Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w22 Naandɔɔ p. 2-7
  • Feleŋguaa, La Kindiŋ le Hiouwɔɔ Lachioo Tosaa Te La Yiŋ Pɛ

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • Feleŋguaa, La Kindiŋ le Hiouwɔɔ Lachioo Tosaa Te La Yiŋ Pɛ
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2022
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • YƐƐ Ŋ NƆ YƐ MA TOSA LE MA SIMNUŊ KAASOŊNƆƆ O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊ?
  • VƐƐ KPELEŊNDAŊ KƐSIOO O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊ MALA YƐ NUM MA TOSA HIOUWƆƆ LACHIOO?
  • Tosa mi Kaala Ŋ Nɔ le Chɛhowa a le Acheleŋnda wo Hindu
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2023
  • A Cho pa Yeemɛi Chɔɔ le Hiowɔɔ Lachioo Tosaa o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋ?
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2016
  • Hiou Lachi a Chɛhowa Sɔɔŋguuwo Ikɛi Kpɛɛluŋ
    Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!​—Yauwo le Baabuiyo Pɛɛkoo
  • Kɛsi Kpeleŋndaŋ o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋ, Nduyɛ Ma Kindiŋ le Laŋ Komallo
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2022
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2022
w22 Naandɔɔ p. 2-7

BUŊGƐI PƐƐKƐI 32

Feleŋguaa, La Kindiŋ le Hiouwɔɔ Lachioo Tosaa Te La Yiŋ Pɛ

Ŋ nɔ “miŋ chɔm kaalaa o nyɛ o nyɛ niŋ. O hei niŋ, ŋ nɔla miŋ simnuŋ ŋkaasoŋ.”—ƐFI. 4:​15.

CHONDII 56 Siiŋguu Tonyaa Nyɛ Num

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊa

1. Ɔɔ sɔɔŋ kɛndɛŋ feleŋguaa bɔɔbɔɔ tosa niŋndoŋ?

IWƆSI o iwɔsi, feleŋguaa o waalaŋ niŋ sɔla yiŋɔɔ ni. Baa a sɔla niŋ pa yiŋɔɔ? Te lende i cho ni, mɛɛ puaapiliaa a ndepiliaa numnda cho a kɔl kɛndɛ, nduyɛ Chɛhowa bɛɛ cho a kɔl kɛndɛ le num! (Pulɔ. 27:​11) Yiyaŋndɔ a mɛɛ ŋ tosa niŋ wallo kalaŋ le ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔɔ yɛ. Naapum ma chua wɔsiŋ bɔɔbɔɔ le Baabuiyo pɛɛkoo. Mɛɛ ŋ wa hiouwɔɔ lachi a pɛɛkoo fau, ma laalaŋ kɛsɛ maa Diom Mɛlɛkaa Baabuiyo cho ni. O fulawɔ okoŋ kɔɔli, a sina niŋ Chɛhowa wana nɔ Baabuiyo wo, nduyɛ a kaala ndu tau. Kaala ŋ nɔ le ndu wo nyindu num ni ma yɔŋguŋ o ndu lo, okoŋ ma sɔla yiŋɔɔ. Kɛɛsiaa sɔvɛ bɛndoo pila ŋ tosa hoo ni!

2. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

2 Tuupa ma sɔla yiŋɔɔ, ma sɔla simulta bɔɔbɔɔ laa kɛɛlu num lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo wo. Kɛ mɛɛ ŋ hiau lachi a hindɔɔ fau, lende koni simultaŋ la cho num wa komallo ni. Setana cho kindiŋndo o nɛi o nɛi niŋ le ma mal kaala ŋ nɔ le Chɛhowa wo, nduyɛ ma pɛŋgi ndu piɛiyo. (Ɛfi. 4:​14) Kɛ chɛl mi keŋ yɔŋnuŋ te. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa nyɛ mala num ma chɔm lo lechoo wo o Chɛhowa lo, nduyɛ ma peelu diomnde ŋ mɛi le ndu piɛiyo leŋ. Ŋ cho vɛlɛ yaasiaa mɛɛ ŋ nɔ ma ‘kindiŋ le hiouwɔɔ lachioo’ tosaa yɛ, le ma simnuŋ kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (Hibu. 6:​1) Vɛɛ ŋ tosa yɛ keŋ?

YƐƐ Ŋ NƆ YƐ MA TOSA LE MA SIMNUŊ KAASOŊNƆƆ O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊ?

3. Te Kilisiɔŋnɔɔ sɔla pɛ yiŋɔɔ, hiouwɔɔ lachi kuɛɛ o nɔ yɛ mbo tosa?

3 Te ŋ sɔla pɛ yiŋɔɔ, naa kpou nɔ miŋ tol sila Pɔɔl yɔŋgu Kilisiɔŋnda o Ɛfisɔɔ niŋndo kɔɔli. Mbo dɛɛniaa nda le ma simnuŋ “kaasoŋnda” o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (Ɛfi. 4:​13) Keŋ sim ni maa, ndaa nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo. Ŋ tiuba miŋ bii bila nyɛ Pɔɔl wa dimioo wo, te ŋ tuu pɛ hindɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ a mɛɛ chuaambɔɔ hindu nuaa yɛ. Te chɛlɛkpɔɔ veluŋ pɛ sɛnɛi, mi wanaa velu ndu wa kaala ndu, nduyɛ ma wa a kɔl kɛndɛ tau. Kɛ hɔɔ koŋ lo niŋ chɛlɛkpɛ lefafɛɛŋ te. Mɛɛ teleŋndo hiau fau, o nɔ mbo mal “sɔɔŋ ŋchuaambɔyaŋ.” (1 Kɔliŋ. 13:​11) O nɛi pilɛ koŋ choo, te Kilisiɔŋnɔɔ sɔla pɛ yiŋɔɔ, o nɔ mbo kindiŋ le hiouwɔɔ lachioo tosaa. Ŋ tofaŋndɔ sɔɔŋ ŋpum ŋ mala naa le hei tosaa wo.

4. Yɛɛ mala yɛ num le ma tosa hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ? Tɛɛsiaawɔ. (Filipiaŋnda 1:​9)

4 Hiou lachi a Chɛhowa kaalaa. O kpeekpei niŋ, a nɔ niŋ kaalaa tau le Chɛhowa. Kɛ kaala ŋ nɔ le ndu wo tiuba mbo chɔɔlu hindɔɔ. O nɛi kuɛɛ choo? Mi kiilanɔɔ Pɔɔl chɔm naa nɛiyo opilɛ o naŋ tosa heiyo o Filipiaŋnda 1:​9 niŋ. (Nuawɔ.) O bolle Baabuileŋ niŋ, mi Pɔɔl piɛi maa kaala Filipiaŋnda nɔ le Mɛlɛka wo, nɔ mbo “hiou lachi kɛ.” Lelaŋ, kaala naŋ nɔ le Mɛlɛka wo tiuba mbo hindu. Ŋ tosa hei te ŋ sɔla pɛ “kɔl kaloo, a sinapɛŋgu kpeekpeiyo.” Mɛɛ naŋ hiau lachi a Chɛhowa sinaa fau, lende koni naŋ nɔ balika melaa le suliŋnda ndɔlaŋ, nduyɛ a mɛɛ o tosa sɔɔŋ yɛ ni. Ŋ cho chɔɔlu yeemɛi nɔ le ndu kɔllo nɛŋioo, nduyɛ fɛɛŋ bɛɛ ŋ yeema miŋ tɛɛmbuu ndu kɔl te. Miŋ kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le sinaa nyɛ o yeema naa miŋ tosa wo, nduyɛ a mɛɛ naŋ nɔ miŋ tosa ndu yɛ.

5-6. Vɛɛ kaala naŋ nɔ le Chɛhowa wo hiau yɛ lachi a hindɔɔ? Tɛɛsiaawɔ.

