“ဃ့ၢ်ဟးဆှဲးကွံာ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ”

၁, ၂. စီၤဘံးလၣ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤဝဲလၢ ကမၤဘၣ်ဒိယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတခွဲညၣ်ဖိတဂၤ လဲၤဝဲဆူတၢ်လီၢ်လၢ အလဲၤဝဲမုာ်ကတၢၢ်တတီၤ ဒ်သိးကတခွဲညၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသးလီဝဲ ညၣ်လီၤလီၤဆီဆီတကလုာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဃုထၢဝဲ ညၣ်ဆၣ်ဒီးဘျးထီၣ်ဝဲ လၢတခွဲလိၤဝံၤအလီၢ်ခံ စဲၤလီၤဝဲတခွဲလၢ ထံကျါလီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်​ တခွဲပျံၤဖ့ၣ်ဆၢထီၣ်ဝဲ, တခွဲဘိက့ၣ်လီၤဒီး အဝဲထုးထီၣ်ဝဲတခွဲလီၤ.

^၂ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဘျးလၢကျဲအကလုာ်ကလုာ်လီၤ. အဒိ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ လဲၤတၢ်ဘူးကတုၤလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သူၣ်ဒဲလၢ ကီၢ်မိၤအးပျီပူၤန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်မိၤအးအစီၤပၤ အၢၣ်လီၤဝဲပှၤတဂၤလၢ အမံၤမ့ၢ် စီၤဘံးလၣ်လၢ နမ့ၢ်ဆိၣ်အၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိန့ၣ်​ ယကဟ့ၣ်နၤစ့အါမးလီၤ. လၢခံန့ၣ်​ စီၤဘံးလၣ်ဃုကျဲလၢ တၢ်ဆိၣ်အၢကလီၤဘၣ်​ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. စီၤဘံးလၣ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤဝဲလၢ အဝဲကသူဝဲညၣ်ဆၣ်လၢအမ့ၢ် ပှၤမိၤအးပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဖၣ်​ လၢအလီၤထုးန့ၢ်သူၣ်ထုးန့ၢ်သးန့ၣ်လီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၂၂:၁-၇; ၃၁:၁၅, ၁၆; လီၣ်ဖျါ ၂:၁၄.

၃. စီၤဘံးလၣ်​ အတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤန့ၣ်​ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲထဲလဲၣ်.

^၃ မ့ၢ်စီၤဘံးလၣ်​ အတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤအံၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဧါ. ပှၤအံၣ်စရ့လးပိာ်ခွါလၢ အကလးတဖၣ်​ “မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါဒီး မိၤအးအဖိမုၣ်တဖၣ်လီၤ.” တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်​ ဃုာ်ဒီးဘဧၤလးပဧိၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘဧၤလးပဧိၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ယွၤလၢအလီၤသးဘၣ်အၢတဂၤ ဒီးဖဲပှၤကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မံဃုာ်လိာ်သးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ လဲၤတၢ်ဘူးကတုၤလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်သံဝဲအဂၤ ၂၄,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၂၅:၁-၉.

၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အကလးတဖၣ်​ မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလဲၣ်.

^၄ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအါဂၤ မၤကမၣ်တၢ် ဒ်စီၤဘံးလၣ်​ ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤဝဲအသိးလဲၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ထဲ အနီၢ်ကစၢ်တၢ်သူၣ်လီသးကွံ ဒီးသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၤထူၣ်ဖျဲးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး, ဒုးအီၣ်ဒုးအီအဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်ဒီး ဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဘူးကတုၤလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ကြၢးတီလၢ ကစၢ်ယွၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၃:၁၂) ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒီးသုတမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, ဒ်အဝဲသ့ၣ်တနီၤနီၤ မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, ဒီးလီၤဃံၤဝဲခံကလးသၢကထိလၢ မုၢ်တနံၤဃီအသိးန့ၣ်တဂ့ၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၈.

