phawulu wa sonekena o Jikidistá a a undu, maji lelu o izwelu yê, ya tokala we ku “jimbudi ja mukwá” ja Kidistu. (Nzwá 10:16) Mbandu imoxi, o ukunji wetu, o “kikalakalu kya kubhanga kwila akwetu wâ a bhiluka makamba ma Kidistu,” o kikalakalu kyetu kya ku boka ni kulonga. (2 Kol. 5:18-20; 1 Tim. 2:3-6) O mbandu ya mukwa ya ukunji wetu, o ima i tu bhanga phala ku kwatekesa o jiphange jetu. Phawulu wa zwela o ‘ukunji wa ku kwatekesa.’ (2 Kol. 8:4) O kya lungu ni kizwelu o ‘ukunji wa kubhanga kwila akwetu wâ a bhiluka makamba ma Kidistu,” ni kizwelu kya ‘ukunji wa ku kwatekesa’, o kizwelu ‘ukunji’ mu dízwi dya Ngeleku, di·a·ko·nya. Mukonda dyahi o izwelu yiyi ya tu tokala?

5 Mu ku tumbula kizwelu kimoxi mu Ngeleku phala kulondekesa o ikalakalu iyadi, Phawulu wa bundu o kikalakalu kiki kya ku kwatekesa, ni mawukexilu a mukwa a ukunji ene mu bhanga mu kilunga kya Jikidistá. Mwéne wa dyangela o ku zwela wixi: “O mawubhikilu we ma di tungula mu idifwanganu, maji o Ngana yene imoxi i twa mu bhikila, . . . Maji yene yoso yiyi-phe, o nzumbi imoxi yene ngó u i kalakala.” (1 Kol. 12:4-6, 11) Mu kidi, Phawulu wa sokesa o ikalakalu yoso mu kilunga ni ‘Sidivisu ya Ngana.’ (Loma 12:1, 6-8 ) Mukonda dya kiki, kyene kya bhangesa kwila o ithangana yê yoso u i bhakwila phala “kubhindumuna akwa Ngana koko!”—Loma 15:25, 26.

6 Phawulu wa kwatekesa akwa Kolindu kwijiya se kyebhi o kukwatekesa akwâ kwa lungu we ni ukunji wâ ni ku bheza Jihova. Tala o kibanzelu kyê. O Jikidistá a kwatekesa akwâ mukonda ene a mu “ kayela o Njimbu ya Kidistu.” (2 Kol. 9:13) Mukonda dya kiki, mu ku kayela o ilongesu ya Jezú Kidistu, o Jikidistá a kwatekesa o Jiphange jâ. O kikalakalu kya bhanga phala o jiphange jâ, a ki bhanga mukonda dya “henda yonene ya Nzambi.” (2 Kol. 9:14; 1 Phe. 4:10) Mu ku zwela ya lungu ni ku sidivila o jiphange a bhindama, kala mu ku kwatekesa kya bhita ni mavuwa, o A Sentinela ya 1 ya mbeji ya Kayadi ka muvu wa 1975, yambe: “Etu ki tu tokala kukala ni phata ya kwila Nzambi ni mon’é Jezú Kidistu, a bhana valolo ku kikalakalu kiki.” Sé phata, o kukwatekesa akwetu, sidivisu we ya Ngana.—Loma 12:1, 7; 2 Kol. 8:7; Jihe. 13:16.

(2 Kolindu 9:7) Kala muthu a bhane wila kya mu kala mu muxima wê, ka bhane ni kuluwala, mba mu ku mu bhinjika. Mbata Nzambi wa zola mukwa kubhana ni ngalasa yoso.

O Utuminu wa Nzambi wa mu Tumina Kyá! difwe 196 kaxi 10

Kwebhi Kwene mu Tunda o Kitadi Phala ku Bhanga o Ikalakalu ya Utuminu

10 Kya dyanga, tu bhana kitadi mu vondadi yetu mukonda dya henda yetu kwa Jihova, ni kwila twa-ndala ku “bhanga ima yoso ya mu wabhela mwène.” (1 Nzwá 3:22) Jihova u sanguluka ni mubhezi u mu bhana mu vondadi yê. Tu di longe ya zwela Phawulu ya lungu ni kyebhi kya tokala kubhana o Jikidistá. (Tanga 2 Kolindu 9:7.) O Kidistá ya kidi ka bhana mukonda a mu mu jijidika. Maji u bhana “wila kya [xinganeka ku] muxima wê.” Kiki kilombolola kwila, mwéne u bhana mu kumona kwila kwa bhingi kikwatekesu. O muthu u bhana mu ukexilu yú, Jihova u mu zola, mukonda “Nzambi wa zola mukwa kubhana ni ngalasa yoso.” Sayi Bibidya izwela kiki: Nzambi wa zola oso a zolo o kubhana.”