5 Mi Chiisu tual tamasi Finya ndɔ wo kɔɔli o nɛi walaŋndo choo. O nɛi pilɛ koŋ choo, te ŋ sina pɛ Chiisu nyɛkɛndɛi, keŋ mala naa miŋ nɔ kaalaa tau le Chɛhowa. (Hibu. 1:​3) Nɛi sɔvɛ mala naa le sinaa a yoomu Chiisu wo okɔɔ wo cho yaula hiɔɔlula soo a ndu okɔɔ laŋ pɛɛkoo ni. Te o yɔŋ pɛ maa a nɔ wɔ kɛɛsiaa le diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ lepaa o lepaa le, mɛɛ tosa kɛɛsiaa le ma kandu diomndaŋ veeloo leniŋ suŋ suŋ. Te a wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ a yoomu Chiisu wo okɔɔ, mɛɛ kindiŋ ma handu kɔllo o suliŋnda ndɔlaŋ choo. O wa fɛɛsɛŋ le mi waŋnda ndaa soo o ndu lo, nduyɛ chuaambuaa bɛɛ, mi ndoo kɔɔmiaŋ nda. (Maki 10:​13-16) Buɛiyaa nduaa bɛɛ, ndaa nɔ isiooŋ le suɛi o ndu lo le. (Maa. 16:​22) O nɛiyo hoo choo Chiisu tol tamasi Finya ndɔ cho o choo choo niŋndo kɔɔli ni. Chɛhowa bɛɛ cho fɛɛsɛŋ le mi waŋnda soo o ndu lo. Ŋ nɔla miŋ soo o ndu lo o piɛileŋ niŋ. Te ŋ wa pɛ piɛileŋ, ŋ tiuba miŋ chɔm ndu nyɛ o nyɛ cho naa o kɔl. Nduyɛ ŋ sina maa te ŋ piɛi pɛ o ndu lo, o pɛɛsa naa le. O kaala naa, nduyɛ o buulaŋ le naa.—1 Pitɛ 5:​7.

6 Chiisu ndoo nɔ nyiɛɛye le waŋnda chieeya. Mi kiilanɔɔ Maatiu dimi a ndu okɔɔ aa: “Mɛɛ o che waŋnda faŋga bɛndoo, mi nyiɛɛye bii ndu tau le nda, kanifuule mɛɛ saa wa nuaa a nɔ wana mandaa le yɛ, lende nda wa ni.” (Maa. 9:​36) Nduyɛ, vɛɛ Chɛhowa bɛɛ yiyaŋ yɛ a waŋnda chieeya okɔɔ? Mi Chiisu dimi aa: “Finya nuu o choo choo niŋ yeema mi chuaambuaa pɔmbuaa haa opilɛ bɛɛ luusiaŋ te.” (Maa. 18:​14) Diomnda Chiisu dimilaŋ ndaŋ la dɛɛniaa naa kɔllo tau! Kanifuule, te ŋ sina pɛ Chiisu nyɛkɛndɛi, kaala naŋ nɔ le Chɛhowa wo cho chɔɔlu hindɔɔ.

7. Tɔnɔ yɛɛ ŋ sɔla yɛ te a chua pɛ teleŋndo tau a puaapiliaa a ndepiliaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda?

7 Te a chua pɛ teleŋndo tau a puaapiliaa a ndepiliaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda, keŋ cho num mala ma chɔɔlu Chɛhowa kaala, nduyɛ ma simnuŋ kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. A cho chɔ mɛɛ nda cho a nyaale yɛ, nduyɛ a cho sina maa a kil isu le kɛɛsiaa nda tosa le Chɛhowa piɛiyo wo le. Nyuna nda le ma chɔm num sɔɔŋ yɔŋnaŋ nda sɔla niŋ o Chɛhowa piɛiyo niŋndoŋ. Te a nɔ pɛ kɛɛsiaa sɔviɔɔ le tosaa, nyuna nda le nɛi chɔmaa. Nduyɛ pɛŋ, te a nɔ “wanaa silaa kɛndiaa tau pɛ,” batiuwaa ŋ sɔla ni.—Pulɔ. 11:​14.

