November

Umvwe mwi bansemi, kwashai baana benu kunengezha mikumbu kwesakana na jifumbi jabo. Kimye kimo twisamba pa bintu byazhika nabiji makatazho a mu masongola nangwa byubilo byawama, bino pakonsha kwikala jifuka jimo nangwa abiji mwana po akonsha kukumbulapo. Kabiji kwashai baana benu kuyuka’mba kechi kimye kyonse kyo bakonsha kwibatongola inge basuntula kuboko ne. Kwibalumbulwila bino kwakonsha kwibakwasha kubula kulefulwa inge kya kuba babula kwibatongola ne kutongola bakwabo. (1 Timo. 6:18) Atweba bonse twafwainwa kunengezhanga mikumbu yakonsha kunemeka Yehoba ne kutundaika bena Kilishitu bakwetu. (Maana 25:11) Kampe twakonsha kwambapo pacheche bintu bimo byo twapichilemo, pano bino kechi twafwainwa kwambangatu byavula pe atweba bene ne. (Maana 27:2; 2 Ko. 10:18) Pakuba twafwainwa kwambanga pe Yehoba, pa Mambo anji ne pa jibumba janji.​—Lum. 4:11. w23.04 24-25 ¶17-18

Butemwe bwitulengela kwikala balaba ne kulanguluka bulongo. (Mat. 22:37-39) Kutemwa Yehoba kwitukwasha kuchinchika mu busapwishi nangwa kya kuba kimo kimye tupita mu makatazho. (2 Timo. 1:7, 8) Na mambo a kuba tumwesha buno butemwe ku bantu babula kupopwela Yehoba, twatwajijila na kwibasapwila, nangwatu kusapwila kwingijisha mafoni ne makalata. Tuji na luketekelo lwa kuba’mba juba jimo bano bantu bakapimpula byubilo byabo ne kutendeka kuba byawama. (Ezi. 18:27, 28) Kabiji twatemwa balongo ne banyenga. Tumwesha butemwe bwa uno mutundu inge ‘ke twitundaike ne kwikomesha atwe bene na bene.’ (1 Tesa. 5:11) Byonkatu bashilikale byo betundaika bene na bene inge babena kulwa nkondo ne atweba twafwainwa kwitundaikanga atweba bene na bene. Kechi twafwainwa kukozha balongo ne banyenga ku muchima kya nshiji nangwa kushinkanya ne. (1 Tesa. 5:13, 15) Kabiji tumwesha’mba twatemwa balongo babena kwitutangijila umvwe saka twibanemeka.​—1 Tesa. 5:12. w23.06 10 ¶6; 11 ¶10-11

Jishinda jimo jo twakonsha kukoseshamo lwitabilo lwetu ke kulanguluka languluka pa bukuzhi. Bukuzhi bwitulengela kushiinwa kuba’mba Lesa ukafikizha milaye yanji. Umvwe saka tulanguluka pa ene mambo Lesa o apaine bukuzhi ne kyamulengejile kuba bino, tukosesha lwitabilo kuba’mba Lesa ukafikizha mulaye wa kuba’mba tukekala myaka ne myaka mu ntanda yawama. Mambo ka o twakonsha kwambila byobyo? Ñanyi bintu byavwangiwe mu bukuzhi? Yehoba watumine Mwananji mubeji, mulunda nanji wa pa muchima wafumine mwiulu ne kwiya na kusemwa pano pa ntanda. Yesu byo ajinga pano pa ntanda wachinchikile meseko apusana pusana. Kepo amanamine ne kufwa lufu lwatama. Kino ke kintu kyanema kyapaine Yehoba. Lesa wetu witutemwa bingi. Kechi wakonsheshe kuswisha Mwananji kumanama ne kufwa pa kuba’mba etulengele kwikala na bumi bwawama bwa pa ka kimyetu kacheche ne. (Yoa. 3:16; 1 Pe. 1:18, 19) Na mambo a kuba Yehoba wapaine Mwananji ye atemwa bingi pa kuba’mba etukwashe, ukamona’mba atweba bonse twaikala na bumi bwa myaka ne myaka mu ntanda ipya. w23.04 27 ¶8-9

Nanchi Yehoba ukebesha bingi kusangula bafwa nyi? Kwambatu kine byo byo akeba. Walengejile banembi ba Baibolo bavula kunemba kuba’mba kukekala lusanguko. (Isa. 26:19; Lum. 20:11-13) Yehoba ufikizha kyonse kyo alaya. (Yosh. 23:14) Yehoba ukeba kusangula bafwa. Akilangulukai pa byambo byaambile Yoba. Yoba wayukile kuba’mba nangwatu inge wafwa Yehoba ukamusangula jibiji. (Yoba 14:14, 15) Yehoba byo byo akeba kuba ku bapopweshi banji bonse bafwa. Ukebesha bingi kwibasangula ne kwibalengela kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama ne na lusekelo. Pano Yehoba ukoba byepi na bantu bavula bafwa kwakubula kufunda bukine pe aye? Nabo Yehoba ukebesha kwibasangula. (Byu. 24:15) Ukeba’mba nabo bakekale balunda nanji ne kwikala myaka ne myaka pano pa ntanda.​—Yoa. 3:16. w23.04 9 ¶5-6

Mwakonsha kukosesha byepi luketekelo lwenu? Umvwe muji na luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka pano pa ntanda, tangainga byaambapo Baibolo pa Paladisa ne kulanguluka langulukapo. (Isa. 25:8; 32:16-18) Langulukainga pa bikekala bwikalo mu ntanda ipya. Fwanyikizhai kuba’mba muji monka. Inge twatwajijila kulanguluka pa ntanda ipya, tukamonanga’mba makatazho o tupitamo ke a pa ‘kakimye kacheche kabiji apela.’ (2 Ko. 4:17) Luketekelo lwitupa Yehoba luketulengela kuchinchika makatazho. Wanengezhezha jimo bintu byonse byo tukeba pa kuba’mba twikale na bulume. Onkao mambo, umvwe mukeba kwingila bulongo mwingilo ye bemupa, kuchinchika makatazho nangwa kutwajijila kwikala na lusekelo, mwafwainwa kulomba kwi Yehoba kufuma panshi ya muchima ne kufundanga pe aye. Lombainga bukwasho ku balongo ne banyenga mu kipwilo pa kuba’mba bemutundaikenga. Langulukainga pa luketekelo lwenu lwa bintu byawama biji kulutwe. Inge mwauba bino, mukachinchika saka mwatekanya mu bintu byonse ne kwikala na lusekelo.​—Kolo. 1:11. w23.10 17 ¶19-20

Mu lulombelo twafwainwa kusanchila Yehoba pa bintu byavula byo etubila. Twakonsha kumusanchila pa bintu byonse byawama byo etupa, mambo bupe bonse bwawama bufuma kwi aye. (Yako. 1:17) Kampe twakonsha kumusanchila pa kwitupa ino ntanda yawama ne bintu byawama byo alenga. Kabiji twakonsha kumusanchila pa bumi bo etupa, kisemi, balunda ne luketekelo lwetu. Kabiji twakonsha kumusanchila Yehoba pa kwituswisha kwikala balunda nanji. Twafwainwa kwibikangako kulanguluka pa bintu byakonsha kwitulengela kusanchila Yehoba. Bantu bavula ano moba kechi basanta ne. Javula bantu balangulukatu pa byo bakeba kabiji kechi balanguluka pa byo bakonsha kusanta pa bintu byo baji nabyo ne. Umvwe ne atweba twaikala na umo muchima, tukalombangatu bintu byo tukeba. Pa kuba’mba kino kibule kwitumwekela, twafwainwa kutwajijila kwikala na kino kyubilo kya kusanta kabiji twafwainwa kusanchila Yehoba pa bintu byonse byo etubila.—Luka 6:45. w23.05 4 ¶8-9

Yehoba Shetu witutemwa kechi ukeba’mba tumanamenga ne. (Isa. 63:9) Nangwa byonkabyo, kechi wituzhikijila ku makatazho onse o tupitamo aji nobe mikola nangwa lubebe ne. (Isa. 43:2) Bino witulaya kuba’mba uketukwashanga byo ‘tukapitanga’ mu ano makatazho. Yehoba uketukwasha kutwajijila kukosesha bulunda bwetu ne aye nangwa kya kuba tubena kupita mu makatazho akatampe. Kabiji Yehoba witupa mupashi wanji wazhila witukwasha kuchinchika. (Luka 11:13; Fili. 4:13) Twaketekela kuba’mba ukatwajijila kwitupa bintu biketukwasha kuchinchika ne kutwajijila kwikala ba kishinka kwi aye Yehoba ukeba atweba kumuketekela. (Hebe. 11:6) Kimye kimo meseko o tupitamo akonsha kwitushinkisha bulaka. Twakonsha ne kutendeka kuzhinauka inge Yehoba wakonsha kwitukwasha. Bino Baibolo witubuula’mba na bulume bwa Lesa twakonsha “kukanjila ku lubumbulu.” (Sala. 18:29) Twafwainwa kuketekela’mba inge twalomba Yehoba ukakumbula milombelo yetu. Kechi twafwainwa kuzhinaukanga ne.​—Yako. 1:6, 7. w23.11 22 ¶8-9

Bino byambo byalumbulula bingi bulongo biji butemwe bwa kine. Anweba muji mu masongola bino byambo bibena kwimutundaika kuba’mba mwakonsha kwikala na butemwe bwa kine. Ba mulume ne mukazhi bafwainwa kwibikako pa kuba’mba batwajijile kwitemwa. Langulukai pa kino kimwesho. Mujilo wakonsha kutwajijila kuteema inge mwatwajijila kusonselapo. Bino inge mwaleka kusonselapo, mujilo uzhima. Ne butemwe bwa ba mulume ne mukazhi nabo bwakonsha kutwajijila inge batwajijila kukosesha bulunda bwabo. Bimye bimo, baji mu masongola bakonsha kumona’mba butemwe bwabo bwatendeka kukepa, kikatakata inge babena kupita mu lukatazho lwa kubula mali, kukolwa, nangwa mwingilo wa kukomesha baana. Pa kuba’mba “lubebe lwa kwa Yehoba” lutwajijile kuteema, ba mulume ne mukazhi bafwainwa kwibikako kukosesha bulunda bwabo ne Yehoba. Kukosesha bulunda bwabo ne Yehoba. w23.05 20-21 ¶1-3

Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba twikale na kyubilo kya kuchinchika? Bansemi bafwainwa kwitutundaika kuchinchika, pano bino kechi bafwainwa kwitulengela kuchinchika na mambo a kuba abo bachinchika ne. Kwikala na kyubilo kya kuchinchika kuji nobe kufunda mwingilo wa katataka. Jishinda jimo jafwainwa kwimukwasha kufunda mwingilo wa katataka ke kutajisha bibena kuba ubena kwimufunjisha ne kuba byonka byo abena kuba. Kyo kimotu twafwainwa kufunda kwikala bachinchika umvwe saka tumona byuba bakwetu baji na kino kyubilo. Byonka byaubile Danyela, twafwainwa kuyuka bulongo Mambo a Lesa. Twikala na bulunda bwakosa ne Yehoba inge ke twisambe ne aye kimye kyonse ne kumubuula biji ku muchima. Kabiji twafwainwa kutwajijila kuketekela mwi Yehoba ne kushiinwa’mba ukatwajijila kwitukwasha. Inge lwitabilo lwetu lwaesekwa tukachinchika. Inge twachinchika bantu bavula baketunemeka. Kabiji tukakwasha bantu bamo kuyuka Yehoba. Tuji na bishinka byavula bingi byafwainwa kwitulengela kuchinchika. w23.08 2 ¶2; 4 ¶8-9

Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “monai’mba . . . bijitu bulongo,” bekingijishanga pa kulumbulula bantu byo bapimanga mabwe a buneme nabiji ngolode ne siliva pa kuba’mba bayuke inge a kine. Onkao mambo, twafwainwa kupimanga byambo byo tumvwa ne byo tutanga pa kuba’mba tuyuke inge bya kine. Kuba bino kwanema bingi ne kwi atweba kikatakata malwa akatampe byo abena kufwenya pepi. Kechi twafwainwa kwitabilanga byonse byamba bantu ne. Pakuba twafwainwa kwingijishanga bulume bwetu bwa kulanguluka ne kwesakanya byo tutanga ne byo tumvwa ku byaamba Baibolo ne jibumba ja Yehoba. Umvwe ketube bino kechi tukajimbaikwa na byambo bya bujimbijimbi bya bandemona ne. (Maana 14:15; 1 Timo. 4:1) Twayuka’mba bantu ba Yehoba bakapuluka malwa akatampe. Bino atweba pa muntu pa muntu kechi twayuka bintu byo bikekala kesha ne. (Yako. 4:14) Nangwa byonkabyo, inge tukapuluka malwa akatampe nangwa tukafwa saka akyangye kwiya, tukatambula bumi bwa myaka ne myaka inge twatwajijila kwikala ba kishinka. Twayai atweba bonse tutwajijile kwikala na luketekelo lwawama ne kwinengezhezha jimo juba ja Yehoba saka jikyangye kwiya. w23.06 13 ¶15-16

Kechi twayuka bungauzhi bumo bwa mu Baibolo byo bukafika ne. (Da. 12:8, 9) Kubula kukwatakanya bungauzhi bumo byo bukafika kechi kilumbulula’mba buno bungauzhi bukakankalwa kufika ne. Twafwainwa kuyuka’mba Yehoba uketukwasha kumvwisha mwatala buno bungauzhi byonka byoaubile kala. Bisaka bya bantu bikabijika’mba “mutende ne luzhikijilo.” (1 Tesa. 5:3) Makafulumende akalukamo bupopweshi bwa bubela ne kwibuzhiya. (Lum. 17:16, 17) Kepo bakalukuka bantu ba Lesa. (Ezi. 38:18, 19) Abino bintu byo bikakolomona nkondo ya Amagedonyi. (Lum. 16:14, 16) Twafwainwa kushiinwa’mba bino bintu katatakatu bikamweke. Onkao mambo, pa kuba’mba tutwajijile kusanchilanga Shetu wa mwiulu, twafwainwa kuta bingi muchima ku bibena kufika bungauzhi bwa mu Baibolo ne kukwasha bantu nabo kutako muchima. w23.08 13 ¶19-20

