CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 27
Bwabiny Bikaam Tuciin Yehow?
“Mawej wambambil bamuciiciin myand yindiy ya busok.”—MIS. 25:14.
MUSAMBW A 8 Yehowa udi tshinyemenu tshietu
KADYOOSHa
1-2. Bilondeshel Musambw 25:14, i biny bitudy ni bwa kulong tut biikal bakat kudy bulund busheem ni Yehow?
I BIIKADIL kaay, biwulaalang, bidy ni buseeb uw mukat kulam bulund bulengel ni muut kaahand? Udy mwa kwaalabul misang yikwaabw neey balund balengel bady ni bwa kukatangan ni kwambulwiishangan. Kwiin mwa kwiiy kulangoh bend misang yikwaabw neey kuciin i ciikadil cya buseeb bwa bulund bulengel. Ki, teng bu muleeleej verseh iitut mutam wa ciin bwaal eecy, aab bakaakaam kudy bulund busheem ni Yehow, bikaam biikal ‘bamuciin.’—Bal Musambw 25:14.
2 Ning biby biikal neey tukaady bakadil Yehow mudimw kukaady mafuk mavul, bikaam tut boos tutungunuk ni kumuciin bikasakan. Ki kuciin Mawej kumvumvwiij biny? I mushind kaay utudy mwa kulong bwa kuciin Yehow? Ni i biny bitudy mwa kulongel ku cileejel cya mulam a biit Obadiyah, Mutam a balambul ba milambw Yoyadah, ni Mukaleng Yowas habitaatal kuciin Mawej?
KUCIIN MAWEJ KUMVUMVWIIJ BINY?
3. Umvwiij mudy kuciin mwa kwiitulam.
3 Tudy mwa kuhet mooy tut biitab neey tudy mwa kukab bwa bwaal kaahand budy mwa kwiitulongel bibiih. Mooy wa nook udy mwa kwiikal mulengel bwaal wiitwambambulwiish bwa kwangat mahangadik malengel. Kuciin bwa kuhon kwiitwambambulwiish bwa kaay twendel habwiih menmen ni cyaab cidy ni bibung-bung ni mabw kuush kwa kabuk-koony. Kuciin kwa kuhet cit kudy mwa kwiitusak bwa kweehuk shikacil a buuhund. Kuciin kwa kunyang bulund bwiitut ni muut kaahand utudy bakat kwiiyiiy kwiitumbulwiish bwa kulek kuleeb eecy kulong bwaal kaahand bubiih.
4. I kuciin kwa Yehow kwa mushind kaay kudy Sataan mukat bwa twiikal naak?
4 Sataan i mukat bwa baat biikal ni kuciin kubiih kwa Yehow. Sataan ukaakashish lungeny luleebel Élifaz lwa neey Yehow udy teng ni cinj ni i mukat kwiitunyok ni katwiin mwa kumusangejoh bend. (Yoobw 4:18, 19) Sataan i mukat bwa twiikal ni mooy muvul bwa Yehow bwa tulek kumukadil mudimw. Bwa kweehuk butey oobw, bikaam tulong bwa kwiikal kumuneemek ni hakwiikal ni mooy a kulek kulong myand yikiish mwa kumusangej.
5. Kuciin Mawej kumvumvwiij biny?
5 Muut uciiciin bikasakan Mawej i mumukat ni kiin mukat kulong bwaal kaahand budy bwa kunyang bulund bwindiy nend. Yeez ulongel naak “bwa kukooyel kwaakadyey mukooyel kudyey.” (Ebr. 5:7) Kaakadyoh bend uciin Yehow mu mushind mubiih. (Ye. 11:2, 3) Hamut a kulong nook, waakady mumukat bikasakan ni waakady mukat kumukooyel. (Jah 14:21, 31) Teng bu Yeez, bikaam twiikal tuneemek bikasakan Yehow bwaal udy ni lukat, meej, muwaakan ni bukash. Cikwaabw tudy bamanyik neey Yehow i mwiitukat bikasakan ni wiitwambambulwiish habitaatal mushind utuloolong myand hadyey wiitulongweesh. Tut bakufwaabeel Yehow, umvumvw bibiih, ki tut tumukooyel, wiikaakal ni musangal.—Mis. 78:41; Tus. 27:11.
