March
Pa Mulungu, March 1
Anweba mulama bintu byonse.—1 Moba 29:12.
Inge twatanga buku wa Ntendekelo kitango 1 ne 2, tumona kuba’mba Adama ne Evwa bajinga na bwana bwa bene butonga bantu lelo jino bwa kuba byo bakeba, kubula kwakamwa ne kubula kwibamanyika. Bwikalo bwa bantu batanshi bwawamine bingi mambo kechi baakamwanga pa bya kuja, nkito, kukolwa nangwa kufwa ne. (Nte. 1:27-29; 2:8, 9, 15) Twafwainwa kuvulukanga’mba Yehoba Lesa ye uji na luusa lonse. Mambo ka? Mambo ye Mulenga wa bintu byonse kabiji Nkambo wa bulume bonse. (1 Timo. 1:17; Lum. 4:11) Onkao mambo, bilengwa bya mwiulu ne bantu bonse pa ntanda kechi baji na bwana bwa bene bwa kwiubilatu byonse byo bakeba ne. Bafwainwa kuyuka’mba Yehoba Lesa uji na luusa lwa kubikako mizhilo yawama ya kwibakwasha kuyuka pa kupelela. Bino byo byaubile Yehoba Lesa na bantu batanshi ku ntendekelo. w18.04 4 ¶4, 6
Pa Kimo, March 2
Byo aubapo buya maulu . . . aleta mambo awama.—Isa. 52:7.
Bwikalo ano moba bwakatazha bingi. Yehoba ye witukwasha kuchinchika. (2 Ko. 4:7, 8) Bino langulukai pa bibena kupitamo boba babula kwikala balunda ne Yehoba. Bwikalo bwakonsha kwibakatazha bingi mu ino ntanda kwa kubula bukwasho bwa Lesa. Byonka byaubanga Yesu, twibobila lusa kabiji kitulengela kwibasapwila “mambo awama a bintu byawama.” Onkao mambo, tekenyainga bantu bo mufunjisha. Vulukainga’mba bakyangye kuyuka bukine bwa mu Baibolo bo twayuka. Kabiji bavula banemeka bingi bintu byo baitabilamo. Bakonsha kulanguluka’mba bintu byo baitabilamo bibalengela kukwatankana na kisemi kyabo, na bantu bo bekala nabo mu nyaunda ne bisho. Saka tukyangye kubuula bantu kusankilapo bintu byo baitabilamo, patanshi twafwainwa kwibakwasha kumvwisha bukine bo babena kufunda mu Baibolo bo babula kuyuka bulongo. Inge twauba bino, popo bakasankilapo bintu byo baitabilamo. Pakonsha kupita kimye pa kuba’mba bantu bapimpule byubilo byabo.—Loma 12:2. w19.03 23 ¶10, 12; 24 ¶13
Pa Kibiji, March 3
Mo mmwena lusekelo.—Mako 1:11.
Yehoba byo amwesheshe byo atemwa Mwananji ne kumuketekela kituvululamo kuba’mba twafwainwa kutundaikanga bakwetu. (Yoa. 5:20) Twingila bingi bulongo inge muntu ye twanemeka witumwesha byo etutemwa ne kwitutakaika. Balongo ne banyenga mu kipwilo ne ba mu kisemi kyetu nabo bakeba kwibatemwa ne kwibatundaika. Inge twatakaika bakwetu, tukosesha lwitabilo lwabo kabiji twibakwasha kwingijila Yehoba mu bukishinka. Kikatakata bansemi bafwainwa kutundaikanga baana babo. Inge bansemi batakaika baana babo ne kwibamwesha butemwe, bakebakwasha kwingijila Lesa bulongo. Byambo bya kuba’mba: “Mo mmwena lusekelo,” bimwesha’mba Yehoba waketekejile kuba’mba Yesu ukoba kyaswa muchima wa Shanji. Yehoba waketekela bingi Mwananji, onkao mambo, ne atweba twafwainwa kuketekela’mba Yesu ukafikizha milaye yonse ya Yehoba. (2 Ko. 1:20) Inge twalanguluka pe Yesu, tukebesha kufunjilako byavula kwi aye ne kulondela mu ngayo yanji.—1 Pe. 2:21. w19.03 8 ¶3; 9 ¶5-6
Pa Kisatu, March 4
Muzhilo wa mupashi upana bumi kupichila mwi Kilishitu Yesu wimukasulula ku muzhilo wa bundengamambo ne wa lufu.—Loma 8:2.
Umvwe twanemeka bupe bwitupa muntu, tumusanchila. Bena Isalela kechi banemekele bwana bwa bene bwibapele Yehoba byo ebapokolwele mu buzha mu Ijipita ne. Byo papichiletu bañondo bacheche kufuma po bebapokolwejile mu buzha, batendekele kutonga kajo ko bajanga mu Ijipita ne kwijizhanya pa bintu bibapelenga Yehoba kya kuba kebakebe ne kubwela ku Ijipita. Abo banemekele bingi ‘masabi, bibimbi, bainamunwa, kanyenze ne galiki, kukila kupopwela Lesa wa kine Yehoba wibapele bwana bwa bene. Nanchi twakonsha kukumya Yehoba pa kuzhingijila bantu banji nyi? (Bala. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Luno ke lufunjisho lwanema bingi kwi atweba. Mutumwa Paulo watundaikile bena Kilishitu bonse kunemeka bwana bwa bene bwitupa Yehoba kupichila mu Mwananji, Yesu Kilishitu.—2 Ko. 6:1. w18.04 9-10 ¶6-7
Pa Kina, March 5
Aye watemwa bololoke ne bunchibamambo bwaoloka. Ntanda yayula na butemwe bwa Yehoba bubula kwaluka.—Sala. 33:5.