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(2 Kolindu 9:15) Tu sakidilyenu Nzambi mukonda dya henda yê ku i tanga ki i xina.

Mulangidi 01/16 difwe 9 kaxi 2

Londekesa Kisakidilu ku Ujitu wa Kubhana Nzambi

2 Phawulu wejidile kwila, o sata ya Jezú, ilondekesa kwila, o ikanenu yoso ya Nzambi, ya-nda di kumbidila ni kidi kyoso. (Tanga 2 Kolindu 1:20.) Kiki kilombolola kwila, o ujitu wa dikota ka tena ‘ku u tanga,’ wa lungu ni sata ya Jezú, ni mbote yoso, ni henda i tu londekesa Jihova. Ki tu tena kutendela o ima yoso ya lungu ni ujitu yú. Kyebhi ki twa tokala ku divwa ya lungu ni ujitu yú wa katunda? Kyebhi o ujitu yú, u tena ku tu swinisa, kyoso ki tuya ni kudipelepalala phala o Lembalasa ya Kufwa kwa Kidistu, ya-nda bhita kya Kwarta, kizuwa kya 23, kya mbeji ya Katanu ka muvu wa 2016?

(2 Kolindu 10:17) Kala kyambe o Mikanda Ikôla: Woso wandala ku di ta nzabala a i tele mu kyoso kya bhange Ngana.

Despertai! 07/08/99 pág. 20-21

O Kwila Kima Kyayibha o ku Dizangeleka?

Mu Mikanda ya Ngeleku, o kizwelu kau·khaʹo·mai, a ki lungulula kala “kukala ni ukumbu, ku dinana, ku di zangeleka,” yala mu mawukexilu ayadi: Mu ukexilu wa yibha ni mu ukexilu wambote. Mu kifika, Phawulu wambe kwila “etu twa sanguluka dingi ni kudyelela o fuma ya Nzambi.” Mwene wambe we: “Woso wandala ku di ta nzabala a i tele mu kyoso kya bhange Ngana.” (Loma 5:2; 2 Kolindu 10:17) Kiki kilombolola kwila tu dizangeleka mukonda dya Jihova kukala o Nzambi yetu, o kiki ki tu bhangesa kufumanesa o dijina dyê dyambote ni ukexilu Wê.