MUTUDY MWA KULONG BWA KUCIIN MAWEJ
6. Bilondeshel Misambw 34:11, i mushind kaay utudy mwa kuciin Mawej?
6 Kabiishoh bend biitulel ni micim ya kuciin Yehow; bikaam tulong bwa kwiikal kumuciin. (Bal Misambw 34:11, NWT.) Mushind utudy mwa kulong nook i hatukokonton biit bidyey muhang. Cikwaabw, hatutaatal meej ma Mawej, bukash bwindiy, ni lukat lwindiy luvul bwiitut bimweemweek mu “biit bidyey muhang,” biitusaasak bwa kumuneemek bikasakan ni kumukat. (Rom 1:20) Mwiin-kweet mwaan-mukaj Adrienne uleebel neey, “Meej ma Yehow mamweemweekel mu biit bidyey muhang makeekemesh ni mayambambulwiish bwa kumanyik neey i mumanyik cidy cilengel bwa mim.” Kulangil kwindiy ha bwaal oobw, kwaakady kumusak bwa kuleeb neey: “Bwabiny nady mwa kukat bwa kulong bwaal budy mwa kuteek mukal hakacy a mim ni Yehow, Humb a buumy?” Kwiin mwa kwangatok diib mu luming oolw bwa kulangil ha ciit kaahand cidy Yehow muhang eeny? Uw mulong nook wiiy kuneemek Yehow menmen ni wiiyiiy kumukat.—Mis. 111:2, 3.
7. I mushind kaay udy diisambil mwa kwiitwambulwiish bwa kuciin Yehow mu mushind mulengel?
7 Mushind mukwaabw utudy mwa kuciin Mawej i hakumusambil haciibidil. Tut tumusambil ha ciibidil, wiiyiiy kwiikal muut a biin-biin kutudy. Musang woos utumuloolomb diikand bwa kutaatameen diiteet, tuvuuvuluk bwa bukash buvul budyey naabw. Hatumufwiifwiijok bwa mwaan indiy Yeez cya bukish cidyey mwiitwaakish, bituvuvulwiij bwa lukat luvul ludy naal Yehow bwiitut. Ni hatwiisaasanjil Yehow bwa kwiitwambulwiishey ku bwaal kaahand, tuvuuvuluk neey udy ni meej mavul. Masambil bu miin aam miitwambambulwiish bwa kuneemek Yehow bikasakan. Ni mitukaakashish bwa kwangat Mahangadik bwa kulek kulong bwaal kaahand budy mwa kunyang bulund bwiitut nend.
8. I biny bitudy mwa kulong bwiitut kutungunuk ni kuciin Mawej?
8 Tudy mwa kutungunuk ni kuciin Mawej hakulong Bibl ni kiihacil ka kumanyik bileejel bilengel ni bibiih bya baat badyobw bateelomw. Twiisambilaayaak ha bileejel bya biin mudimw ba Yehow ba lulamat babidy—Obadiyah mulam a ku nzubw kwa Mukaleng Ahab ni Yoyadah Mutam a balambul ba milambw. Kuunyim twiiyiiy kutal myand yitudy mwa kulongel ku cileejel cya Mukaleng Yowas a mu Yuud, utwaadijil bilengel, ki kuunyim kwa mafuk wiiyiil kulek Yehow.
IIKAL NI MUCIM MUKASAKAN TENG BU OBADIYAH
9. Bilondeshel 1 Bakaleng 18:3, 12, i mushind kaay waakady ku ciin kwa Mawej kwambulwiish Obadiyah?
9 Bibl wiituleeleej bwa Obadiyahb mu may aam: “Obadiyah waakady uneemek Mawej bikasakan.” (Bal 1 Bakaleng 18:3, 12.) I mushind kaay waakady kuciin kwa nook kwambulwiish Obadiyah? Cya kuuhal, kuciin kwindiy kulongel bwa iikal muut a kuteekel micim; teng diib aady, mukaleng umuteekel ku mut kwa biit bya mu nzubw a bukaleng. Kuciin kwa Mawej kwa Obadiyah kumwaakishil cikwaabw mucim mukasakan menmen—i ciikadil cyaakadyey ukaam biin-biin. Waakadyok mu ciisang cyaakady mukaleng mubiih Ahab ulombol, “ulongel myand yibiih kuuhal kwa Mawej bihitok ni bilongel bakaleng boos badiil bukaleng kuuhal kwindiy.” (1 Bak. 16:30) Cikwaabw, Jezabel mukaj a Akab muhambidil a Baal, waakady mukin Yehow bikasakan ni ukaamin bwa kulekesh muut woos wa mu bukaleng bwa bis dikumy bya Izaleel bwa kuhambidil Yehow. Uzuhil cikwaabw baprofet bavul ba Mawej. (1 Bak. 18:4) Kakuy kulandul, Obadiyah waakady uhambidil Yehow mu ciisang cikasakan eecy.
10. I biny bileeleej neey Obadiyah waakady ni mucim mukasakan menmen?
10 I mushind kaay uleejel Obadiyah mwaakadyey ni mucim mukasakan menmen? Haakady Jezabel mutwaadij kukaam baprofet ba Mawej bwa kwiibazuhey, Obadiyah wangacil baprofet 100 ba ku bab kwiibasokokey “mwiibateek mu bisak bya baat 50 ni kwiibasokok mu cihak munaakady nakiibaheel byaakudy ni mwanz.” (1 Bak. 18:13, 14) Bu Jezabel yiy mwiikal mumanyik cilongel Obadiyah muut a mucim mukasakan, waakady mwa kwiiy kumuzuh. Cya biin, Obadiyah waakady mumvw mooy misang yikwaabw, ni kaakadyoh bend mukat kufw. Ki Obadiyah waakady mukat Yehow ni aab baakady bamukadil mudimw bishilangan ni mwaakadyey mukat buumy bwindiy kaayend.
Ning mudyobw balekesh biin-kweet bwa kukal mudimw iitut, mwiin-kweet mukwaabw a micim mukasakan wendend ni kwaakish biin-kweet Batemw byaakudy bya mu spirit (Tal cikos cya 11)c
11. Biin mudimw ba Yehow ba leel oow i bafwanangan ni Obadiyah bicy? (Tal cikwaabw cifwaatul.)
11 Leel oow biin mudimw bavul ba Yehow bady mu bibunj mudyobw balekesh midimw yiitut. Baleeleej kaneemw kudy baafumw baabab, kaneemw kady kabakumbeen. Ki, teng bu Obadiyah, biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj ba buseeb batutungunuk teng ni kuhambidil Yehow ni lulamat loos! (Mat. 22:21) Baleeleej mudyobw baciin Mawej aabab hakumukooyel hamut kuciin baat. (Yil. 5:29) Baloolong nook kutungunuk ni kudiil baat musah mulengel ni hakulong bisangil haakaabumw mu busok. (Mat. 10:16, 28) I bamanyik neey biin kwaabw biin Krist bakaakaam bikasakan byaakudy bya mu spirit bidy mwa kwiibambulwiish bwa kwiikalobw habwiih ni Yehow. Twangat cileejel cya Henri, udy mushikacil mu cibunj cya mu Afrik cyaab cidyobw balekesh midimw yiitut bwa ciisang kaahand. Mu ciisang cilekeshelobw midimw yaabab, Henri wiitabil bwa kwiikal mwiin bukish bwa kwiikal kwaakish biin kwaabw Batemw byaakudy bya mu spirit. Ufundil neey: “Cidyaakaloh bend naleeb bikasakan. Nook, naakady mutwiishibw neey cyaakady i kaneemw kavul kanaakady naak bwa Yehow kayaakishil mucim mukasakan unaakady nakaam.” Udy mwa kwiitalok byeeb mwiikal ni mucim mukasakan teng bu Henri eeny? Udy mwa kwiikal byeeb teng bu yiy uw uciin Mawej mu mushind mulengel.