Mutumwa Paulo byo aambilenga pa lwitabilo, luketekelo ne butemwe, waambile’mba: “Kyakila pa bino byonse [byubilo] ke butemwe.” (1 Ko. 13:13) Mambo ka Paulo o aambijile bino? Kulutwe tukaleka kwikala na lwitabilo mu milaye ya Lesa yaamba pa ntanda ipya mambo pa kyokya kimye bino byonse byo twaketekelamo saka byaubiwa kala. Bino kechi tukaleka kutemwa Yehoba ne bantu ne. Kabiji buno butemwe bukayangatu na kubayilako myaka ne myaka. Kwitemwa atwe bene na bene kwitulengela kuyukanyikwa’mba twi bena Kilishitu ba kine. Yesu waambijile batumwa banji amba: “Kino kyo kyo bakayukilako bonse amba mwi baana bami ba bwanga, umvwe mwitemwa anwe bene na bene.” (Yoa. 13:35) Kabiji kwitemwa atwe bene na bene kwitulengela kukwatankana. Paulo waambile’mba buno butemwe “bukwatankanya bantu bulongo.” (Kolo. 3:14) Mutumwa Yoano wanembejile bakwabo ba mu lwitabilo amba: “Yense watemwa Lesa wafwainwa ne kutemwa mulongo wanji.” (1 Yoa. 4:21) Umvwe twitemwa atwe bene na bene tumwesha’mba twatemwa Lesa. w23.11 8 ¶1, 3

Baibolo waesakanya bwikalo bwetu na kunyema kapela. Banyema kano kapela ne kupwisha bakatambula bumi bwa myaka ne myaka. (2 Timo. 4:7, 8) Twafwainwa kwibikako pa kuba’mba tutwajijile kunyema kapela mambo kwashalatu pacheche kupwisha. Mutumwa Paulo watongola bintu byafwainwa kwitukwasha kunyema bulongo kapela ne kupwisha. Witubuula’mba “tutaye byonse bitunemena ne . . . [kunyema] kapela na kuchinchika ko betutongwela.” Nanchi Paulo walumbulwilenga’mba mwina Kilishitu kafwako kintu nangwa kimo kyo afwainwa kusenda nenyi? Ine. Walumbulwile’mba kechi twafwainwa kusenda kintu kyo tubena kubula kukeba ne. Kisendwa kya uno mutundu kyafwainwa kwitulengela kukooka ne kubula kunyema bulongo. Kuyuka bukiji kintu kyonse kyafwainwa kwitulengela kubula kunyema bulongo ne kwikitaya ponkapotu kuketukwasha kuchinchika. Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kutaya bintu byo twafwainwa kusenda ne. Umvwe twakankalwa kusenda bino bintu, kitukatazha bingi kutwajijila kunyema kapela.​—2 Timo. 2:5. w23.08 26 ¶1-2

Kubula kumina pa kintu kimo kwitukwasha kunemeka milanguluko ya bakwetu. Banyenga bamo batemwa kwipyola ku meso bino banyenga bakwabo kechi batemwa bya kwipyolapyola ku meso ne. Bena Kilishitu bamo batoma maalwa mu kwesakanya pakuba bakwabo kechi batompapo maalwa nangwatu pacheche ne. Bena Kilishitu bonse bakeba kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama bino basalapo mashinda a kubukilwamo apusana pusana. Umvwe ke tulanguluke’mba bintu byo tusalapo byo byaoloka kabiji ke tukanjikizhe balongo ne banyenga kuba byo tuba tukatuntwisha bakwetu ne kuleta mabano mu kipwilo. (1 Ko. 8:9; 10:23, 24) Yehoba kechi witubuula bivwalo byo twafwainwa kuvwala ne, bino witupa mafunde a kulondela. Tuvwalenga byafwainwa bantu banemeka Lesa na kwipelula, kukooka muchima “ne kwikala na milanguluko yawama.” (1 Timo. 2:9, 10) Onkao mambo, kechi twafwainwa kuvwala byafwainwa kulengela bantu kwituta muchima ne. Kabiji mafunde a mu Baibolo akwasha bakulumpe mu Kipwilo kuchinuzhuka kubikako mizhilo yabo yaamba pa mvwajilo ne mmwekelo. w23.07 23-24 ¶13-14

Yehoba wamwesha byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tukekale na lusekelo kulutwe. Bonse baswa lwito lwa uno “mwanamukazhi wakosama” kabiji kalokwete batatu muchima ku byubilo bya bulalelale. Byo boba bikebatwala “mu Kilende mwazhika.” (Maana 9:13, 17, 18) Bonse baswa lwito lwa mwanamukazhi wimenako “maana a kine” bwikalo bwabo kulutwe bukapusanako bingi. (Maana 9:1) Tubena kufunda kutemwa Yehoba byo atemwa ne kushikwa byo ashikwa. (Sala. 97:10) Kabiji tuji bingi na lusekelo mambo twitako bakwetu kwiya na kufunda ano “maana a kine.” Kijitu nobe tubena “kubijika pa mapunzha atuntama a mu muzhi amba: ‘Yense wabula kuyuka bintu, eye kuno atwele.’” Mapesho o twikala nao ne bo twitako kechi a mu ano mobatu ne. Abena kwitulengela kuchinchika ne kwitukwasha ‘kukekala na bumi’ bwa myaka ne myaka byo tubena “[kuyatu kulutwe mu jishinda ja milangwe.”​—Maana 9:3, 4, 6. w23.06 24 ¶17-18

Muba byepi inge kya kuba mukwenu mo mwingijila nangwa mo mufunjila sukulu wimwipuzha pa bintu byo mwaitabilamo? Nanchi mumvwa moyo nyi? Bavula bomvwa bingi moyo. Ano mepuzho akonsha kwimukwasha kuyuka bibena kulanguluka yewo muntu ne bintu byo aitabilamo kabiji kino kyakonsha kwimulengela kumusapwila. Kimye kimo muntu wakonsha kwimwipuzha bwipuzho bwakatazha. Boba bino mambo bantu bavula bebabuula bya bubela pa bintu byo twaitabilamo. (Byu. 28:22) Kunungapo, tubena kwikala mu “moba akupelako” muji bantu “babuula kukeba kumvwañana” kabiji “bashinta.” (2 Timo. 3:1, 3) Nakonsha kumwesha byepi amba natekanya inge muntu keampachike pa bintu byo naitabilamo? Kintu kyakonsha kwimukwasha ke kukooka muchima. Muntu wakooka muchima utekanya inge bamuzhingijisha nangwa inge ukeba kukumbula muntu wamuzhingijisha. w23.09 14 ¶1-2

Kimye kimo betujimunako ne kwituzhikijila ku bintu byatama nabiji kutemwisha bintu bya ku mubiji ne bintu bikwabo byakonsha kwitulengela kulala mizhilo ya Lesa. Kuba bino kumwesha’mba tubena kulondela lutangijilo lwa Yehoba kabiji tumwenamo byawama. (Isa. 48:17, 18; 1 Timo. 6: 9, 10) Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, Yehoba ukatwajijila kwingijisha bantu kwitutangijila mu kimye kya malwa akatampe shoo kukafika ne mu Bukalama bwa Myaka Kiumbi. Nanchi tukatwajijila kulondela luno lutangijilo nyi? Kiketupelela kuba bino inge ke tulondele lutangijilo lwa Yehoba pa kino kimye. Onkao mambo, twayai tulondelenga lutangijilo lwa Yehoba kimye kyonse ne kutwajijila kulondela lutangijilo lwa banabalume bo atongola kwitulama. (Isa. 32:1, 2; Hebe. 13:17) Kuba bino kukamwesha’mba twaketekela mwi Yehoba witutangijila ne kwituzhikijila ku bintu byakonsha konauna bulunda bwetu ne aye, ne kwitutangijila kufika ko tubena kuya, ko kuba’mba bumi bwa myaka ne myaka mu ntanda ipya. w24.02 25 ¶17-18

Mutumwa Paulo waingijilenga Yehoba na lusekelo, bino kechi kyamupeelejile kuba bino kimye kyonse ne. Mutumwa Paulo waendelenga miseke yalepa bingi kabiji kechi kyapeelele kwenda mu o a moba ne. Kimye kimo pa lwendo, Paulo ‘wapichilenga mu bizumba bya pa mikola’ ne ‘kukeba kumwipaya ku tupondo.’ Kabiji pa bimye bimo balwanyi banji bamupuminenga. (2 Ko. 11:23-27) Kabiji kimye kimo balongo kechi basanchijilenga Paulo pa byo ebikilengako kwibakwasha ne. (2 Ko. 10:10; Fili. 4:15) Ñanyi kintu kyakwashishe Paulo kutwajijila kwingijila Yehoba? Paulo wafunjile byubilo bya Yehoba byavula bingi mu Binembelo ne ku bintu byo apichilengamo. Paulo washiinwe’mba Yehoba wamutemenwe bingi. (Loma 8:38, 39; Efi. 2:4, 5) Kabiji naye watemenwe bingi Yehoba. Paulo wamwesheshe byo atemenwe Yehoba “byo ebengijilenga bazhijikwa ne byo atwajijile na kwibengijila.”​—Hebe. 6:10. w23.07 9 ¶5-6

Bantu bavula baswa’mba kyanema bingi kwikala na makafulumende kabiji bakookela mizhilo imo yabikako kafulumende. Nangwa byonkabyo, bakaana mizhilo imo yabula kwibawamina. Baibolo wamba’mba makafulumende a bantu o abena kulengela buyanji bingi. Ano makafulumende abena kutangijilwa na Satana kabiji katatakatu akonaunwe. (Sala. 110:5, 6; Sapwi. 8:9; Luka 4:5, 6) Kabiji Baibolo witubuula’mba: “Yense ubula kunemeka bakulumpe balama kyalo, wakana lunengezho lwabikako Lesa.” Pa kino kimye, Yehoba waswisha makafulumende kulama pa kuba’mba bintu byendenga bulongo kabiji ukeba’mba twiakookelenga. Twafwainwa kupananga ku bantu “bibafwainwa,” kuvwangako ne misonko, kwibanemeka ne kwibakookela. (Loma 13:1-7) Kimye kimo twakonsha kumona’mba mizhilo imo yabikako kafulumende kechi yawama ne, kabiji yakatazha bingi kulondela. Bino tukookela bano bakulumpe balama kyalo mambo Yehoba byo byo etubuula kufumyakotu mizhilo itukanya kwingijila Yehoba.—Byu. 5:29. w23.10 8 ¶9-10

Samisonyi wasemekelwe pa kimye bena Filishitiya kyo balaminenga bena Isalela kabiji bebamanyikilenga bingi. (Mito. 13:1) Kukanama kwa bena Filishitiya kwalengejile bena Isalela kumanama bingi. Onkao mambo, Yehoba wasajile Samisonyi amba “ye ukapokololanga bena Isalela mu maboko a bena Filishitiya.” (Mito. 13:5) Onkao mambo, pa kuba’mba Samisonyi engile bulongo uno mwingilo, wafwainwe kuketekela mwi Yehoba. Kimye kimo bashilikale bena Filishitiya baishile mu muzhi wa Lehi mu Yuda kuba’mba bakwate Samisonyi. Banabalume bena Yuda baumvwine bingi moyo. Onkao mambo, bafuukwilepo kupana Samisonyi ku balwanyi banji. Balongo ba kwa Samisonyi bamukashile ne kumupana ku bena Filishitiya. (Mito. 15:9-13) Nangwa byonkabyo, ‘mupashi wa Yehoba wamulengejile kwikala na bulume’ ne mizhinge yo bamukashile ku mikoko yachibaikile. Kepo ‘amwene mubanga wa katataka wa mbongolo mulume,’ wamutolele ne kwipayilako banabalume bena Filishitiya 1,000.​—Mito. 15:14-16. w23.09 2 ¶3-4

Yehoba witusolwela pachepache bintu bya “myaka ne myaka” byo afuukula mu Baibolo. Yehoba wakonsha kwingijisha mashinda apusana pusana kufikizha kyaswa muchima wanji kabiji uba bino mambo “ulengela bintu byonse kumweka monka mwayila byo akeba.” (Maana 16:4) Bintu byonse byuba Yehoba bikekala myaka ne myaka. Pano ñanyi kintu kikeba kuba Yehoba, kabiji ñanyi bintu byo auba pa kuba’mba ekifikizhe? Lesa wabuujile bantu batanshi kyaswa muchima wanji. Bafwainwe “kusemanga ne kusemununa, kuyuzha ntanda ne kwiijima ne kwikala na bunkambo . . . pa bilengwa byumi byonse” pano pa ntanda.” (Nte. 1:28) Adama ne Evwa byo basatukile, bantu bonse baikele ke bandengamambo. Kino kechi kyalengejile Yehoba kubula kufikizha kyaswa muchima wanji ne. Pa kuba wapimpwiletu jishinda ja kwikifikizhizhamo. Ponkapotu wafuukwilepo kwikajika Bufumu mwiulu bukafikizha kyaswa muchima wanji ku bantu ne ntanda.​—Mat. 25:34. w23.10 20 ¶6-7

Yehoba uketukwasha ne atweba kutwajijila kwikala ba kishinka. Pano bino kechi kyapeela ne, kikatakata inge tubena kupita mu makatazho antutu amo pa kimye kyabaya. Kimye kimo, makatazho etu akonsha kumweka kubaya kukila apichilemo mutumwa Petelo. Nangwa byonkabyo, Yehoba witupa bulume bwa kuchinchika. (Sala. 94:18, 19) Mulongo umo wilaalanga na banabalume bakwabo pa myaka yavula saka akyangye kwikala Kamonyi. Walekele kino kyubilo ne kutendeka kulondela byaamba Baibolo mu bwikalo bwanji. Bimye bimo, wabwezhangapo kino kyubilo kyatama. Pano ñanyi kintu kyamukwashishe kutwajijila kwikala wa kishinka? Mwine walumbulwile’mba: “Yehoba ye wankwashishe kwikileka.” Kabiji wanungilepo’mba: “Na mupashi wa Yehoba . . . , natwajijila kwingijisha bukine bo mfunda mu bwikalo bami . . . Yehoba ubena kuñingijisha kabiji nangwa ndubankanya, aye watwajijila na kunkwasha.” w23.09 23 ¶12

Anweba balongo banyike, mwafwainwa kwibikako pa kuba’mba mwikale banabalume bena Kilishitu bengijila Yehoba bulongo. Mwafwainwa kusala bulongo bantu bo mwafwainwa kulondela, kwikala na maana a kupima bintu bulongo, baketekelwa, kufundapo mingilo imo ya kwikwashishamo mu bwikalo bwenu ne kwinengezha kukengila mingilo ikwabo yanema kulutwe. Kimye kimo mwakonsha kulanguluka’mba kechi mwakonsha kwingila mingilo yanema iji kulutwe ne. Pano bino, mwakonsha kwiingila. Vulukainga’mba Yehoba ukebesha bingi kwimukwasha. (Isa. 41:10, 13) Kabiji balongo ne banyenga mu kipwilo nabo bakemukwasha. Umvwe mwafikilamo kwingila bulongo mingilo ya Yehoba, mukekala bingi na lusekelo mu bwikalo bwenu. Anweba balongo banyike, yukai’mba twimutemwa bingi. Kabiji Yehoba emupeshe byo mubena kwibikako kwingila mingilo ikemulengela kukosesha bulunda bwenu ne Yehoba. w23.12 29 ¶19-20

Fwanyikizhai kuba’mba muji na kijiilo na balongo ne banyenga. Mubena kusangalela pamo kabiji mwakopa kipikichala kya jibumba jonse. Byo mwapwisha kukopa, mwavuluka kukopa jikwabo bipikichala bibiji kuchiina’mba kampe kitanshi kyatama. Pano muji na bipikichala bisatu. Pa kwibitala mwataana kuba’mba pa kipikichala kimo paji mulongo umo wabula kumwemwesela. Onkao mambo, mwikifumyamo mambo muji na bipikichala bikwabo bibiji paji balongo ne banyenga bonse babena kumwemwesela kuvwangakotu ne mulongo waji kubula kumwemwesela pa kyokya kikwabo. Javula tuvuluka bintu byawama byo tuba inge tubena kusangalela pamo na balongo ne banyenga pa bijiilo. Pano twambe’mba pa bino bijiilo, mulongo nangwa nyenga witwambilapo bintu bimo byatama. Twafwainwa kuba byepi na bino byambo byatama byo etwambila? Twafwainwa kwibilubakotu byonka byo tufumyapo kipikichala kyatama kyo twakopa. (Efi. 4:32) Twakonsha kulubako bintu byatama bituba bakwetu bena Kilishitu mambo tuvuluka bintu byawama byavula byo twaubijilenga pamo nabo pa bino bijiilo. Bino byo bintu byawama byo twafwainwa kulangulukangapo ne kwibilama mu michima yetu. w23.11 12-13 ¶16-17

Byambo bya Kingiliki byo baingijisha pano bilumbulula’mba mwanamukazhi mwina Kilishitu wafwainwa kwikala na mvwajilo ya mushingi. Kabiji mvwajilo yanji yafwainwa kumwesha’mba ubena kulangulukilako bakwabo. Tusanchila bingi banyenga bena Kilishitu bavwala bulongo! Milangwe ke kyubilo kikwabo kyafwainwa kwikala na banyenga bena Kilishitu bonse. Pano milangwe yo ika? Milangwe ilumbulula kulanguluka bulongo pa kintu, ko kuba’mba kuyuka kyawama ne kyatama apa bino ne kulondela jishinda jawama ja kubilamo kyokyo kintu. Akilangulukai pe Abigaila. Mwatawanji wafuukwilepo kintu kyatama bingi kyakonsheshe kwipayisha ba mu kisemi kyanji bonse. Kwakubula nangwa kukwata ku lusono, Abigaila waubilepo kintu kimo. Kintu kyo afuukwilepo kuba kyapulwishe ba mu kisemi kyanji. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Kabiji kwikala na milangwe kwitukwasha kuyuka kimye kya kwamba ne kimye kya kuzhindama. Kabiji kwitukwasha kukasulukila bakwetu inge tubena kwisamba nabo kwakubula kwibafichisha ku muchima.​—1 Tesa. 4:11. w23.12 20 ¶8-9

Mutumwa Paulo wanembejile bino byambo kipwilo kya mu Loma. Balongo ne banyenga ba mu kino kipwilo bafunjile pe Yehoba ne Yesu. Bajinga na lwitabilo kabiji baikele bena Kilishitu. Onkao mambo, Lesa ‘wibatelele’mba baoloka na mambo a lwitabilo lwabo’ ne kwibatongola na mupashi wanji wazhila kwikala bashingwa. (Loma 5:1) Ibyo, batengejilenga’mba bakatambula mfweto yabo kabiji bashiinwe’mba kine bakeitambula. Palutwe kacheche, Paulo wanembejile bena Kilishitu bashingwa ba mu Efisesa pa luketekelo lo ebapeele. Luno luketekelo lwajinga lwa kutambula “kya buswanyi kya bazhijikwa.” (Efi. 1:18) Kabiji Paulo wabuujile bena Kolose luketekelo lo bajinga nalo. Wilutelele’mba “luketekelo lo bemutujila mwiulu.” (Kolo. 1:4, 5) Onkao mambo, bena Kilishitu bashingwa baketekela kuba’mba bakebasangula ne kuya na kukekala myaka ne myaka mwiulu mo bakalamanga pamo ne Kilishitu.​—1 Tesa. 4:13-17; Lum. 20:6. w23.12 9 ¶4-5

Kyambo kine kyatuntululwa’mba “ukalama” kyajinga kya bushilikale kabiji bekingijishanga kulumbulula bashilikale balamanga muzhi ne kumuzhikijila ku balwanyi. Bangikazhi ba mu yewo muzhi ye balamanga ku bashilikale, balaalangatu soko mambo bayukanga’mba bashilikale babena kusopa. Po pamotu, inge mutende wa Lesa walama michima ne milanguluko yetu tukasuluka, mambo twayuka’mba twazhikijilwa. (Sala. 4:8) Byonkatu byo kyamwekejile Hana, ne atweba twakonsha kukasuluka mu milanguluko nangwa kya kuba byo tubena kulomba kechi byamweka pa kyonkakyo kimye ne. (1 Sam. 1:16-18) Kabiji umvwe twakasuluka mu milanguluko, javula kitupeelela bingi kulanguluka bulongo ne kufuukulapo bintu byawama. Twafwainwa kuba byepi? Byonka byo kyaikalanga ku bangikazhi baikalanga mu yewa muzhi ye twaambapo, ne atweba inge twaikala na makatazho, twafwainwa kulomba kwi Yehoba kuba’mba etukwashe. Mu ñanyi jishinda? Mwafwainwa kutwajijila kulomba kufikatu ne kimye mutende wa Lesa kyo afwainwa kwimulengela kukasuluka. (Luka 11:9; 1 Tesa.5:17) Umvwe mubena kupita mu makatazho, twajijilai kulomba kwi Yehoba kabiji aye ukemupa mutende wanji ukalama michima ne milanguluko yenu.​—Loma 12:12. w24.01 21 ¶5-6

Yesu pa kuba’mba azhijike jizhina ja Shanji, wachinchikile byo bamumanyikilenga, byo bamwambijilenga mwenga ne bubela bantu bo baambilenga pe aye. Yesu wayukile’mba wakookejilenga Shanji mu bintu byonse kabiji kafwako kintu nangwa kimo kyakonsheshe kumulengesha bumvu ne. (Hebe. 12:2) Kabiji wayukile’mba Satana ye wamwesekelenga pa kyokya kimye kyakatezhe bingi bintu. (Luka 22:2-4; 23:33, 34) Satana wakebeshenga Yesu kusankilapo bukishinka bwanji. Pano bino, wapulwijilemotu mabula. Yesu wamwesheshe kuba’mba Satana wa bubela kabiji amba Yehoba uji na bantu banji batwajijila kwikala ba kishinka nangwatu mu kimye kya meseko akatampe. Nanchi ne anweba mukeba kutokesha ku muchima Mfumu wenu ubena kulama nyi? Twajijilai kutota jizhina ja Yehoba ne kukwasha bantu kuyuka Lesa wetu ne byubilo byanji. Umvwe mwauba bino, ko kuba’mba mubena kulondela mu ngayo ya kwa Yesu. (1 Pe. 2:21) Byonka byaubile Yesu, ne anweba mukasangajika Yehoba ne kumwesha patoka kuba’mba mulwanyi Wanji aye Satana wa bubela. w24.02 11-12 ¶11-13

Pa myaka itanu yapitapo, bantu kukila pa milyonyi umo babatizhiwa kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba. Kwipana kwenu kwi Yehoba kumwesha’mba mwasalapo kwikala mwana wa bwanga wa kwa Yesu Kilishitu ne kuba’mba mwanemeka kuba kyaswa muchima wa Lesa mu bwikalo bwenu. Pano ñanyi bintu byavwangwa mu kwipana? Yesu waambile’mba: “Umvwe muntu ukeba kundondela, ekane mwine.” (Mat. 16:24) Byambo bya Kingiliki byatuntululwa’mba “ekane mwine,” byakonsha ne kutuntululwa’mba “kubula kwikela monka mo ukebela.” Byo muji kalume wa Yehoba, kechi mwafwainwa kubanga bintu bifichisha Lesa ku muchima ne. (2 Ko. 5:14, 15) Kino kyavwangamo kukana “mingilo ya mubiji” nabiji bulalelale. (Nga. 5:19-21; 1 Ko. 6:18) Nanchi kulondela ino mikambizho kwakatazha nyi? Ine, kechi kwakatazha ne, inge mwatemwa Yehoba ne kushiinwa’mba mukamwenamo byawama mu kulondela mizhilo yanji.​—Sala. 119:97; Isa. 48:17, 18. w24.03 2 ¶1; 3 ¶4

Yehoba upana mupashi wanji wazhila ku boba baitabilwa kwi aye. (Mat. 12:18) Twakonsha kwiipuzha’mba, ‘Nanchi mmweshapo bipangwa bimo bya mupashi wa Lesa mu bwikalo bwami nyi?’ Nanchi mwamona’mba pa kino kimye mutekenya bakwenu bingi kukila byo mwaubanga kala saka mukyangye kuyuka Yehoba nyi? Inge mwatwajijila kwibikako kwikala na bipangwa bya mupashi wa Lesa, kino kikemulengela kushiinwa’mba mwaitabilwa kwi Yehoba. Aba baitabilwa kwi Yehoba bamwenamo bingi mu bukuzhi. (1 Timo. 2:5, 6) Pano kyakonsha kwikala byepi inge ke tuzhinauke’mba twaitabilwa kwi Yehoba nangwa kya kuba twaitabila mu bukuzhi ne kubatizhiwa? Vulukainga kuba’mba kechi twafwainwa kwiketekela atweba bene ne, twafwainwa kuketekela mwi Yehoba. Aba bonse baketekela mu bukuzhi wibamona’mba baoloka kabiji walaya’mba ukebapesha.​—Sala. 5:12; Loma 3:26. w24.03 30 ¶15; 31 ¶17