Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu
1-7 YA KASAMANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 1 KOLINDU 7-9
“O Ukudi—Ujitu”
(1 Kolindu 7:32) Eme nginda-phe ki mu kala ni jihele. Woso wala dikudi, u kala ngó ni hele ya kikalakalu kya Ngana, mukonda wala kwinda kyoso kya wabhela Ngana.
Mulangidi 01/01/11 difwe 20 kaxi 3
Katula Mbote mu Ukudi wê
3 Sayi ima i tena kubhanga o akudi, o makaza ka tena dingi ku i bhanga. (1 Kol. 7:32-35) O ukudi, u a bhangesa kukala ni kithangana kyavulu kya kubhanga o sidivisu ya kuboka, ni kubhanga makamba avulu, ni kuzukama dingi kwa Jihova. Sayi Jikidistá, a mono o valolo ya kukala akudi, ene a solo kukala ‘akudi’ mu kithangana kya mesena. Sayi athu ka banzele kukala akudi, maji o ukexilu wa mwenyu wâ, wa lunguluka, ene a sambe kwa Jihova, a mono kuma ni kikwatekesu kya Jihova, ene a tena kukala akudi. Kyenyiki, ene a xikina kukala akudi.—1 Kol. 7:37, 38.
(1 Kolindu 7:33, 34) Maji woso-phe wala dikaza, u kala ni hele ya ima ya mu ngongo, mukonda wala kwinda kubhanga kyoso kya wabhela muhatu’ê. 34 U tandanganya mukonda ala ku mu sunga ku mbandu jiyadi. O mu kuzwela-phe ku mbandu ya ahatu, kutale o atudi, wixi o makudi, ene a lalamena ngoho o kikalakalu kya Ngana, mukonda a-ndala a di bhakula kwa Ngana ni mukutu ni nzumbi. Maji o muhatu wa dikaza-phe u lalamena o ima ya mundu yú, mukonda u mesena mu yoso, kyoso ki a wabhela mwadi wê.
Sentinela 15/07/08 pág. 27 parág. 1
Madisá u tu Katula mu Mikanda ya Kolindu
7:33, 34—Ima yahi “ya mundu” o dikaza yala na-yu ni hanji? Phawulu wa kexile mu zwela ya lungu ni ima ya kizuwa ni kizuwa ya tokala o kubhanga o makaza a Jikidistá. O ima yiyi, o kudya, izwatu ni inzo, maji o ima yiyi ki i lungu ni ima yayibha ya tokala o kulenga o Jikidistá.—1 Nzwá 2:15-17.
(1 Kolindu 7:37, 38) Maji-phe se o mon’a diyala wa kolokota ni muxima wê, ngwayê dingi kusakana, wendi inda u kala ku ukudi, yú wala ni nguzu ya kuditumina o jihanji jê, yú wa te kyá ku muxima kyoso kyanda kubhanga–kwabhu-phe, mwene we wa bhange kyambote, mu kukamba kusakana ni mon’a kilumba. 38 Mu kyen’iki, woso wa sakana kilumba kyê, wa bhange kyambote; woso-phe wa fulu kusakana, wa beta kubhanga kyambote.
Sentinela 15/10/96 pág. 12-13 parág. 14
Kukala Dikudi ku Kwatekesa o Kubhanga o Ima mu Nzumbi sé Kulanduka
14 O Kidistá o dikudi u kala sé ku kazala mukonda dya kusota ima ya xitu, ka “beta” kubhanga kyambote o makaza Jikidistá ndenge. Mwene dikudi, ki “mukonda dya utuminu” kana, maji mukonda dya vondadi yê. (Matesu 19:12) O diyala mba muhatu akudi, a tokalele “kulalamena ngó mu kikalakalu kya Ngana,” ni “kwinda kyoso kya wabhela Ngana,” ni “kusidivila Ngana ni muxima woso, sé kutandanganya.” Kiki kilombolola kusidivila Jihova ni Jezú Kidistu sé kulanduka. Kiki kyene ngó, o mayala mba ahatu a Jikidistá a kambe kukazala a “beta kubhanga kyambote” o makaza a Jikidistá ndenge.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(1 Kolindu 7:11) O ki kala wa di ambudisa-nê, a kale ku ukudi; o kya kamba kukala ku ukudi, a di ondolole dingi ni mwadi wê. O diyala we kyòmwene, ka di ambudise ni muhatu’ê.
Continue a Amar a Deus pág. 251
Entenda Melhor
Sayi Jikidistá a sola ku di senga né mwene se mudyâ sé-ku muthu wa te phanda. (1 Kolindu 7:11) Ku lwiji kwala o maka a bhangesa o Kidistá ku di senga.
• Kyoso o munumi kya dituna kudikila o mwiji. Kiki tena kubhangesa o mwiji ku kamba kitadi ni kudya.—1 Timote 5:8.
• Kyoso o munumi mba o muhatu kya beta mukwa, katé o mwenyu wê ki u kala mu kilwezu.—Ngalásya 5:19-21.
• Kyoso o munumi mba o muhatu kya fidisa mukwa kubheza Jihova—Ikalakalu 5:29.
(1 Kolindu 7:36, Tradução Do Novo Mundo) Maji-phe se bhu kala muthu mu ku kamba o kukazala u mona kwila ka mu tena dingi ku di tumina o jihanji, se wa bhiti kyá mu kitala kya kikumbi, se kyene kya mesena ngi mu tangela kwila: Kate kituxi, a kazale.
Sentinela 15 /07/00 pág. 31 parág. 2
O Kwila u Tena Kukala u Muthu wa Zele ku Mundu yú Wezala ni Undumbu
Mukonda dya kiki, o minzangala ka tokala kukazala ni lusolo mukonda dya jihanji javulu ja xitu. O ukaza u bhinga kubhanga kikutu, kubhinga we kukala muthu wa kulu kyá phala ku kumbidila o kikalakalu ki bheka o ukaza. (Dimatekenu 2:24) Kima kyambote o ku kingila katé ki bhita o “kitala kya kikumbi,”—o kithangana ki moneka o jihanji javulu ja xitu, ji tena kufunyisa o ibanzelu ya muthu. (1 Kolindu 7:36) Kituxi ni ku kamba kilunji, o muthu wa kulu kyá anga wa mesena o ku kazala, u bhanga undumbu mukonda ki kumoneka muthu wa tokala phala ku kazala né!