Kitangelu Kya Bibidya

(2 Kolindu 7:1-12) O ki twal’iki, enu akwetu, o ikanenu yoso yeni’yi ya tu tokala etu-ene. Tu d’ixikyenu, ni tu bhwe o ufusa woso wa xitu ni wa nzumbi, ni tu zubhe o kuzela, tu kale mù xila Nzambi. 2 Yudikenu kididi phala etu mu mixima yenu. Kana-ku muthu twa mu bhange phulu, kana-ku muthu twa mu di mangonya, kana-ku muthu twa sota ku mu bhanga kudimuka. 3 Ki nga ki ambela ku mi elêsa. Kuma kala ki nga ki zwela kyá ngixi enu mwa tu kala kyavulu ku mixima, o izuwa yoso twala bhwamoxi, kixi kufwila kumoxi kixi kulayela kumoxi. 4 Nga mi dyelela kinéne, kyenyiki ngi di thatha kyavulu mukonda dyenu. Mu axaxi ka hadi yetu yoso, hanji ngezala ni kuswina, nga xamujuka ni ngalasa. 5 Mukonda tunde ki twa bhixidile ku Masedonya, xitu yetu ki ya tenene kubatama. Mu ididi yoso hadi ya tu kondele ku mbandu ni mbandu, jimvunda ni akwetu, ni wôma moxi ku mixima yetu. 6 Kyene kimoxi Nzambi mukwa kutululukisa oso a bhondalala, wa tu bhana kutulukuka mu kwiza kwa Titu. 7 O kutana-phe ngó ni kwiza kwê mwène ki kwene, maji we ni njimbu ya kutululuka kwê kwa mono ko-kwenu ku mwa mu tululukisa na-ku. Mwène wa tu kundu o ngùnzu yenu i mwa ngi kala na-yu, yú wa tu tangela we kwila mwala ni malamba avulu, katé mwala polondo ya ku ngi lwila o mvunda. Kyenyiki, nga zediwa dingi kyengi. 8 Né-mbe ku mukanda wami nga mi kwatesa mukondo, ki ng’idi tamanu ki nga u sonekene. Sumbala kyoso ki nga mono kwila o mukanda wenyó wa mi kwatesa mukondo mu ka kithangana ngó, kya ngi fwamene kudyela. 9 Maji kiki-phe nga sanguluka, kana mukonda mwa kwatele mukondo, mukonda dya mukanda wami, maji mukonda o mukondo wenyó wa mi bhekela kudyela. Kuma o mukondo u mwa kwatele, wa u uzala phala enu ki mu tunuke ni kima mukonda dyetu etu. 10 Kuma o mukondo se a u uzala kwala Nzambi, u bhekela kudyela kubhangesa kubhuluka. O ku kima kala kiki, ki kwene dingi kwila tamanu ki nga ki bhangele. Maji o mukondo-phe wa mundu, u bhekela kufwa. 11 Talesenu kyoso kya bhange Nzambi ni mukondo wenu: Mwene wa mi bhangesa kukala mu athu a ujitu dingi, kyenyókyo we enu mu edikiza kuma ki mwala ni kwêla. Kuthathamana kwahi ngó ku mwa kexi na-ku! Wôma wahi u mwa kexi na-wu, ngunzu yahi i mwa ngi kwetelele, mwanu wahi, lusolo lwahi ngó mu kubazela kyayibha! Mu ima yoso yiyi mwa d’idikiza kuma mwa zele mulonga wenyó. 12 Kyenyiki, sumbala nga mi sonekena o mukanda wenyó, ki nga ki bhangela mukonda dya yó wa bhangele kyayibha, ki mukonda we dya yó a mu bhangele kyayibha. Maji nga sonekena phala u mwanu wavulu u mwa tu kwatela, u di monekene mu’axaxi kenu bhu pholo ya Nzambi.

20-26 YA KASAMBWADI

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 2 KOLINDU 11-13

“Phawulu Wexile ni Minya mu Xitu”

(2 Kolindu 12:7) Mukonda-phe dya majingunwinu kuvula kinéne, kulengesa kwila ngi zangalala kyavulu, a ngi bhana uhaxi wonéne mu xitu. Uhaxi yú weza kala mukunji wa Satana, mu ku ngi bhana jihuxi, phala ki ngi zangalale kyavulu.

Sentinela 15/06/08 pág. 3-4

A Tolola o Ibhidi Sumbala ni Kubhwila

Selevende ya mukwa ya fiyele, Poxolo Phawulu, wa bhingile kwa Jihova phala ku mu katula o “minya mu xitu,” mba maka a nangenena. O poxolo Phawulu wa bhingi kwa Nzambi mu lutatu phala ku mu katula o tendasá yenyiyi. Maka oso akexile mu bhita na-wu, a a sokesa ni minya, eji tena katula o kisangusangu kya Phawulu mu sidivisu ya Jihova. Phawulu wa sokesa o maka enyá kala akexile ku mu bhana jihuxi mu ithangana yoso. Jihova wa mu tambwijila: “O kyadi kyami ki ku sokesa [na-kyu]. Kuma nguzu yami i beta kota mu kutena mu ku bhwila kwé.” Jihova ka mu katula o minya mu xitu. Phawulu wa tenene ku dibhana na-yu, yu wambe: “Kuma kithangana ki nga mu bhwila, kyene kya mu ng’iza o nguzu.” (2 Kol. 12:7-10) Ihi ya mesenene kuzwela mwene?

(2 Kolindu 12:8, 9) Uhaxi weny’ú anga ngi u dyondela lutatu kwa Ngana, phala a ngi katule-u. 9 Mwène-phe wa ngambela wixi: O kyadi kyami ki ku sokesa-na-u. Kuma nguzu yami i beta kota mu kutena mu ku bhwila kwé. Wila kiki-phe, nga sanguluka, ki mwa ngi di fiyala o kubhwila kwami, phala nguzu ya Kidistu i kale ni kutena momu’ami.