IIKAL NI LULAMAT TENG BU YOYADAH MUTAM A BALAMBUL BA MILAMBW
12. Mutam a balambul ba milambw Yoyadah ni mukaj indiy Yokebah baleejel mwaakadyobw ni lulamat lukasakan kudy Yehow bicy?
12 Mutam a balambul ba milambw Yoyadah waakady uciin Yehow, ni kuciin kwaakadyey naak kwaakady kumusak bwa kwiikal ni lulamat ni bwa kukashish bakwaabw bwa kut kuhambil kujilang nyam ku mikon. Bwaal oobw bwiiyil kwiikal bwa biin-biin haakady mwaan mwaan-mukaj a Jezabel diijin dindiy Atalih, mutwaadij kukookesh ku makand bu mukaleng mwaan-mukaj mu Yuudeh. Baat baakady ni kabingil kalengel ka kuciin Atalih. Waakady ni cikis ni waakady mukat bikasakan kwiikal mukaleng ki kaay uzuhil bikul bindiy boos bwa ahet mushind a kukookesh! (2 Cif. 22:10, 11) Umw a ku baan bindiy—Yowas—uhandukil bwaal mukaj a Yoyadah, Yokebah, waakady mumusokok. Yiy ni mbaayend basokokel mwaan ni baakady bamutabaleel. Cilongel Yoyadah ni Yokebah cyambulwiishil bwa kulam bakaleng ba mu twiikulwiilwiil twa Davih. Yoyadah waakady ni lulamat kudy Yehow ni kaakadyoh bend muzakal bwa kuciin Atalih.—Tus. 29:25.
13. Haakady Yowas ni bidimw mwandamuteeket, i mushind kaay uleejel cikwaabw Yoyadah mwaakadyey ni lulamat?
13 Haakady Yowas ni bidimw mwandamuteket, Yoyadad uleejel cikwaabw mwaakadyey mulamat Yehow. Ulongolweel myand mu mushind kaahand. Biby biikal bikumban, Yowas wiiyiiy kushaal mukaleng, hyaan udy mukumban bilondeshel mikenj. Ki biby bilek kulongek nook, Yoyadah waakady mwa kwiiy kufw biin-biin. Ku dyambulwiish dya Yehow, myand yilongolweeley yikumbeen. Yoyadah, wambulwiishil bakul ba biin Izaleel ni biin Leevy, balongel myand bwa Yowas ashaal mukaleng ni bazuhil Atalih. (2 Cif. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Kuunyim Yoyadah “uhangil diiy waahwaanakany Mawej ni mukaleng ni baat, may mahungilobw maakady mibaswiik bwa kwiikalobw baat ba Mawej.” (2 Bak. 11:17) Yoyadah “uteekel cikwaabw baat bwa kulamobw ku bibel bya nzubw a Mawej bwa ney muut udy ni mishing ha nyeet kalong waatweelomw.”—2 Cif. 23:19.
14. Teel mishind yileeleej neey baakady baneemek Yoyadah bwa mwaakadyey uneemek Yehow.
14 Yehow uleebel kuuhal-hal neey: “Naneeneemek aab baaneeneemek.” Cya biin-biin, waakishil Yoyadah bulang. (1 Sam. 2:30) Cileejel, ulongel bwa bafund myand yilongel mutam a balambul ba milambw bwiitut kutal mushind utudy kuhetelok malongweesh. (Rom 15:4) Ni hafwiil Yoyadah, ulongel myand bwa bamuneemek mu mushind a habwaah ni bamujikil “mu majaamw ma bakaleng Mungand mwa Davih, bwaal waakady mulongel Izaleel bilengel, mutumbish Mawej ni nzubw indiy.”—2 Cif. 24:15, 16.
Teng bu Mutam a balambul ba milambw Yoyadah, kuciin Mawej kudy mwa kwiitusak bwa kwambulwiish biin-kweet ni lulamat (Tal cikos cya 15)d
15. I biny bitudy mwa kulongel ku myand yidyobw balond habitaatal Yoyadah? (Tal cikwaabw cifwaatul.)
15 Myand yidyobw balond habitaatal Yoyadah yidy mwa kwiitwambulwiish tut boos bwa kuciin Mawej. Bakul bady mwa kwiidikij Yoyadah hakutungunuk ni kukaam mishind bwa kulam mikook ya Mawej. (Yil. 20:28) Baat bakuluuh bady mu cisumbw bady mwa kulongel ku cileejel cya Yoyadah hakumanyik neey hadyobw baciin Yehow ni bashaal ni lulamat kudyey, udy mwa kukal naabw mudimw bwa kukumbaj kiihacil kindiy. Kiishoh bend mwiibalek. Baasand bady mwa kuhetelok diimany bwa kutal mwaakady Yehow mulongel Yoyadah myand ni mushind udyobw mwa kumwiidikij hakulongel baat bakuluuh bady ni lulamat myand ni kaneemw, nang-nang aab baakady bakadil Yehow mudimw ni lulamat mukacy mwa mivw yivul. (Tus. 16:31) Bwa kuman, tut boos tudy mwa kuhetel dilongweesh ku cileejel cya bakuluuh ba biin Izaleel ni biin Leevy baakady bat Yoyadah nyam ku mikon. Tutaay nyam ku mikon ni lulamat ‘bakalombol biitut’ hakwiibakooyel.—Ebr. 13:17.
KWIIKALOH BEND BU MUKAKALENG YOWAS
16. I biny bileeleej neey Mukaleng Yowas kaakadyoh bend ni bukash?
16 Yoyadah wambulwiishil Mukaleng Yowas bwa kwiikaley muut mulengel. (2 Bak. 12:2) Bu cihet, haakady mukaleng oow sand, waakady mukat bwa kusangeej Yehow. Ki hafwiil Yoyadah, Yowas ukunyin bantotolody bakaleng ba biin Yuudah mat. I Cihet kaay? Yiy ni baat bindiy baakady “batang kuhambidil makunj majilang ni kish.” (2 Cif. 24:4, 17, 18) Nook, Yehow umvwiil bibiih menmen bwa cilong eecy, “waakady mwiibatumin baprofet bwa kwiibahingijobw kudyey, ki muut ning waakaabumw kaakadyoh bend mubumvwiil.” Balekeel cikwaabw kumvwiil Zakarih mwaan a Yoyadah, mwaan oow kaakady teng muprofet a Yehow ni mulambul a milambw, ki waakady cikwaabw mwaan aabw ni Yowas. Nook, mukaleng Yowas wiitabil cikwaabw bwa bazuh Zakarih ning mwaakady cisak cya Zakarih cibambulwiish bikasakan.—2 Cif. 22:11; 24:19-22.
17. I mushind kaay wiiyil myand kunyanguk bwa Yowas?
17 Yowas kaakady mutungunuk ni kuciin Yehow mu mushind mulengel, ni myand yiiyil kunyanguk bikasakan bwindiy. Yehow uleebel neey: “Aab baadiidingulul niibadiidingulul byaany.” (1 Sam. 2:30) Kuunyim, basalaay ba biin Sirih kabaakadyoh bend bavul, ki biiyil ni diivit balwiish “basalaay bahit kuvul” ba Yowas ni baakady baamushiy “ukabakan bikasakan.” Kuunyim kwa biin Sirih baman kuhingomw, bazuhil Yowas kudy biin mudimw bindiy bwaal waakady muzuh Zakarih. Baat baakady batal neey mukaleng oow waakady muut mubiih menmen ni kabaakadyoh bend bamujiik “mu majaamw ma bakaleng.”—2 Cif. 24:23-25; tal “mwaan a Berekih” dimanyish mu Matewus 23:35, NWT (Bible d’étude).