Kitangelu Kya Bibidya
(1 Kolindu 8:1-13) Kindala nga-nda ku kwata ku maka ma makúdya ma satela o iteka. Ni kidi kyene, kala kyene mù ki tanga, etu oso sayi kwijiya kwetu. O kwijiya kwenyuku-phe ku nanukisa o mukwa ukumbu; maji o henda-phe i tungisa. 2 O muthu se wa di fika kwijiya kima, kejiya luwa kala kya tokala kwijiya. 3 Maji muthu-phe se u zola Nzambi, yó a mu ijiya kwala mwène. 4 Wila kiki, ku mbandu ya kudya kwa satela o iteka, twa k’ijiya kuma kiteka kima kya ngoho mu ngongo, kuma ki ala bhu kididi kya kima ki kyene-ku. Etu-phe twejiya kuma kwala ngó Nzambi imoxi, kana-ku yengi. 5 Kya di kalela sayi-ku a j’ixana jinzambi, mba exi jala mu dyulu, mba exi jala mu ngongo, jinzambi a ji vudisa, jingana we a ji vudisa. 6 Etu-phe kwa tu kala ngó Nzambi imoxi. Mwène Tata wa bhanga o ima yoso, etu twala kulaya phala mwène. Sayi-ku we Ngana imoxi ngó, mwene Jezú Kidistu; o kwa Mwene kwene kwa bhangela o ima yoso; o mwenyu u twala na-wu twa u mwena kwa Mwène. 7 Maji-phe o kidi kiki athu oso ka sokela-ku mu ku k’ijiya. Sayi amoxi ejidila o iteka, kyoso ki a dya, a dya kala sata ya ngene ya iteka. O kitongolwelu kyâ kuma kiluwa ki kola, a bhekela kwêla, mukonda a banza kwila a di kasanesa ni kudya. 8 Kya kidi we kwila o kudya ki ku tena ku tu wabhesa kwa Nzambi. Mukonda twila tu kamba kudya-ku, ki kya tu tebhununa kima; o ki twila tu dya-ku, ki kya tu bande kima. 9 Wila kiki, di langyenu-phe, sumba mba ufôlo wenu wen’yú, u bhangesa akwenu kudibhala, oso kiluwa a kola mu kuxikana. 10 Kuma se muthu u ku mona eye u muthu wa kwijiya, wa xikama mu kudya mu tembulu ya kiteka, manyi kitongolwelu kyê kiluwa ki kola, ki kyanda ku mu bhumisa kudya jisata ja iteka? 11 Kyen’iki eye o kwijiya kwé ku wala na-ku kwa bhekela phange yé kutexika, muthu a mu fwila we kwala Kidistu! 12 Mu kubhanga kiki, phange yé wa mu te kituxi, mu ku mu kwama o kitongolwelu kyê kiluwa ki kola, Kidistu mwene, wa mu te kituxi. 13 Wila kiki, se xitu i bhangesa phange yami kudibhala, eme nuka dingi nga kà dya xitu, phala o phange yami ki ngi mu bhangese kudibhala.
8-14 YA KASAMANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 1 KOLINDU 10-13
“Jihova u Kumbidila o Izwelu Yê”
(1 Kolindu 10:13) O jitendasa jene mù kwiza kokwenu, jene jimoxi ni jala kulwa na-ju akwenu oso. Maji o Nzambi-phe kizwelu kyê u ki kumbidila, kehela ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu. Maji kyoso k’iza o mudyangu, Nzambi u mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dya kutena kubhita.
Mulangidi 02/17 difwe 31-32
Atangi A Madivulu Metu Ebhula
Poxolo Phawulu wa soneka kwila, Jihova ka-nda kwehela “ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu.” (1 Kol. 10:13) O kwila kiki kilondekesa kuma, Jihova u xinda o ibhidi i tu tena kutolola, anga u sola o ibhidi i twa-nda dibhana na-yu?
▪ Se kiki kyexile kidi, xinganeka kyebhi kyeji kala o mwenyu wetu. Mu kifika mon’â phang’etu wa di nyenga. O tata wa luwala kyavulu. Wa dibhwidisa: ‘O kwila Jihova wa monene kyá o hádya, yú wa mono kwila, eme ni kazola kami, tweji tena ku dibhana ni maka enyá?’ Ku mundu yú, avulu mudyetu ene mu dibhana ni ibhidi. O kwila twa tokala kuxikina kuma, Jihova wejiya kyá o ima yoso ya-nda bhita ku mwenyu wetu?
O divulu dya 1 Kolindu 10:13, di londekesa kwila, mu Bibidya ki mwala ibanzelu ya kwila, Jihova wejiya kyá o ibhidi i tu tena kutolola, ni ibhidi i twa-nda dibhana na-yu. Mukonda dyahi tu zwela kiki? Mukonda dya ima i wana i twa-nda mona.
Kya dyanga, Jihova wa bhana ku athu o ufolo wa kusola. Mwene wa mesena kwila, etu tu sola o ima i twa-nda bhanga. (Mate. 30:19, 20; Josu. 24:15) Se tu sola kubhanga ima ya wabhela Jihova, twa-nda tena kudyelela kwila, mwene wa-nda twendesa. (Jisa. 16:9) Maji kyoso ki tu sola kubhanga ima yayibha, twa-nda bhongolola i twa kunu. (Nga. 6:7) Kyenyiki, se Jihova wa solele o ibhidi i tu dibhana na-yu, o kwila tweji kala ni ufolo wa kusola?
Kayadi, Jihova ka tu lange mu “ibatu ni jithembu.” (Ndo. 9:11) O muthu u tena kubhita mu kilwezu, mukonda dya kukala bhu kididi ni ola ki i tokala. Jezú wa zwela ya lungu ni kilwezu kya jibha 18 dya athu, kyoso o sabhalalu ki ya a lundumukina. Mwene wa lombolola kyambote kwila, Nzambi ki mwene wa a bhangesa kufwa. (Luka 13:1-5) Mu kiki, ki tu tokala kubanza kwila, kyoso ki kubhita kilwezu, Nzambi u sola o muthu wa-nda fwa, mba o muthu wa-nda bhuluka.
Katatu, kala muthu mudyetu wa tokala kukala fiyele kwa Jihova. Satanaji wambe kwila, o jiselevende ja Jihova, a mu sidivila ngó mukonda dya ima yene mu a bhana. Satanaji wambe dingi kwila, ki twa-nda londekesa o ufiyele kwa Jihova, se tu di bhana ni ibhidi. (Jobe 1:9-11; 2:4; Dijingunwinu 12:10) Se Jihova wa tu fidisile ku di bhana ni ibhidi, kyeji moneka kala, o ima ya zwela Satanaji ya kidi.
Kawana, Jihova ka sota kwijiya o ima i twa-nda dibhana na-yu. Sé phata, Jihova u tena kwijiya o ima ya-nda bhita ku hádya. (Izaya 46:10) Maji o Bibidya i longa kwila, mwene ka sota kwijiya o ima yoso ya-nda bhita. (Dimatekenu 18:20, 21; 22:12) Jihova muthu wa henda, wa yuka, mukonda dya kiki, mwene u twehela kusola o ima i twa mesena.—Matendelelu 32:4; 2 Kolindu 3:17.
Mu kiki-phe, ihi ya mesenene kuzwela Phawulu kyoso kyambe kwila, mwene ka-nda kwehela “ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu?” Mu velusu yiyi, Phawulu wexile mu jimbulula o ima i bhanga Jihova mu kithangana kya ibhidi, kana ande dya kubhita o ibhidi. Se tu dyelela kwa Jihova, mwene wa-nda tu kwatekesa ku dibhana ni kibhidi kyoso-kyoso ku mwenyu. (Jisálamu 55:22) Twa-nda mona ima iyadi ya bhangesa Phawulu kuzwela kiki.
