BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • cl Kitango 10 pp. 97-106
  • “Ikalai Bakulonda Lesa” pa Kwingijisha Bulume Bwenu

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Ikalai Bakulonda Lesa” pa Kwingijisha Bulume Bwenu
  • Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Butemwe kyo Kintu Kikatampe
  • Mu Kisemi
  • Mu Kipwilo
  • ‘Bulume bwa Lujimi’
  • Kwingijila Yehoba na ‘Bulume Bwetu Bonse’
  • “Yehoba ... Bulume Bwanji bo Bukatampe Bwakila”
    Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • “Kilishitu bo Bulume bwa Lesa”
    Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • Kisemi Kyenu Kyakonsha Kwikala na Lusekelo
    Nanchi Baibolo Waamba’mba Ka?
  • Bintu Bibiji Bilengela Masongola Kwikala a Myaka
    Kintu Kilengela Kisemi Kwikala kya Lusekelo
Monai Bikwabo
Fwenyai Kwipi ne Yehoba
cl Kitango 10 pp. 97-106

Kitango 10

“Ikalai Bakulonda Lesa” pa Kwingijisha Bulume Bwenu

1. Ñanyi kitewa kibula kumweka kyo bapelawizha kufwamo bantu bambulwakoloka?

“MUNTU yense uji na bulume bamubelamina ku kitewa kibula kumweka.” Abye byambo byaambile inetu umo munembeshi wa nsansawilo wa mu myaka kitota kya bu 19, bibena kutongola kitewa kibula kumweka kya kwingijisha bulume kutama. Kya bulandatu ke kya kuba’mba, bantu bonse bambulwakoloka kibapelela bingi kufwa mu kino kitewa. Kya kine, mwapita bwikalo bonse bwa bantu, ‘muntu uba bunkambo pa muntu mukwabo mu kumuyanjisha.’ (Musapwishi 8:9) Kwingijisha bulume kwakubula butemwe kwaletela bantu buyanji bukatampe.

2, 3. (a) Ñanyi kintu kya kukumya pa mambo a Yehoba byo engijisha bulume bwanji? (b) Bulume bwetu bwakonsha kwikala ka, kabiji twafwainwa kwibwingijishanga byepi?

2 Nanchi kechi kya kukumya kuba’mba Yehoba Lesa, aye mwine uji na bulume bwakila, kechi wibwingijishakotu nangwa pacheche kutama nenyi? Byonka byotwamona mu bitango byapita, kimye kyonse bulume bwanji—kikale bwa kulenga, bwa konauna, bwa kuzhikijila, nangwa bwa kubwezha bintu—wibwingijisha mwayila nkebelo yanji ya butemwe. Umvwe twalanguluka jishinda jo engijishilamo bulume bwanji, tutundaikwa kufwenya kwipi ne aye. Kino kyakonsha kwitulengela ‘kwikala ba kulonda Lesa,’ pa kwingijisha bulume bwetu. (Efisesa 5:1) Pano nga atweba bantutu, bulume ka bo tuji nabo?

3 Vulukai kuba’mba muntu walengelwe ‘mu kipasha kya Lesa.’ (Ntendekelo 1:26, 27) O ene mambo ne atweba o twaikelako na bulume bucheche. Bulume bwetu bwakonsha kwikala ngovu ya kuba bintu, kwingila; kwikala bantangi pa bakwetu; kutundaika bakwetu kuba bintu bimo, kikatakata aba betutemwa; ngovu ya mubiji; nangwa kwikala na bunonshi. Nyimbi wa masalamo waambile pa mambo a Yehoba amba: “Ko muji anweba ko ko iji ne nsulo ya bumi.” (Masalamo 36:9) Nanchi ko kuba’mba, Lesa ye nsulo ya bulume bonse bo twakonsha kwikala nabo. Onkao mambo tukeba kwibwingijisha mu mashinda amutokesha pa muchima. Twakonsha kuba byepi byo byo?

Butemwe kyo Kintu Kikatampe

4, 5. (a) Ñanyi kintu kikatampe kya kwingijishamo bulume bulongo, kabiji Lesa aye mwine umwesha byepi kino? (b) Butemwe buketukwasha byepi kwingijisha bulongo bulume bwetu?

