MUTWE WA PA NKUPIKO
Luketekelo lwa Babula Mazubo ne Bayanji
Ba Joe bajinga bashilikale mu United States. Bya malwa byo bapichilemo ne kisemi kyabo bibalengejile kubula kwikala na nzubo pa myaka 18. Mwaka umo, batendekele kuya ku butala bwa mabuku bwa bena kengi ko besambanga na mwanamukazhi waingilanga mu buno butala. Ino misambo yalengejile bwikalo bwabo kupimpulwa.
Martín, nsongwalume wa ku Argentina kechi wajinga na bulunda bwawama na Lesa ne. Kechi wayukile ene mambo o aikelako ne. Pa kuba’mba ayuke ene mambo o aikelako, wafumine pa nzubo ne kutendeka kwikala ku kitulu. Kechi wataaine mikumbu yo akebelenga ne, kabiji kino kyamulefwile bingi. Walombele kwi Lesa saka ajila ne mipolo amba: “Inge komuji, nkwashai kuba’mba nemuyuke.” Bi ka byafuminemo? Twayai tumone.
KUJI bintu byapusana pusana bilengela bantu kubula kwikala na mazubo. Byonka byo kyajinga kwi ba Joe, bamo bapita mu bya malwa. Bakwabo nabo nabiji Martín, betayaikatu mambo balanguluka’mba kafwako kyo babena kuba ne. Kabiji bakwabo bekala kwa kubula mazubo na mambo a buyanji, bya malwa biponakotu bine, kubula kwibekazha bulongo mu bisemi, kwingijisha bibi michi ipendañana nangwa maalwa, bikola bya ku bongo, kubula mazubo alumbuluka, nangwa nkito kupwa.
Shayuka utala pa bingila bongo bwa bantu aye Paul Toro waambile’mba: “Kala bantu balangulukanga’mba kubula mazubo kujitu mu byalo biyanji, nangwa mu byalo muji makondo nangwa mwakatazha bwikalo. Pano luno, lukatazho lwa kubula mazubo luji ne mu byalo binonshi.”a Bintu bimo byalengela kino ke makafulumende kubula kubikako mizhilo yawama ya kukwasha bisemi biyanji ne kubula kwingijisha mali bulongo.
Bantu bavula bakamwa bingi pa bintu bikamweka kulutwe. Pano bino, bamo baleka kwakamwa na mambo a kufunda byaamba Baibolo pa bintu biji kulutwe byo twaya twisambepo. Kabiji mu Baibolo muji mafunde o twakonsha kumwenamo pa kino kimye inge twialondela. Ano mafunde akonsha kulengela bwikalo bwetu kuwama ne kukepeshako bijikila byonka byo kyajinga kwi ba Joe ne Martín.
BAIBOLO WAPIMPWILE BWIKALO BWABO
Cindi waingilanga mu butala bwa mabuku kabiji wamonanga javula ba Joe waambile’mba: “Ba Joe bamwekanga kujimuka kabiji bajinga na mushingi ne kwipelula.” Na mambo a kuba’mba Cindi wajinga Kamonyi wa kwa Yehoba, wibapanga Kyamba kya Usopa ne Labainga! kabiji wibechile kwiya na kutanwa ku kupwila. Ku kipwilo, bebatambwijile bingi bulongo kabiji batendekele kupwila kimye kyonse. Kabiji batendekele ne kufunda Baibolo na Kamonyi umo wamulume.
Kufunda Baibolo kwalengejile ba Joe kunemekwa
Bintu byo bafunjilenga mu Baibolo bibatekeneshe bingi ba Joe, kabiji batendekele kwibingijisha nangwa kya kuba bibalengejile kuleka bintu bimo byo baubanga mu bwikalo bwabo. Kimo kyo afunjile ke kya kuba’mba bumi ke bupe bwafuma kwi Lesa bo twafwainwa kunemeka, ne kuba’mba kupepa fwanka konauna mubiji. (Salamo 36:9) Onkao mambo, balekele kupepa fwanka, kabiji kuba bino kwayilamo na byaamba jifunde jiji mu 2 Kolinda 7:1 amba: “Twayai twitokeshe ku bubipisho bonse bwa mubiji.” Bintu byafuukwilepo kuba ba Joe byazhikijile bumi bwabo kabiji balekele konauna mali.
Ba Joe byo baumvwine lutundaiko lwa mu Baibolo lwa kuba’mba twafwainwa kwikebela bikebewa mu bwikalo, batendekele kukeba nkito.b (1 Tesalonika 4:11, 12) Musapwishi 2:24 waamba’mba: “Kintu kyawamatu ku muntu ke kuja, kutoma ne kumwena lusekelo mu mingilo yo engila.” Kwingila na ngovu kulengela bantu kwitunemeka kabiji twikala balusekelo. Kabiji kwitulengela ne kukwashako bakajilwa.—Efisesa 4:28.
Cindi waambile’mba: ‘Na mambo a bukishinka bwa ba Joe, bantu mu kipwilo bebaketekejile bingi, kabiji bamo bebakebejile nzubo ne nkito yafwainwa.’ Ba Joe batwajijile kuba bulongo kabiji mu kuya kwa kimye, babatizhiwe ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba. Luno bamba pa bintu byo bapichilemo pa kutundaika bakwabo kukeba maana afuma kwi Lesa ataanwa mu Baibolo.—Byambo bya Maana 3:13, 14.
WAFUNJILE ENE MAMBO O AIKELAKO
Martín watendekele kukeba kuyuka ene mambo o aikelako saka aji na myaka ya kusema 20. Waambile’mba: “Nafunjilenga bya bupopweshi ne bya buntemwamaana, kabiji naingijishenga bizhima, kuba’mba kampe bisakundengela kwikala na lusekelo, pano bino, napulwijilemotu mabula.” Waikeleko mu kyalo kya California, mu U.S.A., pa kakimye kacheche, bino mu kuya kwa kimye wavilukijile pa jikuji ja Hawaii. Waambile’mba: “Nalangulukilenga’mba nataana paladisa. Nangwa kya kuba pa jino jikuji pawama bingi, pano bino, kechi naikele na lusekelo ne.” Uvuluka’mba: “Najinga bingi na binyenge, kabiji nakebelenga ne kwikujika.” Kino kyo kimye kyo ajijile bingi ne kusashijila Lesa amba, “Inge komuji, nkwashai kuba’mba nemuyuke.”
Martín luno wayuka ene mambo o aikelako
Martín wavulukile kuba’mba wamwene kipachi panembelwe’mba “Nzubo ya Bufumu ya Bakamonyi ba kwa Yehoba.” Onkao mambo, wafuukwilepo kuyako na kutaanwa ku kupwila kwa bena Kilishitu. Waambile’mba: “Nayile na nsuki yazama ne myevu kabiji bya kuvwala nabyo byajinga bya biko. Pano bino, bantambwijile bingi bulongo.” Martín waswile kufunda Baibolo kabiji kimye kyonse wafumanga ku kitulu ko aikalanga ne kuya na kufunda Baibolo mukachi ka taunyi.
Na mambo a kufunda Baibolo, Martín wataaine mikumbu ya mepuzho anji. Kyafuminemo, binyenge byakepele kabiji watendekele kwikala na lusekelo lwaambilepo Yesu amba: “Bo ba lusekelo aba baji na muchima wa kukeba kuyuka Lesa.”—Mateo 5:3.
“Bantu bakumya bingi pa lupimpu lo nauba”
Martín byo atendekele kulondela mafunde a mu Baibolo onka akwashishe ba Joe bo twaambapo kala, naye wapimpwile bwikalo bwanji. Martín watendekele kwikala na butooto, kabiji Bakamonyi bamukwashishe kutaana nkito ne nzubo. Waambile’mba: “Bantu bangyukile’mba nkimbukamotu kechi nji na nzubo ne, pano luno bakuminya bingi pa lupimpu lo nauba.”
Palutwe kacheche, Martín wabwelele ku Argentina ko abatizhiwe ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba. Aluno wanemeka bingi mwingilo wa kukwasha bantu bakeba kutaana mikumbu ya mepuzho anema a mu bwikalo.
KIMYE KIKAPWA BUYANJI NE KUBULA MAZUBO
Yelemiya kalume wa Lesa wa kala naye wapichile mu bya malwa. Mulwanyi walukukile kyalo kyo aikalangamo ne kusenda bantu bavula mu buzha. (Majilo a Yelemiya 1:3) Nangwa kya kuba Yelemiya aye bamushile, bino bapukwile bipe byanji byonse. Wajinga bingi na bulanda kabiji walombele’mba: “Vulukai kumanama kwami ne byo nabula pa kwikala.”—Majilo a Yelemiya 3:19.
Nangwa kya kuba wamanaminenga, Yelemiya kechi walangulukile’mba kyapwa bunga bwapwila pa mpuki ne. Mambo ka? Mambo wayukile’mba Yehoba kechi ukamusha bunke ne. (Yelemiya 1:8) Kikwabo kyamukwashishe, watele muchima pa kutanga Binembelo byaamba pa kimye kikapwa buyanji ne kwikala mu mutende wa kine ne luzhikijilo.—Salamo 37:10, 11.
Kafulumende walumbuluka utelwa’mba Bufumu bwa Lesa, ye ukaleta mutende wa kine ne luzhikijilo, kechi bantu ne. (Danyela 7:13, 14) Mfumu wa buno Bufumu ke Yesu Kilishitu waumvwinanga bayanji lusa kimye kyo ajinga pano pa ntanda. (Luka 7:22; 14:13) Mu bukalama bwanji, “baoloka bakekalanga bulongo, ne mutende ukavula . . . Ukapokolola muyanji ukeba bukwasho, ne mulanda ne yense wabula wa kumukwasha. Ukebapokolola ku lumanamo ne ku bukapondo.”—Salamo 72:7, 12, 14.
“Bakashimika mazubo ne kwikalamo.”—Isaya 65:21
Bufumu bwa Lesa, ye wajinga mutwe mukatampe Yesu ye afunjishengapo. (Luka 4:43) Wafunjishe ne bantu kulomba’mba: “Bufumu bwenu bwiye. Kyaswa muchima wenu kyubiwe pano pa ntanda, byonka byo kibena kubiwa mwiulu.” (Mateo 6:9, 10) Bwikalo bukekala byepi pano pa ntanda kimye Bufumu bwa Lesa kyo bukatendeka kulama? Baibolo witubuulapo bintu byawama bicheche. Waamba pa bangikazhi ba mu Bufumu amba:
“Bakashimika mazubo ne kwikalamo, kabiji bakajimba miñanzañanza ne kuja bipangwa byayo. Kechi bakashimika mazubo ne muntu ungi waikalamo ne, kabiji kechi bakajimba miñanzañanza ne muntu ungi waja bipangwa byayo ne. . . . Kabiji bantu bami basalwa bakamwenamo lusekelo mu mingilo yo bakengilanga.”—Isaya 65:21, 22.
“Muntu yense ukekala munshi ya muñanzañanza wanji ne munshi ya kichi kyanji kya mukuyu, kabiji kafwako nangwa umo ukebalengesha moyo ne, mambo kanwa ka Yehoba wa mabumba ko kaamba.”—Mika 4:4.
Kuketekela mu bino bintu kwakonsha kwitulengela kuchinchika inge ke tupite mu meseko. Ne pa kinotu kimye, mafunde a mu Baibolo akonsha kwitukwasha kwikala bwikalo bwalumbulula ne kwikala na lusekelo byonkatu byataana ba Joe, Martín ne bantutu bakwabo. Kya kine, Mulenga wetu aye Yehoba Lesa witulaya kuba’mba: “Awa uñumvwina, ukekala mu mutende kabiji kechi ukachina bya malwa ne.” (Byambo bya Maana 1:33) Mweshainga’mba mwaitabila mu bino byambo!
a Na mambo a malwañano, bukapondo, nangwa lumanamo, bantu bavula bingi babena kunyema mu mazubo abo ne kuya na kwikala babipuluka mu byalo bikwabo, nangwa kunyemena ku mapunzha akwabo monka mu byalo byabo. Luno lukatazho belwambilepo mu Labainga! wa Kizungu wa January 22, 2002.
b Bantu bamo bakeba kwingila, pano bino, bakankalwa, kampe na mambo a bulema, kukolwa kolwa nangwa bukote. Lesa washikwa muntu ‘ukana kwingila.’—2 Tesalonika 3:10.