Ilamai Monka Mu Butemwe Bwa Lesa!
‘Anweba batemwe, . . . ilamai monka mu butemwe bwa Lesa, . . . saka mutengela bumi bwa myaka.’—YUDA 20, 21.
1, 2. Mwakonsha kwilama byepi monka mu butemwe bwa Lesa?
YEHOBA byo ebatemwisha ba panopantanda, wapaine Mwananji yenkawa umo amba, bonse bamwitabila bekale na bumi bwa myaka. (Yoano 3:16) Byo kyawamapo kwikala monka mu buno butemwe! Umvwe mwi bakalume ba Yehoba, kine mukeba kwikala monka mu buno butemwe myaka yonsetu.
2 Mwana wa bwanga Yuda waambilepo pa byo mwafwainwa kwilama monka mu butemwe bwa Lesa. Wanembele’mba: “Kasa mwikomesha anwe bene mu lwitabilo lwenu lwazhila, ne kulomba mu mupashi wazhila, ne kwilama monka mu butemwe bwa Lesa, kasa mutengela lusa lwa Nkambo yetu Yesu Kilishitu luleta bumi bwa myaka.” (Yuda 20, 21) Umvwe saka mufunda Mambo a Lesa ne kusapwila mambo awama, mwakonsha kwikomesha anwe bene mu “lwitabilo lwenu lwazhila,” ko kuba’mba mu mafunjisho a bwina Kilishitu. Pa kuba’mba mwilame monka mu butemwe bwa Lesa, mwafwainwa kulomba “mu mupashi wazhila,” nangwa’mba kutangijilwa na uno mupashi. Kabiji pa kuba’mba mukekale na bumi bwa myaka, mwafwainwa kwitabila mu kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu Kilishitu—1 Yoano 4:10.
3. Mambo ka bamo o babujila kutwajijila kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba?
3 Bamo bajinga na lwitabilo kala kechi batwajijila kwilama monka mu butemwe bwa Lesa ne. Byo basalapo kulondela bwikalo bwatama, kibalengela kubula kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba. Nga anweba mwakonsha kuchinuzhuka byepi kino? Kulanguluka languluka pa bino bishinka byalondelapo kwakonsha kwimukwasha kubula kulenga mambo kabiji ne kwimulengela kwilama monka mu butemwe bwa Lesa.
Temwai Lesa
4. Kukokela Lesa kwanemena ka?
4 Temwai Lesa kupichila mu kumukokela. (Mateo 22:37) Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Kutemwa Lesa ko ko kuno, amba, tulame mikambizho yanji: kabiji mikambizho yanji kechi yakatazha ne.” (1 Yoano 5:3) Umvwe saka mukokela Lesa kyakonsha kwimulengela kushinda meseko ne kwimuletela lusekelo. Nyimbi wa masalamo waambile’mba: “Ye mwine wa lusekelo ubula kwenda mu mabulañano a babi, . . . pakuba muchima wanji wamutokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba.”—Masalamo 1:1, 2.
5. Kutemwa Yehoba kwimulengela kuba ka?
5 Kutemwa Yehoba kwimulengela kubula kulenga mambo akatampe akonsha kuleta myendeleko pa jizhina janji. Akula walombele’mba: “Kechi mumpe buyanji nangwa bunonshi ne. Njishai na kajo kamfwainwa amiwa, kuchina’mba pa kwikala na byavula nakeya kwimukana, ne kwamba’mba: Yehoba ye ñanyi? Nangwa pa kuyanda nakeya kwiba, ne kwijipezha jizhina jenu anweba Lesa wami ke jatu.” (Byambo bya Mana 30:1, 8, 9) Monai kuba’mba kechi mwaleta myendeleko pe Lesa ne ‘kupezha jizhina ja Lesa ke jatu ne.’ Mu kifulo kya byobyo, kimye kyonse esekainga na ngovu kuba bintu byawama bimuletela lusekelo.—Masalamo 86:12.
6. Ki ka kyakonsha kubiwa umvwe mwalengelamotu mambo kya nshiji?
6 Lombainga kimye kyonse kwi Shenu wa butemwe uji mwiulu kuba’mba emukwashe kushinda meseko kuchina’mba mwakalenga mambo. (Mateo 6:13, Loma 12:12) Londelainga lujimuno lwa Lesa kuchina’mba milombelo yenu yakeya kulubankana. (1 Petelo 3:7) Umvwe mwalengelamotu mambo kya nshiji, mwakonsha kufuma bintu byatama bingi, mambo Yehoba mu bukifwanyikizho wivweta na jikumbi amba lulombelo lwa boba basatuka kechi lukonshe kupitamo ne kufika ko aji ne. (Majilo a Yelemiya 3:42-44) Onkao mambo, ikalai na muchima wa kwikepesha, ne kulomba amba mubule kuba kiji kyonse kyakonsha kulengela lulombelo lwenu kubula kufika kwi Lesa.—2 Kolinda 13:7.
Temwai Mwana Lesa
7, 8. Kumvwina lujimuno lwa kwa Yesu kwakonsha kukwasha byepi muntu kukana kuya mu jishinda jatama?
7 Temwai Yesu Kilishitu kupichila mu kukokela mikambizho yanji, mambo kino kikemukwasha kubula kulenga mambo. Yesu waambile’mba: “Umvwe mwalama mikambizho yami, mukekala mu butemwe bwami; byonka byo nalama mikambizho ya Batata, ne kwikala naikala mu butemwe bwabo.” (Yoano 15:10) Umvwe mwaikela monka mwayila byambo bya kwa Yesu, kyakonsha kwimukwasha byepi kwilama monka mu butemwe bwa Lesa?
8 Umvwe saka mulondela byambo bya kwa Yesu, byakonsha kwimukwasha kulondela mafunde awama. Muzhilo wa Lesa waambile ku bena Isalela amba: “Kuba bukende ne.” (Kulupuka 20:14) Bino Yesu walumbulwile mwatajile uno muzhilo amba: “Awa utala mwanamukazhi na lwiso lwa kumukumbwa, waubila nanji jimo bukende monka mu muchima wanji.” (Mateo 5:27, 28) Mutumwa Petelo waambile’mba bamo mu kipwilo kya mu kitota kya myaka kitanshi bajinga na ‘meso ayujile bukende’ kabiji ‘bakokolanga ba michima yanekena.’ (2 Petelo 2:14) Pano bino kupusanako na byo bajinga, anweba mwakonsha kubula kulenga mambo a bulalelale umvwe mwatemwa ne kukokela Lesa ne Kilishitu kabiji umvwe mwakebesha kulama bulunda bwenu ne abo.
Lekai Mupashi wa Yehoba Emutangijilenga
9. Umvwe muntu watwajijila na kulengalenga mambo, mupashi wazhila wakonsha kuba byepi?
9 Lombai mupashi wazhila wa Lesa kuba’mba emutangijilenga. (Luka 11:13; Ngalatiya 5:19-25) Umvwe saka mulengalengatu mambo, Lesa wakonsha kufumyapo mupashi wanji pe anweba. Davida byo alengele mambo na Batesheba, wamusashijile Lesa amba: “Kechi mumpange mu kyenyi kyenu ne: Ne kuñangata mupashi wenu wazhila ne.” (Masalamo 51:11) Mfumu Saulo byo abujile kulomba lulekelo lwa mambo, bamwangachile mupashi wa Lesa. Saulo walengele mambo byo apaine bitapisho ne byo abujile kwipaya mikooko ne bambuzhi bonse, bañombe, kubikapotu ne mfumu wa bena Amaleki. Panyuma ya bino, Yehoba wamwangachile Saulo mupashi wanji wazhila.—1 Samwela 13:1-14; 15:1-35; 16:14-23.
10. Mambo ka o mwafwainwa kukaina kulenga mambo?
10 Kanai kulenga mambo. Mutumwa Paulo wanembele’mba: ‘Umvwe twalenga mambo a mu lupata byo twatambula kala maana a bukine, kechi kwakishala kitapisho kikwabo kya mambo ne.” (Bahebelu 10:26-31) Mwakonsha kufikilwa na malwa umvwe saka mulengelamotu mambo kya nshiji!
Temwai Bakwenu Bantu kya Kine
11, 12. Butemwe ne mushingi byakonsha kulengela byepi muntu kubula kwitumpa mu bulalelale?
11 Kutemwa bakwenu kwakonsha kwimulengela kubula kulenga mambo a bulalelale. (Mateo 22:39) Buno butemwe bwakonsha kwimulengela kulamawizha muchima wenu kuchina’mba mwakeya kutemwa muka bene. Umvwe mwamutemwa kyakonsha kwimulengela kuba bukende. (Byambo bya Mana 4:23; Yelemiya 4:14; 17:9, 10) Ikalai byonka byajinga muntu waoloka Yoba, wabujile kuta muchima ku banabakazhi bangi babujile bena kwanji.—Yoba 31:1.
12 Umvwe mwanemeka masongola kyakonsha kwimulengela kubula kulenga mambo akatampe. Lesa wabikileko masongola a mushingi ne kwilaala amba jo jishinda jafwainwatu kusemenamo baana. (Ntendekelo 1:26-28) Yukai’mba bibese bya lusemo bingila kusemenamo baana, mambo baana banema bingi. Babulalelale ne bankende basatukila Lesa, bapwisha munema wa kwilaala, kechi bamwesha mushingi wa masongola ne, kabiji bamulenga mambo mubiji wabo bene. (1 Kolinda 6:18) Bino kutemwa Lesa ne bantu kubikapo ne kukokela Lesa byakonsha kulengela muntu kubula kwitumpa mu byubilo byakonsha kumulengela kupangiwa mu kipwilo kya bwina Kilishitu.
13. Muntu watama “utayaika nsabo” mu ñanyi jishinda?
13 Twafwainwa kuleka kulanguluka milanguluko yatama pa kuba’mba tubule kukozha batemwe betu ku muchima. Byambo bya Mana 29:3 byaamba’mba: “Awa watemwa kwenda pamo na bapite utayaika nsabo yanji.” Bankende babula kulapila bonauna bulunda bwabo na Lesa ne bisemi byabo pamo. Mukazhi uji na mulume nkende ubula kulapila wakonsha kumukana mambo ano ke mambo a kumukainapo. (Mateo 19:9) Kikale mulume nangwa mukazhi ye walenga mambo, kupwa kwa masongola kwakonsha kukozha ku muchima mukwabo wa mu masongola wabula mambo, baana, ne bantu bakwabo. Byo twayuka kuba’mba kwitumpa mu byubilo byatama konauna bintu, kyafwainwa kwitulengela kubula kwibyuba, ke ibyo nenyi?
14. Lufunjisho ka lo twafwainwa kufunda mu Byambo bya Mana 6:30-35?
14 Byo kiji kuba’mba kafwako nangwa kimo kyakonsha kuvweta pa mambo a bukende, kyafwainwa kulengela muntu kuchinuzhuka kino kyubilo kya bunya. Byambo bya Mana 6:30-35 byaamba’mba, bantu kechi bamulengesha bumvu ngivi umvwe waibila nzala ne, bino nkende bakamukana mambo waubilamotu kya nshiji. ‘Usaka konauna mweo [nangwa’mba bumi] bwanji mwine.’ Mu Mizhilo ya Mosesa, muntu wa uno mutundu wafwainwe kwipaiwa. (Bena Levi 20:10) Muntu uba bukende mu kukebatu kupwisha nzala ya ku maulu ukozha bakwabo ku muchima, kabiji nkende ubula kulapila kechi utwajijila kwilama monka mu butemwe bwa Lesa ne, upangiwa mu kipwilo kya bwina Kilishitu.
Ikalai na Jiwi ja mu Muchima Jawama
15. Muchima uji ‘nobe bamusoka na kyela kya mujilo’ wikala byepi?
15 Pa kuba’mba twilame monka mu butemwe bwa Lesa, twafwainwa kumona’mba jiwi ja mu muchima wetu kechi jibena kwitulengela kulenga mambo ne. Kechi twafwainwa kulondela byubilo byatama bya ino ntanda ne, kabiji twafwainwa kuteshapo muchima kusala bulongo balunda netu, mabuku a kutanga, ne bya kisangajimbwe. Paulo wajimwine amba: “Mu bimye bya kulutwe bamo bakapondoka ku lwitabilo, ne kutesha michima ku mipashi ya bujimbijimbi ne ku mafunjisho a bademona, monka mu bukamfutumfutu bwa bantu ba bubela, baji na michima yabo bene yauma nobe beisoka na kyela kya mujilo.” (1 Timoti 4:1, 2) Muchima wauma ‘nobe bamusoka na kyela kya mujilo’ wikala nobe mukovu pabula kumvwanyika kiji kyonse inge wakwatapo. Uno muchima kuba witujimunako kuba’mba tuchinuzhuke bantu bapondoka mu lwitabilo ne ku bintu byakonsha kwitulengela kupona mu lwitabilo ne.
16. Mambo ka o kyanemena kwikala na jiwi ja mu muchima jawama?
16 Twakonshatu kupuluka umvwe twaikala na jiwi ja mu muchima wawama jibula kwituzhachisha. (1 Petelo 3:21) Mashi aichikile a kwa Yesu o twaketekelamo etutokesha michima yetu ku mingilo ifu amba, ‘tumwingijile Lesa mumi.’ (Bahebelu 9:13, 14) Umvwe twalengelamotu mambo kya nshiji, jiwi ja mu muchima wetu jakonsha konaika kabiji kuba twaikala bantu bawama bafwainwa kwingila mingilo ya Lesa ne. (Titusa 1:15) Bino mu bukwasho bwa Yehoba, twakonsha kwikala na jiwi ja mu muchima jawama.
Mashinda Akwabo a Kuchinuzhukilamo Byubilo Byatama
17. Ñanyi mfweto iji mu ‘kulondela Yehoba na muchima yense’?
17 ‘Mulondelainga Yehoba na muchima yense,’ byonka byaubile Kaleba wa mu bena Isalela kala. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 1:34-36) Ubainga bikeba Lesa, kabiji kange mujenga ‘ku tebulu wa bandemona’ ne. (1 Kolinda 10:21) Kange musenduke mu lwitabilo ne. Jaingatu na lusanchilo kajo ka ku mupashi pa tebulu wa Yehoba, kino kikemulengela kubula kwimusendula ku bafunjishi ba bubela nangwa ku bapashi babipa. (Efisesa 6:12; Yuda 3, 4) Tai muchima ku bintu bya ku mupashi, nabiji lufunjisho lwa Baibolo, kutanwa ku kipwilo, ne mu mwingilo wa mu bujimi. Mukekala ba lusekelo umvwe mwalondela Yehoba ne kukelwa kwingijisha mwingilo wa Nkambo.—1 Kolinda 15:58.
18. Moyo wa kwakamwa Yehoba wakonsha kwimulengela kwikala na byubilo bya mutundu ka?
18 ‘Mwingijilai Lesa mingilo ya kumutokesha pa muchima, na kunemeka Lesa ne kumwakamwa.’ (Bahebelu 12:28) Moyo wa kwakamwa Yehoba ukemulengela kukana mashinda atama. Ukemukwasha kwikela monka mwayila lujimuno lwa kwa Petelo lo ajimwine bakwabo bashingwa amba: “Umvwe mwamwita aye amba, Tata, yenkaye ukebachibila mambo bonse monka mwayila mingilo yabo ne kutala ku bilungi bya bantu ne, ikalai na kwakamwa mu bimye byo mwakikalamo bwenyi.”—1 Petelo 1:17.
19. Mambo ka o mwafwainwa kwingijishanga bintu byo mufunda mu Byambo bya Lesa?
19 Ingijishainga kimye kyonse bintu byo mufunda mu Byambo bya Lesa. Kino kikemulengela kubula kulenga mambo akatampe, mambo mukekala pa ‘boba baji na maana alumbuluka a kupima ne kuyuka byawama ne byatama mambo a kupijila nabyo.’ (Bahebelu 5:14) Mu kifulo kya kwambanga ne kuba byubilo byabula kufwainwa, ikalai bajimuka kuba’mba mwendenga na ba maana, “kasa mupulusha bimye” mu ano moba atama. “Yukai mwayila kyaswa muchima wa Nkambo,” ne kwikyubanga.—Efisesa 5:15-17; 2 Petelo 3:17.
20. Mambo ka o twafwainwa kubula kwikala na lunkumbwa?
20 Kange mukumbwenga bintu bya bakwenu ne. Pa Mikambizho Jikumi, umo waamba’mba: “Kukumbwa nzubo ya mukwenu ne. Kukumbwa muka mukwenu ne, nangwa wa mwingilo wanji wa mulume, nangwa wa mukazhi, nangwa ñombe wanji nangwa mbongolo wanji, nangwa kintu kya byepi kya mukwenu ne.” (Kulupuka 20:17) Uno mukambizho wazhikijile nzubo ya muntu, mukazhanji, bamingilo, banyama, ne bintutu bikwabo. Bino kyakilapo kunema ke byambo byaambile Yesu amba lunkumbwa luzhilulula muntu.—Mako 7:20-23.
21, 22. Ñanyi mashinda akonsha kwingijisha mwina Kilishitu pa kuba’mba abule kulenga mambo?
21 Monai kuba’mba lwiso kechi lwimulengela kulenga mambo ne. Mwana wa bwanga Yakoba wanembele’mba: “Bantu bonse baesekwa, byo bebakoka ku lwiso lwabo bene, ne kwibongola. Kabiji lwiso, nalo, pa kwimita, lusema bundengamambo: ne bundengamambo nabo, byo bwakoma, busema lufu.” (Yakoba 1:14, 15) Kya kumwenako, umvwe muntu wajinga kyakolwa mu moba a kunyuma, wakonsha kufuukulapo kuleka kuleta malwa mu nzubo yanji ne. Pa kuba’mba mwina Kilishitu abule kutanwa mu lweseko kimye kyo aji na muntu wabula mwina kwanji, wafwainwa kumona’mba kechi bepwa bwema ne, nangwa wakonsha kulekatu yoyo nkito ne kukakeba ingi.—Byambo bya Mana 6:23-28.
22 Kange musulwe malwa kuba kintu kyakonsha kwimulengela kulenga mambo ne. Kusengula kubindankanya muchima ne milanguluko yatama byakonsha kulengela muntu kuba bulalelale nangwa bukende. Umvwe muntu watendeka kubepa mu bintu bicheche kyakonsha kumulengela ne kutendeka kubepa mu bintu bikatampe, kino kilengela muntu kwikala wa bubela. Kwiba tu bintu tumwekana kukepa kwakonsha konauna jiwi ja mu muchima wa muntu kya kuba watendeka ne kwiba bintu bikatampe. Umvwe muntu watendeka kulanguluka pa mashinda a kusatuka, kyakonsha kumulengela kupondoka mu lwitabilo.—Byambo bya Mana 11:9; Lumwekesho 21:8.
Mwakonsha Kuba Byepi Inge Mwalenga Mambo?
23, 24. Lutekenesho ka luji mu 2 Byambo bya Moba 6:29, 30 ne Byambo bya Mana 28:13?
23 Bantu bonse bambulwakoloka. (Musapwishi 7:20) Pano umvwe mwalenga mambo akatampe, mwakonsha kutekeneshiwa na lulombelo lwalombele Mfumu Solomone kimye kya kuzhijika nzubo ya Yehoba. Solomone walombele kwi Lesa amba: “Umvwe muntu umo, nangwa bena Isalela bonse balomba lulombelo nangwa lwa byepi, nangwa lusashijilo lwa byepi, bonse pa muntu pa muntu saka bayuka kumanama kwa michima yabo bene, ne kutanyika maboko abo ku yo ino nzubo; apa bino mukomvwe mwiulu mo mwikala, ne kwibalekelako mambo ne kwibobila bya kwibafweta bonse, pa muntu pa muntu, monka mwayila mashinda abo onse, mambo michima yabo mwiiyuka, mambo anweba yenka, yenu mwayuka michima ya bantu bonse.”—2 Byambo bya Moba 6:29, 30.
24 Ee, Lesa wayuka biji muchima kabiji ulekelañana mambo. Byambo bya Mana 28:13 byaamba’mba: “Awa ufya mizhilulwila yanji kechi ukamona byawama ne; pakuba awa wiisolola ne kwiileka kikupu ukamona lusa.” Umvwe muntu walapila ne kusolola mambo anji, Lesa umulekelako mambo. Bino umvwe mwakoka ku mupashi, ñanyi kintu kikwabo kyakonsha kwimukwasha kwilama monka mu butemwe bwa Lesa?
Musakukumbula’mba Ka?
• Twakonsha kwilama byepi monka mu butemwe bwa Lesa?
• Kutemwa Lesa ne Kilishitu kwakonsha kwitukwasha byepi kukana mashinda atama?
• Mambo ka kutemwa bakwetu kya kine kyo kwakonshesha kwitulengela kubula kuba bulalelale?
• Ñanyi mashinda amo akonsha kwimulengela kubula kuba byubilo byatama?
[Kipikichala pa peja 8]
Yuda witubula byo twakonsha kwilama monka mu butemwe bwa Lesa
[Kipikichala pa peja 9]
Kupwa kwa masongola kwakonsha kukozha bingi muchima wa yewa uji mu masongola wabula mambo ne baana pamo
[Kipikichala pa peja 10]
Nanchi mu ‘mulondela Yehoba na muchima yense,’ byonka byaubile Kaleba nyi?
[Kipikichala pa peja 11]
Lombainga kimye kyonse kuba’mba mukwashiwenga kuchina’mba mwakatwela mu lweseko