Fotueilaŋ: 1. Ndepilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ cho buluchiɔɔlaŋ ndaŋ, ‘Was Life Created?’ (Baa Waŋndo Toosiaa Yoomoo Ni?) a ‘The Origin of Life—Five Questions Worth Asking’ (Nyunala Ŋuɛɛnu la Bɛnda le Nyunaa a Yoomoo Okɔɔ Laŋ) soliŋndo kpeku le yaasiaa tosaa. 2. Ndepilɛnɔ koŋ cho wana ndɔ pɛɛkaa a chaaŋaa nduaa tɛɛsiallo a suɛi keŋ okɔɔ.

Vɛɛ ŋ cho yɛ muli te a pɛɛku num pɛ o sukuu maa nyɛ o nyɛ a ba ndɔ o hiŋ ni? (Tofa pɛl 8-9)

8. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te a nɔ pɛ kiisaŋndo a nyɛ Baabuiyo dimi wo okɔɔ?

8 Soliŋ kiisaŋndo o kɔl. A mɛɛ naŋ che o pɛl diiŋ ndɔɔ niŋ yɛ, mi Setana kindiŋ le naa kuunaa hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Nɛiyo opilɛ o tosa heiyo cho kiisaŋndo num lueiyo o kɔl maa, sɔɔŋ ŋ pɛɛku o Baabuiyo niŋndoŋ ŋpum cho tonya le. Le tamaseliiyo, waŋnda apum cho tosa le ma laalaŋ maa nyɛ o nyɛ a ba ndɔ o hiŋ ni. Naapum teleŋ ŋ wa chuaambɔ wo, num oo hendu kɔllo tau o pɛɛkoo hoo choo le. Kɛ mɛɛ ŋ cho niŋ feleŋgɔnɔ yɛ, naapum a cho pɛɛku a hei okɔɔ o sukuu. Ma yiyaŋ dɔɔ maa taasioo cho o nyɛ wanaa num aa pɛɛkaa cho dimioo wo niŋ. Kɛ naapum, wanaa num aa pɛɛkaa kaŋ yaasiaa wɔ le sinaa te Wana Toosiaa cho le. Loonuŋ a sawa mandaa cho o Pulɔwaa 18:​17 niŋndo. Le dimi aa: “Te suɛi keekaŋ wanaa ŋiɔɔŋ tɛɛŋ pɛ, wana tase keleŋa timbi wo, ndu ŋ kua le dioo kioo ni, mɛɛ mi waŋndo o pilɔɔ bɛɛ ndu timbi.” A nɔ ko ma laalaŋ sɔɔŋ nda pɛɛku num o sukuu woŋ te, kɛ a nɔ ma yaasiaa tonyala cho o Baabuiyo niŋndaŋ. Tosa yaasiaa o yaula naalaŋ niŋ. Kindiŋ ma suukaŋ a puaapiliaa a ndepiliaa ndaa nɔ laalaŋ waa nuaa o paandoo niŋnda. Nyuna nda ma chɔm num nyɛ ke nda laalaŋndo maa, Wana Toosiaa kaala naa wo cho wo. Suukaŋ waa nuaa ke num laalaŋndo maa Wana Toosiaa cho.

9. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o suɛi yɔŋnaŋii Mɛlisa ve niŋ?

9 Mi ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Mɛlisa sɔla tɔnɔɔ tau, mɛɛ o tosa yaasiaa a nyɛm Chɛhowa toosiaa woŋ okɔɔ.b Mbo dimi aa: “O sukuu, te wanaa pɛɛkaa wa pɛ pɛɛkoo maa nyɛ o nyɛ a ba ndɔ o hiŋ ni, haupa ma kuɛ le laalaŋndo maa tonya i cho ni. O tasela ndɔɔ, yaa yeema mi tosa yaasiaa a hei okɔɔ le kanifuule, I wa siooŋnde maa nyɛ ya cho saalɔŋndo cho tosa mi laalaŋ o pɛɛku lachoowaa hoo niŋ. Kɛ mi yiyaŋ maa Chɛhowa yeema naa miŋ nɔ sabu sɔviɔɔ le ndu piɛiyo. Le hei, mi kandu yaasiaa tosaa. Mi veelu diomndaŋ o yauwo hoo niŋ ‘Is There a Creator Who Cares About You?’ (Baa Wana Toosiaa Cho Pa o Buulaŋ a Num Okɔɔ Wo?) a buluchiɔɔlaŋ ndaŋ, ‘Was Life Created?’ (Baa Waŋndo Toosiaa Yoomoo Ni?) a ‘The Origin of Life—Five Questions Worth Asking’ (Nyunala Ŋuɛɛnula Bɛnda le Nyunaa a Yoomoo Okɔɔ Laŋ.) Nyɛ yaa nɔ le tosaa kpeekpeiyo wa hoo ni. Ndoo bɛnda bɔɔ mi yaa keleŋa ndi tosa.”

10-11. Yɛɛ mala yɛ num a luei balaŋ o kaala nɔɔlɛilaŋ niŋ te? (1 Tɛsaloniaŋ 4:​3, 4)

10 Fafaŋ kaala wɔɔŋndaŋ. Te ŋ wa pɛ feleŋgɔnɔ, mi yeemɛi wa naa le hiniei tosaa. Nduyɛ, mi i wa ikala le kaa ihini nɔɔlɛiyo fafaŋndo. Setana yeema num ma peelu yeemɛi keŋ. Kɛ yɛɛ mala yɛ num a luei balaŋ o kaala nɔɔlɛilaŋ niŋ te? (Nuawɔ 1 Tɛsaloniaŋ 4:​3, 4.) Te a wa piɛileŋ pɛ, dimul Chɛhowa mɛɛ ŋ cho sinaŋndo yɛ, nduyɛ ma nyuna ndu le mbo luei num yoomuaŋ. (Maa. 6:​13) Loonuŋ maa Chɛhowa yeema mbo mala num, kɛ o cho le num pɛɛsa le. (Sam 103:​13, 14) Diom Mɛlɛkaa bɛɛ tiuba mbo mala num. Mi Mɛlisa naŋ laŋga soo a ndu okɔɔ wo chɔulaba yiyaŋnda nɔɔlɛilaŋ. Mbo dimi aa: “Diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ mala ya ni, I vi ŋdial te. Mi hei loonuŋ ya maa o Chɛhowa lo ya yɔŋguŋ ni, nduyɛ I yeema mi piɛi ndu haaa a yoomu nuu mɛɛlulaŋ.”—Sam 119:​9.

11 Kindiŋ le bahawɛila numndaŋ solioo a ba num te. Dimul wanaa velu numnda sɔɔŋ cho num paaliaŋndo woŋ. Naapum ma che ndi ikala le nda dimullo a sɔɔŋ ŋpum okɔɔ. Kɛ i cho suɛi sɔvɛ le ma dimul nda a ndi okɔɔ. Mi Mɛlisa dimi aa: “Mi piɛi o Chɛhowa lo le mi sɔla kɔl simulaa le mi suukaŋ a finya nuu a hei okɔɔ. Mɛɛ ya tosa keŋ, mi sinaŋ naŋ chaa wolɔɔla lusulɛilaŋ nda faŋa ya o lebol ni. Mi sina kɛsɛ maa Chɛhowa hini kɔl a ya.”

12. Yɛɛ mala yɛ num ma tosa kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ?

12 Tol sawala mandaala Baabuiyo kɔɔli. Mɛɛ ŋ hiau lachi fau a hindɔɔ yɛ, wanaa velu numnda cho wa chɛlɔɔ le ma wa kɛɛsiaalaŋ tosaa a ba num. A koŋ kpou, a nɔ wɔ taasi bɔɔ a sɔɔŋ kpou okɔɔ le. Mɛɛ yɛɛ mala yɛ num a tɛɛmbuu chaŋyɛi ŋ nɔ a Chɛhowa ve le? (Pulɔ. 22:​3) Mi ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Kali tɛɛsiaa nyɛ mala ndu le kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ tosaa wo. Mbo sina maa te a wa pɛ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo, o cho nyɛ o nyɛ o yoomoo niŋ te ŋ nɔ ma nɔ sawalaŋ a ndu okɔɔ le. Mbo dimi aa: “O cho ko sawalaŋ te yaa nɔ mi bii bila le, kɛ yaa nɔ mi bii sawala mandaala Baabuiyo bila.” Te a wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, nyunaŋndɔ aa: ‘Yɛɛ nyɛ ya veelu hoo diomndaŋndo pɛɛku yɛ ya a yiyaŋ Chɛhowaa okɔɔ? Baa o nɔ pa sawala mandaala mala ya mi tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo? Te lende i cho ni, vɛɛ ya sɔla yɛ tɔnɔɔ te I dɔu laŋ pɛ o wali niŋ?’ (Sam 19:​7; Aisaya 48:​17, 18) Te a veelu pɛ diomndaŋ o Baabuiyo niŋ nduyɛ ma yiyaŋ o sawala mandaalaŋ choo, i wa tɛtɛlɛ le ma tosa kɛɛsiaala nɛŋi Chɛhowa kɔllo laŋ. Mɛɛ ŋ hiau lachi fau a hiouwɔɔ lachioo tosaa yɛ, a cho saalɔŋ maa o cho sɔɔŋ kpou le ŋ nɔ ma nɔ sawalaŋ o yoomoo niŋ te. Kanifuule, a cho yiyaŋ Chɛhowaa biyɔɔ bila o sɔɔŋ pum choo.

Ndepiliaa feleŋguaa a ŋiɔɔŋ cho buŋgɛi Bandu Mɛŋgɛlaa pɛɛkoo diompilɛ.

Chaŋyaŋ kuɛɛ ndepilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ hoo hɛli yɛ? (Tofa pɛl 13)

13. Vɛɛ chaŋyaŋ kɛndɔŋ piiliaŋ yɛ num? (Pulɔwaa 13:​20)

13 Hɛli chaŋyaŋ kaala Chɛhowa woŋ. A mɛɛ naŋ che o pɛl ŋɔmmɛu wo niŋ yɛ, mi chaŋyaŋ ŋ hɛli woŋ piiliaŋ num tau le simnɔŋndo kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (Nuawɔ Pulɔwaa 13:​20.) A teleŋ pilɛ, ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Sela ve lɛ a kɔl kɛndɛ maa paandu le. Kɛ mi nyɛ mala ndu, o tosa mbo miiŋgu wa a nyaale wo. Mbo dimi aa: “Mi sɔla chaŋyaŋ kɛndɔŋ a teleŋ yaa yeema muŋ kpeekpeiyo. Mi ya a ndepilɛnɔ feleŋgɔnɔ pilɛ naŋ pɛɛku buŋgɛi Bandu Mɛŋgɛlaa diompilɛ lɔɔ o lɔɔ. Nduyɛ mi sɔla vɛlɛ chaŋyɛi cheleŋ, i mala ya mi kandu mulilaŋ yɔŋgoo o bɔŋaŋndaŋ ndo. Mi chaŋyaŋ muŋ mala ya mi kandu pɛɛkɔŋ ipilayaa a piɛileŋ chuaa nyɛ sɔvɛ. Mi kandu vɛlɛ chaŋyɛi nii kindioo a Chɛhowa. Nduyɛ mi miiŋgu vɛlɛ wa a nyaale.”