4 Butemwe kyo kintu kikatampe kya kwingijishamo bulongo bulume. Nanchi Lesa mwine ke ye wakumwenako mu kino nenyi? Vulukai mwisambo wa byubilo bya Lesa bikatampe bina—bulume, bololoke, maana, ne butemwe—mu Kitango 1. Pa byonse bye byubilo bina, kyepi kyakilapo? Butemwe. Yoano mutanshi 4:8 waamba’mba, “Lesa ye butemwe.” Ee kine, Yehoba aye mwine ye butemwe; bo bulengela byonse byo oba. Byonse byo oba bya kumwesha bulume bwanji byubiwa na butemwe kabiji bikala mfweto ku boba bamutemwa.

5 Kabiji butemwe buketukwasha kwingijisha bulume bwetu bulongo. Mambo Baibolo witubula’mba butemwe “buba lusa” kabiji “kechi bwikebela bintu ne.” (1 Kolinda 13:4, 5) Mu jino jishinda, butemwe kechi buketuswisha kubila bintu mu jishinda ja bukaji nangwa ja kushintaukila boba baji mu maboko etu ne. Mu kifulo kya kuba byo byo, tukanemeka bakwetu ne kutangizhako palutwe yetu bintu byo bakeba.—Filipai 2:3, 4.

6, 7. (a) Moyo wa kwakamwa Yehoba ye muka, kabiji kino kyubilo kyakonsha kwitukwasha byepi kuchinuzhuka kwingijisha bulume kutama? (b) Lumbululai kukwatankana kuji pakachi ka moyo wa kuchina kumufichisha Lesa pa muchima ne butemwe bwa kutemwa Lesa.

6 Kyubilo kikwabo kyalamata ku butemwe kyakonsha kwitukwasha kuchinuzhuka kwingijisha bulume kutama ke moyo wa kwakamwa Lesa. Kino kyubilo kyanemena ka? Byambo bya Mana 16:6 byaamba’mba, “moyo wa kumwakamwa Yehoba ye ufumya muntu ku bubi.” Kwingijisha bulume kutama ke jishinda jimo jatama jo twafwainwa kufumako. Moyo wa kwakamwa Lesa uketukanya kuyanjisha boba baji mu maboko etu. Mambo ka? Kishinka kimo ke kya kuba’mba, Lesa uketupamo mambo pa mambo a jishinda jo tubilamo na bano bantu. (Nehemiya 5:1-7, 15) Bino moyo wa kwakamwa Lesa walumbulula byavula kechi byonkabyetu ne. Byambo bya mu mulaka mwine mutanshi kwafuma kyambo kya “moyo” javula bilumbulula munema mukatampe wa kunemeka Lesa. Mu jino jishinda Baibolo waamba’mba, moyo wendela pamo na butemwe bwa kutemwa Lesa. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 10:12, 13) Uno mushingi mukatampe walumbulula moyo wafwainwa wa kuchina kumufichisha Lesa pa muchima—kechi na mambo a kuchinatu bintu byakonsha kufumamo ne, bino na mambo a kuba’mba twamutemwa kya kine.

7 Twayai tumone kya kumwenako: Langulukai pa bulunda bwa pa muchima buji pakachi ka kwa kalombwana ne bashanji. Uno kalombwana wayuka’mba bashanji bamutemwa bingi. Pano bino wayuka ne bimukebela bashanji amba obe, kabiji wayuka ne kuba’mba bashanji bakamujimuna umvwe kabule kumvwa. Uno kalombwana kechi wikala na moyo wa kuzakama bashanji ne. Mu kifulo kya byo byo, watemwa bingi bashanji. Uno mwanyike wikala na lusekelo lwa kuba bintu bilengela bashanji kumutemwa. Byo byo kiji ne na moyo wa kwakamwa Lesa. Na mambo a kuba twamutemwa Yehoba, Shetu wa mwiulu, tuchina kuba kintu kiji kyonse kyakonsha ‘kumufichisha ku muchima wanji.’ (Ntendekelo 6:6) Tukebako kusangajika muchima wanji. (Byambo bya Mana 27:11) O ene mambo o tukebela kwingijisha bulongo bulume bwetu. Pano twayai tumone byo twakonsha kuba byobyo.

Mu Kisemi

8. (a) Banabalume basongola baji na bulume bwa mutundu ka mu kisemi, kabiji bafwainwa kwibwingijisha byepi? (b) Wamulume wakonsha kumwesha byepi amba unemeka mukazhanji?

