ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃုသးသမူ တံၤသကိးလၢ online အပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ကြၢးထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်
ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤလၢအဖျီသးခံဂၤန့ၣ် ကသးခု ဒီးကအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤလၢအဂ့ၤ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. (မးသဲ ၁၉:၄-၆) နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် နဃုထံၣ်န့ၢ် သးသမူတံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဂၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပကအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. အဃိ ပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢအဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်လီၤ. ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတနီၤလီၤ.
တၢ, ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ “ပှၤကညီအသးန့ၣ် လီန့ၢ်တၢ်ဒိၣ်န့ၢ်အါန့ၢ်တၢ်ခဲလၢာ်တက့ၢ်, ဒီးအၢဝဲဒိၣ်မးလီၤ.” (ယံးရမံယၤ ၁၇:၉) ဖဲပှၤခံဂၤအဲၣ်ဒိး ဆီဟံၣ်ဆီဃီအခါ အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်လိာ်သးဒီး ကပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အဲၣ်လၢ တဂၤဒီးတဂၤ အဖီခိၣ်န့ၣ် ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲချ့မးလီၤ. ဖဲပှၤခံဂၤအဲၣ်ဒိးဖျီအသး ခီဖျိလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ အဝဲသ့ၣ်သးတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ်အသး ကဟးဂီၤဝဲလီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၈:၂၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤခံဂၤတကြၢး ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ လၢတဂၤဒီးတဂၤအဖီခိၣ် မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်အၢၣ်လီၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်တချုး သ့ၣ်ညါလိာ်အသး ဂ့ၤဂ့ၤဒံးဘၣ် အခါန့ၣ်လီၤ.
ကတိၤဒိ ၂၂:၃ တဲဝဲလၢ “ပှၤကူၣ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ်, ထံၣ်ဘၣ်တၢ်အၢ, ဒီးပာ်တဒၢအသးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ် လဲၤဒၣ်တၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လီၤ.” ပမ့ၢ်ဃုသးသမူတံၤသကိးလၢ online အပူၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိလီၤဘၣ်ယိၣ်ဝဲလဲၣ်. တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲ မ့ၢ်လၢပှၤတနီၤန့ၣ် တဲတၢ်ဒီးပှၤလၢ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် လၢ online အပူၤ ဒီးစးထီၣ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီလီၤ. ဒီးလၢခံပှၤလၢအပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤတဂၤန့ၣ် လံၣ်အီၣ်လီအီၣ်အီၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်သးဘျၢတဖၣ်န့ၣ် ကပာ်လီၤအမံၤဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအတတီတလိၤဘၣ် ဒ်သိးကလံၣ်န့ၣ်ပှၤဂၤ ဒီးကဟုၣ်ပှၤစ့အဂီၢ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကတဲလံၣ်လီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလီၤ.
ပကကွၢ်သကိး တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ အဂၤတခါလီၤ. တၢ်ဃုသးသမူတံၤသကိးလၢ online အပူၤတနီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အထိၣ်ဒွးဝဲလၢ နကြၢးန့ၢ်ဒီးပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိၤကျဲတဖၣ်အံၤ ပှၤနာ်န့ၢ်အီၤသ့န့ၣ် တၢ်အုၣ်အသးတအိၣ်ဝဲဘၣ်. တၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတ့ထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပမ့ၢ်နာ်န့ၢ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်ပကအိၣ်ဒီးဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ သပှၢ်ကတၢၢ်ဧါ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် အတဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ နီတဘျီဘၣ်.—ကတိၤဒိ ၁:၇; ၃:၅-၇.
တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပထံၣ်ဘၣ်အီၤဖဲ ကတိၤဒိ ၁၄:၁၅ အပူၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ် နာ်တၢ်ကတိၤကိးထံၣ်ဒဲးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအကူၣ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ် ကွၢ်ဆိကမိၣ်အထွဲတၢ်လီၤ.” တချုးနပာ်လီၤသးလၢ နကဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ်သ့ၣ်ညါ ဆိပှၤတဂၤန့ၣ် အဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢနထံၣ်အီၤလၢ online အပူၤန့ၣ် နကသ့ၣ်ညါအီၤ ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါအတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒီးကွဲးန့ၢ်လိာ်သးလံာ်လၢ online အပူၤတလီၢ်လီၢ် သနာ်က့ နတဲလၢနသ့ၣ်ညါလိာ်သး ကသ့ဧါ. ပှၤတနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အထံၣ်န့ၢ်တၢ်အဲၣ်နီၢ်နီၢ်လံ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအထံၣ်ဘၣ်ဒီးပှၤတဂၤန့ၣ် လၢအနီၢ်ကစၢ်အခါ တမ့ၢ်ဒ်အဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤဝဲအသိးဘၣ်.
ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ တဲဝဲလၢ “ယတဆ့ၣ်နီၤဘၣ်ဒီးပှၤလီတၢ်ဘၣ်, ဒီးယတလဲၤနုာ်ဘၣ် ဒီးပှၤမၤတၢ်လၢအခူသူၣ်ဘၣ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၆:၄) ပှၤအါဂၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်ကွဲးလံၣ်ကွဲးလီအဂ့ၢ်အကျိၤ ဒ်သိးပှၤကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တကမၣ်ဝဲဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဆှၢ မဲးစ့း အခါ အဝဲသ့ၣ်တပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်ဘၣ်. ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကတဲလီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ဒိးဘျၢထံဝံၤလံဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤလၢ နီၢ်သးတခီဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢအဂ့ၤဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး မံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်အကဲပှၤလၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဒီးအိၣ်ဒီး “တၢ်ရ့လိာ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်” ဧါ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃; ၂ တံၤမသ့း ၂:၂၀, ၂၁) ဒ်လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲအသိး မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့လၢ ကဖျီသးအဂီၢ်ဧါ. နကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နကသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢတဖၣ်အံၤအဂီၢ် နကဘၣ်သံကွၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ အသ့ၣ်ညါပှၤတဂၤအံၤဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၅:၂၂) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤလၢ အသးတီတဖၣ်န့ၣ် တဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢက “ယိးနီၣ်ယိးဘိဖုၣ်ထံၣ်ဖုၣ်ထီဒီး ပှၤလၢ အတစူၢ်တနာ်တၢ်ဘၣ်” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄; ၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉.
လၢပကဃုကွၢ်သးသမူတံၤသကိးလၢ online ပူၤအဂီၢ် ကျဲလၢအဂၤလၢ ပကထံၣ်န့ၢ်ပသးသမူတံၤသကိးန့ၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. နကထံၣ်န့ၢ် နသးသမူတံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. ဖဲပှၤထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးဖးအါန့ၢ်အခါန့ၣ် ပဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ပှၤဂၤသ့ခီဖျိလၢ တၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးဖဲပှၤထံၣ်ဖှိၣ်လီၤသးအါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲနရ့ဘၣ်လိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤအါထီၣ်အခါ နကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ မ့ၢ်အဖီတၢၣ်လီၤဂာ်ဒီးနၤဧါန့ၣ်လီၤ
ဖဲ COVID-19 တၢ်ဆါသံသတြိာ်အဆၢကတီၢ် မ့ၢ်လၢ ပှၤထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးဒီဒူၣ်တန့ၢ်ဘၣ် အဃိ ပသူဝဲ အံၣ်လဲးထြီနံး တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပကထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ပသူတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒ်အံၤအဃိ ပထံၣ်လိာ်ဘၣ်သးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ အသဘျ့တဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဖဲန့ၣ်နကနၢ်ဟူဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးမၤကၠိဖိမူဒါဒ်လဲၣ် ဒီးဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၆:၁၁, ၁၂) ဖဲပှၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤနီၤဖးလီၤကရူၢ်ဖိအဃိ နတဲသကိးတၢ်တဂၤဒီးတဂၤသ့ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲနရ့လိာ်မုာ်လိာ်သး ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ online ပူၤအခါ နကထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲရ့ဒီးပှၤဂၤဒ်လဲၣ် ဒီးနကသ့ၣ်ညါထီၣ် လၢအမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၄) ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဒီး နသ့ၣ်ညါထီၣ်ပှၤတဂၤန့ၣ် အဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးနကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ အဝဲဖီတၢၣ်လီၤဂာ်ဒီးနၤဧါ ဒီးမ့ၢ်အဝဲကကဲနသးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤကတၢၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ.
ဖဲပှၤသဘျ့တဖၣ် ဃုကွၢ် အသးသမူတံၤသကိး ဒ်လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အိၣ်ဝဲအသိးအခါ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုလီၤ. ကလီၤဂာ်ဒ် တၢ်ကတိၤဒိအိၣ်ဝဲလၢ “ပှၤလၢအန့ၢ်မါ [မ့တမ့ၢ်ဝၤ] တဂၤန့ၣ် န့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဂ့ၤတမံၤ, ဒီးဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်လၢယွၤလီၤ.”—ကတိၤဒိ ၁၈:၂၂.