O kima kya dyanga, o ibhidi i twene mu dibhana na-yu, ‘yene imoxi ni yene mu dibhana na-yu akwetu.’ Kuma twala hanji ku mundu wa Satanaji, twa-nda dibhana ni ima ya bhonzo, nange katé mwene ni ilwezu. Maji se tu dyelela kwa Jihova, twa-nda tena ku dibhana ni ibhidi ya makota, ni kukala fiyele. (1 Phetele 5:8, 9) Ku dimatekenu dya divulu dya 1 Kolindu kibatulu 10, Phawulu wa soneka ya lungu ni jipolova ja dibhana na-ju akwá Izalayele mu kikangalakata. (1 Kolindu 10:6-11) Yó a dyelele kwa Jihova, a tolola o ibhidi yenyóyo. Maji sayi yá, ka belesela Jihova. Ene ka kolokota mu ufiyele wâ, mukonda ka dyelele kwa Mwene.
O kima kya kayadi, “Nzambi u kumbidila o kizwelu kyê.” Kiki kilombolola ihi? Kyoso ki tu xinganeka kyebhi Jihova kya lange o jiselevende jê, tu mona kwila, mwene u langa ‘yó a mu zola, aluka o ijila yê.’ (Matendelelu 7:9) Tu dilonga kwila, Jihova u kumbidila o ikanenu yê, ithangana yoso. (Josuwé 23:14) Tu tena kudyelela kwila, (1) Jihova ka-nda kwehela kwila, kibhidi kyoso-kyoso ki bhonza kyavulu, anga ki tu tena ku dibhana na-kyu, (2) mwene wa-nda bhana o “ditundilu dya kutena kubhita.”
Kyebhi Jihova kya bhana o “ditundilu dya kutena kubhita,” kwa yó a mu dyelela? Sé phata, mwene u tena kukatula o polova mba kibhidi. Maji lembalala kwila, Phawulu wambe kwila, Jihova wa-nda “mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dya kutena kubhita.” Kyenyiki, sayi ithangana, Jihova u tu bhana o ditundilu mu ku tu bhana nguzu, phala kukolokota mu ufiyele wetu. Tu mone kyebhi Mwene kya bhanga kiki:
▪ Jihova “mukwa ku tu kwatekesa mu hadi yetu yoso.” (2 Kolindu 1:3, 4) Mwene u tena kutululukisa o kilunji kyetu, o muxima, ni ixinganeku yetu bhu kaxi ka Bibidya, o nzumbi ikola, ni kimbadi kya fiyele.—Matesu 24:45; Nzwá 14:16; Loma 15:4.
▪ Jihova u tena ku twendesa bhu kaxi ka nzumbi ikola. (Nzwá 14:26) O nzumbi ikola i tena ku tu kwatekesa kulembalala misoso ya Bibidya, ni itumu i tu kwatekesa kusola kyambote.
▪ Jihova u tena ku tu kwatekesa bhu kaxi ka jyanju jê.—Jihebelewu 1:14.
▪ Jihova u tena ku tu kwatekesa we bhu kaxi ka jiphange jetu ja mala ni ja ahatu. Ene a tena ku tu swinisa bhu kaxi ka ima ya zwela, ni ya bhanga.—Kolose 4:11.
Ihi i twa di longo mu izwelu ya Phawulu mu divulu dya 1 Kolindu 10:13? Jihova ka solo o ibhidi i twa-nda dibhana na-yu. Maji twejiya kwila, se tu dyelela kwa Jihova, twa-nda ditunda kyambote mu ku dibhana ni kibhidi kyoso-kyoso. Twejiya kwila, ithangana yoso, Jihova wa-nda tu bhana o ditundilu, phala tu kolokote mu ufiyele wetu kwa mwene!
(1 Kolindu 10:13) O jitendasa jene mù kwiza kokwenu, jene jimoxi ni jala kulwa na-ju akwenu oso. Maji o Nzambi-phe kizwelu kyê u ki kumbidila, kehela ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu. Maji kyoso k’iza o mudyangu, Nzambi u mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dya kutena kubhita.
(1 Kolindu 10:13) O jitendasa jene mù kwiza kokwenu, jene jimoxi ni jala kulwa na-ju akwenu oso. Maji o Nzambi-phe kizwelu kyê u ki kumbidila, kehela ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu. Maji kyoso k’iza o mudyangu, Nzambi u mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dya kutena kubhita.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(1 Kolindu 10:8) Ki tu fwama we kubhanga undumbu kala kya bhangele jinga ene amoxi-mu. Ene a bhangele kiki, anga a bwila kizuwa kimoxi, makwinyi ayadi a midi ni midi jitatu.
Sentinela 01/04/04 pág. 29
Atangi A Madivulu Metu Ebhula
Mukonda dyahi o divulu dya 1 Kolindu 10:8 dyamba kwila 23.000 a akwa Izalayele afu mukonda dya kubhanga undumbu, se o divulu dya Dyalwilu 25:9 dyamba kwila 24.000 afu?
Nange kwala ima yavulu ilombolola se mukonda dyahi o jivelusu jiji ki ji zwela kima kimoxi kya lungu ni athu afu. Nange o muxinda wa 23.000 ni 24.000 wa bhangesa o asoneki kubandekesa mba ku katula-ko.
Tala o kima kya kamukwa. Poxolo Phawulu wa tange o musoso wa bhiti ni akwa Izalayele mu Xitimi, mu ku dimuna o Jikidistá mu Kolindu, o mbanza yexile ni ukexilu wayibha wa mwenyu. Mwene wa soneka: ‘Ki tu fwama we kubhanga undumbu kala kya bhangele jinga ene amoxi-mu. Ene a bhangele kiki, anga a bhwila kizuwa kimoxi, makwinyi ayadi ni kitatu kya midi.’ Mu kuzwela ya lungu ni yó a a jibha kwa Jihova, mukonda dya kubhanga undumbu, Phawulu wambe kwila ene a tenesa 23.000 ya athu.—1 Kolindu 10:8.
O kibatulu kya 25 kya divulu dya Dyalwilu, dyambe kwila “Izalayele a di bande kwa Baale-peole; njinda ya Jihova anga i wama ya kwatela Izalayele.” Mu kusuluka, Jihova wa tumina kwa Mozé phala kujibha o “makota oso ku kifuxi.” Mu kiki Mozé, wa tumina o afundixi phala kukumbidila o kitumu kiki. Mu kusuka-ku, kyoso Finehase ni lusolo lwoso kya jibha mukwá Izalayele wa bhekele muhatu mukwa Midiyane mu balaka, “kyene kya sukika o kibwika kya kwatele kyá an’a Izalayele.” O musoso u sukina ni izwelu: ‘Afu-phe ku kibwika kyenyókyo makwinyi a yadi ni kiwana kya midi.’—Dyalwilu 25:1-9.
