mustafahacalaki/DigitalVision Vectors via Getty Images
HIŞYAR BIMÎNIN!
Întêlêkta Çêkirî wê Ziyanê yan Karê Bîne?—Kitêba Pîroz Çi Dibêje?
Wan paşwextiya, serwêrên dinyayê, zandar û têxnoloj fikirên xwe gotin derheqa qewata întêlêkta çêkirî (Artificial Intelligence, AI). Rast e wana digot derheqa kara vê întêlêktê, lê usa jî dîna xwe danê ku ev yek dikare ziyanê bîne, çimkî meriv dikarin ev nerast bidine xebatê.
“Îro întêlêkta çêkirî yek ji têxnolojiyên lape qewî ye, nêta kîjanî ew e, ku jîyîna meriya diha baş ke . . . Xêncî wê yekê, ev întêlêkt dikare ziyanê bide bêxofiyê, mafên meriva, û înformasiya konfîdênsiyal, him jî ew dikare îtbarî û baweriya meriva hindava dêmokratiyayê unda ke”.—Kamala Harîs, vîsê prêzîdênta Dewletên Yekbûyî, 4 Gulanê, 2023.
Koma hemdinyayêye doxdira û êkspêrtên saxlemxweykirinê bi rêberiya Frêdêrîk Fêdêrspîl nivîsîn: “Rast e întêlêkta çêkirî soz dide ku wê problêmên sihet-qewatêva girêdayî safî ke, lê ew usa jî dikare ziyanê bide sihet-qewat û halxweşiya meriva”.—Gotara ku 9 Gulanê, 2023, BMJ Global Healtha hatibû derxistinê.
“Întêlêkta çêkirî îda dikare bibe haceta bona belakirina înformasiya qelp. Zûtirekê ev xebata meriyara jî dikare ziyanê bide. Têxnoloj dibêjin wekî axiriyêda ev yek dikare ziyaneke mezin însanetêra jî bîne”.—The New York Times, 1 Gulanê, 2023.
Wede şûnda wê bê kifşê ku întêlêkta çêkirî wê karê bîne yan ziyanê. Lê Kitêba Pîroz çi dibêje?
Çima meriv têxnolojiyên usa derdixin, ku nizanin ev wê ziyanê yan karê bînin
Kitêba Pîroz dibêje ku meriv nikarin sed selefî pêşda bizanibin, hela têxnolojiya wan wê karê bîne yan ziyanê û meniya vê yekê jî şirovedike.
1. Hela hê wî çaxî jî gava nêtên meriva baş in, yeke ewana nikarin pêşda bivînin, ku kirên wan dikarin çi ziyanê bînin.
“Rê heye ku mêrivra rast xuya dike, lê xilazîya wê rîya mirinê ye” (Metelok 14:12).
2. Meriv nikare kontrol bike, hela yên din wê çêkirina wî aliyê başda yan xirabda bidine xebatê.
“Ezê [xebata xwe] yê ku piştî minra tê bihêlim. Kî zane ka wê şehreza [serwaxt] yan bêaqil be? Dîsa jî wê li ser her tiştî rûnê ku min li dinyayê bi ked û şehrezayî dest xist” (Waîz 2:18, 19, ÎM).
Ev yek ku meriv nizanin wekî çêkirina destê wan wê çi axirî bîne, nîşan dike, ku ewana hewcê rêberiya Efirandarê xwe ne.
Em dikarin çida bawer bin
Efirandarê me soz dide, ku ewê tu car nehêle wekî meriv yan têxnolojiyek erdê yan însanetê kuta ke.
“Dinya abadîn disekine” (Waîz 1:4).
“Rastê li erdê war bin û her-heyê wê ser bijîn” (Zebûr 37:29).
Bi saya Kitêba Pîroz Efirandarê me rêberiyê dide me, çi ku wê edilayê û bêxofiyê axiriyêda bîne. Seva ku hê zêde pêbihesin derheqa wê yekê ku Kitêba Pîroz çi dibêje, bixûnin gotar “Gelo Rêberiya Baş bona Jîyîna Bextewar Heye?” û “Hêviya Baş bona Roja Sibê”.
a Ji gotara “Threats by Artificial Intelligence to Human Health and Human Existence”, yên ku nivîsîn Frêdêrîk Fêdêrspîl, Rût Mîtçêl, Aşa Asokan, Karlos Ûmana, û Dêvîd Mkkoy.