Sentinela 15/12/06 pág. 24 parág. 17-18

Jihova u Bhana “o Nzumbi Ikôla Kwa yó Oso a mu Bhinga”

17 Mu kutambwijila o misambu ya Phawulu, Nzambi wa mwambela: “O kyadi kyami ki ku sokesa [na-kyu]. Kuma nguzu yami i beta kota mu kutena mu ku bhwila kwé.” Phawulu wambe: “Wila kiki-phe, nga sanguluka, [ki mwa] ngi di fiyala o kubhwila kwami, phala nguzu ya Kidistu i kale ni kutena momu’ami.” (2 Kolindu 12:9; Jisálamu 147:5) Mu kiki, Phawulu wa divu kwila bhu kaxi ka Kidistu, o kutena kwa kulanga kwa Nzambi a ku tula ku thandu dyê kala balaka. Lelu, Jihova u tambwijila o misambu yetu mu ukexilu we kala yú. Mwene u zala o kilangidilu kyê kala kilembeketa kuthandu ya jiselevende jê.

18 Mu kidi, o balaka ki i tena kufidisa o mvula mba kitembwe, maji i tena ku tu langa ku ima kala yiyi. Kyene kimoxi we, o kilembeketa kya kilangidilu ki bhana o “kutena kwa Kidistu,” ki kifidisa o jitendasá mba o ibhidi kwiza ku thandu dyetu. O kilembeketa kya kilangidilu, ki tu langa mu ukexilu wa nzumbi, ku ima ya yibha ya mundu yú, i tu bheka Satanaji, o Dyabhu, o mutwameni wa mundu yú. (Dijingunwinu 7:9, 15, 16) Mu kiki, né mwene se o tendasá ki i tundu ku thandu dyé, ejiya na-kyu kwila Jihova wejiya o nguzu i wa mu bhanga, ni kwila mwene wene mu tambwijila o ‘kudikola kwé.’ (Izaya 30:19; 2 Kolindu 1:3, 4) Phawulu wa soneka: “O Nzambi-phe kizwelu kyê u ki kumbidila, kehela ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu. Maji kyoso k’iza o mudyangu, Nzambi u mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dya kutena kubhita.”—1 Kolindu 10:13; Filipe 4:6, 7.

(2 Kolindu 12:10) Wila kiki, nga sanguluka mwene mu kubhwila ni kulebhula, ni kubhindama ni ku ngi zukutisa, ni kukala mu ibhidi mukonda dya Kidistu. Kuma kithangana ki nga mu bhwila, kyene kya mu ng’iza o nguzu.

Mulangidi 01/18 difwe 9 kaxi 8-9

‘Oso a Kinga Kwa Jihova-phe, a Tambula Nguzu’

8 Tanga Izaya 40:30. Tu tena kukala ni kwijiya kwavulu, maji ki tu tena kubhanga ima yavulu mu kutena kwetu ngó. Ki tu tokala kujimba o kima kiki. Poxolo Phawulu wa tenene kubhanga ima yavulu, maji ka tenene kubhanga yoso ya mesenene. Kyoso kya zwela kwa Jihova kyebhi kyexile mu divwa, Jihova wa mwambela wixi: “Kuma nguzu yami i beta kota mu kutena mu kubhwila kwé.” Phawulu wa tendela ya mesenene ku mu tangela Jihova. Mwene wa zwela wixi: “Kuma kithangana ki nga mu bhwila, kyene kya mu ng’iza o nguzu.” (2 Kolindu 12:7-10) Ihi ya mesenene kuzwela mwene?

9 Phawulu wa tendela kwila, mwene kexile ni kutena kwa kubhanga yoso. Mwene wa bhingile kikwatekesu kya muthu wa beta-o-kota mu kutena. O nzumbi ikola ya Nzambi ya tenene ku mu bhana kutena kyoso kya kambele nguzu. Yene i tena kubhanga dingi. O nzumbi ikola ya Nzambi yeji bhana we kutena kwa Phawulu, phala ku kumbidila ikalakalu, mu nguzu yê mwene keji tena ku i kumbidila. Ki tena we kubhita n’etu. Kyoso Jihova kya tu bhana o nzumbi yê ikola, tu kala ni kutena kwavulu!