O muxinda wa tumbula o divulu dya Dyalwilu, nange wa lungu ni “makota oso ku kifuxi” a a jibhile ku afundixi, ni yó a a jibhile kwa Jihova. Nange o makota oso ku kifuxi, a a jibhile ku afundixi, atenesa midi, o yá ene a bhangesa kwila o muxinda u tenesa 24.000. Kikale o makota oso ku kifuxi, mba o atwameni a bhangele undumbu mu kubhanga mbandu ku jifesa, mba kuxikina kwila akwá a bhanga o jifesa jiji, ene exile ni kikuma mukonda o jifesa jiji ja bhangele mbandu ku ‘ubhezelu wa Baale-Peole.’
Ya lungu ni kizwelu “a di bande” sayi divulu dyamba kwila, kiki ki tena kulombolola “ku di kwatenena ku muthu.” O akwá Izalayele exile mundu wa dibhakula kwa Jihova, maji kyoso kya di bande kwa “Baale-Peole” ene a zange o ukamba wâ ni Nzambi. Mu kubhita 700 a mivu, Jihova wambela akwá Izalayele bhu kaxi ka polofeta Hozeya, wixi: “Maji ene-phe a lengela kwa Baale Peole, ya a dikasanesa ni mahamba a a kwatesa jisonyi javulu, ene wâ ya a kasana kyá kala o dihamba dyene dya a wabhelele ene.” (Hozeya 9:10) Ene oso a bhangele kiki a a bwika kwa Nzambi. Mozé wa lembalesa o an’â a Izalayele, wixi: “Mesu menu ma dimwena kyoso kya bhange Nzambi kwa Baale-Peole; ni kyoso Jihova Nzambi yenu kya jimi kwa yó oso a kexile mu’axaxe kenu, mu kayela Baale-Peole.”—Matendelelu 4:3.
(1 Kolindu 11:5, 6) Muhatu woso-phe u kala mù samba mba mù tula o Njimbu Yambote ya Nzambi bhu yonge ya kubheza, n’a kambe kufuta o mutwe wê, muhatu yó ka bhana ujitu kwa mwadi wê. Mwen’yó wa soko’ê ngó ni muhatu a mu bhutu o mutwe, mukonda mwène ka di tungula-nê ni kima. 6 Kuma muhatu se wa kambe ku di futa o mutwe, a mu bhute-phe o jindemba, phala kibhwe-ku. Maji se ki kala kima kya jisonyi, o muhatu ku mu kolola o mutwe, mba ku mu tokola ni ku mu bhutisa we o kindemba, kwa-bhu-phe, a di fute mvewu ku mutwe.
(1 Kolindu 11:10) Wila kiki, mukonda dya ji-anju, muhatu wa tokala kuvunga jinga o mutwe wê ni mvewu, phala kulondekesa kwila mwene ala ku mu tumina kwala o diyala.
Sentinela 15/02/15 pág. 30
Atangi A Madivulu Metu Ebhula
O kwila o muboki wa muhatu wa tokala kuvunga o mútwe, kyoso kya longa o dixibulu bhu pholo ya muboki wa diyala?
▪ Mu milongi ni dyambu “Perguntas dos Leitores” mu Sentinela de 15 de Julho de 2002, yambe kwila o phange ya muhatu wa tokala kuvunga o mútwe mu kulonga dixibulu bhu pholo ya muboki, kikale a mu batizala mba kana. Kyoso kyayi ni kutokwesa dingi, a mono kwila a tokalele lungulula o kitendelesu kiki.
Se o phange ya muhatu u kala mu longa o Bibidya ku dixibulu bhu pholo ya phange ya diyala a mu batizala, wa tokala kuvunga o mútwe. Mu kubhanga kiki mwene wa mu xila o ungana wa bhana Jihova mu kilunga, mukonda mwene wa mu bhanga o kikalakalu kya tokalele ku ki bhanga ku phange ya diyala a mu batizala. (1 Kol. 11:5, 6, 10) Ku mbandu ya mukwá, o phange ya muhatu u tena kubhinga ku phange ya diyala phala kulonga o dixibulu se ki bhana, ni kwila se o phange ya diyala wala polondo phala ku ki bhanga.
Kima kya mukwá, se mu kulonga o dixibulu o phange ya muhatu wala kumoxi ni muboki ka mu batizala luwa, ni kwila ki mwadi wê, mu kiki mwene ka bhingi kubelesela o kitumu kya kuvunga o mútwe. Maji-phe, mukonda dya kitongolwelu, sayi jiphange ja ahatu a sola kuvunga o mútwe mu kulongo dixibulu bhu pholo ya muboki ka mu batizala luwa.
Kitangelu Kya Bibidya
(1 Kolindu 10:1-17) Kuma nga mesena, enu jiphange, kwila mu xinganeka hanji kyoso m’ukulu kya bhitile na-kyu o jitata jetu a kexi mù kayela Mozé. Ene oso a bhitile mox’a dituta dya mvula, ene oso a bhitile mu kalunga kakusuka. 2 Ene oso a a batizalele mu dituta, ni mu kalunga ni batizu ya kukayela Mozé. 3 Ene oso a dile kudya kwene kumoxi kwa Nzambi. 4 Ene oso a nwine kunwa kwene kumoxi kwa nzumbi. Kuma a nwine jinga ku ndanji’oyo ya nzumbi ya kexi mù kwenda na-yu. O ndanji-phe mwene Kidistu. 5 Sumbala kyene, maji athu a wabhelele kyambote Nzambi ka vudile-ku; kyene kya a bhekelele o kubwidila mu kikangalakata, anga o mikutu yâ i di mwangena momo. 6 Ima yoso yiyi ya bhiti mu kukala ijimbwete yetu, phala ki tu kwate jihanji ja ima yayibha, wila ene kya ji kwatele, 7 Mba kukala mu abhezi a iteka, kala ki a bhangele ene amoxi-mu. Wila kya ki soneka mu Mikanda Ikôla, exi: O mundu wa xikamene mu kudya ni kunwa, kithangana a balumuka mu kukina. 8 Ki tu fwama we kubhanga undumbu kala kya bhangele jinga ene amoxi-mu. Ene a bhangele kiki, anga a bwila kizuwa kimoxi, makwinyi ayadi a midi ni midi jitatu. 9 Kana we kubhumina kulola o kulenduka kwa Ngana, kala kya mu bhumina ene amoxi-mu, anga a fwa ku jinyoka. 10 Kana we kulongolola, kala kya longolwele ene amoxi-mu, anga a a jima mbutu kwala o Anju ya Mubwikixi. 11 Ima yoso yen’iyi ya bhitile ku jitata jetu m’ukulu, ni i kale kijimbwete ku akwa, maji ima yen’iyi-phe a i soneka phala ku tu dimuna etu. Mukonda twala mu kithangana kya kwila o dizubhilu dya jithembu dya zukama kyá. 12 Wila kiki, woso wa di fika kwila wemana, a di lange phala ka di bhale. 13 O jitendasa jene mù kwiza kokwenu, jene jimoxi ni jala kulwa na-ju akwenu oso. Maji o Nzambi-phe kizwelu kyê u ki kumbidila, kehela ku mi dyangula kya tundu o nguzu yenu. Maji kyoso k’iza o mudyangu, Nzambi u mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dya kutena kubhita. 14 O ki twal’iki, akwetu, enu nga ni zola, o ubhezelu wa iteka lengenu-u. 15 Nga mi ambela kala mu jihete ja kutongolola o ima. Tongololenu-phe ki ngi zwela. 16 Etu twa sakidila Nzambi wa tu bhana o kopho ya mabesá, manyi kyoso ki tu kala mu kunwa ku kopho yiyi, ki twa mu tambula we mbandu ku manyinga ma Kidistu? O kyoso ki tu bukujula o mbolo anga tu kala mu kudya, manyi ki twa mu tambula wetu mbandu ku mukutu wa Kidistu? 17 Né-mbe etu twa vulu, etu oso tu dya ku mbolo imoxi, yene imoxi’èlele. Kyene we ki twa kexila tu mukutu umoxi ngó.