Atweba bonse tukeba kwitutemwa. Kabiji tukeba ne kwitunemeka. Inge kya kuba babula kwitumwesha butemwe ne kwitubila byawama ku bakwetu, twakonsha kumona nobe kechi twanema ne. Yehoba wayuka’mba tukeba kwitutemwa ne kwitubila byawama ku bakwetu. (Sala. 33:5) Twafwainwa kushiinwa’mba Lesa wetu witutemwa bingi kabiji ukeba’mba bantu babulenga kwituba nshiji. Tumvwisha kino inge twalanguluka pa Mizhilo Yehoba yo apele kisaka kya bena Isalela kupichila mwi Mosesa. Inge twafunda Mizhilo ya Mosesa, tuyuka Lesa wetu uji na butemwe Yehoba byo omvwa pa bintu bimo. (Loma 13:8-10) Twakonsha kwamba’mba Mizhilo ya Mosesa yaimenejile pa butemwe mambo bintu byonse Yehoba byo oba wibyuba na mambo a butemwe. (1 Yoa. 4:8) Mizhilo ya Yehoba yonse yaimenejile pa mikambizho ibiji, ko kuba’mba, kutemwa Lesa ne bakwetu. (Levi 19:18; Mpitu. 6:5; Mat. 22:36-40) Mikambizho yonse kukila pa 600 itelwa’mba Mizhilo imwesha butemwe bwa Yehoba. w19.02 20-21 ¶1-4
Pa Kitanu, March 6
Konka kuji nsabo yenu, ne muchima ko ko akekala.—Mat. 6:21.
Yoba kechi wakebanga kutala banabakazhi na meso a lunkumbwa ne. (Yoba 31:1) Wayukile’mba kechi kyawama kukumbwa mwanamukazhi mukwabo wabula mwinakwanji ne. Lelo jino, tubena kwikala mu ntanda muji bintu byavula bibena kutundaika bulalelale. Nanchi mukana kukumbwa muntu wabula mwinakwenu byonka byaubile Yoba nyi? Nanchi mukana kutala pa bipikichala bya mulekese nyi? (Mat. 5:28) Inge twibikako kukana bino bintu, tukatwajijila kwikala na bulumbuluke. Kabiji Yoba wakookelanga Yehoba kupichila mu kumona bintu bya ku mubiji byonka Yehoba byo ebimona. Yoba wayukile’mba inge waketekela mu bunonshi bwanji, ko kuba’mba walenga mambo a kumukambwilapo. (Yoba 31:24, 25, 28) Lelo jino, tubena kwikala mu ntanda muji bantu batemwa bingi bunonshi. Inge ketulondele byaamba Baibolo pa kwikala na ndangulukilo yawama pa mali ne bunonshi, tukafuukulapo kutwajijila kulama bulumbuluke bwetu.—Maana 30:8, 9; Mat. 6:19, 20. w19.02 6 ¶13-14
Pa Kibelushi, March 7
Byonkatu Batata byo bantemwa, ne amiwa byo nemutemwa. —Yoa. 15:9.
Yesu wamweshangatu suka butemwe bwa Shanji mu bintu byonse byo aubanga. (1 Yoa. 4:8-10) Kyakila pa byonse, Yesu wipaine na muchima yense kwiya na kwitufwila. Atweba bonsetu, bashingwa ne “mikooko ikwabo,” tumwenamo mu butemwe bwamwesheshe Yehoba ne Yesu pa kupana kitapisho. (Yoa. 10:16; 1 Yoa. 2:2) Kabiji langulukai pa bintu byo twingijisha pa Kivuluko; bimwesha butemwe bwa kwa Yesu ne byo alangulukilako baana banji ba bwanga. Mu ñanyi jishinda? Yesu wamwesheshe byo atemenwe baana banji ba bwanga bashingwa kupichila mu kutendekesha kijiilo kicheche pa kuba’mba balondelenga. Byo papichile kimye, baana ba bwanga bashingwa bafwainwe kwikalanga na Kivuluko pa mwaka pa mwaka, kabiji bafwainwe kubanga bino ne mu bimye bya makatazho, nangwatu inge bebakasa mu tuleya. (Lum. 2:10) Nanchi bakonsheshe kukookela mukambizho wa kwa Yesu nyi? Ee, bakonsheshe. Kufikatu ne lelo jino, bena Kilishitu ba kine batwajijila kuvuluka lufu lwa kwa Yesu. w19.01 24 ¶13-15
Pa Mulungu, March 8
Mukayuka bukine, ne bukine bukemukasulula.—Yoa. 8:32.
Kuno kukasuluka kwavwangamo kukasuluka ku bupopweshi bwa bubela, ku bulubi ne ku bingelekezha. Kabiji kyavwangamo bintu byavula bingi. Kuno kukasuluka kwavwangamo ne kwikala na “bwana bwa bene bwa lukumo lwa baana ba Lesa.” (Loma 8:21) Mwakonsha kwiyowa buno bwana bwa bene luno inge “saka mulama byambo,” nangwa’mba mafunjisho a Kilishitu. (Yoa. 8:31) Inge kemube bino, “mukayuka bukine” kabiji mukekelanga monka mwayila bukine bo mwafunda. Mu ino ntanda yatama, nangwatu bwikalo bo bamba’mba bwawama kechi bubanda ne, bupimpulwatu nobe kukopa kwa jiso. Kechi tuyuka bintu bikamweka juba jikalondelapo ne. (Yako. 4:13, 14) Onkao mambo, kyanema bingi kumvwina lujimuno lwa kutwajijila kwenda mu jishinda jitangijila ku “bumi bwa kine kine,” ko kuba’mba bumi bwa myaka ne myaka. (1 Timo. 6:19) Pano bino, Lesa kechi witukanjikizha kwenda mu jino jishinda ne. Atweba bene twafwainwa kwisajilapo. Onkao mambo, Yehoba ekale kyenu ‘kyo bemwabilapo.’ (Sala. 16:5) Nemekai “bintu byawama” bimupa Lesa. (Sala. 103:5) Kabiji ketekelai kuba’mba ukemupa “lusekelo lwa myaka ne myaka.”—Sala. 16:11. w18.12 28 ¶19, 21
Pa Kimo, March 9
Mwanamulume kechi wafwainwa kwabana na mukazhanji ne. —1 Ko. 7:11.