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(2 Kolindu 12:2-4) Ngejiya muthu, wa kexi kidistá, kwa bhiti kyá kwinyi dya mivu ni iwana, mwen’yú a mu ambatele katé ku dyulu dya katatu. Hé mba wa kexile mu mukutu, mba mu mukutu wa tundile-mu, ki nga k’ijiya—Nzambi ngó wa k’ijiya. 3 Ngi ki tona mwene, ngejiya muthu mwen’yú, a mu ambatele mu kapota dyesu katé mu Palayízu, hé mba mu mukutu, mba ku kanga dya mukutu, ki nga k’ijiya—Nzambi ngó wa k’ijiya. 4 O kwenyóko anga u ivwa ima ki i xikina ku i lombolola mu maka, ima i kola ki i xikina ku i zwela ni mizumbu ya muthu.

Sentinela 12/18 pág. 8 parág. 10-12

Atangi A Madivulu Metu Ebhula

“O dyulu dya katatu” dya tange mu divulu dya 2 Kolindu 12:2 nange o Utuminu wa Mexiya, wa-nda tumina Jezú ni 144.000 a Jikidistá a a undu, a ixana we “mawùlu m’obhe.” mu divulu dya 2 Phetele 3:13.

O dyulu didi, a dixana “dyulu dya katatu” mukonda o Utuminu, unguvulu umoxi ngó, wa beta-o-kota mu ngongo yoso.

O “Palayízu” kwa ambatele Phawulu mu kaxi ka kisumwa, nange kilombolola (1) o Palayízu ya-nda kala mu ixi, (2) o palayízu mu nzumbi ya-nda kala mu thembu yenyóyo, ya beta-o-kota o palayízu mu nzumbi ya lelu ndenge ni (3) “o palayízu ya Nzambi” ku dyulu. O Palayízu jitatu jiji, ja-nda kala-ko mu kithangana kimoxi, ku mundu wobhe.

(2 Kolindu 13:12) Di menekenyenu mudyenu ni mbeju ya uphange mwa Kidistu.

Perspicaz vol. 1 pág. 325 parág. 8

Mbeju

O ‘Mbeju ya uphange’ mba ‘mbeju ya ujitu.’ Bhu kaxi ka Jikidistá ja dyanga bhwa kexile o “mbeji ya uphange” (Lo 16:16; 1Ko 16:20; 2Ko 13:12; 1Te 5:26) mba o “mbeju ya henda” (1Ph 5:14), nange akexile mu di bhana ku mayala ni mayala, mba ahatu ni ahatu. O ukexilu wa Jikidistá ja dyanga wa ku di menekena, nange wa lungu ni ukexilu wa Jihebelewu m’ukulu, o athu ku di menekena ni mbeju. Sumbala o Mikanda Ikôla ki ilondekesa o mawukexilu a ku bhanga kiki, maji o “mbeju ya uphange” mba “mbeju ya henda” ilondekesa o henda ni kudibunda kumoxi kwa kexile mu kilunga ya Jikidistá.—Nz 13:34, 35.

Kitangelu Kya Bibidya

(2 Kolindu 11:1-15) Tamanu mu ngi lendukila mu maka yá edi kala a wôwa. Nga mi dyondo ngi lendukidyenu mwene! 2 Nga mi kwatela mwene difuba, kala difuba dya mi kwatela Nzambi. Nga mi te yambu, ngandala ku mi bheka kala muhatu wa ujitu, wa mon’a kilumba kwa mwadi wenu umoxi, mwène Kidistu. 3 Maji kala Eva kya mu nganalele kwala o nyoka ni makutu mê, eme wami ngala ni hele, sumba ku matelu-matelu, enu wenu ilunji a mi juwalesa-yu, n’a mi katule o kuzela kwa tokala Kidistu ni kuyuka. 4 Mbata enu mu tambulula ni ngalasa yoso muthu woso-woso u mi sanga, hé u kola Jezú yengi, ki mwène Jezú twa mu kola etu. Anga mu xikana nzumbi yengi, mba njimbu yengi ki yene ya nzumbi ya Nzambi i mwa tambwile ko kwetu-etu! 5 Eme-phe nga fika kwila jipoxolo jojo kà ngi tundu ni kima! 6 Né mbe ngi kala ngi phoxi mu kuzwela, ki ngi kambe kwijiya, kana. Enu-enu twa m’idikisa-kyu kyambote mu ima yoso. 7 Kyoso ki nga mi tudila o Njimbu Yambote ya Nzambi, nga ki bhange sé ku ngi futa. Nga di tolesa eme-mwène, phala ku mi zangeleka enu. Manyi kituxi ki nga te? 8 Kyoso ki nga kexi kukalakala mu’axaxe kenu, a kexi mu ngi kwatekesa ku ilunga yengi. Ilunga ya mukwâ nga i fumbu mu kutambula kikwatekesu kwa ene, phala ku mi kwatekesa enu. 9 O thembu yoso i nga kexile ni enu ki nga bhindamene kitadi, kana muthu mudyenu nga mu nemenene. Mukonda o jiphange ja tundile ku Masedonya, a ngi bhekelele yoso ya ngi kambele. Mu ima yoso tunde ku dimatekenu nga lengesa o ku mi nemena, ni kiki we ki ngi xikina ku mi nemena. 10 O kidi kya Kidistu ki ala moxi dyami, nga loka mwene, kana muthu wa ká ngi katula o kyadi kya kutula o Njimbu mu Ngelésya yoso sé kubhinga kima. 11 Mukonda dyahi? Manyi mukonda ki ngi mi zolo? Nzambi wa k’ijiya kwila nga mi zola! 12 Kyoso-phe ki nga bhange, kyene hanji ki ngi bhanga jinga, phala o jipoxolo jenyojo, nga a katule o kudihanza kwa kwila kuma a mu bhanga kikalakalu kya soko ni kyetu. 13 Kuma athu a kala kiki, jipoxolo ja makutu, akalakadi a mangonya. A tange a makutu bhu kaxi ni kikalakalu kyâ, hé a di bhangesa kala jipoxolo ja Kidistu. 14 Ki kima kya ku di wana. Kuma katé ni Satana mukwâ ku di bhangesa kala anju ya mukengeji. 15 Ki ki kala we kidiwanu se jingunza jê ji di bhangesa kukala athu a bhanga o mbote. O ku dizubhilu a kà tambula kya sokela mu imbamba yâ ya bhanga jinga.