8 Akilangulukai mu kisemi. Efisesa 5:23 waamba’mba, “mulume ye mutwe wa mukazhanji.” Pano nga wamulume wasongola wafwainwa kwingijishanga byepi buno bulume bo apewa kwi Lesa? Baibolo wabula banabalume basongola kwikala na bakazhi babo ‘monka mu maana, ne kumunemeka mwanamukazhi nobe kijiilo kyakila kikwabo mu kubula kukosa.’ (1 Petelo 3:7) Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “mushingi” kilumbulula “mutengo, buya, ... munema.” Mitundu ikwabo ya kino kyambo yatuntululwa’mba, “bya bupe” ne “kunema.” (Byubilo 28:10; 1 Petelo 2:7) Wamulume unemeka mukazhanji kechi umupuma nangwa pachechetu ne; kabiji kechi umupezha nangwa kumusebanya kumulengela ke eumvwe nobe watutu ne. Umumona’mba wanema ne kumunemeka. Mu byambo ne mu byubilo byanji kikale kumbaji nangwa pa bantu, umwesha kuba’mba wanema bingi kwi aye. (Byambo bya Mana 31:28) Mwanamulume wa uno mutundu kechi bamutemwatu ku mukazhanji ne kumupa mushingi ne, bino kyakilapo Lesa umubila bibusa.

9. (a) Banabakazhi baji na bulume bwa mutundu ka mu kisemi? (b) Ki ka kyakonsha kumukwasha wamukazhi kwingijisha bulume bwanji kukwasha mwatawanji, kabiji ki ka kyakonsha kufumamo?

9 Banabakazhi basongolwa nabo bajiko na bulume mu kisemi. Baibolo watongaulapo banabakazhi bamo baakamwanga Lesa, babulangako bamwata wabo bya kuba nangwa kwibakwasha kuchinuzhuka bilubo mu ndangulukilo yabo kwakubula kulengulula bumutwe. (Ntendekelo 21:9-12; 27:46–28:2) Wamukazhi kampe wakonsha kujimuka kukila mwatawanji, nangwa kwikala na busendwe bumo bwabulapo mwatawanji. Nangwa byonkabyo, wafwainwa ‘kunemeka’ mwatawanji ne ‘kumunekenena nobe Nkambo.’ (Efisesa 5:22, 33) Umvwe mwanamukazhi waikala na kikonkwanyi kya kukeba kutokesha Lesa pa muchima kyakonsha kumukwasha kwingijisha bulume bwanji kukwasha mwatawanji, mu kifulo kya kumupezha nangwa kumutangijila. ‘Mwanamukazhi wa maana’ wa iwe mutundu ukwatankana na mwatawanji amba bakoseshe kisemi. Mu jino jishinda wikala na mutende na Lesa.—Byambo bya Mana 14:1.

10. (a) Lesa wapa bansemi lūsa lwa mutundu ka? (b) Kyambo kya ‘kujimuna’ kyalumbulula ka, kabiji kwafwainwa kubiwa byepi? (Monai tubyambo twa munshi.)

10 Bansemi nabo baji na lūsa lo bapewa kwi Lesa. Baibolo wajimuna amba: ‘Anweba bashabo, kechi mwibazhingijishe baana benu ne: poso kwibakomesha na kwibafunjisha ne kwibajimuna monka mwaswila aye Nkambo.’ (Efisesa 6:4) Mu Baibolo, kyambo kya “kujimuna” kyakonsha kulumbulula “kukomesha, kufunjisha, kukambizha.” Baana bakebewa kujimunwa; basangalala ne kuba bintu bulongo umvwe ke mwibabule mikambizho ya kubula kwibapita mu mbaji kwibabula pa kupelela. Baibolo waamba’mba kujimuna kwa uno mutundu nangwa mikambizho byendela pamo na butemwe. (Byambo bya Mana 13:24) Onkao mambo, “kamama kakufunda” kechi kafwainwa kwikala ka kuyanjisha mu milanguluko nangwa ku mubiji ne.a (Byambo bya Mana 22:15; 29:15) Kujimuna kwa kukosa muchima nangwa kwa na bukaji kwakubula butemwe kwikala ke kwingijisha lūsa lwa bunsemi mu jishinda jatama kabiji kwakonsha kufichisha mwana ku muchima. (Kolose 3:21) Bino kujimuna kwaesakana kwaubiwa bulongo, kumwesha baana kuba’mba bansemi babo bebatemwa kabiji bebata bingi muchima pa mambo a nkomeno yabo.

11. Baana bakonsha kwingijisha byepi bulume bwabo bulongo?

11 Ibyepi pa mambo a baana? Bakonsha kwingijisha byepi bulume bwabo bulongo? Byambo bya Mana 20:29 byaamba’mba, “bulume bwa bansongwalume lo lukumo lwabo.” Kya kine kafwako jishinda jawamisha bakyanyike jo bakonsha kwingijishilamo bulume bwabo ne ngovu yabo kukila kwingijila “Mulenga” wetu ne. (Musapwishi 12:1) Bakyanyike bafwainwa kuvulukanga’mba byubilo byabo byakonsha kuletela bansemi babo lusekelo nangwa bumvu. (Byambo bya Mana 23:24, 25) Umvwe baana ke bomvwine bansemi babo bakamwa Lesa ne kuba byubilo byawama, balengela michima ya bansemi babo kusangalala. (Efisesa 6:1) Byubilo bya uno mutundu ‘byo bibafwainwa ba mwi Nkambo.’—Kolose 3:20.

Mu Kipwilo

12, 13. (a) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwikala na mulanguluko wa mutundu ka pa mambo a lūsa lwabo mu kipwilo? (b) Lumbululai ene mambo bakulumpe mu kipwilo o bafwainwa kulamina jitanga bulongo.

12 Yehoba wapana bakulumpe kwikala bakutangijila mu kipwilo kya bwina Kilishitu. (Bahebelu 13:17) Bano banabalume bafikapo bafwainwa kwingijisha bulume bwabo bo bapewa kwi Lesa kupana bukwasho bukebewa ne kulengela jitanga kwikala bulongo ku mupashi. Nanchi kino kifulo kyabo kipa bakulumpe mu kipwilo lūsa lwa kuba bunkambo pa bakwabo ba mu lwitabilo nyi? Ine! Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwikala na ndangulukilo yaesakana ya kifulo kyabo mu kipwilo. (1 Petelo 5:2, 3) Baibolo wabula bakulumpe mu kipwilo amba: ‘Jishai kipwilo kya Lesa, kyo apotele na mashi [a Mwananji, NW] mwine.” (Byubilo 20:28) Kino ke kishinka kikatampe kya kusungilamo na lusa muntu yense wa mu jitanga.

13 Twakonsha kwikilumbulula bibye. Mulunda nenu wa pa muchima wimulomba’mba mu musungileko kipe kyanji kyo atemwisha. Mwayuka kuba’mba mulunda nenu watayijilepo mali avula bingi pa kyokyo kipe. Abya kuba ke mwikilame bulongo kuchina’mba kya konaika nenyi? Byonkabyo, Lesa wapa bakulumpe mu kipwilo mwingilo wa kulama kipe kyanji kyanema bingi: kipwilo, muji bantu baesakanyiwa ku mikooko. (Yoano 21:16, 17) Mikooko ya Yehoba yanema bingi kwi aye—kya kuba, wiipotele na mashi anema a Mwananji yenkawa umo, Yesu Kilishitu. Yehoba wapotele mikooko yanji pa mutengo mukatampe bingi wakila mitengo yonse. Bakulumpe mu kipwilo bepelula bekala na kino mu milanguluko ne kusunga mikooko ya Yehoba monka mo kyafwainwa.

‘Bulume bwa Lujimi’

14. Lujimi uji na bulume bwa mutundu ka?

14 Baibolo waamba’mba, “byamba muntu byo bimuletela lufu nangwa kwikala na mweo.” (Byambo bya Mana 18:21) Ee kine, lujimi wakonsha konauna bingi byavula. Ñanyi mwi atweba wabula kumvwapo kala ku muchima kutanta na mambo a ñambilo ya kupulumukatu nangwa ya mukeyu? Bino nangwa byonkabyo, lujimi yenka muntu umo uji na bulume bwa kubukañana. Byambo bya Mana 12:18 byaamba’mba, ‘byambo bya ba maana bipozha muchima.’ Ee, byambo bya kutundaikañana byawama bulongo bikala nobe muchi wa kubuka muchima. Akimonai bya kumwenako bimo.

15, 16. Mu ñanyi mashinda mo twakonsha kwingijishila lujimi wetu kutundaikilamo bakwetu?

15 Tesalonika mutanshi 5:14 wakambizha amba, “koseshai ba michima yapungila.” Ee, nangwatu bakalume bakishinka ba Yehoba kimye kimo bapopomenwa. Twakonsha kukwasha byepi bantu ba uno mutundu? Batakaikai kya kine kwakubula kwibapita mu mbaji kuba’mba mwibakwashe bemwene bene byo banema mu meso a Yehoba. Ambañanai nabo byambo bya mu Baibolo bimwesha kuba’mba Yehoba kine wata muchima kabiji watemwa boba “balajika michima” ne “ba mipashi yalapila.” (Masalamo 34:18) Umvwe ke twingijishe bulume bwa lujimi wetu kutekenesha bakwetu, tumwesha kuba’mba tubena kulonda Lesa wetu wa lusa “ukwasha balajika michima.”—2 Kolinda 7:6.

16 Kabiji twakonsha kwingijisha bulume bwa lujimi wetu kutundaika bakwetu lutundaiko lukebewa. Nanchi mukwetu wa mu lwitabilo wafwisha mutemwe wanji nyi? Byambo bya lusa byakonsha kutekenesha muchima wa bulanda. Abya mulongo nangwa nyenga wakikulumpe ubena kwiumvwa nobe uji bunke nyi? Byambo bya kutekenesha byakonsha kulengela bakikulumpe kwiumvwa’mba banemekwa kabiji basanchilwa bingi. Nanchi pajipo ubena kuyanda na kikola kibula kupwa nyi? Kwambañana nanji byambo bya lusa pa foni nangwa kumufwakesha kwakonsha kukepeshako binyenge bya yewo wakolwa. Mulenga wetu byoasangalalapo umvwe ke twingijishe bulume bwa ñambilo kwamba byambo “bibakomesha bantu”!—Efisesa 4:29.

17. Mu ñanyi jishinda janema mo twakonsha kwingijishila lujimi wetu kukwasha bakwetu, kabiji mambo ka o twafwainwa kubila byo byo?

17 Kafwako jishinda jakilamo kunema ja kwingijishilamo bulume bwa lujimi wetu kukila kubulako bakwetu mambo awama a Bufumu bwa Lesa ne. Byambo bya Mana 3:27 byaamba’mba, “abya bintu byawama byo wakonsha kuba kechi uleke kwibobilabyo bantu bebifwainwa ne.” Tuji na mwingilo wa kwibabulako mambo awama apulusha bumi. Kechi kyakonsha kuwama kufya bino byambo byanema Yehoba byo etupa ne. (1 Kolinda 9:16, 22) Pano nga Yehoba ukeba atweba kwingila mu uno mwingilo kufika pe pi?

Kwingijila Yehoba na ‘Bulume Bwetu Bonse’

18. Yehoba ukeba’mba tube ka?

18 Butemwe bwetu bo twamutemwa Yehoba bwitutundaika kwingila pakatampe mu mwingilo wa bwina Kilishitu. Yehoba ukeba’mba tube byepi mu luno lubaji? Ukeba’mba tupane kintu kiji kyonse atweba bonse kyo twakonsha kupana kechi na mambo a bwikalo bwetu ne: “Byonse byo muba, nangwa ki ka, nangwa ki ka, ubai na muchima yense, nobe kwi Nkambo, kechi ku bantu ne.” (Kolose 3:23) Pa kutongola mukambizho mukatampe, Yesu waambile’mba: ‘Ukamutemwa Nkambo Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense, ne na maana obe onse, ne na bulume bobe bonse.’ (Mako 12:30) Ee kine, Yehoba ukeba atweba bonse kumutemwa ne ku mwingijila na muchima yense.

19, 20. (a) Mweo byo avwangamo muchima, maana, ne bulume, mambo ka buno bulume bukwabo o bwatongwelwa mu Mako 12:30? (b) Kwingijila Yehoba na muchima yense kulumbulula ka?

19 Kwingijila Lesa na mweo yense kwalumbulula ka? Mweo kilumbulula muntu yense mutuntulu, na bulume bwanji bonse bwa mubiji ne mu milanguluko. Pakuba mweo byo avwangamo muchima, maana, ne bulume, nga mambo ka buno bulume bukwabo o bwatongwelwa mu Mako 12:30? Akimonai kya kumwenako. Mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, muntu wakonsheshe kwipotesha mwine (mweo wanji) mu buzha. Bino awo muzha kimye kimo kechi waingijilanga nkambo yanji na muchima yense ne; kimye kimo kechi waingijishanga bulume bwanji bonse nangwa maana anji onse kwingila mingilo ya nkambo yanji ne. (Kolose 3:22) Onkao mambo, kyamweka Yesu watongwele buno bulume bukwabo kukeba kwambisha’mba kechi twafwainwa kufya nangwa kimo mu mwingilo wetu kwi Lesa ne. Kwingijila Lesa na mweo yense kilumbulula kwipana atwe bene, kwingijisha bulume ne ngovu yetu kwesakana na po twakonsha kupelela mu mwingilo wanji.

20 Nanchi kwingila na mweo yense kulumbulula’mba atweba bonse twafwainwa kwingila kimye kimo ne ngovu imo mu mwingilo nyi? Kino kuba kyaikala byobyo ne, mambo bantu baenda kupusana mu bwikalo ne mu ngovu. Kya kumwenako, wakyanyike uji na butuntulu bwa mubiji bwawama ne ngovu wakonsha kwingila kimye kikatampe na kusapwila kukila yewa wakepelwa ngovu na mambo a bukote. Muntu wabula kutwela mu masongola kabiji wabula mingilo ya kumwena ba mu kisemi wakonsha kwingila pakatampe kukila yewa uji na kisemi. Umvwe tuji na ngovu ne bwikalo bwitulengela kuba byavula mu mwingilo, twafwainwa kusanta bingi! Pano bino kechi twafwainwa kwikala na muchima wa kulengulula ne kwiesakanya ku bakwetu mu luno lubaji ne. (Loma 14:10-12) Tukeba kwingijisha bulume bwetu kukosesha bakwetu.

21. Ñanyi jishinda jawama kabiji janema kwingijishilamo bulume bwetu?

21 Yehoba ye wakumwenako walumbuluka byo engijisha bulume bwanji bulongo. Tukeba kumulonda kwesakana na papelela bulume bwetu byo tuji bambulwakoloka. Twakonsha kwingijisha bulongo bulume bwetu kupichila mu kumwesha mushingi ku boba baji mu maboko etu. Kunungapo, tukeba kwingila na muchima yense mwingilo upulusha bantu wa kusapwila ye etupa Yehoba kwingila. (Loma 10:13, 14) Vulukai kuba’mba, Yehoba usekela bingi umvwe mwapana kyawamisha na mweo wenu yense. Nanchi muchima wenu kechi wimutundaika kuba byonse byo mwakonsha kwingijila Lesa wa butemwe witumvwisha nenyi? Kafwako jishinda jawama nangwa janemesha kwingijishilamo bulume bwenu kukila pa jije ne.

[Tubyambo twa mushi]

a Mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, kyambo kya Kihebelu kya “kamama” kyalumbulwilenga kichi nangwa mukombo, nabiji yewa waingijishanga kafunga pa kufunga mikooko yanji. (Masalamo 23:4) Byonkabyo, “kamama” ka lūsa lwa bunsemi kalumbulula buntangi bwa butemwe, kechi kukambula kwa na bukaji ne.

Mepuzho a Kulangulukapo

Byambo bya Mana 3:9, 10 “Bintu” ka byo tuji nabyo, kabiji twakonsha kwibingijisha byepi kunemekelamo Yehoba?

Musapwishi 9:5-10 Mambo ka o mwafwainwa kwingijishila bulume bwenu mu jishinda jo akebelamo Lesa pa kino kimye?

Byubilo 8:9-24 Ñanyi kwingijisha bulume kutama kwatongolwa pano, kabiji twakonsha kuchinuzhuka byepi bubi bwa uno mutundu?

Byubilo 20:29-38 Aba baji pa bifulo bya bukulumpe mu kipwilo bakonsha kufunjilako ka ku byaubile Paulo?

[Kipikichala pa peja 103]

Bamulume ne mukazhi bengijisha bulongo bulume bwabo kupichila mu kwiubila butemwe ne mushingi

[Kipikichala pa peja 104]

Kusapwila mambo awama —jo jishinda jawamisha ja kwingijishilamo bulume bwetu

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu