ယထံၣ်ဘၣ် ပှၤသးတီတဖၣ်န့ၣ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီ

ယသကီးတဂၤအံၤ ကသးအိၣ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ်​ ယတဆိမိၣ်နီဘျီဘၣ်​ အဃိယနံၤဘၣ်အီၤ. ယကၠးအီၤလၢ “နသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံအဂ့ၢ် ထဲလဲၣ်.” ဘၣ်ဆၣ်​ အတတဲဆၢယၤ တဘျီဃီဘၣ်. တစိၢ်ဖိမၣ်​ အတဲယၤလၢ အမိန့ၣ်အကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီးအမၤလိဘၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ လၢအမိအအိၣ်. ယဘၣ်သး သ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အဃိ ယမၢအတဲဘၣ်ယၤ.

ပတဲတၢ်ဘူးကအိၣ်​ ဒီတနၤညါ. ယသကီးတဲဘၣ်ယၤလၢ လံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢဝဲ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၄:၃၀) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်တထံၣ်အံၤ နသ့ၣ်ညါဘၣ်​ ဖၣ်ယံာ်လံ. မ့မ့ၢ်ယၤဒု ဖဲယသ့ၣ်ညါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်တထံၣ်အံၤသီသီခါန့ၣ်​ အထုးန့ၢ်ယသးညါ. ယနၢ်ဟူ ပှၤတဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ လၢအသးဂ့ၤ ဒီးအမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤတဂၤ ပၢဝဲဟီၣ်ခိၣ်. နာ်က့ ခီဖျိလၢ ယထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကဲထီၣ်သးအါမးအဃိ တၢ်လၢပှၤတဲဝဲန့ၣ်​ ယမၣ်တဘၣ်သးနာ်ဘၣ်. ဖဲန့ၣ်ခါ ယသးအိၣ်​ ၂၆ နံၣ်ဒံးလီၤ ဒီးယထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်လၢအမၤတံာ်တာ်ယသး ဒီဒူၣ်ညါ.

ယပါန့ၣ်​ အနီဝဲ အမဲရကၤသုးကဘီယူၤ. အဃိ ဖဲယနီၢ်ဆံးခါန့ၣ်​ ယသ့ၣ်ညါလၢ ပှၤသုးဖိတဖၣ်​ အိၣ်ကတီၤအသးလၢ ကဒုးဝဲ နယူချံယါတၢ်ဒုးထီဘိ. ဒီးဖဲယထီၣ်​ ခီလ့ၣ်ကၠိလၢ ခဲၤလံၤဖိနံယါခါန့ၣ်​ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ဘံၤယဲနၤကီၢ်. ပှၤကၠိဖိတဖၣ်​ ထီဒါတၢ် ဒီးယလဲၤလၢ အဝဲသ့ၣ်ကျါကၠ့ၤ. ဖဲပလဲၤထီဒါတၢ်အခါ ပလံးတဖၣ်လူၤပှၤ အဃိပကၠံၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ ဂာ်သဝံခုၣ်ထီၣ်အဃိ ပကသါတန့ၢ်ဘၣ်​ ဒီးပတထံၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ပှၤထီဒါတၢ်အဃိ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်​ အိၣ်ထီၣ်အါမး. ပှၤမၤသံ ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ် ဒီးပှၤမၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်အါမး. ပှၤအါဂၤ တၢ်ထံၣ်အိၣ်အါမံၤအဃိ တၢ်ဘံဘူကၠၢၤသၢညါ.

ဖဲ ၁၉၇၀ န့ၣ်ယလဲၤမၤတၢ်လၢ ကလံၤစိး အလၤစကၤ အပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤ ဒီးယန့ၢ်စ့ဒီဒူၣ်ညါ. ဝံၤဘျီ ယဒီးထီၣ်ကဘီယူၤ ဒီးလဲၤလၢ ဝ့ၢ်လိဒိၣ်. ဖဲန့ၣ်​ ယပှ့ၤစဲးကဲးတခိၣ်​ ဒီးယဟးနီအီၤဖးယံၤ ဖဲကတိလီၤ. လၢခံတဘျုးလါဘျီ ယလဲၤတုၤလၢ ကီၢ်အၤဖြံၤကၤ. လၢကျဲန့ၣ်​ ယထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ပှၤလၢဘၣ်သး ပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲ.