27 YA KASAMBWADI–2 YA KANAKE

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | NGALÁSYA 1-3

“Nga mu Bazelele Bhu Pholo ya Mundu”

(Ngalásya 2:11-13) Ki ejile-phe Phetele ku Andiyokya, nga mu bazelele bhu pholo ya mundu, mukonda wa tokalele ku mu elêsa. 12 Kuma ki twa kexile kwila en’yó kiluwa eza a tundile kwa Tiyaku, akwa’xi kwenyóko, ki Jijudé, u kala mu kudya-nâ. Maji en’yó-phe kya zubha kwiza, wa lunguluka, wa di ambhula mu kisangela kya yó ki Jijudé, mukonda dya wôma wa Jijudé, akwa kusaya, anga u mesena kyá kusayesa yó ki Jijudé. 13 Kya bhingi ni Jiphange a Jijudé jamukwá we a kala mu ku mu fikisa. Katé ni Barnabé a mu bhitula mu ku di bhangesa kwâ.

Mulangidi 04/17 difwe 25 kaxi 16

O Kwila u Sota Kulondekesa o Kuyuka Kala ki bhanga Jihova?

16 Tanga Ngalásya 2:11-14. Phetele wa kexile ni wôma wa athu. (Jisabhu 29:25) Phetele wejidile kyebhi Jihova kyexile mu mona o athu a tokalele mu jixi jéngi. Maji né kiki, mwene wa kexile ni wôma wa ima yeji banza o Jijudé a a sáyele, akexile mu tunda mu Jeluzaleme, kyoso kyeji mu mona ku di lunga ni Jikidistá jenyojo. Poxolo Phawulu wa tangela Phetele kwila, mwene mbombo ku mbodi. Mukonda dyahi? Mukonda ku muvu wa 49, Phawulu wévu Phetele kuzokela o Jikidistá jiji, mu kyônge kya bhitile mu Jeluzaleme. (Ikalakalu 15:12; Ngalásya 2:13) Ihi yeji bhanga o Jikidistá ja jixi jengi mukonda dya kima kya bhangele Phetele? O kwila eji bhwila mukonda dya maka enyá? O kwila Phetele keji kala dingi ni mawujitu mu kilunga mukonda dya kima kya bhangele?

(Ngalásya 2:14) Eme-phe ki nga mono kuma kala kwenda kya yuka kala kya fwama mu kidi kya Njimbu Yambote, ng’ambelele Phetele bhu pholo ya ene oso, ngixi: Eye wala u Judé, se wa tambulula kyá kikexilu kya umatumbu, o kya ujudé kana dingi, phala-hi u bhinjika dingi o matumbu kukwata ujudé?