၅, ၆. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မၤတၢ်ဒဲးဘးလၢ မိၤအးပျီပူၤန့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်မၤလိလၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၅ ဟီၣ်ခိၣ်သီဘူးထီၣ်လံအဃိ ပလီၤဂာ်ဒ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အလဲၤတၢ်ဘူးကတုၤလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အသိးန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၁) မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ ပှဲၤဝဲဒီး ပှၤလၢအသူၣ်လီသးကွံ တၢ်မံဃုာ်အါန့ၢ်ဒံး ပှၤမိၤအးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ်​ ညၣ်ဆၣ်တကလုာ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲ ဒ်သိးကကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အါကတၢၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်လီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၂၅:၆, ၁၄; ၂ ကရံၣ်သူး ၂:၁၁; ယူဒၤ ၄.

^၆ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘မ့ၢ်ယအဲၣ်ဒိး မၤမုာ်ယသးထဲတစိၢ်ဖိဧါ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ယအဲၣ်ဒိး အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤဧါ.’ ပဝဲခဲလၢာ် ပကြၢးဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ဒ်သိးပကမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအမ့ၢ် “ဃ့ၢ်ဟးဆှဲးကွံာ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါတက့ၢ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁၈.

တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်

၇, ၈. “တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးပှၤလၢအမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ အတၢ်အိၣ်မူဘၣ်ဒိဝဲဒ်လဲၣ်.

^၇ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤ မၤကမၣ်တၢ်လၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်မဲာ်ဆှး ဒီးတပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်နီတစဲးဘၣ်. လၢလံာ်စီဆှံပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤတဆီဟံၣ်ဆီဃီဒ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဆၣ်မံဃုာ်လိာ်အသးလီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤအခီပညီ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မံဃုာ်လၢတချုးဖျီအသး, ပှၤလၢတဖျီအသး မ့ၢ်မံဃုာ်လၢခံပူၤ မ့တမ့ၢ် ကိာ်ပူၤ, မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖူးလဲးပှၤလၢပတဖျီပသးဒီးအီၤတဂၤ အမုၣ်ခွါက့ၢ်ဂီၤလၢ တၢ်သးကတၢအပူၤန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ တၢ်ကတိၤအံၤအခီပညီ ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး ပှၤလၢအမၤပိာ်ခွါကဒဲကဒဲ, ပိာ်မုၣ်ကဒဲကဒဲ မ့တမ့ၢ် မၤဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်​ ဒ်လၢထးအံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ပကတဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်မဲာ်ဆှး လၢပဂီၢ်သ့ဝဲဘၣ်ဆၣ်​ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒ်သိးပကဟးဆှဲး တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ်လီၤ.—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၂၃ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.

^၈ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤတဂၤမ့ၢ်ဆဲးမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ အဝဲအိၣ်လၢ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ တသ့လၢၤဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၆:၉; လီၣ်ဖျါ ၂၂:၁၅) တကးဒံးဘၣ်​ ပှၤတဂၤအံၤ အတၢ်ပာ်ကဲလီၤသး ကလီၤစှၤဝဲဒီး ပှၤအဂၤတဖၣ်​ တနာ်န့ၢ်အီၤအါအါလၢၤဘၣ်. ပှၤလၢအမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ ကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ်​ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ကပာ်တၢ်ကမၣ်လၢအလိၤ, ကအိၣ်ထီၣ်ဒီး အဟုးအသးလၢ တသးလီဝဲ, နီၢ်ဒီမါဝၤတၢ်အ့ၣ်လိာ်ဆိးက့အိၣ်ထီၣ်​ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါကဘၣ်ကူအီၤ ဒီးသံဝဲသ့လီၤ. (ဖး ကလၤတံ ၆:၇, ၈ တက့ၢ်.) ပှၤတဂၤမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံဝဲဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်အိၣ်မူ ကဘၣ်ဒိဝဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တမ့ၢ်လၢ အဝဲကအဲၣ်ဒိးမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အဆိကတၢၢ်ဖဲပှၤခါထီၣ်အခီၣ်လၢ ကမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါအခါန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ် ဆိကမိၣ်ထဲအနီၢ်ကစၢ်အတၢ်သူၣ်လီသးကွံန့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢပှၤအါဂၤအဂီၢ် ခီၣ်ခါအဆိကတၢၢ်တခါန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့ၢ်ခီၣ်ခါအဆိကတၢၢ်

၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်လဲၣ်.

^၉ တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ်​ မၤကတၢထီၣ်ပှၤသးန့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ ရၤလီၤအသးသကုၤဆးဒးလၢ တၢ်ဆါလံာ်တၢ်ကစီၣ်အလီၢ်, တၢ်သးဝံၣ်​ ဒီးလၢတၢ်ဂီၤမူအပူၤလီၤ. မ့မ့ၢ်အ့ထၢၣ်နဲး (Internet) န့ၣ်ပှဲၤဝဲဒီးတၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ်​ တမၤဘၣ်ဒိပှၤနီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လ့ၤတက့ၤတမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤလၢအကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲကကဲထီၣ်ပှၤလၢ အသးကွံထဲတၢ်မံဃုာ် ဒီးကအိၣ်ဒီးတၢ်သးကတၢလၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲကကဲထီၣ်​ ပှၤလၢအညီနုၢ်ဖူးလဲးအနီၢ်ကစၢ်မုၣ်ခွါက့ၢ်ဂီၤ (habit of masturbation) ဒီးကကဲထီၣ်တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဖးဒိၣ်​ တုၤလၢ နီၢ်ဒီမါဝၤလီၤဖးဝဲလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁:၂၄-၂၇; အ့းဖ့းစူး ၄:၁၉; ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၂၄ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.

၁၀. ဒ်သိးပဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါကသ့အဂီၢ် ယၤကိာ် ၁:၁၄, ၁၅ မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ထုးန့ၢ်ပသးသ့လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်နၢ်ပၢၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ ယၤကိာ် ၁:၁၄, ၁၅ တက့ၢ်. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ တဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဂၤ အတၢ်သးကွံဒၣ်ဝဲထုးအီၤ, ဒီးကလံာ်န့ၢ်အီၤဒီး, အဝဲဒၣ်ဘၣ်တၢ်လ့ပစီအီၤလီၤ. လၢခံက့ၤဒီး တၢ်သးကွံန့ၣ်ဒၢထီၣ်, ဒီးဆံးစၢ်တၢ်ဒဲးဘး, ဒီးတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်​ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်, ဒီးဆံးစၢ်တၢ်သံလီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအတဂ့ၤ မ့ၢ်နုာ်လီၤလၢနသးပူၤန့ၣ်​ ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤတဘျီဃီတက့ၢ်. အဒိ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဂီၤလၢ အကမၤကတၢထီၣ်နသးန့ၣ်​ ဃၣ်ကွံာ်နမဲာ်လၢအချ့, မၤပံးကွံာ်ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်​ မ့တမ့ၢ် ဆီတလဲကွံာ်တၢ်ဂီၤမူအကျိၤတက့ၢ်. တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢအကမၣ်​ မ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢနသးပူၤန့ၣ်​ နပၢၤနသးတညီလၢၤဘၣ်. အဃိ မၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢအကမၣ်တဖၣ်အံၤ တဘျီဃီတက့ၢ်.—ဖး မးသဲ ၅:၂၉, ၃၀ တက့ၢ်.