ခီဖျိလၢ တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်​ ဒီးနၢ်ဟူဘၣ်တဖၣ်အဃိ လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်​ ယနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်က့ၤ. ဒီးယဘၣ်သးသ့ၣ်ညါလၢ ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်တပၢဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်နာ်က့ ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ ကဲထီၣ်သးအခါ အမၤမနုၤလဲၣ်.

လၢခံ တလါခံလါဘျီ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်​ တၢ်စံးဆၢ. ဒီးလၢခံ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်​ ပှၤအါဂၤ ဒီးယရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်မုာ်မး. အဝဲသ့ၣ်​ မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သး ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်နာ်က့ အသးတီဒီး ကစၢ်ယွၤအမ့ၢ်အတီ ထီဘိ.

ကီၢ်အါရလဲ ကလံၤစိး —“မ့ၣ်ပိၢ် ဒီးကျိချံအကီၢ်”

ယဟဲက့ၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်လိဒိၣ်ဘျီ ယလဲၤလၢ ယသကီးတဂၤန့ၣ်​ အမိအိၣ်​ ဒီးအဟ့ၣ်ယၤ လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်. လၢခံ ဖဲယအိၣ်လၢ ကီၢ်နဲသၢၤလဲၤ အဝ့ၢ်ခိၣ်​ အဲၤစထၢၤတဲခါန့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ထံၣ်ယဖးလံာ်စီဆှံ လၢမ့ၣ်အူတၢၣ်ဖီလာ် ဒီးအမၤစၢၤယၤလၢ ယကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်​ တၢ်လၢယဖး. ဝံၤဘျီ ယလဲၤလၢ ကီၢ်အါရလဲ အဝ့ၢ်ခိၣ်ဒၢဘလ့ၤ ဒီးယထံၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အဝဲၤတြၢ်အဃိ ယလဲၤလၢ ဝဲၤတြၢ်အတြဲၤမဲာ်ညါ. ဖဲန့ၣ်ယထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ အါသၢၤ မဲၣ်သယူၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိအိၣ်အါမး ဒီးအဖၠဲးမး. ယမၢအမၤလိယၤ လံာ်စီဆှံ ဒီးအအၢၣ်လီၤလၢ အကမၤလိယၤ.

ယမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးယဖးလံာ်စီဆှံဆူၣ်မး. လံာ်စီဆှံန့ၣ်​ အထုးန့ၢ်ယသးဖးဒိၣ်ညါ. တကးဒံးဘၣ်​ လံာ်လဲၢ်ဒီးမဲးကစံလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ထုးထီၣ်ဝဲန့ၣ်​ ယဖးမုာ်မး. ဒီးဖဲယလဲၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခါန့ၣ်​ ယနၢ်ဟူဘၣ်​ တၢ်သံကွၢ်တနီၤလၢ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဘၣ်သး သ့ၣ်ညါဝဲ ဒ်သိးဒီး ‘ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်အၢတၢ်သီ အိၣ်ထီၣ်လဲၣ်. ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်မတဂၤလဲၣ်. ပှၤတဂၤမ့ၢ်သံန့ၣ်​ တၢ်ကမၤသးဒီးအီၤဒ်လဲၣ်.’ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ဖိသၣ်စ့ၢ်ကီး သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဃိ ယဖုးဘၣ်သးညါ. ဖဲထံကီၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ်​ ယတသ့ၣ်ညါ ပှၤနီဂၤဘၣ်အဃိ ယရ့ဘၣ်ထဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး. အဝဲသ့ၣ်​ မၤစၢၤယၤလၢ ယကအဲၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤအတၢ်မၤ.

ယဘျၢထံဖဲ ၁၉၇၂. လၢခံတနံၣ်ဘျီ ယမၤပှၤလဲၤလၢညါ ဒီးလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖျၢၣ်​ ဖဲဝ့ၢ်နံရံၤ လၢကီၢ်အါရလဲ ကလံၤစိး. ယငါအိၣ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်​ လၢကစၢၢ်ခိၣ်. ဖဲယဟံၣ်ကပၤန့ၣ်​ ပှၤဘုၣ်ကျီၢ်လၢတၢ်ပျီပူၤ. ယမ့ၢ်ဘၣ်ဟ့ၣ်​ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤန့ၣ်​ ယလဲၤကၠီးလိသးလၢ ကျီၢ်တဖၣ်န့ၣ်အမဲာ်ညါ. ကျီၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ အီၣ်ဆၣ်ခီခီ ကနၣ်ယၤခီခီ. အဟ့ၣ်ကူၣ်ယၤ တသ့နီမံၤဘၣ်​ နာ်က့ အအိၣ်ဖဲန့ၣ်အဃိ မၤစၢၤယၤလၢ ယကကၠီးလိသးလၢ ဖဲယတဲတၢ်အခါ ယကကွၢ်ပှၤကမျၢၢ်အမဲာ်. ဒီးဖဲ ၁၉၇၄ န့ၣ်ယကဲထီၣ်​ ပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီ ဒီးယမၤသကီးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ နံၤကၠဲဖံၣ်​ ဒီးအကဲယသကီး တုၤခဲအံၤ.