18. Bilondeshel Jeremih 17:7, 8, i mushind kaay utudy mwa kulek kwiikal bu Yowas?
18 I biny bitudy mwa kulongel ku cileejel cya Yowas? Waakady bu mutond waakady ni mij yikiish yifweejok mu bulab yakadyok bwa kwambulwiish mutond. Hafwiil Yoyadah muut waakady umwambulwiish, Yowas utwaadijil kukun batontolody mat, ulekeel bwa kwiikaley ni lulamat kudy Yehow. Cileejel eecy cileeleej neey katwiin ni bwa kukooyel Mawej teng bwaal neey biin mu cisak ciitut ni baat bakwaabw mu cisumbw i biitushiil cileejel bwiitut kulong nook. Bwiitut kushaal bakasakan mu myand ya mu spirit, bikaam tukashish lulamat lwiitut kudy Mawej ni bikaam tumuneemek bikasakan ku dyambulwiish dya kwiilongel ha ciibidil, kulangiloh meej ha myand yitubaabal, ni hakwiikal ni ciibidil cya kusambil.—Bal Jeremih 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.
19. I biny bidy Yehow wiitulomb bwa kulong?
19 Biin-biin, Yehow kiin wiitulomboh bend bwa kulong myand yihit kuvul. Cidy Mawej wiitulomb i bicileej mu may makeeh mu mukand a Muleej 12:13, yow tubal nook: “Mudimw udy nend muut woos ni bwa kulong, i wa kuneemek Mawej ni kukooyel ku may mindiy mumb.” Hatuciiciin Mawej, twiiyiiy kwiikal bakumban bwa kutaatameen makab matwiikal mwa kutwiilangan naam ni bwa kushaal ni lulamat kudy Mawej teng bu Obadiyah ni Yoyadah. Kakwiin ciit ning cyaakaabumw ciikal mwa kunyang bulund bwiitut ni Yehow.
MUSAMBW 3 Bukole buetu, ditekemena dietu, tshieyemenu tshietu
a Teng mudyobw bakal nend mudimw mu mifund, mwaak “kuciin” uvumvumvwiij myand yivul. Bilondeshel cyaab cidyobw baleebel, bady mwa kwiikal baleeb bwa kukabakan kwa menmen, kuneemek, eecy kukem. Ciin bwaal eecy ciiyiiy kwiitwambulwiish bwa kwiikal ni kuciin kudy mwa kwiitusak bwa kwiikal ni mucim mukasakan ni lulamat mu mudimw iitut utukaakadil Taat iitut udy mu diiwul.
b Obadiyah wiin oow kiishoh bend muprofet Obadiyah, wiiyil kwiikal ni buumy kunyim kwa siyekel yivul ni ufundil mukand a mu Bibl udy ni diijin dindiy.
c DYUMVWIIJ DYA BIFWAATUL Diibij: Mu bwaal budyobw balond oobw, mwiin-kweet mwaan-mulum wendend ni kutwaal byaakudy bya mu spirit ciisang cidyobw balekesh mudimw iitut.
d DYUMVWIIJ DYA BIFWAATUL Diibij: Mwiin-kweet ucidy sand menmen uloolongel kudy mwiin-kweet mukwaabw mwaan-mukaj ukaady mukuluuh mushind a kudiil baat musah ku dyambulwiish dya telefon; mwiin-kweet mwaan-mulum ukaady mukuluuh uleeleej mudyey ni mucim mukasakan hakukal mudimw a bukajaady mukacy mwa baat; Mwiin-kweet udy mumanyik myand yivul mu mudimw a kulam uloolongweesh bakwaabw habitaatal mushind udyobw mwa kulam Nzubw a Bukaleng.