၁၁. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ပှၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပသ့ၣ်ညါလီၤပနီၢ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါလၢ ပတလၢတပှဲၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ ပမၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်တဖၣ်​ သ့ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တဲပှၤလၢ “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, မၤသံသုဂီၤတဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒ်ပစံးတၢ်အသိး, တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်အဲၣ်တလ့ၤအဲၣ်တဘီ, တၢ်သးကတၢ, တၢ်သးကွံတၢ်လၢအအၢ, ဒီးတၢ်သးကွံစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘါတၢ်ဂီၤန့ၣ်တက့ၢ်.” (ကလီးစဲ ၃:၅) ပမၤထွဲလံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ မ့ၢ်တညီဘၣ်သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ဝံသးစူၤပှၤဒီး ကမၤစၢၤပှၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၈:၁၉) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ညီနုၢ်ကွၢ်ဝဲ တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ဒီး ဖူးလဲးအနီၢ်ကစၢ် မုၣ်ခွါက့ၢ်ဂီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အတံၤသကိးလၢကၠိတဖၣ်​ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးဒ်အံၤန့ၣ်​ တမ့ၢ်တၢ်လီၤဆီနီတမံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် တဟ့ၣ်ပလီၢ်ယၤ ဒ်သိးလၢညါလၢၤဘၣ်, ဒီးယဟးမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါထီဘိလီၤ.” အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲကဘၣ်မၤနၢၤကွံာ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်တဖၣ်​ ဒီးလၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ အဝဲပာ်တ့ၢ်ကွံာ် လုၢ်လၢ်လၢအတကဆှီအံၤ န့ၢ်ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတကဆှီဘၣ်န့ၣ်​ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကဟ့ၣ်လီၤနၤ “အစိအကမီၤဒိၣ်ကဲၣ်ဆိး” ဒ်သိး နကဆိကမိၣ်​ တၢ်လၢအကဆှီအဂီၢ်တက့ၢ်.—၂ ကရံၣ်သူး ၄:၇; ၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၇.

၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်​ ‘ပၢၤပသး’ လဲၣ်.

^၁၂ စီၤၡလိၤမိၤကွဲးဝဲလၢ “လၢနပၢၤတၢ်ခဲလၢာ်အဖီခိၣ်န့ၣ်​ ပၢၤနသးတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ တၢ်အမူထီၣ်ပၢၤလၢအပူၤလီၤ.” (ကတိၤဒိ ၄:၂၃) ပ “သး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်အိၣ်လၢ ပပူၤနီၢ်နီၢ်, ပတၢ်ဆိကမိၣ်​ ဒီးပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ကစၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢပကွၢ်န့ၣ်​ ထုးန့ၢ်ပသးညီဝဲလီၤ. ပှၤတီပှၤလိၤစီၤယိၤဘးတဲဝဲလၢ “ယမၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီးယမဲာ်ဒီး ယကကွၢ်ပှၤမုၣ်လိၣ်ဘိ ကသ့ဒ်လဲၣ်.” (ယိၤဘး ၃၁:၁) ဒ်စီၤယိၤဘးအသိး ပကဘၣ်ပၢၤ ပမဲာ်ချံဒီး ပတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးဒ်ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤအသိး ပဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်ဒ်အံၤလီၤ. “ဒုးဃၣ်ကွံာ်ယမဲာ်လၢ တၢ်ကလီကလီန့ၣ်တက့ၢ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၃၇.