Bena Kilishitu bonse bafwainwa kunemeka masongola byonkatu Yesu ne Yehoba byo beanemeka. Nangwa byonkabyo, bamo bakankalwa kunemeka masongola mambo a bumbulwa kulumbuluka. (Loma 7:18-23) Onkao mambo, kechi twafwainwa kukumya kuyuka’mba bena Kilishitu batanshi bamo baikalanga na makatazho mu masongola ne. Paulo wanembele’mba “mwanamukazhi kechi wafwainwa kwabana na mwatawanji ne,” pano bino, bimye bimo kyo kyamwekanga. (1 Ko. 7:10) Paulo kechi walumbulwile kyalengelanga bena Kilishitu bajinga mu masongola kwabana ne. Bino twayuka kuba’mba banabakazhi kechi bafuukulangapo kwabana na bamwatawabo na mambo a kuba’mba balenganga mambo a bukende ne. Paulo wanembele’mba mwanamukazhi waabana na mwatawanji wafwainwa kutwajijila “kwikala kwa kubula kusongolwa, inge ne, abwele jibiji ku mwatawanji.” Kwi Lesa bano babiji batwajijila kwikala mubiji umo. Paulo waambile’mba umvwe baabana na mambo a makatazhotu akwabo abula a bukende, bano bamulume ne mukazhi bafwainwa kupwisha makatazho ne kubwela pamo. Bafwainwa kulomba bukwasho ku bakulumpe mu kipwilo. w18.12 13 ¶14-15
Pa Kibiji, March 10
Twajijilai na kukeba Bufumu patanshi ne bololoke bwanji. —Mat. 6:33.
Lelo jino, kyaswa muchima wa Lesa ke kya kuba’mba bantu bekale balunda nanji ne kwingila mwingilo wa kusapwila na mukoyo. (Mat. 6:33; 28:19, 20; Yako. 4:8) Ne atweba, bantu bakonsha kwitujimbaika kuba’mba tuleke kuba kyaswa muchima wa Lesa. Langulukai pa kino: Mwakonsha kuba byepi inge mukulumpe wenu wa nkito wimupa kifulo kikatampe ne kwimunungilako mali, bino kino kifulo kikemulengelanga kubula kupwila ne kwingila mwingilo wa kusapwila pamo na kipwilo? Nangwa inge muji ku sukulu kabiji kifulo kyamweka pa sukulu mukwabo kwalepa na ko mwikala pa kuba’mba mukaye na kufunjilapo bikwabo. Inge kino kyamweka, nanchi mukalombapo, kukebakeba bishinka, ne kwisamba na bansemi nangwa na bakulumpe mu kipwilo saka mukyangye kufuukulapo bya kuba nyi? Kyawama kufunda milanguluko ya Yehoba pa bino bintu lonka luno ne kwibikako kulanguluka byonka byo alanguluka. Inge mwauba bino, kikemukwasha bingi kulutwe inge mwapita mu bintu bya uno mutundu. Kikemupeelela kuyuka bya kuba mambo mwafuukwilapo jimo kutwajijila kuta muchima pa kwingijila Yehoba. w18.11 27 ¶18
Pa Kisatu, March 11
Pa bintu byonse byo ulama, lama muchima wobe.—Maana 4:23.
Solomone waikele mfumu wa bena Isalela saka ajitu mwanyike. Byo aikeletu pa bufumu, Yehoba wamwekele kwi aye mu kiloto ne kumwambila’mba: “Ndombe kintu kyo ukeba’mba nkupe.” Solomone wakumbwile’mba: “Amiwa . . . nemwanyiketu kabiji kechi nayukisha bintu ne. . . . Onkao mambo, amiwa kalume wenu mpai muchima wa lukookelo kuba’mba nchibilenga mambo bantu benu.” (1 Mfu. 3:5-10) Byo alombele’mba bamupe “muchima wa lukookelo,” kyamwesheshe kuba’mba wipelwile bingi. Kyo kyalengejile Solomone kumutemwa kwi Yehoba. (2 Sam. 12:24) Lesa wetu waumvwine bingi bulongo pa byalombele uno mfumu mwanyike kya kuba wapele Solomone “muchima wa maana kabiji wa milangwe.” (1 Mfu. 3:12) Na mambo a kuba’mba Solomone wajinga wakishinka, wiyowelenga mapesho avula bingi. Washimikile nzubo “ya kutumbijikilamo jizhina ja Yehoba Lesa wa Isalela.” (1 Mfu. 8:20) Wayile bingi nkuwa na mambo a maana amupele Lesa. Kabiji bintu byo aambile na lutangijilo lwa Lesa byanembwa mu mabuku asatu a mu Baibolo. Buku umo ke buku wa Byambo bya Maana. w19.01 14 ¶1-2
Pa Kina, March 12
Kilekai kulondela bintu bya buno bwikalo.—Loma 12:2.
Bantu bamo kechi bakeba kulondela milanguluko ya muntu mukwabo ne. Bamba’mba: “Amiwa mwine nayuka bya kuba.” Pa kwamba bino, bamwesha’mba bene bafwainwa kwifuukwila kyawama ne kyatama, kabiji amba baji na luusa lwa kuba bino. Kechi bakeba kwibabuula bya kuba nangwa kwibakanya kuba byo bafuukula ne. Pano bino, twafwainwa kuyuka kuba’mba kulondela milanguluko ya Yehoba kechi kulumbulula’mba betwangata bwana bwa bene bwa kwisajila bintu byo tukeba ne. Pa 2 Kolinda 3:17 paamba’mba: “Paji mupashi wa Yehoba po paji ne bwana bwa bene.” Twakasuluka kusala bwikalo bo tukeba. Tuji na bwana bwa bene bwa kwisajila byo tukeba nangwa byo twatemwa. Yehoba byo byo etulengele. Nangwa byonkabyo, bwana bwa bene bo tuji nabo buji na pa kupelela. (1 Pe. 2:16) Inge tukeba kufuukula kyawama nangwa kyatama, Yehoba ukeba’mba tulondelenga milanguluko yanji yanembwa mu Baibolo. w18.11 19 ¶5-6
Pa Kitanu, March 13
Demasa wangalukamo na mambo a kutemwa bya mu buno bwikalo.—2 Timo. 4:10.
