Lukokelo Lwenu Lwanema Bingi Kwi Yehoba
‘Mwanami, wikale wa maana, usangajike muchima wami.’—BYAMBO BYA MANA 27:11.
1. Mupashi ka wauba ne woo mu ntanda lelo jino?
MUPASHI wa bukitolwele ne milengulwila wauba ne woo mu ntanda lelo jino. Mu nkalata yo anembejile bena Kilishitu ba ku Efisesa, mutumwa Paulo walumbulula ene mambo o kyaikela bino kuba’mba: “Mwaendelenga kala monka mwayila musango wa panopantanda, monka musakila mfumu wa ba lūsa lwa mu mwela, ye mupashi wingila ne pano mu bantu ba milengulwila.” (Efisesa 2:1, 2) Kya kine, Satana Diabola, “mfumu wa ba lūsa lwa mu mwela,” walengela ba panopantanda bonse kwikala na mupashi wa milengulwila. Waubilenga bino mu myaka kitota kitanshi, kabiji waswezha na kuba bino kufumatu kimye kyo apangilwe mwiulu. Kino kyo kimye kyatendekejilemo ne Nkondo itanshi ya Ntanda yonse.—Lumwekesho 12:9.
2, 3. Ñanyi ene mambo o twafwainwa kukokelanga Yehoba?
2 Nangwa byonkabyo, byo tuji bena Kilishitu, twayuka’mba Yehoba Lesa ye ye twafwainwa kukokelanga mambo ye Mulenga wetu, Witupa bumi, Mfumu wa butemwe, kabiji ye Mupokolweshi wetu. (Salamo 148:5, 6; Byubilo 4:24; Kolose 1:13; Lumwekesho 4:11) Bena Isalela ba mu moba a Mosesa, bayukile’mba Yehoba ye Wibapele Bumi ne Kwibapokolola. Onkao mambo, Mosesa wibambijile’mba: “Anweba mwafwainwa kuteshakotu michima yenu mu kuba byonka byo emukambizha Yehoba Lesa wenu.” (Mpitulukilo ya mu mizhilo 5:32) Kya kine, bafwainwe kumukokelanga Yehoba. Pano bino, kechi papichile ne kimye ne, baishile kusatukila Lesa wabo.
3 Nga atweba lukokelo lwetu lwanema byepi kwi Mulenga wa bintu byonse? Pa kimye kimo, Lesa wakambizhe ngauzhi Samwela kwambila Mfumu Saulo amba: “Lukokelo lwakila bitapisho.” (1 Samwela 15:22, 23) Mambo ka o kyaikela bino?
Lukokelo byo “Lwakila Bitapisho”
4. Ñanyi kintu kyo twakonsha kuba kwi Yehoba?
4 Byo aji Mulenga, Yehoba ye mwine mwina bintu byonse bya ku mubiji byo tuji nabyo. Byo kiji bino, abya kujipo kintu kiji kyonse kyo twakonsha kuba nyi? Ee, twakonsha kuba kintu kyanema bingi. I ki ka kyonkakyo? Twakonsha kwikiyuka kino kintu kupichila mu luno lujimuno lwa kuba’mba: ‘Mwanami, wikale wa maana, usangajike muchima wami, namba mmone mwa kumukumbwila awa uñendeleka.’ (Byambo bya Mana. 27:11) Kintu kyo twakonsha kuba kwi Lesa ke kumukokela. Nangwa kya kuba bwikalo bwetu bwaenda kupusana, bino kupichila mu kwikala balukokelo, atweba bonse umo umo twakonsha kushinawina Satana Diabola pa bubela bukatampe bwa kuba’mba bantu kechi bakonsha kutwajijila bakishinka kwi Lesa umvwe baesekwa ne. Kuba bino ke jishuko jikatampe bingi!
5. Kubula lukokelo kulengela Mulenga kumvwa byepi ku muchima? Ambai kya kumwenako.
5 Lesa ukeba kuyuka bintu byo tufuukulapo kuba. Kechi utemwa ne, umvwe twabula kumukokela. Mu ñanyi jishinda? Kimufichisha bingi ku muchima umvwe muntu ke akankalwe kumukokela. (Salamo 78:40, 41) Kya kumwenako, kyakonsha kwikala byepi umvwe muntu wabela kikola kya shuka ke abule kuja kajo kawama ko bamubujile amba ajenga ne kutwajijilatu na kuja kajo kakonsha kumuletela lukatazho? Nga dokotala wanji wakonsha kumvwa byepi ku muchima? Twakonsha kuketekela’mba ne Yehoba naye umvwa bingi kutama ku muchima umvwe bantu ke babule kumukokela, mambo wayuka byatama bifuma mu kulengulula mikambizho yanji.
6. Ki ka kyafwainwa kwitukwasha kwikala balukokelo kwi Lesa?
6 Ki ka kyakonsha kwitukwasha atweba bonse umo umo kwikala balukokelo? Kyafwainwa atweba bonse kumulomba Lesa amba etupe “[muchima wa lukokelo, NW]” byonka byalombele Mfumu Solomone. Walombele kwikala na muchima wa uno mutundu kuba’mba ‘ayuke kusalulula byawama ne byatama’ kabiji ne kuyuka mwa kulamina bena Isalela. (1 Bamfumu 3:9) Twafwainwa kwikala na ‘muchima wa lukokelo’ umvwe kya kuba tukeba kuyuka byawama ne byatama mu ino ntanda muji mupashi wa kubula lukokelo. Lesa witupa Mambo anji, mabuku alumbulula Baibolo, kupwila kwa bwina Kilishitu, ne bakulumpe mu kipwilo ba butemwe kuba’mba tukonshe kwikala na ‘muchima wa lukokelo.’ Nanchi tubena kwingijisha bino bingijisho byawama byo anengezha nyi?
7. Mambo ka Yehoba o anemekela lukokelo kukila bitapisho?
7 Vulukai’mba kala Yehoba wasolwele kishinka ku bantu banji ba ku kala amba lukokelo lwanemene bingi kukila bitapisho bya banyama. (Byambo bya Mana 21:3, 27; Hoseya 6:6; Mateo 12:7) Mambo ka o kyaikejile bino, byo kiji kuba’mba Yehoba ye wakambizhe bantu banji kupana bino bitapisho? Nga muntu ubena kupana kitapisho wikala na muchima wa mutundu ka? Abya uba kino mu kukeba kutokesha Lesa pa muchima nyi? Inyi na mambotu a kulondela kisho? Umvwe mupopweshi ukebesha kya kine kutokesha Lesa pa muchima, wafwainwa kwibikishako kukokela mikambizho ya Lesa yonse. Lesa kechi ukeba bitapisho bya banyama ne, bino kintu kyakilamo kunema ke kumukokela.
Kya Kwitujimunako
8. Mambo ka Lesa o afumishepo Saulo pa bufumu?
8 Jishimikila ja mu Baibolo ja Mfumu Saulo jimwesha lukokelo byo lwanema. Pa kutendeka Saulo wajinga mfumu wipelula ne kwikepesha, kabiji wimwene kwikala “mucheche.” Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa kimye watendekele kwitota ne kwikala na ndangulukilo yatama. (1 Samwela 10:21, 22; 15:17) Pa kimye kimo, Saulo wajinga pepi kulwa na bena Filishitiya. Samwela waambijile mfumu kuba’mba amupembelele kwiya na kupana bitapisho kwi Yehoba kabiji ne kumupa Saulo mikambizho ikwabo. Bino, Samwela kechi waishile bukiji ne, kabiji bantu batendekele kupalañenamo. Pa kumona bino, Saulo “walambwile mulambo wa kusoka.” Kino kechi kyamutokeshe Yehoba pa muchima ne. Samwela byo afikile, mfumu wibingishe mwine kuba’mba Samwela byo abanjile kwiya, ‘wikanjikizhekotu aye mwine’ kulambula mulambo wa kusoka amba etabilwe kwi Yehoba. Mfumu Saulo wikimwene’mba, kupana yewa mulambo kwanemene bingi kukila kukokela mukambizho ye bamupele wa kupembelela Samwela amba eye alambule mulambo. Samwela wamwambijile’mba: “Mwauba kya bumbulwakalango; kechi mwalama mukambizho wa Yehoba Lesa wenu ye emukambizhizhe ne.” Saulo wafumishiwepo pa bufumu mambo kechi wamukokejile Yehoba ne.—1 Samwela 10:8; 13:5-13.
9. Ki ka kyamulengejile Saulo kubula kumukokela Lesa?
9 Nanchi uno mfumu wafunjijileko ku kino kyamumwekejile nyi? Ine! Palutwe kacheche, Yehoba wakambizhe Saulo kwipaya mukoka wa bena Amaleki, walukukile bena Isalela kwa kubula mambo. Saulo wafwainwe kwipayila kumo ne banyama babo bonse. Wamukokejile Yehoba ne kutapa “wibatapile bena Amaleki kufuma ku Havila kufika ne ku Shula.” Samwela byo aishile kwi Saulo, mfumu wasangalele bingi na mambo a mwingilo ye aingijile kabiji waambile’mba: “Yehoba emubile bibusa; amiwa nauba kala byankambizhe Yehoba.” Pano bino, kwesakana na mikambizho yo bebapele, Saulo ne bantu banji bamushilepo Mfumu Agagi, ne ‘mikooko yawamisha, ne bañombe bawamisha ne baana babo banuna bawamisha, ne baana ba mikooko, bo bonsetu bawama.’ Mfumu Saulo wibingishe kupichila mu kwamba’mba: ‘Bantu bashapo bonka bawamisha ba mu mikooko ne ba mu bañombe amba bakebatapishe kwi Yehoba Lesa wenu.’—1 Samwela 15:1-15.
10. Ñanyi lufunjisho Saulo lo akankelwe kufunjilako?
10 Na mambo a kino, Samwela wamwambijile Saulo amba: ‘Nanchi aye Yehoba usekela mu milambo ya kusoka ne mu bitapisho pamo byonka byo asekela na bantu pa kukokela jiwi janji nyi? Aki umvwai, lukokelo lwakila bitapisho, kabiji kutesha muchima ku byo bakwambila nako kwakila kulambula mafuta a mikooko ilume.’ (1 Samwela 15:22) Byo kiji kuba’mba Yehoba wakambizhe’mba bano banyama bepaiwe, kechi bakebewenga kwibalambula ne.
Ikalai Balukokelo mu Bintu Byonse
11, 12. (a) Yehoba umona byepi kwibikako kwetu kwa kukeba kumutokesha pa muchima mu mpopwelo yetu? (b) Muntu wakonsha kwijimbaika byepi mu ndangulukilo yanji mwine amba ubena kuba kyaswa muchima wa Yehoba bino saka abula lukokelo?
11 Yehoba utemwa bingi umvwe wamona bakalume banji bakishinka batwajijila kwikala bashikimana nangwa kya kuba babena kumanyikwa, kutaya mbila ya Bufumu nangwa kya kuba bebalengulula kabiji ne kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu nangwa kya kuba bwikalo bwabo bwashupa. Kwikala balukokelo ne mu ino mbaji yanema ya mu bwikalo bwetu bwa ku mupashi kusangajika bingi muchima wanji! Kwibikako kwetu kwa kupopwela Yehoba kuketabilwa umvwe kya kuba ke tube kino na butemwe. Bantu kechi bakonsha kumona mwingilo wetu kwikala wanema ne, bino Lesa aye umunemeka kabiji ne kumuvuluka.—Mateo 6:4.
12 Pa kuba’mba tutokeshenga Lesa wetu pa muchima, twafwainwa kwikala balukokelo mu mbaji yonse ya bwikalo bwetu. Kechi twafwainwa kwijimbaika atwe bene kulanguluka’mba twakonsha kulalako mizhilo ya Lesa mu mbaji imo imo kikulutu amba tubena kumupopwela mu mbaji ikwabo ya mu bwikalo bwetu ne. Kya kumwenako, muntu kampe wakonsha kwijimbaika mwine kulanguluka’mba umvwe saka apopwela Yehoba, kechi wakonsha kupewamo mambo umvwe wauba byubilo byatama nangwa kulengatu mambo akwabo akatampe ne. Ndangulukilo ya uno mutundu byo yatamapo!—Ngalatiya 6:7, 8.
13. Lukokelo lwetu kwi Yehoba lwakonsha kwesekwa byepi inge tuji kwabengakana?
13 Twakonsha kwiipuzha atwe bene’mba: ‘Nanchi nkokela Yehoba mu bintu byo nguba pa juba pa juba, nangwatu mu bintu byo nguba kwa bunke bwami nyi?’ Yesu waambile’mba: “Awa waikala wa kishinka mu tucheche ye waikala wa kishinka ne mu byavula: kabiji awa wabula koloka mu tucheche ye wabula koloka ne mu byavula.” (Luka 16:10) Nanchi tubena ‘kwenda na muchima walumbuluka,’ nangwatu ‘mu mazubo etu’ bantu mo babula kwitumona nyi? (Salamo 101:2) Kya kine, nangwatu kimye kyo tuji mu mazubo etu, bulumbuluke bwetu bwakonsha kwesekwa. Mu byalo byavula bantu baenda kwikala na makompyuta mu mazubo abo kabiji kyapela bingi kuya pa bipikichala byatama. Mu myaka icheche ya kunyuma kwe, bipikichala bya uno mutundu byamwekanangatu inge muntu waya ku mapunzha ko batambishanga bintu byatama. Nanchi tukokelanga byambo bya kwa Yesu byo aambile’mba: “Awa utala mwanamukazhi na lwiso lwa kumukumbwa, waubila nanji jimo bukende monka mu muchima wanji” nyi? Nga bipikichala byabula kufwainwa, abya nabyo tukakana kwibitamba nyi? (Mateo 5:28; Yoba 31:1, 9, 10; Salamo 119:37; Byambo bya Mana 6:24, 25; Efisesa 5:3-5) Ibyepi pa mambo a mafilimu a pa Televizhonyi muji malwañano? Nanchi tuswa byaamba Lesa wetu, awo ‘washikwa muntu yense watemwa bukapondo’ nyi? (Salamo 11:5) Abya tutomesha maalwa kukila pa kipimo inge tuji kwabengakana nyi? Baibolo wakanya kupendwa, bino ujimunako ne bena Kilishitu kubula “kunonkwa buzha ku binyu.”—Titusa 2:3; Luka 21:34, 35; 1 Timoti 3:3.
14. Mu ñanyi mashinda amo mo twakonsha kumwesha’mba tukokela Lesa mu bya mali?
14 Lubaji lukwabo lo twafwainwa kuteshako muchima ke lwa bya mali. Kya kumwenako, umvwe tukeba mali, nanchi twakonsha kwingijisha mashinda abula kufwainwa a kutainamo mali nyi? Nanchi twingijisha mashinda abula kuswishiwa a kuchinuzhukilamo kupana misonko nyi? Inyi tukokela kufuma panshi ya muchima mukambizho wa ‘kupana ku bonse byonse bibafwainwa: musonko kupana ku ba musonko’?—Loma 13:7.
Lukokelo Lubiwa na Butemwe
15. Mambo ka o mukokela mikambizho ya Yehoba?
15 Kukokela mafunde a Lesa kuleta bibusa. Kya kumwenako, kubula kupepa fwanka, kwikala bwikalo bwalumbuluka ne kuzhila mashi kwakonsha kwitulengela kubula kusambula bikola. Kunungapo, umvwe twaikela mwayila bukine bwa mu Baibolo mu mbaji ikwabo ya bwikalo, twakonsha kumwenamo ku mubiji, kwikala bulongo na bantu kabiji ne ba mu kisemi kyetu. (Isaya 48:17) Kwikala na bintu bya ku mubiji mu jino jishinda ke bibusa bifuma mu kulondela mizhilo ya Lesa. Bino kine kintu kikatampe kyo tukokela Yehoba ke kya kuba’mba twamutemwa. Kechi tumwingijila Lesa na mambotu a bintu byo etupa ne. (Yoba 1:9-11; 2:4, 5) Lesa witupa lūsa lwa kwisajila atwe bene ye tukeba kukokela. Tusalapo kukokela Yehoba mambo tukeba kumutokesha pa muchima ne kuba byawama.—Loma 6:16, 17; 1 Yoano 5:3.
16, 17. (a) Yesu wakokejile byepi Lesa na mambo a butemwe bo amutemenwe bwa kufuma panshi ya muchima? (b) Twakonsha kumulonda byepi Yesu?
16 Yesu wajinga wa kumwenako walumbuluka wakokejile Yehoba na mambo a butemwe bwanji bwa kine bo amutemenwe. (Yoano 8:28, 29) Byo akijinga panopantanda, Yesu “wafunjile lukokelo ku byonkabya bintu byo amanamine.” (Bahebelu 5:8, 9) Mu ñanyi jishinda? Yesu “wipelwile mwine, wakokejile ne ku lufu, nalo lo lufu lwa pa kichi kya lumanamo.” (Filipai 2:7, 8, NW) Nangwa kya kuba Yesu wajinga na lukokelo saka akijinga mwiulu, lukokelo lwanji lwaesekelwe jibiji panopantanda. Twakonsha kuketekela’mba, Yesu wafwainwa kya kine kwikala Ñanga Mukatampe wa kwingijila balongo banji ba ku mupashi kabiji kubikapotu ne ba panopantanda ponse baitabila.—Bahebelu 4:15; 1 Yoano 2:1, 2.
17 Nga atweba kiji byepi? Twakonsha kulonda Yesu kupichila mu kukokela kyaswa muchima wa Lesa. (1 Petelo 2:21) Twakonsha kwikala balusekelo umvwe butemwe bwetu bo twatemwa Lesa bwitulengela kuba bintu byakambizha Yehoba, nangwatu kimye kyo tuji mu lukatazho nangwa umvwe kechi kitupelela kuba bino ne. (Loma 7:18-20) Kino kyavwangamo ne kukokela byafuukula boba babena kutangijila mu mpopwelo ya kine nangwa kya kuba bambulwakoloka. (Bahebelu 13:17) Kukokela mikambizho ya Lesa mu bintu byo tuba mu bwikalo bwetu kwanema kwi Yehoba.
18, 19. Ki ka kifumamo umvwe ke tukokele Lesa kufuma panshi ya michima yetu?
18 Lelo jino, kukokela Yehoba kwakonsha ne kuvwangamo kuchinchika kimye kyo tubena kumanyikwa kuba’mba tutwajijile kusunga bulumbuluke bwetu. (Byubilo 5:29) Kabiji kukokela mukambizho wa Yehoba wa kusapwila ne kufunjisha kukebewa atweba kuchinchika kufikatu ne ku mpelo ya buno bwikalo. (Mateo 24:13, 14; 28:19, 20) Twafwainwa kuchinchika pa kuba’mba tutwajijile kupwila pamo na balongo betu nangwa kya kuba twakonsha kukatazhiwa na bintu bya ino ntanda. Lesa wetu wa butemwe umona byo twibikako kwikala balukokelo mu ino mbaji. Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba tukokele kya kine, twafwainwa kwibikako kushinda mibiji yetu ya bumbulwakoloka ne kuleka kuba byatama, apa bino ne kubanga byawama.—Loma 12:9.
19 Umvwe ke tumwingijile Yehoba mu butemwe ne na muchima wa lusanchilo, “[twayuka’mba] ye ufweta boba bamukebesha.” (Bahebelu 11:6) Kupana bitapisho nangwa milambo yawama kwanema kabiji kukebewa bingi, bino kukokela kwa na butemwe ko tukokela Yehoba kufuma panshi ya muchima ko kumutokesha kya kine pa muchima.—Byambo bya Mana 3:1, 2.
Musakukumbula’mba Ka?
• Mambo ka o twakonsha kwambila’mba tuji na kintu kya kumupa Yehoba?
• Bilubo ka Saulo byo alengele?
• Mwakonsha kumwesha byepi kuba’mba kya kine lukokelo lwanema kukila bitapisho?
• Ki ka kimulengela kukokela Yehoba?
[Bipikichala pa peja 22]
Nanchi mubena kukokela mikambizho ya Lesa mu bintu byo muba kwa bunke mu mazubo enu nyi?