နီၢ်ဒံနၤ အတၢ်ဆၢတဲာ်ကမၣ်

၁၃. နီၢ်ဒံနၤဃုထၢအတံၤသကိး လၢမတၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၁၃ ပတံၤသကိးတဖၣ်​ ဆီၣ်ထွဲပှၤလၢပကမၤတၢ်ဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်အၢသ့ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်ဃုထၢနတံၤသကိးလၢ အမၤထွဲကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကမၤစၢၤနၤလၢ နကမၤဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီးလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀; ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ နီၢ်ဒံနၤအဂ့ၢ်န့ၣ်​ ပကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်လၢ ပကဃုထၢတံၤသကိးဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်ဃုထၢလၢအရ့ဒိၣ်တခါလီၤ. နီၢ်ဒံနၤမ့ၢ်စီၤယၤကိာ်အဖိမုၣ်​ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်​ ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ. နီၢ်ဒံနၤမ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ ဘၣ်ဆၣ်လၢခံန့ၣ်​ အဝဲရ့တံၤရ့သကိးဒီး ပှၤကနၤဧၣ်မုၣ်တဖၣ်လၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤကနၤဧၣ်ဖိတဖၣ်​ အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မံဃုာ်န့ၣ်​ တဒ်သိးဒီးကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ မ့ၢ်ပှၤလၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၁၈:၆-၂၅) ဖဲနီၢ်ဒံနၤအိၣ်ဒီး အတံၤသကိးတဖၣ်အံၤအခါ အဝဲထံၣ်လိာ်အသးဒီး ပှၤကနၤဧၣ်ပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤလၢ အမံၤမ့ၢ်စီၤၡက့ၣ်, ဒီးစီၤၡက့ၣ်ကွၢ်ဂ့ၤအီၤလီၤ. စီၤၡက့ၣ်​ မ့ၢ်ပှၤလၢ “အလၤအကပီၤဒိၣ်” ကတၢၢ်လၢအပၢ်အဟံၣ်ပူၤ ဘၣ်ဆၣ်အဝဲတအဲၣ်​ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်.—၁ မိၤၡ့ ၃၄:၁၈, ၁၉.

၁၄. တၢ်မၤအသးဒီး နီၢ်ဒံနၤဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ခီဖျိလၢ စီၤၡက့ၣ်ကွၢ်ဂ့ၤ နီၢ်ဒံနၤအဃိ “ဟံးန့ၢ်” ဝဲနီၢ်ဒံနၤဒီး “မၤဟးဂီၤ” အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. လၢစီၤၡက့ၣ်အတၢ်ထံၣ်န့ၣ်​ အဝဲမၤဝဲဒ်အံၤ တဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်ဒီး တမ့ၢ်တၢ်လၢအကမၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. (ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၄:၁-၄ တက့ၢ်.) ဒီးပှၤလၢအဘၣ်ဒိ လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိန့ၣ်​ တမ့ၢ်ထဲနီၢ်ဒံနၤတဂၤဧိၤဘၣ်. တၢ်လၢအဟဲကဲထီၣ်အသးတဖၣ်​ မၤမဲာ်ဆှးဒီးမၤကီမၤခဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိခဲလၢာ်လီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၃၄:၇, ၂၅-၃၁; ကလၤတံ ၆:၇, ၈.

၁၅, ၁၆. ပကဲထီၣ်​ ပှၤကူၣ်တၢ်သ့ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်​ တလိၣ်လၢပမၤကမၣ်တၢ်ဒ် နီၢ်ဒံနၤအသိးဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအလဲၤတၢ်ဒီး ပှၤကူၣ်တၢ်သ့န့ၣ်​ ကကဲထီၣ်ပှၤကူၣ်တၢ်သ့လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤဟးဂီၤဖိန့ၣ်​ ကတုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤလီၤ.” (ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀) ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် “ကယဲၢ်ကျဲ . . . လၢအဂ့ၤအဘၣ်” န့ၣ်ပဟးဆှဲးတၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး တၢ်လၢအကမၤဘၣ်ဒိပသးန့ၣ်သ့ဝဲလီၤ.—ကတိၤဒိ ၂:၆-၉; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁:၁-၃.

^၁၆ တချုးလၢ ပဆၢတဲာ်တၢ်အခါ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဃ့ထုကဖၣ်ဒီး မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး တၢ်လၢကုၢ်လၢအကလုၢ်တီ ထုးထီၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ယွၤအအိၣ်သ့ဝဲလီၤ. (မးသဲ ၂၄:၄၅; ယၤကိာ် ၁:၅) နသ့ၣ်ညါလၢ ပဝဲခဲလၢာ် ပမ့ၢ်ပှၤလၢအဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် ဒီးပတလၢတပှဲၤဘၣ်. (ယံးရမံယၤ ၁၇:၉) ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤတဂၤမ့ၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်နၤလၢ နလဲၤကျဲလၢ ကဆှၢနၤဆူတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ မ့ၢ်နကသးထီၣ်အီၤဧါ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်နကတူၢ်လိာ် အတၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤဧါ.—၂ စီၤပၤ ၂၂:၁၈, ၁၉.