ဖဲန့ၣ်ခါ လၢကီၢ်အါရလဲ ကလံၤစိးန့ၣ်​ ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ် အိၣ်ထီၣ်အါမး. ပှၤတနီၤန့ၣ်​ ကီးဝဲ ကီၢ်အါရလဲ ကလံၤစိးလၢ “မ့ၣ်ပိၢ် ဒီးကျိချံအကီၢ်.” လၢကျဲပူၤန့ၣ်​ ပှၤအ့ၣ်လိာ်သး, ပှၤဟးခးသံတၢ် ဒီးပှၤမၤပိၢ်ထီၣ်ကါမၢ်မၢ်. တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်န့ၣ်​ အါတက့ၢ် ခီဖျိလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဃိလီၤ. နာ်က့ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂၤ ဒီးခဲးသလ့းန့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်​ အဃိ ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပှၤတတြီပှၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ ဟံၣ်ကစၢ်တနီၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤကမၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်ဖဲလဲၣ်​ ဒီးပှၤကမၤဝဲအခါဖဲလဲၣ်အဃိ ဒ်သိးဒီး ပတထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ.

နာ်က့ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်​ လၢအဂၤအိၣ်ဒံး. ဘၣ်တနံၤ ယလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဒဲနံးခြါကဲၤ လၢအမၤပှၤလဲၤလၢညါ လၢဝ့ၢ်အဂၤတဖျၢၣ်. ဝ့ၢ်ဖိတဖျၢၣ်အံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်​ ဒီးပလဲၤဘၣ်ဖဲန့ၣ်​ တဘျီဒံးလီၤ. ပတဲတၢ် တသီၣ်ဒ်သိးဒီး ပှၤအါရံးဖိ တဲတၢ်သီၣ်ဘၣ်အဃိ ပိာ်မုၣ်တဂၤ ဆိမိၣ်ကမၣ်ပှၤလၢ ပကဲဘြံးတၢၣ်အသုးဖိ အပှၤကွၢ်ဟုၣ်တၢ်. အဆိမိၣ်ကမၣ်ပှၤ ကၠဲန့ၣ်အဃိ ပပျံၤတၢ်ညါ. နမ့ၢ်လဲၤတဲတၢ်ဒီးပှၤသုးဖိ ဒီးရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤဂၤကခးသံနၤ မ့တမ့ၢ် ကခးနခီၣ်လ့ၢ်ခိၣ်. ဖဲပဆၢထၢၣ်အိၣ်ခီးဘၢးစကါ လၢတၢ်ချၢအခါ တၢ်ချံၣ်ဒိၣ်မး. ပထံၣ်ကါတခိၣ်​ ဟဲပတုာ်လၢ ပှၤဆါခီဖံၣ်စဲၢ်မဲာ်ညါ. ပိာ်မုၣ်လၢ အဆိမိၣ်ကမၣ်ပှၤန့ၣ်​ လဲၤတဲတၢ်ဒီး ပှၤပိာ်ခွါခံဂၤ လၢအအိၣ်လၢကါပူၤ ဒီးပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ်​ နဲၣ်ကၠိတၢ်လိၤလိၤလၢပအိၣ်. ဝံၤဘျီ ပိာ်ခွါခံဂၤန့ၣ်​ ဟဲနီကါကယီကယီ တုၤလၢပအိၣ်​ ဒီးကၠးပှၤဘၣ်ဃးဒီး ဘၢးစကါကဟဲ ဒီးကဟးထီၣ်​ လၢအခါဖဲလဲၣ်. ဘၢးစကါဟဲတုၤဘျီ အဝဲသ့ၣ်တဲတၢ်ဒီး ပှၤနီဘၢးစကါကစၢ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တဲမနုၤလဲၣ်ဒု ပတနၢ်ဟူဘၣ်​ ဒီးလၢဘၢးစကါပူၤန့ၣ်​ ပှၤတအိၣ်​ နီတဂၤကၠ့ၤဘၣ်. အဃိ ပဆိမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကလဲၤမၤဆါပှၤ လၢဝ့ၢ်ချၢ. နာ်က့ တၢ်တကဲထီၣ်သး ကၠဲန့ၣ်ဘၣ်. တချုးယကၠံၣ်လီၤလၢ ဘၢးစကါပူၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ယကၠးပှၤနီကါဖိလၢ “ပှၤပိာ်ခွါမၢကၢာ်ခံဂၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကၠး ဘၣ်ဃးဒီး ပဂ့ၢ်ဧါ.” ပှၤနီကါဖိတဂၤန့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “သုကဲမတဂၤလဲၣ်န့ၣ်​ ယသ့ၣ်ညါ ဒီးယတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်ကၠ့ၤ. အဃိ ကိၢ်တဂ့ၤ. ပှၤတမၤသုနီတမံၤဘၣ်.”