22-28 YA KASAMANU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 1 KOLINDU 14-16
“Nzambi wa ka ‘Tumina ku Thandu Dya Ima Yoso’”
(1 Kolindu 15:24, 25) Kyene kiwa kyà kèza o dizubhilu. Kidistu hinu wa kà zubha-ku o mawutuminu oso a nzumbi, ni mawungana moso, ni nguzu joso, hé ungana woso wa kà u bhakwila Nzambi, mwène Tata. 25 Kuma Kidistu mwene wa bhingi u kala-ku ku ungana, katé Nzambi kya tolola o jinguma jê joso, hé wa kà ji ta bhoxi dya inama ya Kidistu mwene.
Sentinela 01/07/98 pág. 21 parág. 10
“O Nguma i Sukidila ku i Bhwisa-ku, o Kalunga”
10 “O dizubhilu,” dilombololo o disukilu dya Midi ya Mivu ya Utuminu wa Kidistu, kyoso Jezú ni kulenduka kwoso ni ufiyele kya-nda bhana o Utuminu kwa Nzambi, Tat’ê. (Dijingunwinu 20:4) O vondadi ya Nzambi ya kwila “ima yoso kixi ima ku dyulu, kixi ima mu ngongo, i takanena mwa Kidistu,” ya-nda dikumbidila. (Efezu 1:9, 10) Kya dyanga, Kidistu wa-nda bwika o “mawutuminu oso . . . ni mawungana moso” ene mu bhukumukina o vondadi ya Nzambi Suke-ku. O kibwika kiki, ki ki lungu ngó ni kibwikilu kya Alumajedone. (Dijingunwinu 16:16; 19:11-21) Phawulu wambe: “Kuma Kidistu mwene wa bhingi u kala-ku ku ungana, katé Nzambi kya tolola o jinguma jê joso, hé wa kà ji ta bhoxi dya inama ya Kidistu mwene. O nguma i sukidila ku i bhwisa-ku, o kalunga.” (1 Kolindu 15:25, 26) O ima yoso ya moneka mu ngongo mukonda dya kubhukumuka kwa Adá, a-nda i bwika. Mu vondadi yê, Nzambi wa-nda fukununa oso ala “mu jimbila”.—Nzwá 5:28.
(1 Kolindu 15:26) O nguma i sukidila ku i bhwisa-ku, o kalunga.
O Utuminu wa Nzambi wa mu Tumina Kyá, difwe 237 kaxi 21
O Utuminu u Bhanga o Vondadi ya Nzambi mu Ixi
21 Maji ihi i twamba ya lungu ni kufwa kwene mu kwijila mu kituxi? O kalunga, o ‘nguma yetu isukidila,’ kana-ku muthu mukwa ituxi u tena ku ka lenga, ki kale lelu mba mungu, kene ka tu kwata. (1 Kol. 15:26) Maji o kwila o kalunga kaka, ku kwatesa wôma kwa Jihova? Tala ihi ya tange Izaya: “O kalunga wa ka kà bhwisa-ku mwene nzaká, kyenyiki, Jihova wa kà kondona o masoxi mu pholo joso.” (Iza. 25:8) U tena kuxinganeka kyebhi kya-nda kala o kithangana kiki? Ki kwa-nda kala dingi ji thambi, ji mbalale mba ku dila! Mu veji dya kiki, o athu a-nda dila ni kusanguluka kyoso Jihova kya-nda kumbidila o kizwelu kyê kya ku fukununa oso afu! (Tanga Izaya 26:19.) Mu kusuka-ku, o ndolo yene mu bheka o kalunga ku athu, ya-nda bhwa.
(1 Kolindu 15:27, 28) Kuma ambe mu Mikanda Ikôla, exi: Ima yoso Nzambi wa mu tololwela-yu bhoxi dya inama yê. Ki ambe exi: Ima yoso wa i tolola, a k’ijiya kuma Nzambi mwène ka bokona-mu, woso wa tolola ima yoso yu wa i te bhoxi dya inama ya Kidistu. 28 Maji kyoso kya kà zubha ima yoso kutolokela Kidistu, hé i kala bhoxi dya ungana wê, kyene we kiwa, o Mona mwene, kya kà di tula bhoxi dya ungana wa Nzambi, yó wa tena kutolola o ima yoso, yú wa i tula bhoxi dya ungana wa Kidistu. Kyenyokyo kyene kiwa Nzambi kya kà kala mù tumina sé mbambe ku thandu dya ima yoso.
Mulangidi 01/09/12 difwe 17 kaxi 17
Kutululuka mu Midi ya Mivu—o Hádya sé Dizubhilu!
17 Se-ku ukexilu wa mukwá wa kulondekesa o disukilu dya ima yiyi, kála o izwelu, ‘Nzambi wa-nda tumina ku thandu dya ima yoso.’ Kiki kilombolola ihi? Xinganeka mu jaludim ya Edene, kyoso Adá ni Eva kya kexile hanji athu a yuka, Adá ni Eva exile mwiji wa tululuka wa Jihova. Jihova mwéne o Ngana ya Ngongo yoso, wa kexile mu tumina ku thandu dya ibhangelu yê yoso, o jyanju ku dyulu ni athu mu ixi. Ene akexile mu zwela n’ê, ku mu bheza, mwéne wa kexile mu ku a besowala. Mwéne we wa kexile mu tumina ‘ku thandu dya ima yoso.’
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(1 Kolindu 14:34, 35) Kala ki ene kubhanga mu ilunga yoso ya akwa Ngana, ahatu enu a fwama a di xibha mu ilunga, kyoso ki mu bhongoloka jinga mu kubheza. Kuma ene ka a bhana disesa dya kuzwela. Kala kyambe o Kitumu kya Jijudé, ene ka tokala ku a bhana kididi kya kutumina. 35 Se andala ebhula kima kyoso-kyoso, ebhule à mwadi wâ ku bhata. Mukonda kima kya jisonyi phala muhatu o kuzwela mu yonge ya kilunga.
Mulangidi 01/10/12 difwe 9 mu kaxa
O Kwila o Poxolo Phawulu wa Fidisa o Ahatu Kuzwela?
O poxolo Phawulu wa soneka: ‘O ahatu a tokala a dixibha mu kilunga.’ (1 Kolindu 14:34) Ihi ya kexile mu zwela poxolo Phawulu? O kwila wa kexile mu zwela kwila o ahatu kala ni uhete wa kuzwela? Kana. Mu kidi, mwene wa kexile mu zwela ya lungu ni ulongelu wa ahatu. (2 Timote 1:5; Tito 2:3-5) Mu mukanda wa sonekena akwa Kolindu, Phawulu ka tendelesa ngó o ahatu, wa tendelesa we o mala exile ni ujitu wa kuzwela mu madimi avulu ni wa kutanga o ima i bhita ku pholo mba ikanenu, phala ‘ku dixibha’ kyoso o phange ya mukwá kyaya ni kuzwela. (1 Kolindu 14:26-30, 33) Nange sayi ahatu Jikidistá a sangulukile kyavulu mukonda dya kudilonga o kidi, ya akexile mu fidisa o muthu wa kexile mu bhanga diskulusu mu ku mu bhanga ibhwidisu, kála kyexile o kifwa kyâ mu mbanza yâ. Phala kiki ki kibhite dingi, Phawulu wa swinisa o ahatu ‘kwibhula anumi’â, kubhata.’—1 Kolindu 14:35.
(1 Kolindu 15:53) Kuma o mukutu yú wa kalunga, ki bhinga u zwata yó ki u-fu dingi, ni yú wanda kufwa, ki bhinga uzwata yó wa mwenyu ki wabhwa.
Perspicaz vol. 2 pág. 393 parág. 2
Mukutu ki u Bolo
Kuma o difukunukinu dya yó a-nda tumina ni Jezú dyene dimoxi ni dya mwene, ene ka a fukununa ngó phala o mwenyu wa kalela-ku kala athu mu nzumbi, maji a a fukununa phala ka fu dingi ni kwila o mikutu yâ ki i bolo. Kuma ku mwenyu wâ exile jifiyele, ya afu ni mikutu i bola, ene a tambula mikutu ya nzumbi ki i bolo dingi, kala kya londekesa Phawulu mu divulu dya 1 Kolindu 15:42-54. O mukutu ki ufu dingi, nange ulombolola o ukexilu wa mwenyu wala na-wu ene, ki wala ni disukilu, ki u xikina we ku u bwika. O mukutu ki u bolo, nange wa lungu ni mukutu wa a bhana Nzambi, mukutu ki u xikina dingi kuzangaka, ku u bwika mba kusekumuka. Kyedi kala Nzambi wa a bhana kutena kwa ku di langa mudyâ, ka bhing’yá o nguzu i tunda kwengi, kala o athu ni yama mba o jyanju. Kiki kilondekesa kwila Nzambi wa a dyelela kyavulu. O ukexilu wa mwenyu yú, ki wa a bhana o ufolo wa ku di tumina mudyâ, ene a suluka mu kutumaka Nzambi ni kubelesela o itendelesu ya Tata yâ, kala Jezú Kidistu o Mutwameni wâ.—1Ko 15:23-28; tala we o milongi ni dyambu: alma; imortalidade.
Kitangelu Kya Bibidya
(1 Kolindu 14:20-40) Jiphange, kana kuxinganeka kala mu ana-ndenge. Mu yayibha mu kala mu ana awisu, maji-phe mu kuxinganeka mu kala mu adyakimi. 21 A ki soneka mu Mikanda Ikôla, exi: Mundu yú ngi u tela maka ku akwa madimi mengi, ngi u zwelela ku mizumbu ya athu a kambe ene ku a ejiya. Maji né-mbe nga ki bhange-phe, mundu wami ka xikina ku ng’ivwa eme ngi Ngana. 22 Wila kiki, o uhete wa kuzwela o jimbimbi jengi, kijimbwete, kana kya athu a xikana, maji kya athu a kambe kuxikana. Maji o ujitu wa kutula o Maka ma Nzambi-phe, kijimbwete, kana kya yó a kambe kuxikana, maji kya ene jikidistá a xikana. 23 Xinganekenu hanji bhwoso bhu kala o Kilunga kyoso kya di bhongolola, ene oso anga a kala mù zwela ni jimbimbi jengi. Se mu bokona iximba, mba yá a kambe kuxikana, manyi kanda kwila exi, mwa saluka? 24 Maji ene oso-phe se a kala mù tanga o Maka ma Nzambi, anga mu bokona muthu wa kambe kuxikana, mba wala kiximba, wivwa yoso i mwa mu zwela anga phata i mu bhwa, hé u toloka mukonda dya ituxi yê. Kuma ima yoso i evwa wanda kudyelêsa. 25 O ikutu ya muxima wê anga i tukuluka hé ki mu bhangesa kufidimika pholo bhoxi ni kubeza Nzambi, anga u zwela, wixi: Nzambi wala mudyenu, ni kidi kyene. 26 Mwedi-phe kyebhi, enu Jiphange? Ngandala ku mi ambela kiki: O ki mu bhongoloka mu Kyônge, yú u kwata mwimbu, yú u kwata maka ma kulonga, yú u kwata kujingununa ima ya jinganana ya Nzambi, yú u kwata kulonga mu mbimbi jengi, o yú u kwata kulombolola kyoso kya jimbulula o maka a mu longa yó. Inda ima yoso mu i bhanga kala kya fwama mu kukwatekesa o Kilunga. 27 Se bhu kala athu a zwela ni mbimbi jengi, a kale ngó kiyadi, mba ki a vula kitatu, anga mu kuzwela a di kayejela, hé bhu kala we ni yú u lombolola. 28 Se o mulombolodi u kamba mu Kilunga, a di xibhe, a di zwelele ngó ene ni Nzambi. 29 O ki bhu kala kiyadi mba kitatu a tambula maka kwa Ngana Nzambi phala ku a tudila akwá, en’yâ a zwele, maji akwá a kale mù tongolola kyoso kya mu zwela ene. 30 Se mukwá wa xikama-bhu, kwa mu tukulukila we Njimbu ya Nzambi phala ku i tangela akwá, woso wa kexi mù zwela a di xibhe. 31 Enu’enu oso mu tena kutula o Njimbu ya Nzambi mu umoxi-umoxi, phala ene oso a di longe, a di bhetule o mixima. 32 Woso-phe u zwela, wa fwama u di langa kyambote ni uhete wê wa kutula o Njimbu ya Nzambi. 33 Mukonda we o Nzambi ka tu ixanena phala ni twende ni kubhanga kavanza, maji wa tu indi ima yoso tu i ta mu ididi yê. 34 Kala ki ene kubhanga mu ilunga yoso ya akwa Ngana, ahatu enu a fwama a di xibha mu Kilunga, kyoso ki mu bhongoloka jinga mu kubheza. Kuma ene ka a bhana disesa dya kuzwela. Kala kyambe o Kitumu kya Jijudé, ene ka tokala ku a bhana kididi kya kutumina. 35 Se andala ebhula kima kyoso-kyoso, ebhule à mwadi wâ ku bhata. Mukonda kima kya jisonyi phala muhatu o kuzwela mu yonge ya Kilunga. 36 Kifwa o maka ma Nzambi ma tundu ku mwal’enu? Inda a mi sange phala ngó enu ubheka wenu? 37 Se bhwala muthu wa di fika kukala mukunji wa Nzambi mba wala ni uhete wa nzumbi, a tume ku k’ijiya kuma ima i nga mi soneken’yiyi, ijila yene Nzambi. 38 Maji se sayi muthu wa huku, a kadyê ni kuhuka kwê, kana we muthu u mu suwa. 39 Wila kiki, phange jami, bhindamenenu jinga o kutula o Njimbu ya Nzambi. Maji kana we kukidika o kuzwela ni jimbimbi jengi. 40 Kala kiki, ima yoso-phe mu i bhanga mu ujitu, ni mu uyukilu wê.
29 YA KASAMANU–5 YA KASAMBWADI
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 2 KOLINDU 1-3
“Jihova—‘O Nzambi Athu Oso Kwene mu Tambula o Dikwatekesu’”
(2 Kolindu 1:3) A ximane Nzambi, Tata ya Ngana yetu Jezú Kidistu, Tata ya jihenda, Nzambi yó athu oso kwene mú tambula o dikwatekesu!
Mulangidi 07/17 difwe 10 kaxi 4
“Dilenu Kumoxi ni yá a Dila”
4 Tat’etu ya henda wa mono we o kufwa kwa athu wa a zolele, kala o jiselevende jê Mbalahamu, Izake, Jakobo, Mozé ni Sobha Davidi. (Dyalwilu 12:6-8; Matesu 22:31, 32; Ikalakalu 13:22) O Bibidya i londekesa kwila, Jihova u xinganeka ku hádya kyoso kya-nda fukununa o mayala yá a fiyele. (Jobe 14:14, 15) Mu thembu yenyóyo, o jiselevende jê a-nda sanguluka mu kukala ni sawidi ya yuka. Jihova wa mono we o kufwa kwa Mon’ê wa kazola. O Bibidya yambe kwila, Jezú mwéne o muthu a ‘mu zolele kyavulu’ kwa Nzambi. (Jisabhu 8:22, 30) Twejiya kwila Jihova mu kumona Mon’ê kufwa, mwene wexile ni ndolo yavulu.—Nzwá 5:20; 10:17.
(2 Kolindu 1:4) Mwène mukwa ku tu kwatekesa mu hadi yetu yoso, phala tu tene we kukwatekesa oso ala mù tala hadi kala etu. O dikwatekesu dyoso di twalù tambula etu kwa Nzambi, dyene we di tu kwatekesa na-dyu akwetu.
Mulangidi 07/17 difwe 12 kaxi 14
“Dilenu Kumoxi ni yá a Dila”
14 Nange kwijiya i wa-nda zwela ku muthu wa fundu o ndandu. Maji o Bibidya yamba kwila “dimi-phe dya jihete ja kuzwela, di bheka kudisanza.” (Jisabhu 12:18) Athu avulu a sange kikwatekesu kyoso kya tange o kadivulu Quando Morre Alguém Que Amamos. Maji o kikwatekesu kya beta-o-kota ki u tena o kubhana, o kudila “kumoxi ni yá a dila.” (Loma 12:15) Gaby wa fundu mwadi wê wambe: “O ukexilu wa kulondekesa o kikote kyami, o kudila.” Mwene wambe dingi: “Ngene mu divwa kyambote kyoso makamba mami kya dila kumoxi n’eme. Mu kithangana kyenyókyo, ki ngi divu dingi ubheka wami, o ndolo i sosoloka.”
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(2 Kolindu 1:22) Wedi ni ku tu ta kidimbu, ni ku tu bhana dixikina dya nzumbi yê ku mixima yetu.
Sentinela 04/16 pág. 32
A Tangi a Madivulu Metu Ebhula
Ihi i lombolola o izwelu “dixikina” ni “kidimbu” ki tambula o Kidistá a mu undu kwa Nzambi?—2 Kol. 1:21, 22.
▪ Dixikina: Sayi divulu dizwela kwila, o kizwelu “dixikina” ki tu sanga mu divulu 2 Kolindu 1:22, mu Ngeleku a di tange kala “kizwelu kya lungu ni maka a jinguvulu ni a kuta wenji,” kilombolola “mbandu ya dyanga ya kitadi, kididi kya kutula o idima mba kudya, dimatekenu, kima a ki bhana kala dixikina; o dixikina didi dyexile phala kufuta mbandu ya valolo ya kitadi, ya ima yeji sumba o muthu, dyene dyexile mu londekesa kwila o kima kya tokalele kyá ku muthu wa mu i sumba.” Kyoso Kidistá kya mu unda ni nzumbi ikôla, Jihova wa mu bhana kwa kwene o dixikina dya futu yê ku hádya. Maji o futu yoso mba o kisadikilu kyê kyoso, a ki tange mu divulu dya 2 Kolindu 5:1-5, kya lungu ni mukutu wa nzumbi ki u bolo. Kya lungu we ni ujitu wa mwenyu ki ufu dingi.—1 Kol. 15:48-54.
Mu uzwelelu wa lelu wa Ngeleku, sayi-ku kizwelu kyala ni dilombolwelu dya difu ni kizwelu dixikina, a ki tumbula phala kuzwela o nela ya ubhanga. O kilombolwelu kiki kya fwama mukonda o Jikidistá a a undu a-nda bhanga mbandu ya muhatu wa kifika wa Kidistu.—2 Kol. 11:2; Dij. 21:2, 9.
▪ Kidimbu: M’ukulu, o kidimbu akexile mu ki ta phala kulondekesa kwila o kima kya tokala kyá ku muthu, mba a bhange kikutu. Kyene kimoxi we, o Jikidistá a a undu, a a tula kidimbu bhu kaxi ka nzumbi ikôla, kwila a tokala kwa Nzambi. (Efe. 1:13, 14) Maji o muthu u tambula ngó o kidimbu kyoso kya tenena, ku disukilu dya mwenyu wê wa fiyele kwa Nzambi mba ande dya dimatekenu dya hadi ya dikota.—Efe. 4:30; Dij. 7:2-4.
(2 Kolindu 2:14-16) Maji Ngana Nzambi, a tane-ku! Mokonda, mu kudyongeka kwetu ni Kidistu, Nzambi wene mu ku tu endesa jinga mukwâ ni athu a a kutila ku mukalatata mu kubhana o kikowe kya Kidistu. Mukwâ ni ki mwanganena mu ididi yoso o dizumba dya maji a mbote, kyene we Nzambi kya mu bhanga ni etu mbé Kidistu a tene ku mu ijiya kwala oso. 15 Kuma etu twa di bhange tu dizumba dya mbote dya wasu-wa-dizumba Kidistu dya mu bhakwila Nzambi, dí dyala kudimwangena mu’axaxe ka yá a bhuluka ni yó a texika. 16 Phala yó a texika, di kala dizumba dyayibha, di bhekela kalunga. Phala yá a bhuluka, di kala dizumba di nuha kyambote, di bhekela mwenyu. Wila kiki, nanyi wala ni kutena kwa ku bhanga o kikalakalu kiki?
Sentinela 01/08/10 pág. 23
Eye wa Kijidile?
Ihi ya mesenene kuzwela Phawulu kyoso kyambe, a endesa ku “mukalatata mba munono mu kubhana o kikôwe”?
▪ Phawulu wambe: “Mu kudyongeka kwetu ni Kidistu, Nzambi wene mu ku tu endesa jinga mukwâ ni athu a a kutila ku mukalatata mu kubhana o kikowe kya Kidistu. Mukwâ ni ki mwanganena mu ididi yoso o dizumba dya maji a mbote, kyene we Nzambi kya mu bhanga ni etu mbé Kidistu a tene ku mu ijiya kwala oso. Kuma etu twa di bhange tu dizumba dya mbote dya wasu-wa-dizumba Kidistu dya mu bhakwila Nzambi, dí dyala kudimwangena mu’axaxe ka yá a bhuluka ni yó a texika. Phala yó a texika, di kala dizumba dyayibha, di bhekela kalunga. Phala yá a bhuluka, di kala dizumba di nuha kyambote, di bhekela mwenyu.”—2 Kolindu 2:14-16.
O poxolo wa kexile mu zwela ya lungu ni ukexilu wa akwa Loma, wa ku di ta ku munono phala kubhana kijingu ku kabhitangu ka masoladi mukonda dya kutolola o jinguma jâ. Mu kithangana kiki o imbamba ni jipelêzu ja ita akexile mu a londekesa ku pholo dya mundu woso, o jingombe exile mu jambata phala ku ji satela; o jipelezu nange exile mu a jibha mu kithangana kyenyókyo. O kabhitangu ni masoladi, exile mu a bhana kiximanu.
O “Enciclopédia Bíblica Padrão Internacional,” yambe: O kifika kya “wasu-wa-dizumba wa Kidistu” kilombolola mwenyu phala kibuka kya athu ni kalunga phala athu engi, “nange kya lungu ni ukexilu wa akwa Loma wa kwoha o wasu wa dizumba mu kithangana kya kusangesa o kabhitangu ni masoladi mê.” “O wasu wa dizumba dyambote wexile mu lombolola o munono wa kikôwe phala kulembalesa o jipelezu kwila nange a-nda kwa jibha.”
Kitangelu Kya Bibidya
(2 Kolindu 3:1-18) Manyi kyoso ki tu zwela kiki, twandeka dingi o ku di ximana etu-ene? Inga tu bhinga tu kala ni mikanda, kala athu amoxi-moxi-mu ya ku tu ximana, i tu mi sanga na-yu, mba i tu tunda na-yu ku mwal’enu? 2 Mwala mu mukanda wetu, enu, wòsoneke ku mixima yetu phala ku u ijiya ni ku u tanga ku athu oso. 3 Kyene-phe! Kidistu mwene wa soneka o mukanda wenyú, yú wa u tumikisa n’etu. Wene ki wòsoneke ni tinda, ku mabaya ma matadi, maji ku mixima ya athu, ni nzumbi ya Nzambi ya mwenyu. 4 Twa zwela kyenyiki, kuma etu Nzambi twa mu dyelela mukonda dya Kidistu. 5 Ku ubheka wetu, momwetu etwène kana-mu kima ki tu bhekesa kuzwela kwila twa tena kikalakalu’iki. Mukonda o kutena ku twala na-ku tunda kwa Nzambi. 6 Mbata mwène wa tu lendesa kukala tu jingunza ja kikutu kyobhe. Kuma o kitumu kya kusoneka ni mixinda ki jibha, maji o nzumbi ya Nzambi-phe i bhana mwenyu. 7 O kitumu kya Mozé a ki seta ni jilétala, ku mabaya a matadi, o kyoso ki a ki bhakwila o mundu, kubenya kwa Nzambi kwa tukuluka. Bhenyobho-phe o kubenya kwa pholo ya Mozé kù jimuka kyá, maji nè kyenyokyo, hanji mwene kwa kexidyê kwa dikota katé o kifuxi kya Izalayele ka tenene ku mu tula mesu ni ku mu tala. 8 Se-phe o Kitumu kya tokala kubheka ngó kalunga, kyeza ni kubenya kwa kikalakalu kya nzumbi ya Nzambi! 9 O kikalakalu kya bhana o kwêla ku athu kya kexile kya matunda. Kwambe dingi mu kukala kota-kota ku matunda o kikalakalu ki a bhana o kulunga! 10 Mbata o kubenya kwa kexile kwa dikota mu xahulu, kiki-phe ki kima mu ku ku tanga ni kuku kweza-ku kwa beta dingi o kukula kyavulu. 11 Wila kiki, o kyokyo kya nange ngó kathangana se kyejile ni kubenya, kota-kota dingi mu kubenya kyokyo ki xalela-ku kyá katé ku hadya ni hadya! 12 Mukonda-phe dya kukala ni kudyelela kala kiki, kyene ki twa bhwila o wôma. 13 Ki tu bhange kala Mozé wa di futile wandanda mu pholo, phala an’a Izalayele a kambe kutonginina kwila o kubenya kwa mu jimuka. 14 Ni kidi, ene we a xitile mu thulu. Kuma katé ni lelu’idi, ki a tanga mu madivulu a kikutu kyokulu, wandanda wenyó hanji wa a futu o ilunji. Kuma o wandanda wenyó ku u katula-ku, kikale kyoso ngó muthu kyakala mu kisangela ni Kidistu. 15 Katé ni kizuwa kya lelu, ene kya tanga mu kikutu kya Mozé a futama hanji mu wandanda ku mixima yâ. 16 Maji o wene a tena ku u katula-ku, kala kyambe o Mikanda Ikôla, kwila: Mozé kyoso kya lungulukila kwa Ngana, o wandanda a u katula-ku. 17 Mu kibatu’iki kya Mikanda Ikôla, o bhwambe exi Ngana, a tange o nzumbi ya Nzambi. O bhwoso-phe bhu kala nzumbi ya Ngana, bhu kala ufôlo. 18 Wila kiki, etu enoso, ni pholo yofutumune, tu kala mu londekeza o kubenya kwa Ngana kala ki bhanga o lumwenu. Kuma o kubenya koko kwa mu tunda kwa Ngana, mwene o nzumbi. Kwene ku tu kitulula anga tu di fwangana ni Ngana, o mu kyenyiki o kubenya kwetu kuya ni kudibandekeza dingi kithangana ni kithangana.