14. Vɛɛ Chuliaŋ looku yɛ chaŋyaŋ kɛndɔŋ sɔla?

14 Vɛɛ ŋ hɛli yɛ chaŋyaŋ mala num le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo? Mi Chuliaŋ cho niŋ bɛndu kundaa wo dimi aa: “Teleŋ ya wa feleŋgɔnɔ wo, a wanaa naŋ kua yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wa yaa tosa chaŋyɛi ni. Chaŋyaŋ nuŋ muŋ nɔ bɔɔ sɛmbɔɔ o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ. Nduyɛ ma mala ya le mi tuei yooŋgu kɛndɔɔ dimioo yeela. Mi kɛsi kpeleŋndo le luɛiyɔɔ o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ. Mi sina maa sabu yaa nɔ chaŋyaŋ kɛndɛ le wo wa ni maa, a wanaa naŋ sulaŋnda koni yaa tosa chaŋyɛi ni. O fulawɔ okoŋ kɔɔli, mi sɔla vɛlɛ chaŋyaŋ kɛndɔŋ o Bɛtɛɛl. Mi tamaseliila ndalaŋ la mala ya le mi hɛli yelelaŋ bɛnda wo, nduyɛ mi hei sɔɔŋguu ya Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ.”

15. Sila yɛɛ Pɔɔl ke yɛ Timoti a chaŋyaŋ wɔɔŋndoŋ okɔɔ? (2 Timoti 2:​20-22)

15 Te o wa yɛ maa o bɛnda ma tosa chaŋyɛi a waŋnda apum o kundaa niŋ te? Pɔɔl ndoo sina maa waŋnda apum o kunda leKilisiɔŋndo niŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ ve chaŋyaŋ kɛndɛ le. Le hei, mbo sila Timoti maa o holnuŋ nda le. (Nuawɔ 2 Timoti 2:​20-22.) Ŋ chua bɔɔ chaŋyɛi naŋ nɔ a Chɛhowa ve isɔvɛ. Le hei, ŋ nɔ miŋ chɛl mi wana o wana tɛɛmbuu chaŋyɛi naŋ kindiŋ hei le tosaa a Finya naa kaalaa cho o choo choo niŋndo le.—Sam 26:​4.

VƐƐ KPELEŊNDAŊ KƐSIOO O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊ MALA YƐ NUM MA TOSA HIOUWƆƆ LACHIOO?

16. Kpeleŋnda kuɛɛ ŋ nɔ yɛ ma kɛsi o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

16 Kɛsi kpeleŋnda chuu num tɔnɔɔ laŋ. Kɛsi kpeleŋnda kindi laalaŋ numndo, nduyɛ mi la mala num ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo. (Ɛfi. 3:​16) Le tamaseliiyo, naapum a tosa kɛɛsiaa le ma tosa hiouwɔɔ lachioo le pɛɛkɔŋ ipilayaa a diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ. (Sam 1:​2, 3) A kindiŋ vɛlɛ le waa piɛileŋ teleŋ o teleŋ, nduyɛ mi le chɛŋ num o kɔl di. Naapum a nɔ ma chɔɔlu wa yekeŋ a yelelaŋnda ŋ tosalaŋ okɔɔ vɛlɛ a mɛɛ ŋ nɔ ma soliŋ teleŋ numndo kpeku nyɛkɛndɛi yɛ. (Ɛfi. 5:​15, 16) Te Chɛhowa che pɛ maa a cho kindiŋndo le hiouwɔɔ lachioo tosaa, mi keŋ nɛŋi ndu kɔllo tau.

Ndepiliaa wa buŋgɛi Bandu Mɛŋgɛlaa pɛɛkoo diompilɛ wa opilɛ cho ndepilɛnɔ yuwɛiyo malaa piinduulaŋ.

Kpeleŋnda kuɛɛ ndepilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ hoo kɛsi yɛ? (Tofa pɛl 17)