Mulangidi 15/03/13 difwe 5 kaxi 12

Oso a Zolo Jihova, Kana-ku Kima Kya Bhangesa Ku Dibhala

12 Phetele wa kexile ni wôma wa athu, yu wa di bhalele mu ku lweza; maji né kiki mwéne wa kolokota mu kukala fiyele kwa Jezú ni kwa Jihova. Mu kifika, mwéne wa ditunu Mesene yê mu veji jitatu. (Luka 22:54-62) Mu kubhita kithangana, mwéne wa lweza dingi mu kubhana dingi valolo ku Jiphange akwa Judé, o Jiphange a tokalele ku Ifuxi yéngi ndenge, mukonda ene ka a sáyele. Poxolo Phawulu wejidile kyambote o maka enyá—mu kilunga ki mu tokala kukala kathombo. O kya bhangele Phetele kyexile kima kya yibha. Phawulu wa zwela ni Phetele phala kweha o ukexilu yú, phala ka zange o ukamba mu kilunga. (Nga. 2:11-14) O kwila Phetele wa divu kya yibha, anga weha o kulenga phala kutambula o kikowé? Kana. Mwéne wevu o kitendelesu kya Phawulu, wa dyela, yu wa kolokota mu kulenga.

Tokwesa o Milongi ya Nzambi

(Ngalásya 2:20) Kiki ki eme dingi ngala ku mwenyu, maji Kidistu wala ku mwenyu moxi dyami. O kiki o mwenyu u ngala na-wu mu xitu, nga u mwena mu kuxikana Mon’a Nzambi, yó wa tenene ku ngi zola ni ku di bhakula mukonda dyami.

Mulangidi 15/09/14 difwe 14 kaxi 20-21

Sidivila Nzambi ni Ufiyele Woso né Mwene ni ‘Izukutisu Yavulu’

20 Ihi i twamba ya lungu ni izukutisu ijila mu ku luwala? Mu kifika, ihi i twa tokala o kubhanga kyoso ki tu luwala? Twa tokala kuxinganeka mu sata ya kukula kwa Jezú. Kyene kya bhange poxolo Phawulu. Sayi ithangana, mwéne wa luwalele. Maji wejidile kwila, Kidistu kafu mukonda dya athu a yuka, maji wafu mukonda dya athu akwa ituxi, kála mwene. Mwene wa soneka: “O kiki o mwenyu u ngala na-wu mu xitu, nga u mwena mu kuxikana Mon’a Nzambi, yó wa tenene ku ngi zola ni ku di bhakula mukonda dyami.” (Ngalásya 2:20) Mu kidi, Phawulu wa xikina o sata ya kukula, mukonda wejidile kwila ya mu tokalele we.

21 Eye u tena we ku katula mbote mu sata ya kukula kwa Jezú, se u i mona kuma ujitu wa tundu kwa Jihova. Kiki, ki kilombolola kwila o kuluwala kwa-nda bhwa ni lusolo. Sayi athu a-nda di bhana ni ibhidi, i bhangesa o kuluwala, katé kya-nda kwiza o mundu wobhe. Maji lembalala kwila, o mabesá a tokala kwa yó a kolokota katé ku dizubhilu. Kala kizuwa ki bhita, o Utuminu wa Nzambi u zukama dingi. Kyoso kya-nda kwiza o Utuminu wa Nzambi, kwa-nda kala kutululuka mu ixi yoso, o athu oso a-nda yuka. Mu kiki, bhanga yoso phala kubokona mu Utuminu wa Nzambi, né mwene se kubhinga ku di bhana ni ibhidi yavulu.

(Ngalásya 3:1) Mu akwa Ngalásya, tata, o kutobha! Nanyi wa mi bhwika? Mu athu a m’idikisile Kidistu ni kulomboloka kwoso kala ku mesu enu mwene kwa mu tela ku taka!