ဖဲ ၁၉၇၆ န့ၣ်ယလဲၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဒၢဘလ့ၤ. ဖဲန့ၣ်​ ယထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ဖီလံလိမဲး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖီလံန့ၣ်​ အမၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီ လၢကီၢ်အဲကလံး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အနီၢ်သးဆူၣ်, အဆီၣ်လီၤသး ဒီးအလီၤအဲၣ်မး. အီၤဒီးအဒ့ဖိရ့န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ သ့ၣ်ညါတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအနီၢ်ဆံးခါလံ. လၢခံတနံၣ်ဘျီ ယဖျီသးဒီး ဖီလံဒီးပဆဲးမၤ ပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီ ဖဲဝ့ၢ်ဘဲလံမံနၤ လၢကီၢ်အါရလဲ ကလံၤစိး.

ပမၤဘၣ်​ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ် အတၢ်မၤ တစိၢ်ဖိညါ. ပလဲၤမၤစၢၤဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢဝ့ၢ်ဘဲလဖၣ်, ဝ့ၢ်လၢဒၢၤဒရံၤ ဒီးတၢ်လီၢ်အဂၤလၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ ကမၤဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ ဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ် တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, ဘၣ်မၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ကွၢ်ဒိၣ်ဆံးလိာ်သး ဒီးတၢ်သးဟ့လိာ်သး. ဘၣ်ဆၣ်​ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒီးဒီသဒၢ အဝဲသ့ၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်နာ်န့ၣ်​ မၤဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါဒိၣ်မး.

ယအိၣ်လၢ ကီၢ်အါရလဲ အနံၣ်တဆံညါ. ဒီးဖဲ ၁၉၈၁ န့ၣ်ပှၤကီးပှၤလၢ ပကလဲၤထီၣ်​ ကံးလဧးကၠိ ၇၂ ဘျီတဘျီ. ပဖျိထီၣ်ကၠိဝံၤဘျီ ပလီၤဘၣ်မူဒါလၢ ကီၢ်စံၣ်အဲရၢၣ်လံၣ်အိၣ်​ လၢအၤဖြံၤကၤ မုၢ်နုာ်.

ကီၢ်စံၣ်အဲရၢၣ်လံၣ်အိၣ်—ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဖှီၣ်ဘၣ်ဆၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ

ပအိၣ်လၢ မံၤၡၢၤနရံၤဟံၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ၁၁ ဂၤ. လၢဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်​ ဖၣ်ကပူၤ အိၣ်တဖျၢၣ်, တၢ်ဟးလီၢ် အိၣ်သၢဖျၢၣ်, တၢ်လုၢ်ထံလီၢ် အိၣ်ခံဖျၢၣ်, လီတဲစိ အိၣ်တဖျၢၣ်, စဲးဆှုၣ်တၢ် အိၣ်တဖျၢၣ်​ ဒီးစဲးမၤသူထီၣ်တၢ် အိၣ်တဖျၢၣ်. မ့ၣ်အူဒု လီၤပံးခဲအံၤခဲအံၤ. လၢဟံၣ်ခိၣ်ဒုးန့ၣ်​ ယုၢ်အိၣ်ဝဲ ဒီးလၢဟံၣ်ဖီလာ်န့ၣ်​ ဂုၢ်သီဟဲနုာ်လီၤ.