Kimye kyo twafunjile bukine, twayukile’mba kwingijila Yehoba kwanema bingi kukila bintu bya mu bwikalo. Kabiji twasankijilepo ne bintu byo twatemenwe pa kuba’mba twendenga mu bukine. Pano bino, mu kuya kwa kimye, twakonsha kumona bakwetu na kupota biñambañamba bya katataka nangwa kwikala na bintu bikwabo byo bapota na mali avula. Twakonsha kutendeka kumona nobe tubena kushalapo bintu byawama. Twakonsha ne kuleka kutondwa na bintu byanema bikebewa mu bwikalo ne kuleka kuta muchima pa kwingijila Lesa. Kabiji twakonsha kutendeka kukebesha kwikala na bintu byavula. Kino kyo kyamwekejile Demasa. “Kutemwa bya mu buno bwikalo” kwamulengejile kuleka mwingilo ye aingijilenga pamo ne mutumwa Paulo. Mambo ka Demasa o ashijile Paulo? Kampe watemenwe bingi bintu bya mu bwikalo kukila kwingijila pamo ne Paulo. Nangwa kampe kechi wakebelenga kusankilapo bintu byo atemenwe pa kuba’mba engijilenga pamo ne Paulo ne. Baibolo kechi waambapo kyalengejile ne. Kampe kala twatemenwe bingi bintu bya mu bwikalo. Inge twabula kujimuka, twakonsha kutendeka kwibitemwa jibiji ne kwitulengela kuleka kutemwa bukine. w18.11 10 ¶9
Pa Kibelushi, March 14
Kine kechi mukafwa ne.—Nte. 3:4.
Bubela bwabepele Satana bwatama bingi mambo wayukishetu bulongo kuba’mba umvwe Evwa waja ku kino kipangwa ukafwa. Adama ne Evwa kechi bakookejile Yehoba ne, onkao mambo, bafwile. (Nte. 3:6; 5:5) Na mambo a bundengamambo, “lufu lwakumbene ku bantu bonse.” Kabiji “lufu lwalaminenga nobe mfumu . . . , nangwatu ku boba babujile kulenga mambo byonkatu Adama byo alengele mambo.” (Loma 5:12, 14) Luno bantu kechi babena kwikala bwikalo bwalumbuluka ne bumi bwa myaka ne myaka byonka byakebelenga Lesa ne, bino bekalatu “myaka 70, nangwa 80 inge kya kuba muntu wakosa.” Pano bino, ino myaka “yayulatu na makatazho ne bulanda.” (Sala. 90:10) Ano onse malwa aiyako na mambo a bubela bwabepele Satana. Pa kulumbulula byubilo bya kwa Diabola, Yesu waambile’mba: “Kechi watwajijile kwikala mu bukine ne, mambo bukine kechi buji mwi aye ne.” (Yoa. 8:44) Bukine kechi bujipo mwi Satana ne, watwajijila na “kujimbaika bantu ba pano pa ntanda ponse” na bubela bwanji. (Lum 12:9) Kechi tukeba Diabola kwitujimbaika ne. w18.10 6-7 ¶1-4
Pa Mulungu, March 15
Bo ba lusekelo aba bakeba mutende, mambo bakebatela’mba baana ba Lesa.—Mat. 5:9.
Aba bebikako kwikala mu mutende na bakwabo bakonsha kwikala na lusekelo. Mutumwa Yakoba wanembele’mba: “Bantu bakeba mutende babyala bipangwa bya bololoke mu kimye kya mutende.” (Yako. 3:18) Umvwe mwakankalwa kumvwañana na mulongo mu kipwilo nangwa mu kisemi kyenu, lombai Lesa kuba’mba emukwashe kupwana. Kepo mupashi wazhila wa Yehoba ukemukwasha kumwesha byubilo byawama kabiji mukekala na lusekelo. Yesu waambile pa buneme bwa kubapo bimo pa kuba’mba mupwane na mukwenu, byo aambile’mba: “Umvwe ke ulete mulambo wobe ku kya kusokelapo bitapisho kabiji wavuluka’mba uji na mambo na mulongo wobe, sha konka mulambo wobe. Patanshi kapwane na mulongo wobe apa bino ubwele ulambule mulambo wobe.”—Mat. 5:23, 24. w18.09 21 ¶17
Pa Kimo, March 16
Mbena kwimupa mukambizho mupya, namba mwitemwe anwe bene na bene; byonka byo nemutemwa amiwa, ne anweba mwitemwe anwe bene na bene.—Yoa. 13:34.
Bufuku bwapeleleko na baana banji ba bwanga, Yesu waambile pa butemwe bimye 30. Wabuujile baana banji ba bwanga amba bwafwainwe ‘kwitemwa abo bene na bene.’ (Yoa. 15:12, 17) Kwitemwa bene na bene kwanemene bingi mambo ko kwafwainwe kulengela bantu kwibayuka’mba baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine. (Yoa. 13:35) Buno butemwe kechi bwa pa kanwatu ne. Yesu waambile pa butemwe bwanema bingi, ko kuba’mba butemwe bwa kwipana. Waambile’mba: “Kafwako uji na butemwe bwakila buno bwa kuba’mba muntu apaine balunda nanji bumi bwanji ne. Anweba mwi balunda nami umvwe saka muba byo mbena kwimukambizha.” (Yoa. 15:13, 14) Bakalume ba Yehoba lelo jino bayukanyikilwa ku butemwe bwa kwipana ne kukwatankana kwabo. (1 Yoa. 3:10, 11) Tuji bingi na lusekelo pa kumona bakalume ba Yehoba byo betemwa nangwa kya kuba bafuma mu byalo byapusana pusana, mikoka, milaka ne nkomeno yapusana pusana. w18.09 12 ¶1-2
Pa Kibiji, March 17
Umvwe muntu kechi wibakebela bintu aba bo alama kikatakata ba mu nzubo yanji mwine ne, wilukana lwitabilo.—1 Timo. 5:8.
Yehoba ukeba bakalume banji kulamanga bulongo bisemi byabo. Ko kuba’mba mwafwainwa kwingila pa kuba’mba mwikale na mali a kulaminamo kisemi kyenu. Bansemi babakazhi bavula bekala pa nzubo na kulama baana babo babacheche. Kabiji baana bakoma balama bansemi babula bulume bwa kwiubila bintu. Ino ke mingilo yanema. Inge muji na kisemi mwakonsha kulanguluka’mba kechi mwakonsha kwingijila Yehoba pakatampe ne. Pano bino, kwakamwa ne. Yehoba umvwa bingi bulongo inge kemukebele ba mu kisemi kyenu bintu bikebewa mu bwikalo. (1 Ko. 10:31) Inge kechi muji na kisemi kyo mubena kulama ne, nanchi mwakonsha kukwashako bakwenu ba mu lwitabilo babena kulama bansemi babo babula bulume bwa kwiubila bintu, bakoma nangwatu bakajilwa mu bintu bikwabo nyi? Mwakonsha kumonapo bakajilwa mu kipwilo ne kwibakwasha. Inge mwauba bino, ko kuba’mba mubena kwingijila pamo ne Yehoba kukumbula milombelo yabo.—1 Ko. 10:24. w18.08 24 ¶3, 5
Pa Kisatu, March 18
Lesa wajinga nanji, kabiji wamupokolwele mu malwa onse. —Byu. 7:9, 10.
Yosefwa wajinga na myaka 17 kimye bakolojanji babalume kyo bamupoteshe mu buzha na mambo a kichima. Pa baana bonse bajinga ne Yakoba, Yosefwa ye mwana ye atemenwe bingi. (Nte. 37:2-4, 23-28) Pa myaka nobe 13, Yosefwa wamanamine bingi mu Ijipita, patanshi wajinga muzha, kabiji mu kuya kwa kimye bamukashile. Bashanji bamutemenwe nabo bashajile kwalepa. Ñanyi kintu kyamukwashishe kutwajijila kuchinchika luno lumanamo? Nangwa kya kuba Yosefwa wamanaminenga mu kaleya, bino watele muchima pe Yehoba byo amukwashishenga. (Nte. 39:21; Sala. 105:17-19) Kampe Yosefwa walangulukilenga pa kiloto kya bungauzhi kyo alotele saka akiji mwanyike kabiji kino kyafwainwa kyamulengejile kuketekela’mba Yehoba wajinga nanji. (Nte. 37:5-11) Wafwainwa walombanga kwi Yehoba kimye kyonse ne kumubuula byonse byajinga ku muchima wanji. (Sala. 145:18) Yehoba wakumbwile milombelo ya kwa Yosefwa, kino kyamulengejile kushiinwa’mba “Lesa wajinga nanji” kimye kyo apichilenga mu meseko. w18.10 28 ¶3-4
Pa Kina, March 19
Muyanji bamushikwa ku bo ekala nabo kipikipi, bino nonshi wikala na balunda bavula.—Maana 14:20.
Twakonsha kuzhachisha bakwetu na mambo bunonshi nangwa buyanji. Twafwainwa kumonanga byepi banonshi nangwa bayanji? Mupashi wazhila watangijile Solomone kunemba pa kyubilo kyatama kiji na bantu bambulwa kulumbuluka, kiji mu kinembelo kya lelo. Tubena kufunjilako ka ku bino byambo? Umvwe twabula kujimuka tukakebangatu kwikala balunda na balongo banonka ne kubula kukeba kupwanañana na balongo bayanji. Mambo ka o kyatamina kuba bino? Mambo kuba bino kuleta mabano mu kipwilo. Mutumwa Yakoba wajimwineko bena Kilishitu batanshi pa luno lukatazho, mambo lwaletele mabano mu bipwilo byajingako mu myaka kitota kitanshi. (Yako. 2:1-4) Twafwainwa kwibikako pa kuba’mba mu bipwilo byetu lelo jino mubule misalululo, kabiji twafwainwa kwibikako pa kuba’mba tuleke kuzhachisha bakwetu na mambo a mmwekelo. w18.08 10 ¶8-10
Pa Kitanu, March 20
Itemwishai anwe bene na bene.—1 Pe. 4:8.
Tumwesha’mba tusanchila Yehoba inge ketubile bapopweshi bakwetu byawama. Nabo baji ku lubaji lwa Yehoba. Umvwe saka tuvuluka kino kishinka, tukobilanga balongo ne banyenga lusa ne kwibatemwa. (1 Tesa. 5:15) Yesu wabuujile baana banji ba bwanga amba: “Kino kyo kyo bakayukilako bonse amba mwi baana bami ba bwanga, umvwe mwitemwa anwe bene na bene.” (Yoa. 13:35) Malakai waambile’mba Yehoba “watelekelenga ne kumvwa” bantu banji byo besambilenga bene na bene. (Mala. 3:16) Kwambatu kine, Yehoba “wayuka banji.” (2 Timo. 2:19) Kabiji wayukishatu bulongo byo tuba ne byo twamba. (Hebe. 4:13) Umvwe ketubule kubila bapopweshi bakwetu lusa, Yehoba ‘uteleka ne kumvwa.’ Bino inge tutambwila benyi, twibampanyi, tulekelako bakwetu mambo ne kwibobila lusa, twafwainwa kushiinwa’mba Yehoba umona byonse bino byo tuba.—Hebe. 13:16. w18.07 26 ¶15, 17
Pa Kibelushi, March 21
Mwafwainwa kumwakamwa Yehoba [ne] kumukakachila. —Mpitu. 10:20.
Ke kintu kya maana kukakachila kwi Yehoba. Kafwako muntu uji na bulume, maana nangwa butemwe kukila Lesa wetu ne. Atweba bonse tukeba kwikala ku lubaji lwanji. (Sala. 96:4-6) Bino bapopweshi ba Lesa bamo bakankalwa kutwajijila kwikala ku lubaji lwa Yehoba umvwe bapita mu lukatazho. Twayai twisambe pe Kaina. Walangulukanga’mba upopwela Yehoba kechi balesa ba bubela ne. Pano bino, Lesa wakaine mpopwelo yanji. Yehoba wamwene kuba’mba mu muchima wa kwa Kaina mwajinga byubilo byatama. (1 Yoa. 3:12) Yehoba wajimwineko Kaina amba: “Umvwe ube byawama, nanchi kechi nsakukutemwa nenyi? Pakuba inge ubule kuba byawama, bubi bwa kubelamina ku kibelo, kabiji bubena kukeba kukukwata buzha; nanchi wakonsha kwibushinda nyi?” (Nte. 4:6, 7) Mu jishinda jikwabo, Yehoba wabuujilenga Kaina amba, “Inge walapila ne kufuukulapo kwikala ku lubaji lwami, ne amiwa nsakwikala ku lubaji lobe.” Bino Kaina kechi wakookejile luno lujimuno ne. w18.07 17 ¶1, 3; 18 ¶4
Pa Mulungu, March 22
Kyeya kyenu kimweke ku bantu bonse.—Mat. 5:16.
Jishinda jimo jo tumwesheshamo kyeya kyetu ke kusapwila mambo awama ne kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga. (Mat. 28:19, 20) Kabiji twakonsha kutumbijika Yehoba kupichila mu kwikala na byubilo byawama. Bakinkalankulo ne bantu bapita mu jishinda bamona byubilo byetu. Kumwemwesela ne kwibemuna na lusekelo kulumbulula byo tuji, ne Lesa ye tupopwela byo aji. Yesu wabuujile baana banji ba bwanga amba: “Umvwe mwatwela mu nzubo, imunai mwina nzubo.” (Mat. 10:12) Mu mapunzha mwasapwilanga Yesu ne batumwa, bantu bavula batambwilanga benyi mu mazubo abo. Kino kechi kyubiwa mu mapunzha avula lelo jino ne. Pano bino, kumwesha lusekelo bantu bo mwataana pa nzubo ne kwibabuula kyo mwaendela kwakonsha kwibalengela kukasuluka. Kumwemwesela jo jishinda jawama bingi ja kutendekelamo mwisambo na mwina nzubo. Jino jishinda jingila bingi bulongo ku balongo ne banyenga inge babena kusapwila kwingijisha twa kutanchikapo mabuku. Mukataana kuba’mba bantu baswa kuteleka ku mambo awama inge mwibemuna ne kwibamwesha lusekelo. w18.06 22 ¶4-5
Pa Kimo, March 23
Lesa kechi uji na misalululo ne—Byu. 10:34.
Mutumwa Petelo wajinga na muteeto wa kupwanañanatu na Bayudea kwapwa. Pano bino, Lesa byo amukwashishe kuyuka kuba’mba bena Kilishitu kechi bafwainwa kwikala na misalululo ne, Petelo wasapwijile Koneleusa wajinga mushilikale mwina Loma. (Byu. 10:28, 35) Kufumatu popo, Petelo watendekele kuja ne kupwanañana na bena Kilishitu ba mu bisaka bikwabo. Bino mu kuya kwa kimye, Petelo walekele kujiila pamo na bena Kilishitu ba mu bisaka bikwabo mu muzhi wa Antioka. (Nga. 2:11-14) Na mambo a kino, Petelo bamukajipijile kwi Paulo, kabiji kyamweka waswile luno lujimuno. Kimye Petelo kyo anembele nkalata yanji itanshi ku bena Kilishitu Bayudea ne ba mu bisaka bikwabo mu Asha Maina, waambile byawama bingi pa “balongo bonse mwaya ntanda. (1 Pe. 1:1; 2:17) Kyamwekeshatu patoka’mba batumwa bafunjijileko kwi Yesu kutemwa “bantu bapusana pusana.” (Yoa. 12:32; 1 Timo. 4:10) Nangwa kya kuba papichile kimye, bino bapimpwile ndangulukilo yabo. Kuvwala “bumuntu bupya” kwakwashishe bena Kilishitu batanshi kumonanga bantu bonse amba bajitu pamo, byonkatu Lesa byo ebamona.—Kolo. 3:10, 11. w18.06 11 ¶15-16
Pa Kibiji, March 24
Imanai saka mwakosa . . . ne kuvwala kyela kya pa kyaji kya bololoke.—Efi. 6:14.
Kyela kya pa kyaji kyavwalanga bashilikale bena Loma kyajinga kya byela byapapakana bya kapotwe. Kuvwala kino kyela kwakebewanga kimye kyonse wikitalatalanga bulongo kuba’mba inge paji pakasuluka akasepo bulongo pa kuba’mba kizhikijilenga muchima ne binungwa bikwabo bya mubiji bya mukachi. Ne mizhilo yaoloka ya Yehoba izhikijila muchima wetu wa kifwanyikizho twakonsha kwiyesakanya ku kino kyela kya pa kyaji. (Maana 4:23) Byonkatu mushilikale byo akonsha kubula kuvuula kyela kya pa kyaji kya kapotwe ne kuvwala kyo balenga na kyela kyanekena, ne atweba kechi tukeba kuleka kulondela mizhilo yaoloka ya Yehoba ne kwilengela yetu ne. Kechi tuji na maana ne bulume bwa kuzhikijila muchima wetu ne. (Maana 3:5, 6) O ene mambo o tutwajijila kuwamisha ‘kyela kya pa kyaji’ kitupa Yehoba kuba’mba kitwajijile kuzhikijila muchima wetu. Kabiji kutemwa bukine bwitufunjisha Lesa kwitukwasha “kuvwala kyela kya pa kyaji,” ko kuba’mba kulondela mizhilo yaoloka ya Lesa.—Sala. 111:7, 8; 1 Yoa. 5:3. w18.05 28 ¶3-4, 6-7
Pa Kisatu, March 25
Bantu batobweshenga Mosesa.—Bala. 20:3.
Nangwa kya kuba Mosesa waikele kimote pa myaka yavula ne kutokesha Yehoba ku muchima, bantu kechi bejizhenyengatu pa kubula mema ne, bino ne pe Mosesa, uba nobe ye walengejile’mba bomvwe kilaka. (Bala. 20:1-5, 9-11) Na mambo a bukaji, Mosesa walekele kwikala wakooka muchima. Yehoba wamukambizhe’mba ambile jibwe, bino aye wanenene bantu ne kwitumbijika mwine. Kepo apumine mu jibwe bimye bibiji kabiji mema apokomokele. Bwitote ne bukaji bwamulengejile kulenga mambo akatampe. (Sala. 106:32, 33) Na mambo a kuba’mba pa kikye kimye kechi wamwesheshe bukimote ne, Mosesa kechi bamuswishishe kutwela mu Ntanda ya Mulaye ne. (Bala. 20:12) Kino kyamwekele kitufunjisha bintu byanema bingi. Kitanshi, twafwainwa kutwajijila kwingila na ngovu pa kuba’mba bukimote bwetu bubule kupwa. Inge twaleka kukosesha bukimote, tukekala na bwitote ne ñambilo yatama, kabiji kechi tukobanga bintu na maana ne. Kya bubiji, inge twaikala na bijikila, kyakonsha kwitukatazha kwikala bakimote. w19.02 12-13 ¶19-21
Pa Kina, March 26
Ano mambo awama a Bufumu bakeasapwila pano pa ntanda ponse.—Mat. 24:14.
Nanchi mukambizho wa kwa Yesu wa kusapwila wakatazha nyi? Ine. Yesu byo apwishishe kwamba kishimpi kyanji kya miñanzañanza, waambile’mba basapwishi ba Bufumu bakekala na lusekelo. (Yoa. 15:11) Witulayile’mba lusekelo lwanji lukekala mwi atweba. Mu ñanyi jishinda? Yesu wiesakenye aye mwine ku muñanzañanza kabiji baana banji ba bwanga wibesakenye ku misampi. (Yoa. 15:5) Ku muñanzañanza ko kufuma misampi. Umvwe misampi babula kwiikopolako, itwajijila kutambula mema ne kajo. Kyo kimotu ne atweba, inge twatwajijila kwikala mwi Kilishitu ne kulondela mu ngayo yanji, twikala na lusekelo lo ekalapo nalo pa kuba kyaswa muchima wa Shanji. (Yoa. 4:34; 17:13; 1 Pe. 2:21) Ba Hanne baingila bupainiya myaka kukila pa 40, baambile’mba: “Lusekelo lo ngikala nalo inge nafuma mu mwingilo lundengela kutwajijila kwingila mwingilo wa Yehoba.” Kya kine, lusekelo lwitulengela kutwajijila kusapwila nangwa kya kuba nyaunda yo tusapwilamo yakatazha.—Mat. 5:10-12. w18.05 17 ¶2; 20 ¶14
Pa Kitanu, March 27
Bantongwele kwikala . . . mufunjishi wa bisaka bya bantu wa kwibafunjisha pa lwitabilo ne bukine.—1 Timo. 2:7.
Mu kimye kya bena Kilishitu batanshi, kyamweka mutumwa Paulo ye watundaikile bingi balongo. Mupashi wazhila watumine mutumwa Paulo kuya na kusapwila ku Bangiliki ne bena Loma, bapopwelanga balesa bavula. (Nga. 2:7-9) Paulo wafwakashijile mapunzha apusana pusana mu kyalo kitelwa luno amba Turkey, ne ku Greece ne Italy na kulenga bipwilo bya bwina Kilishitu ku bantu ba mu bisaka bikwabo. Bano bantu baikele ke bena Kilishitu ‘bebamanyikilenga ku bakwabo ba mu kyalo kyabo,’ onkao mambo bakebewenga lutundaiko. (1 Tesa. 2:14) Mu mwaka wa 50 C.E., Paulo wanembejile kipwilo kyalengelwetu pa kyokya kimye mu Tesalonika amba: “Kimye kyonse tumusanchila Lesa byo twimutongola anweba bonse mu milombelo yetu, mambo tuvuluka kimye kyonse mwingilo wenu umwesha lwitabilo, mwingilo ye mwingila na mambo a butemwe, ne kuchinchika kwenu.” (1 Tesa. 1:2, 3) Kabiji wibatundaikile ne kuba’mba bekoseshenga bene na bene. Wanembele’mba: “Itundaikainga ne kwikomesha anwe bene na bene.”—1 Tesa. 5:11. w18.04 18-19 ¶16-17
Pa Kibelushi, March 28
Mambo awama afwainwa kusapwilwa patanshi.—Mako 13:10.
Mwanyike wata muchima pa kutokesha Yehoba ku muchima utako bingi muchima ku mwingilo wa Lesa. Na mambo a kuba’mba mwingilo wa kusapwila ubena kukebewa kumwingila bukiji bukiji, kyo kintu kitanshi kyo twafwainwa kutapo bingi muchima. Nanchi mwakonsha kwibikila kikonkwanyi kya kwingilako bimye byavula mu mwingilo nyi? Nanchi mwakonsha kutendeka bupainiya nyi? Pano mwakonsha kuba byepi inge kechi mutaana lusekelo mu mwingilo wa kusapwila ne? Kabiji mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba musapwilenga bulongo? Ano mashinda abiji akonsha kwimukwasha: Nengezhainga bulongo, kabiji kange muleke kubuulako bakwenu bintu byo mwayuka ne. Mukakumya bingi pa kumona lusekelo lo mukekalanga nalo pa kusapwila. Mwakonsha kutendekelapo kukeba mukumbu wa bwipuzho bwatemwa kwipuzha bakwenu bo mufunda nabo ku sukulu nabiji bwa kuba’mba, “Mambo ka o Naitabila mwi Lesa?” Pa keyala wetu wa pa Intaneti wa jw.org paji bibaaba byo banengezha kufunjisha banyike kuyuka bya kukumbula buno bwipuzho. Mukataanapo pepala pa kunemba wa kuba’mba “Mambo ka o Naitabila mwi Lesa?” Uno pepala ukemukwasha kunengezha mukumbu anweba bene. w18.04 27 ¶10-11
Pa Mulungu, March 29
Semainga ne kusemununa.—Nte. 1:28.
Nangwa kya kuba Adama ne Evwa bajinga na bwana bwa bene mu bintu byavula, bino bajinga na pa kupelela. Nangwa kya kuba bimo kechi byajinga bya kwisajilapo abo bene kuba ne, bino nabyo byajinga na pa kupelela. Bansemi betu batanshi bayukile’mba pa kuba’mba batwajijile kwikala na bumi bafwainwe kupema mwela, kuja kajo, kulaala ne bintutu bikwabo. Nanchi kino kyalumbulwilenga’mba kechi bajinga na bwana bwa bene nenyi? Ine, mambo Yehoba wayukile’mba kuba bino bintu kukalengela bantu kwikala na lusekelo. (Sala. 104:14,15; Sapwi. 3:12, 13) Yehoba wakambizhe Adama ne Evwa kusema ne kuyuzha ntanda ne kwiilama bulongo. Nanchi uno mukambizho wibalengejile kubula kwikala na bwana bwa bene nyi? Ine! Wibapeele uno mukambizho pa kuba’mba bafikizhe kyaswa muchima wa Mulenga wabo kya kuba’mba ino ntanda ikekale paladisa mukekalenga bantu baoloka myaka ne myaka. (Sala. 127:3; Isa. 45:18) Umvwe kya kuba Adama ne Evwa bakookejile Lesa inge baikele na lusekelo mu masongola ne mu kisemi kyabo myaka ne myaka. w18.04 4-5 ¶7-8
Pa Kimo, March 30
Bonse bajinga na michima ya bukishinka ya kukeba bumi bwa myaka ne myaka, baitabijile.—Byu. 13:48.
Inge twatekenya bantu mu mwingilo, kechi tukaketekela’mba bakafikenatu kuswa bukine bwa mu Baibolo pa kimyetu kitanshi ne. Akilangulukai pa byo mwakonsha kukwasha muntu kumvwisha pa luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka ne myaka mu paladisa pano pa ntanda. Bantu bavula kechi bayuka bukine pa luno lufunjisho ne. Baitabila’mba muntu inge wafwa kechi ukekala na bumi jibiji ne, nangwa kampe baitabila’mba bantu bonse bawama baya mwiulu. Mulongo umo waambapo jishinda jo engijisha jingila bulongo. Patanshi utanga Ntendekelo 1:28. Kepo epuzha mwina nzubo, Lesa ko akebelenga bantu kwikala ne bwikalo bo akebelenga’mba bekalenga. Bantu bavula bakumbula’mba, “Lesa wakebelenga’mba bantu bekalenga bulongo pano pa ntanda.” Apa bino mulongo watanga Isaya 55:11 ne kwipuzha inge Lesa wapimpula milanguluko yanji. Javula bena nzubo bakumbula’mba, ine. Kepo uno mulongo atanga kinembelo kya kupezhako kya Salamo 37:10, 11, ne kwipuzha bikekala bwikalo bwa bantu kulutwe. Na mambo a kwingijisha Binembelo mu jino jishinda, wakwasha bantu bavula kuyuka’mba Lesa ukeba bantu bawama kwikala na bumi bwa myaka ne myaka mu Paladisa pano pa ntanda. w19.03 24 ¶14-15; 25 ¶19
Pa Kibiji, March 31
Mumvwinai.—Mat. 17:5.
Yehoba wamwesheshe patoka kuba’mba ukeba atweba kumvwina byambo bya Mwananji ne kwibikookela. Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga bya kusapwila mambo awama, kabiji wabwezhezhe bwezhezhepo kwibavululamo kwikala balaba. (Mat. 24:42; 28:19, 20) Kabiji wibatundaikile kwibikishako ne kubula kuleka kwingila mwingilo wa Lesa. (Luka 13:24) Yesu watundaikile bingi baana banji ba bwanga kwitemwa bene na bene, kukwatankana, ne kulama mikambizho yanji. (Yoa. 15:10, 12, 13) Abino byambo byanema bingi ne mu ano moba byonkatu byo byanemene kimye Yesu kyo ebyambile. Yesu waambile’mba: “Yense watemwa bukine umvwa jiwi jami.” (Yoa. 18:37) Tumwesha’mba tumvwina jiwi janji inge ‘twitekenya atwe bene na bene ne kwilekelako mambo.’ (Kolo. 3:13; Luka 17:3, 4) Kabiji tumwesha’mba tubena kumvwina jiwi janji inge ketusapwile na mukoyo mambo awama “mu bimye byawama ne byakatazha.”—2 Timo. 4:2. w19.03 10 ¶9-10