Perspicaz Vol. 2 pág. 171-172 parág. 3

Ngalásya, Mukanda ku Akwâ

O izwelu ya Phawulu, “Mu akwa Ngalásia, tata, o kutobha,” ki i londekesa kwila Phawulu wa kexile mu zwela ya lungu ni kibuka kya athu a kikonda kimoxi, mba athu a tundu ku ifuxi ya akwa Ngalásya, ku mbandu ya thunda. (Ng 3:1) Maji, Phawulu wa kexile mu bazela o ilunga kóko, mukonda akexile mu kwehela ku a funyisa ku akwá kulonga o ulongelu wa Jijudé, kifwa Jijudé akexile mu jijila kukayela o Kitumu kya Mozé, mu veji dya kusota o kuyuka kwijila mu kuxikana, kyo bhane bhu kaxi ka kikutu kyobhe. (2:15–3:14; 4:9, 10) O ya lungu ni ikonda, “o ilunga ku Ngalásya” (1:2) ya a sonekena Phawulu, exile o Jijudé ni yó k’exile Jijudé. O yó k’exile Jijudé, bhu kaxi kâ kwa di bundile o Jikidistá a a saye ni Jikidistá ka a sayele a tokalele ku jixi jéngi, sé-ku phata kwila amoxi mudyâ exile mbutu ya akwâ Celta. (Ik 13:14, 43; 16:1; Ng 5:2) Ene oso akexile mwa exana Jikidistá ja Ngalásya, mukonda o mbanza mwa tungile akexile mu ixana Ngalásya. O mikanda yoso ya sonekena Phawulu, ilondekesa kwila, mwene wa kexile mu sonekena yó wa a ejidile kyambote, mu mbandu ya sulu ya kibatu kya Loma, ka kexile mu sonekena kwa yó ka ejidile, mba o jimbanza ja kexile ku mbandu ya thunda, ka kundile luwa mwene.

Kitangelu Kya Bibidya

(Ngalásya 2:11-21) Ki ejile-phe Phetele ku Andiyokya, nga mu bazelele bhu pholo ya mundu, mukonda wa tokalele ku mu elêsa. 12 Kuma ki twa kexile kwila en’yó kiluwa eza a tundile kwa Tiyaku, akwa’xi kwenyóko, ki Jijudé, u kala mu kudya-nâ. Maji en’yó-phe kya zubha kwiza, wa lunguluka, wa di ambhula mu kisangela kya yó ki Jijudé, mukonda dya wôma wa Jijudé, akwa kusaya, anga u mesena kyá kusayesa yó ki Jijudé. 13 Kya bhingi ni Jiphange a Jijudé jamukwá we a kala mu ku mu fikisa. Katé ni Barnabé a mu bhitula mu ku di bhangesa kwâ. 14 Eme-phe ki nga mono kuma kala kwenda kya yuka kala kya fwama mu kidi kya Njimbu Yambote, ng’ambelele Phetele bhu pholo ya ene oso, ngixi: Eye wala u Judé, se wa tambulula kyá kikexilu kya umatumbu, o kya ujudé kana dingi, phala-hi u bhinjika dingi o matumbu kukwata ujudé? 15 Etu a tu vwala tu Jijudé, ki twala tu akwa ituxi kala o matumbu, ki Jijudé. Maji-phe twa k’ijiya we kwila muthu ka tena kulungila mu kubhanga imbamba ya Kitumu, kikale u lungila mu kuxikana Jezú Kidistu. 16 Kyene we etu ki twa xikanena Kidistu Jezú, phala Nzambi a tu xikinine mu kuxikan’oko ku twa xikana Kidistu, kana mu kubhanga imbamba ya Kitumu. Mukonda mu kubhanga imbamba ya Kitumu ki mwene dingi mu lungila muthu kwa Nzambi. 17 O ki tu kala-phe mu kusota kulungila kwa Kidistu bhu pholo ya Nzambi, kya lomboloka kwila twala we tu akwa ituxi kala yó, ki Jijudé. Manyi-phe o kyen’iki tu k’ila kyebhi? Manyi twila Kidistu wa mu sedivila ki andala o ituxi? Ki ki xikina! 18 Kuma se ngalukila o kutunga ima yoyo i nga sengulula kyá, nga di belesa kuma ngi mutondadi a Kitumu. 19 Mukonda kya zwela o Kitumu, eme ngi mufi wa Kitumu—a ngi jibha kwala o Kitumu kyene—phala mwenyu wami u kale kwa Nzambi. Mbata nga fwila ku taka kumoxi ni Kidistu. 20 Kiki ki eme dingi ngala ku mwenyu, maji Kidistu wala ku mwenyu moxi dyami. O kiki o mwenyu u ngala na-u mu xitu, nga u mwena mu kuxikana Mon’a Nzambi, yó wa tenene ku ngi zola ni ku di bhakula mukonda dyami. 21 O kyadi kya Nzambi ngwami ku ki tumbulula. Mbata o kulunga se ku kala kwa Kitumu, Kidistu-phe wa fwê ngó!

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu