Konauna bipe bya balongo ne banyenga kechi kwibalengejile kuleka kwingijila Yehoba ne
GEORGIA | 1998-2006
Kwibapingila Kechi Kwibalengejile Kuleka Kwingijila Yehoba Ne
Balongo ne banyenga yetu kechi balekele kupwila pamo na mambo a kwibapingila ne. Bakulumpe mu kipwilo banengezhezhe mashinda awama a kwingijisha pa kuba’mba babulenga kubika bumi bwa basapwishi mu kizumba. Mulongo André Carbonneau wa ku Canada wajinga shabyambo waimenejilengako balongo mu bije bya mambo pa yoya myaka uvuluka’mba: “Javula, mulongo umo waimananga ku jishinda kwipi na pa mpunzha ya kupwijilapo na foni. Inge wamona jibumba ja bantu na kwiya, wajimunangako bakulumpe bukiji bukiji kuba’mba bakeba kwibalukuka.”
Balwanyi bakundwile nzubo ya ba Shamoyan ne kisemi kyabo (ku kipiko) kabiji basokele ne mabuku (ku kilujo)
Kimye kyonse inge balongo batanwa mu makatazho, ofweshi wa musampi watumanga balongo babiji kuya na kwibakosesha. Ba André baambile’mba: “Kyaikalanga kimye kyawama bingi. Balongo baimenangako musampi inge bafika, bataananga mu kishimikwa kya kupwilamo mwayula balongo ne banyenga baji na lusekelo.”
Balongo bebamanyikilenga mu bije bya mambo ne mu kimasamasa
Balongo bo babujile kulukukapo, kubikapotu ne bantu bafundanga Baibolo, bonse batwajijile kwikala ba lusekelo. Ba André bavuluka kimye kimo kyo besambile na mwanamukazhi wajingatu pepi kwikala musapwishi wabula kubatizhiwa. Uno mwanamukazhi wibabuujile’mba: “Byo natambile pa televizhonyi balongo saka babena kwibalukuka, namwene lupusano luji pa bena Kilishitu ba kine ne ba bubela, kabiji mbena kukeba kwikala mwina Kilishitu wa kine.”
Bachinchikile ne Kuzhikijila Bakwabo ba mu Lwitabilo
Mu yoya myaka ya makatazho, basapwishi bamwesheshe lwitabilo lwakosa ne kubula moyo kupichila mu kutwajijila na kusapwila. Aba baimenejilengako balongo mu bije bya mambo nabo bamwesheshe lwitabilo lwakosa.
Masawakya a mu mapepala a byambo ne pa mwela amweshanga’mba Bakamonyi babena kuleta mabano mu bisemi, kukana kwibabuka mu bipatela, ne kulengulula kafulumende. Bashabyambo bebemenangako mu bije bya mambo, kechi bachiinenga nkito kupwa nangwa kwibatala bibi ne.
Balongo babujile moyo kufuma ku dipatimenti utala pa mambo a Bakamonyi mu bije bya mambo ku United States baimenejileko balongo mu kije
Bashabyambo bafumine pa musampi wa Canada abo ba John Burns bayile na kukwasha balongo mu Georgia pa kyokya kimye, bavuluka’mba: “Balongo ne banyenga ba mu kino kyalo bajinga bashabyambo, bepaine kukwasha balongo. Nangwa kya kuba makito abo akonsheshe kupwa, kechi bachiine kwisolola patoka mu bije bya mambo amba bajinga Bakamonyi ba kwa Yehoba ne.” Bano Bakamonyi babujile moyo baingijile na ngovu “kulwila mambo awama ne kutambula luusa lwa kwiasapwila.”—Fili. 1:7.
Bena Georgia Batendekele Kukanya Malwañano
Bantu kechi balekele kumanyika Bakamonyi ne. Onkao mambo, kutendeka pa 8 January, 2001, Bakamonyi banembele makalata avula bingi a kulomba kuba’mba kafulumende ebazhikijilenga ku bantu bebamanyikilenga ne kukasa boba bakozhezhenga bangikazhi ba mutende.
Mulongo Burns walumbulwile ene mambo o banembejile ano makalata amba: “Twakebelenga kumwesha’mba bena Georgia bavula kechi bakeba kumanyika Bakamonyi ba kwa Yehoba ne, kujitu kajibumba ka bupopweshi kabena kutundaika bantu kumanyika Bakamonyi.”
Byo papichiletu milungu ibiji, bantu 133,375 mu bibunji byonse bya mu Georgia baitabizhe ano makalata, kabiji bavula bayanga mu chechi wa Orthodox. Nangwa kya kuba ano makalata beatwajile kwi Ndamakyalo Shevardnadze, bantu kechi balekele bumbanzhi ne. Mabumba a bupopweshi atundaikanga bumbanzhi atwajijile kumanyika Bakamonyi.
Bena Georgia bavula bingi bafwachikile ku nkalata ya kulomba kafulumende kuba’mba akanye bantu kumanyika Bakamonyi
Pano bino, Yehoba watwajijile kupesha bantu banji. Nangwa kya kuba bantu ba mu bupopweshi bashinta batwajijile kuyanjisha bantu ba Lesa, bino Yehoba Lesa wakokelenga bantu bakebelenga kuyuka bukine kufuma mu bupopweshi bwa bubela.
Kufuma mu Bupopweshi bwa Bubela
Ba Babilina Kharatishvili babanjile bingi mu Chechi wa Orthodox wa mu Georgia. Byo bafikizhe myaka ya kusemwa 30, bapitañene mu mataunyi avula bingi ne mu mizhi na kufunjisha bantu bwikalo bwa bantu bazhijikwa.
Bino ba Babilina bakebele kuyuka byavula pe Lesa. Onkao mambo, bafuukwilepo kuya na kuteleka ku byo bafunjishenga bantu bakeba kwikala bantangi mu Chechi wa Orthodox. Juba jimo, ntangi wa bupopweshi wamwesheshe banteleki banji buku wa kuba’mba Kuyuka Kutangijila ku Bumi Bwa Myaka ne kwibatundaika kutambula uno buku ku Bakamonyi ba kwa Yehoba. Wibabuujile’mba, “Uno buku wakonsha kwimufunjisha byavula pa Baibolo.”
Ba Babilina bakuminye bingi. Mambo kechi bakebanga kwisamba na Bakamonyi ne, pano ntangi wa bupopweshi wibatundaikile kutanga mabuku abo. Baambile mu muchima amba, ‘Inge kya kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba bo bakonsha kumfunjisha pe Lesa, ko kuba’mba mbena kutayatu kimye kwikala mu uno chechi.’ Ponkapotu besambile na Bakamonyi bajinga mu muzhi wa Poti, kabiji batendekele kufunda Baibolo.
Ba Babilina byo bafunjile byavula mu Baibolo, bapimpwile bwikalo bwabo. Juba jimo baambile’mba: “Byo nemwenejile mu Baibolo kuba’mba kyatama kupopwela bipashañano, nalekele kupopwela bankishi. Nashiinwe’mba nasajilepo kuba kintu kyawama.” Pa kyokya kimye, bajinga na myaka ya kusemwa kukila pa 70, kabiji bafuukwilepo kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba.
Ba Babilina bafunjishe bukine bankana babo babakazhi abo ba Izabela
Kyataminekotu ke kya kuba’mba mu mwaka wa 2001, ba Babilina bakolelwe kabiji bafwile saka bakyangye kubatizhiwa. Bino bankana babo babakazhi abo ba Izabela, palutwe kacheche babatizhiwe kabiji luno babena kwingijila Yehoba mu bukishinka.
Bakebelenga Kwikala ba Sisita
Ba Eliso Dzidzishvili bajinga na myaka ya kusemwa 28 kimye kyo bafuukwilepo kwikala ba sisita. Na mambo a kuba’mba kishimikwa paikalanga ba sisita kyajinga kwalepa na muzhi wa Tkibuli mo baikalanga, bavilukijile ku muzhi wa Tbilisi mu 2001. Byo bakipembejilenga kwibeta kuya na kwikala mu kishimikwa kya ba sisita, batatwile kwingila nkito ya bufunjishi bwa pa kimye kicheche. Umo pa baana ba sukulu bo bafunjishanga, bainanji abo ba Nunu bajinga Bakamonyi.
Ba Eliso bashimikizha’mba: “Javula twisambanga bya mu Baibolo. Napachikanga bingi ne kumwesha’mba chechi wa Orthodox ye chechi wa kine, bino ba Nunu bantekenyanga ne kumpa Binembelo. Juba jimo, bañambijile kutanga buloshuwa wa kuba’mba Nanchi Lesa Ukebaka Kwiatweba? Byo twatangilenga mafuka ne byepelo bya mu Baibolo, nataaine kuba’mba mikambizho ya Lesa yakanya kupopwela bipashañano.”
Mu kuya kwa kimye, ba Eliso bayile ku Chechi ne kushikisha pulishiti mepuzho amo. Mikumbu yanji ibakwashishe kuyuka’mba mafunjisho a chechi kechi aimenejile pa Baibolo ne. (Mako 7:7, 8) Byo bashiinwe kuba’mba bataana bukine, ponkapotu batendekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba, kabiji kechi papichile ne kimye kyabaya ne, babatizhiwe.
Ba Eliso Dzidzishvili (ku kipiko), bakebelenga kwikala ba sisita, ne ba Nunu Kopaliani (ku kilujo)
Bashimikile Mazubo a Bufumu Nangwa kya Kuba Bebemenejile ku Ntundwa
Byo kyafikilenga mu mwaka wa 2001, bipwilo byavujile, kabiji kwakebewenga bishimikwa byawama bya kupwilamo. Kwesakana na byo bamwene kuvula kwa basapwishi, kwakebewenga Mazubo a Bufumu 70. Onkao mambo, babikileko lunengezho lwa kushimika Mazubo a Bufumu nangwa kya kuba bebemenejile ku ntundwa mu kyalo kyonse.—Eze. 3:3.
Jibumba ja bantungi jatendekele kuwamisha bishimikwa mwapwilanga bipwilo byavula mu muzhi wa Tbilisi. Balengele mabumba abiji a bantungi, jimo jajinga mu muzhi wa Tbilisi, jikwabo mu muzhi wa Chiatura ku muzhika wa kyalo kya Georgia.
Nzubo ya Bufumu mu muzhi wa Tbilisi (ku kipiko), bashimikijilepo ya katataka (ku kilujo)
Mulongo Tamazi Khutsishvili waingijileko mwingilo wa buntungi mu muzhi wa Chiatura, uvuluka’mba: “Atweba 15 twaingijilenga mwingilo wa kushimika pa juba pa juba. Mu kimyetu kicheche, bantu bonse mu muzhi bayukile’mba tubena kushimika kishimikwa kya katataka. Bimye bimo twaumvwanga’mba balwanyi betu babena kukeba kwiya na kukundula Nzubo ya Bufumu.”
Pano balongo bakonsheshe kwingila byepi mwingilo wabo wa buntungi saka kwajinga bantu bebemenejile ku ntundwa? Ba Tamazi baambile’mba: “Twatwajijile na kushimika, kabiji Nzubo ya Bufumu yapwile mu bañondo basatu. Nangwa kya kuba betuzakamishenga, bino kafwako mulwanyi wetu waishile na kwitukatazha ne.”a
Kimye kya Kukasuluka Kyafikile
Jibumba ja bantu ba mu chechi wa Orthodox ne ntangi wabo, aye Vasili Mkalavishvili, saka bebakasa
Mu October 2003, mwingilo wa buntungi watatwile mu muzhi wa Samtredia. Kabiji bantangi ba bupopweshi bapingijilenga balongo betu ba mu yewa muzhi. Byo bapwishishetu kushimika bibumbulu mulobwe saka akyangye ne kuma, balwanyi baishile na kukundula kishimikwa.
Bino mu November 2003, mu kyalo kya Georgia mwaubiwe lupimpu lwalengejile balongo ne banyenga kukasuluka. Lupimpu lwaubiwe ku kafulumende lwalengejile bantu kukasuluka mu bya bupopweshi. Onkao mambo, bambanzhi bajinga mu chechi wa Orthodox bamanyikanga Bakamonyi ba kwa Yehoba bebakashile.
Lesa Wapesheshe Bantu Banji
Lumanamo lwa bantu ba Lesa byo lwapwile, Yehoba wapesheshe bantu banji mu mashinda avula. Pa kushonkena kwa nkambi kwa mu 2004, Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya bya Kingiliki bya Bwina Kilishitu mu mulaka wa bena Georgia walupwilwe.
Kabiji pa kushonkena kwa nkambi kwa mu 2006 kwajinga na mu mutwe wa kuba’mba “Kupokololwa Kujitu Pepi!,” kwaubiwe kintu kikwabo kikatampe kyo babula kulubamo. Bantu basekejile bingi byo baumvwine’mba Mulongo Geoffrey Jackson, wa mu Jibumba Jitangijila usakwamba jashi. Baumvwine bingi bulongo Mulongo Jackson byo abijikile’mba Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya walupulwa mu mulaka wa bena Georgia!
Kulupulwa kwa Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya mu mulaka wa bena Georgia mu 2006
Bajinga mu luonde bajijile mipolo ya lusekelo. Nyenga umo waambile’mba: “Najinga na lusekelo lukatampe kimye kyo twatambwile Baibolo. . . . Kyajinga kya kukumya bingi.” Bantu kukila pa 17,000 beyowele kino kijiilo kya ku mupashi, kabiji kino kyo kintu kikatampe bingi kyaubiwe ku bantu ba Yehoba mu kyalo kya Georgia.
a Kufuma mu mwaka wa 2001 kufika mu 2003, bashimikile Mazubo a Bufumu atanu na abiji mu kyalo kyonse.