၁၇. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤန့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢပဂီၢ်သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတခါလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ဖဲအတၢ်မၤလီၢ်န့ၣ်​ ပိာ်ခွါတဂၤကွၢ်ဂ့ၤအီၤအဃိ ကိးအီၤလၢ ကလဲၤဟးဒ်သိးသိးလီၤ. ပိာ်ခွါတဂၤအံၤတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖျါလၢအသးဂ့ၤမးလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်​ ဟးတွဲလိာ်သးအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဂၤတဂၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်အဃိ လၢခံန့ၣ်​ အဝဲဟ့ၣ်ပလီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အဟးတွဲလိာ်သးဒီး ပှၤတၢ်ချၢတဂၤအံၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်အဝဲကတဲပူၤဖျဲးအသး မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်အဝဲကတူၢ်လိာ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဝဲတဂၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အီၤဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒီး အဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဂ့ၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲမ့ၢ်ဆဲးတွဲဒီး ပိာ်ခွါတဂၤအံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ပတဲလၢ အဝဲ “ဃ့ၢ်ဟးဆှဲးကွံာ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” သ့ဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်အဝဲ “သန့ၤလီၤအသးလၢ အသးဒၣ်ဝဲ” ဧါ.—ကတိၤဒိ ၂၂:၃; ၂၈:၂၆; မးသဲ ၆:၁၃; ၂၆:၄၁.

ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤယိၤသးအဒိအတဲာ်

၁၈, ၁၉. စီၤယိၤသး ဃ့ၢ်ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၁၈ ဖဲစီၤယိၤသးအသးစၢ်အခါ အဝဲကဲကုၢ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ. တနံၤဘၣ်တနံၤ စီၤယိၤသးအကစၢ်အမါ ဃ့မံဃုာ်ဒီးအီၤဘၣ်ဆၣ်​ စီၤယိၤသးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတဂ့ၤဘၣ်. စီၤယိၤသးအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကိးဘျီဒဲးဖဲ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးလ့ပစီအီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ အဝဲတတူၢ်လိာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤယိၤသးကဲကုၢ်အဃိ အဝဲဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ အတၢ်မၤတန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်တနံၤ ဖဲစီၤယိၤသး အကစၢ်အမါ မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကမံဃုာ်ဒီးအီၤအခါ အဝဲဘၣ်​ “ဃ့ၢ်ဝဲဒီးဟးထီၣ်” ဆူတၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ.—ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၉:၇-၁၂ တက့ၢ်.

^၁၉ စီၤယိၤသးမ့ၢ်ဟးဆိကမိၣ်ကြီ ဘၣ်ဃးဒီးပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်အဝဲပၢၤဃာ် အတၢ်သးတီဒီးယွၤကညီဒံးဧါ. လ့ၤတက့ၤ တညီလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤယိၤသးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးတၢ်အဂၤ ခဲလၢာ်လီၤ. အဃိ အဝဲတဲဘၣ်အကစၢ်အမါလၢ “ယကစၢ်. . .တတြီဃာ်ဘၣ်တၢ်လၢယၤနီတမံၤဘၣ်, တြီဃာ်ထဲနၤတဂၤဧိၤ, လၢနမ့ၢ်အမါအဃိလီၤ. ဒီးယကမၤတၢ်အၢတၢ်သီအဒိၣ်အယိာ်တမံၤအံၤ, ဒီးမၤကမၣ်ဘၣ်ယွၤဒ်လဲၣ်.”—၁ မိၤၡ့ ၃၉:၈, ၉.