တၢ်လီၢ်လၢ ပအိၣ်န့ၣ်​ တမုာ်အါအါဘၣ်​ နာ်က့ ပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒုမုာ်မး. ပှၤဖဲန့ၣ်တဖၣ်​ ပာ်ကဲလံာ်စီဆှံ ဒီးကနၣ်တၢ်မူာ်နီၢ်. ပှၤအါဂၤ မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး. ပှၤဖဲန့ၣ်တဖၣ်​ ကီးယၤလၢ “မံးစတၢၣ်​ ရီဘၢၤ” မ့မ့ၢ် ဖီလံန့ၣ်​ ပှၤကီးအီၤလၢ “မံးစူ ရီဘၢၤ” ဘၣ်ဆၣ်​ လၢခံယဘၣ်မၤစၢၤအါထီၣ်​ ဝဲၤတြၢ်အတၢ်မၤ အဃိ ယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တချုးအါအါလၢၤဘၣ်. လၢခံ ပှၤကီးက့ၤ ဖီလံလၢ “မံးစူ ဖီလံ” ဒီးပှၤကီးက့ၤယၤလၢ “မံးစတၢၣ်​ ဖီလံ.” ပှၤကီးက့ၤပှၤကၠဲန့ၣ်န့ၣ်​ ယမါကနၣ်ဝဲမုာ်မး.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဖှီၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ကၠဲအံၤန့ၣ်​ တဘျီတခီၣ်​ ပမၣ်တဆိမိၣ်ဘၣ်ဘၣ်. (မးသဲ ၆:၃၃) ယနီၣ်ဘၣ်က့ၤလၢ ဘၣ်တနံၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ အစ့အိၣ်ပီၣ်ယၢ လၢအကပှ့ၤအီၣ်တၢ် လၢအီၤဒီးအဖိအဂီၢ်. နာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ကပှ့ၤအီ တၢ်ညၣ်ဂိၢ်ဃၢ်ကသံၣ်အဂီၢ် အစ့တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဟ့ၣ်အီၤလၢအစ့ခဲလၢာ်. လၢခံ ဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ်​ ပိာ်မုၣ်တဂၤ ဟဲလၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အအိၣ်​ ဒီးအမၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခၠဲၣ်ဃံထီၣ်န့ၢ်အခိၣ်ဆူၣ်​ ဒီးအဟ့ၣ်လီၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်စ့. တၢ်ကဲထီၣ်သး လၢအလီၤဂာ်ကၠဲအံၤန့ၣ်​ အိၣ်ဒီဒူၣ်ညါ.

နဲးကၠံရံယါ—သ့ၣ်ညါဘၣ်​ တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ လၢအသီတခါ

ပအိၣ်လၢ ကီၢ်စံၣ်အဲရၢၣ်လံၣ်အိၣ်​ ၉ နံၣ်ညါ. ဝံၤဘျီ ပှၤမၢပလဲၤမၤတၢ်လၢ နဲးကၠံရံယါ ဘ့ၤသ့လး. တဘျီအံၤဒု ပအိၣ်ဘၣ်လၢ ဝဲၤတြၢ်ဖးဒိၣ်. ယၤန့ၣ်ယမၤ ရူအတၢ်မၤ ဒ်သိးဒီး ယမၤဖဲ ယအိၣ်လၢ ကီၢ်စံၣ်အဲရၢၣ်လံၣ်အိၣ်. မ့မ့ၢ်လၢ ယမါဖီလံန့ၣ်​ အန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢအသီ ဒီးအကီလၢအဂီၢ်. လၢညါန့ၣ်​ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တလါန့ၣ်​ အနၣ်ရံၣ်​ ၁၃၀ ဒီးအပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ်​ လဲၤထီၣ်လဲၤထီဒီဒူၣ်. ခဲအံၤန့ၣ်​ အဘၣ်မၤတၢ်လၢ ပှၤဆးတၢ်လီၢ် ဒီးအဘၣ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ တၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီတနံၤကျၢၤ. အမူဒါတခါအံၤ ကီလၢအဂီၢ် တတီၤဖိညါ ဘၣ်ဆၣ်​ အသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်လၢအမၤဝဲန့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ. တကးဒံးဘၣ်​ အကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်.