17. Tɔnɔ yɛɛ naŋ sɔla yɛ te ŋ mala pɛ acheleŋnda?

17 Te a wa pɛ acheleŋnda malaa, keŋ mala num ma simnuŋ kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Mi Chiisu dimi aa: “Waŋndo nyɔɔ kioo wana hiau wa a kɔl kɛndɛ, a waŋndo num nyɔɔ kioo.” (Walta. 20:​35) A cho tɔnɔɔ sɔla tau te a soliŋ pɛ teleŋ numndo a yoomuma numndaŋ kpeku le acheleŋnda malaa. Le tamaseliiyo, naapum a kɛsi kpeleŋndo le bɛnduaa yuuwa, a wanaa tiuba nyɛ tosa a ba nda le wa malaa o kunda numndo niŋ. Naapum a mala nda le kpekulaŋ lapum tosaa, ɔɔ ma pɛɛku nda le ma chaa nyɛm ndaŋ mapuuloŋ soliŋ kpeku. Te puaapilɛnɔɔ ŋ cho ni, mɛɛ kɛsi kpeleŋndo le ma simnuŋ buɛi malalaŋndo le puaapiliaa a ndepiliaa numnda malaa. (Filipi. 2:​4) A chɔm vɛlɛ kaalaa te a dimul pɛ acheleŋnda a yooŋgu kɛndɛ leMasaa okɔɔ. (Maa. 9:​36, 37) Te o bɛnda pɛ, a kɛsi kpeleŋndo le wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa tosaa.

18. Vɛɛ wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa mala yɛ num ma tosa hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

18 Wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa mala num ma chɔɔlu hiouwɔɔ lachioo tosa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Kɔɔfaleŋ tosaa cho num vɛlɛ mala ma sɔla dikeŋnaŋndo le kɔlaŋ o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa, le wallo o Bɛtɛɛl ɔɔ le chiɛila kɔɔnaa taŋgullo. Mi ndepilɛnɔ kɔɔfanɔ pilɛ diolaŋ Kateliŋ dimi aa: “Mɛɛ ya sɔla yiŋɔɔ, yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a puaapiliaa a ndepiliaa nɔ taasioo tau wa mala ya ni, le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Mi tamaseliila ndalaŋ la mala ya mi chɔɔlu kɔl kalu Baabuiyo sɔla, nduyɛ mi tosa hiouwɔɔ lachioo o waŋnda pɛɛkoo niŋ.”

19. Salala kuɛɛ ŋ cho yɛ tueiyɔɔ yeela te a kindiŋ pɛ le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

19 Te a wa pɛ hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ, a cho salala bɔɔbɔɔ tueiyɔɔ yeela. A cho yoomuma numndaŋ soliŋ kpeku o sɔɔŋ fondoŋ choo le. (1 Chɔŋ 2:​17) Kɔl tambei waŋnda sɔla le kɛɛsiaala wɔɔŋndaŋ tosaa wo, komal num niŋ te. Kɛ, a cho batiuwaa sɔla nduyɛ ma wa a nyaale kpeekpeiyo. (Pulɔ. 16:​3) Tamasi num kɛndɔɔ cho puaapiliaa a ndepiliaa kpou mala. (1 Timo. 4:​12) I hiou wa isɔvɛ ve, a cho wa a nyaale kpeekpeiyo le mɛɛ ŋ nɛŋi Chɛhowa kɔl, nduyɛ ma nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a ndu yɛ.—Pulɔ. 23:​15, 16.

VƐƐ Ŋ CHO YƐ MULI?

  • Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo te ŋ yiŋ pɛ?

  • Sɔɔŋ kuɛɛ feleŋgɔnɔɔ nɔ yɛ mbo tosa le mbo simnuŋ kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

  • Vɛɛ kpeleŋnda sɔvɛlaŋ kɛsioo mala yɛ naa miŋ simnuŋ kaasoŋnda o Mɛlɛka piɛiyo niŋ?

CHONDII 88 Tosa Mi Sina Nɛila Numndaŋ

a Mi kɔllo naŋ wanaa Chɛhowaa tau te a che pɛ feleŋguaa yɔŋgɔŋndo le yiŋɔɔ sɔlaa. I cho tonya maa te waŋndo sɔla pɛ yiŋɔɔ, o nɔ mbo tosa hiouwɔɔ lachioo le simnɔŋndo kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa sɔɔŋ wanaa laŋga sɔla yiŋɔɔ wa nɔ ma tosa le ma simnuŋ kaasoŋnda o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo.

b Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2025)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share