ပှၤနဲးကၠံရံယါဖိ အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤန့ၣ်​ အကဲတၢ်အသီ လၢပဂီၢ်အဃိ ပကဘၣ်​ ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ ဒီဒူၣ်ညါ. ဘၣ်တဘျီ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဟဲကီးဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ လၢယရူ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဟဲတုၤသီသီ လၢဘ့ၤသ့လး. ယလဲၤဘူးထီၣ်ဒီးအီၤ ဒ်သိးကနိးစဲးအစု ဘၣ်ဆၣ်​ အသကူးလီၤအသးတုၤလၢ ယခီၣ်အခီၣ်ထံးအဃိ ယဖုးဘၣ်သးညါ. ယနီၣ်ဘၣ်​ လံာ်စီဆှံအဆၢဖဲ မၤတၢ် ၁၀:၂၅, ၂၆ ဒီးလီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၀ တဘျီဃီ. ယဆိမိၣ်လီၤသးလၢ ‘မ့ၢ်ယကဘၣ်တဲအီၤလၢ မၤကၠဲန့ၣ်တဂ့ၤဧါ.’ ဘၣ်ဆၣ်​ ယသ့ၣ်ညါလၢ ပှၤတူၢ်လိာ်အီၤလၢ ကဟဲမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးအဃိ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိ အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ အသ့ၣ်ညါဝဲ.

ယမဲာ်ဆှးဖးဒိၣ်ညါ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပတဲသကီးတၢ်ဝံၤဘျီ ယဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်တကၠဲး. ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤန့ၣ်​ မၤထွဲဝဲ အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤလီၤ. ဖဲနဲးကၠံရံယါတၢ်လီၢ် တနီၤနီၤန့ၣ်​ ပှၤမၤထွဲဝဲ လုၢ်လၢ်တခါအံၤဒံး. ပှၤပိာ်ခွါစ့ၢ်ကီး မၤထွဲဝဲ လုၢ်လၢ်တခါအံၤ ဒီးသကူးလီၤအသးကၠ့ၤ. အဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲကၠဲန့ၣ်​ ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်ပာ်ကဲ ဒီးလၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ်​ တၢ်အဒိအိၣ်ကၠ့ၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၂၄:၈) ယတသ့ၣ်ညါတၢ်နီမံၤဘၣ်​ ဒီးယတတဲဘၣ်​ တၢ်လၢကမၤမဲာ်ဆှး ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဘၣ်အဃိ ယသးခုညါ.

ပမၤဘၣ်တၢ်ဖဲန့ၣ်​ တဘျုးနံၣ်ညါ ဒီးပထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤနဲးကၠံရံယါဖိအါဂၤ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ အၤၡါယၤ အဲၤဒၢၤဘိနၤa န့ၣ်အမၤလိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဖဲအသးစၢ်ခါ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံန့ၣ်​ အန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဆါအၢ. အဃိ ပှၤလဲၤဒုးအိၣ်အီၤလၢ ပှၤပာ်ပှၤဘၣ်တၢ်ဆါအၢအလီၢ်. ဖဲန့ၣ်အကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး တဂၤလီၤ. ပှၤမၤကီမၤခဲအီၤနာ်က့ အမၤစၢၤဘၣ်​ ပှၤဘၣ်တၢ်ဆါအၢ အဂၤ ၃၀ လၢကကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး. ဒီးဖဲပှၤပာ်ပှၤဘၣ်တၢ်ဆါအၢ အလီၢ်န့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲတဖျၢၣ်.

ကီၢ်ကဲၣ်နယၣ်—ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဝံသးစူၤယၤ

ဖဲ ၁၉၉၆ န့ၣ်ပဘၣ်လဲၤမၤတၢ် လၢကီၢ်ကဲၣ်နယၣ်​ ဝဲၤတြၢ်. ဒ်သိးဒီး ယတဲဖျါထီၣ်​ လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ်​ လၢညါ ယလဲၤဟးဘၣ်လၢ ကီၢ်ကဲၣ်နယၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်တဘျီအံၤဒု ယလဲၤမၤဘၣ်တၢ် ဖဲန့ၣ်လံ. ပအိၣ်လၢ ဘ့ၤသ့လး ဒီးဖဲအံၤန့ၣ်​ တၤအုးအိၣ်ဒီဒူၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ်မ့ၢ်စိာ်ဝဲ တၢ်သူတၢ်သၣ်န့ၣ်​ တၤအုးတဖၣ်​ ဟုၣ်န့ၢ်ဝဲ. ဘၣ်တနံၤ လၢဘ့ၤသ့လးန့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ အိးထီၣ်ဃာ်အပဲတြီဖိ. ဖဲအဟဲက့ၤတုၤလၢ အဒၢးပူၤခါန့ၣ်​ အထံၣ်ဝဲလၢ တၤအုးတဒူၣ်​ အီၣ်ဝဲ အတၢ်အီၣ်တၢ်အီ. အကီးပသူဘျီ အကၠံၣ်ထီၣ်လၢ အဒၢးပူၤ. တၤအုးစ့ၢ်ကီး ကီးပသူ ဒီးဖုထီၣ်ကွံာ် လၢအဒၢးပူၤ.

ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ စွါဟံလံၤကျိာ်. တယံာ်ဘၣ်ဘျီ ယဘၣ်ဖီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံ. ဘၣ်ဆၣ်​ ယတဲ စွါဟံလံၤကျိာ် တဘၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ယကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤတၢ်ဂ့ၢ် အဃိ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ ယဖးဘၣ်. နာ်က့ ပှၤမ့ၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ ဒီးတၢ်ကတိၤတဖၣ်​ မ့ၢ်လီၤဆီဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢပှၤကွဲးပာ်ဝဲန့ၣ်​ ယတနၢ်ပၢၢ်လၢၤဘၣ်. ယသးမၣ်တမုာ်ဘၣ်​ ဒီးယမဲာ်ဆှးကၠ့ၤ. နာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ တူၢ်လိာ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒီးပျဲလၢ ယကဖီၣ်တၢ်မၤလိ. အဝဲသ့ၣ်​ ဝံသးစူၤယၤ ဒီးဆီၣ်လီၤသးအဃိ ဘၣ်ယသးမုာ်ညါ.

ကီၢ်အမဲရကၤ—ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ကဲဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ

ပအိၣ်လၢ ကီၢ်ကဲၣ်နယၣ်​ တယံာ်ဘၣ်. ဒီးဖဲ ၁၉၉၇ န့ၣ်ပဘၣ်လဲၤမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး ဖဲဘရိးကလ့ၣ်​ နူယီး. ခဲအံၤ ပအိၣ်ထံကီၢ်လၢ ပှၤအါဂၤန့ၣ်​ အိၣ်ဘၣ်ဘီၣ်ဘီၣ်ညီညီ ဒီးကဲဒိၣ်​ အဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲကၠ့ၤ. (ကတိၤဒိ ၃၀:၈, ၉) နာ်က့ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဟ့ၣ်လီၤအတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးအတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ. အဝဲသ့ၣ်​ တဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ် ကကဲဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်ဘၣ်.

ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သးအကလုာ်ကလုာ် နာ်က့ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ. လၢကီၢ်အါရလဲန့ၣ်​ တၢ်အၢတၢ်သီ ကဲထီၣ်ဒီဒူၣ်နာ်က့ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ အိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ. လၢကီၢ်အၤဖြံၤကၤန့ၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဖှီၣ်ဒီးတနီၤန့ၣ်​ ဘၣ်အိၣ်ယံၤဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ သးတီဒံး. မ့မ့ၢ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ အိၣ်ဘၣ်​ ဘီၣ်ဘီၣ်ညီညီ ဒီးကဲဒိၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ. ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သး အကလုာ်ကလုာ်နာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးသးတီဒီးအီၤ. အဃိ ဖဲယဟိဝၤယွၤ ကွၢ်လီၤအဝဲသ့ၣ်အခါ ပသ့ၣ်ညါလၢ အသးခုသပှၢ်တၢၢ်.

တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ်​ တၢ်ဆၢကတီၢ်လဲၤသးချ့မး ဒီးအ “လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲ ချ့န့ၢ်ဒံး ပှၤထါတၢ်ဖိ အလုၣ်ဆွံ.” (ယိၤဘး ၇:၆) ခဲအံၤဒု ပမၤသကီးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်​ လၢဝီဝံး နူယီး. ပမၤသကီးဘၣ်တၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အအဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤနီၢ်ကီၢ်အဃိ ပသးခုညါ. တယံာ်လၢၤဘၣ်​ ပစီၤပၤယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ်​ အကဆိၣ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအသးတီအါမး ဒီးခဲအံၤ ပဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဘၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးအဃိ ပသးမံ ဒီးပသးမုာ်ညါ.—မးသဲ ၂၅:၃၄.