၂၀. စီၤယိၤသးမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ်​ ပသ့ၣ်ညါသ့ဒ်လဲၣ်.

^၂၀ စီၤယိၤသးအိၣ်ယံၤဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲတီဒီးယဟိဝၤယွၤ ထီဘိအဃိ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၄၁:၃၉-၄၉) ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တနံၤဘၣ်တနံၤန့ၣ်​ စီၤယိၤသးတီဒီးအီၤအဃိ အဝဲကသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁) ပကဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ တညီလၢပဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်​ လံာ်စီဆှံတဆၢလၢအတဲဝဲ “ပှၤလၢအအဲၣ်ယွၤသ့ၣ်ဧၢ, သးဟ့တၢ်အၢတက့ၢ်. ပၢၤဝဲအပှၤစီဆှံအသးန့ၣ်, မၤပူၤမၤဖျဲးကွံာ်အီၤလၢ ပှၤတတီတလိၤအစုပူၤန့ၣ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁၀.

၂၁. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤယိၤသးလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

^၂၁ ကိးနံၤဒဲး ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒူဒူလၢ အဝဲသ့ၣ်​ “သးဟ့တၢ်အၢ, ဒီးအဲၣ်တၢ်ဂ့ၤ” လီၤ. (ဧၤမိၣ်​ ၅:၁၅) ဒီးနမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးပှၢ်ဂ့ၤ နတီဒီးယဟိဝၤယွၤ သ့ဝဲလီၤ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်မၤကွၢ်လၢ ကၠိန့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်တဂၤတဲအီၤလၢ နမ့ၢ်မၤစၢၤယၤ ဖဲပဘၣ်ဒိးစဲးတၢ်ဒွးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ ယကမံဃုာ်ဒီးနၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤ မၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲမၤဝဲဒ် စီၤယိၤသးအသိးလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတတူၢ်လိာ်အီၤနီတစဲးဘၣ်. ခီဖျိလၢ ယပၢၤဃာ်ယတၢ်သးတီအဃိ ယသူးသ့ၣ်လၤကပီၤဒီး ယတၢ်ပာ်ကဲလီၤယသးန့ၣ်​ အိၣ်ဒံးတုၤခဲအံၤလီၤ.” တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ မ့ၢ်ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ “တစိၢ်တလီၢ်” ဘၣ်ဆၣ်​ လၢခံန့ၣ်ကကဲထီၣ်​ တၢ်သးဘၣ်ဒိလၢပဂီၢ်အါမးလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၂၅) မ့မ့ၢ်တၢ်ဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်န့ၣ်​ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သးခုနီၢ်ကီၢ်လၢ အတဟးဂီၤနီတဘျီဘၣ်.—ကတိၤဒိ ၁၀:၂၂.

တူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ

၂၂, ၂၃. ပမ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်ဖးဒိၣ်​ သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.

^၂၂ မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤလၢ ပကမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါအဃိ ပကတြီဆၢ တၢ်လ့ပစီတဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ကကီလၢပဂီၢ်ဖးဒိၣ်ညါ. တဘျီတခီၣ်​ ပဝဲခဲလၢာ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၇:၂၁-၂၅) ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤနၢ်ပၢၢ်ဝဲ ဒီးအဝဲသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ “ပမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၄) အဃိ ခရံာ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ မ့ၢ်အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ်လံဧါ. တလၢာ်ဒံးဘၣ်. အဝဲမ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးနီၢ်ကီၢ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤအီၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ကစၢ်လၢအ “ပျၢ်ကွံာ်တၢ်ညီ” လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၅; ယၤကိာ် ၅:၁၆; ဖး ကတိၤဒိ ၂၈:၁၃ တက့ၢ်.

^၂၃ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤ “တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢပှၤကညီ” လၢအမ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်လၢ အကွၢ်ထွဲပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၈, ၁၂; ယၤကိာ် ၅:၁၄, ၁၅) ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤဂ့ၤထီၣ်​ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤအဂီၢ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁၅:၃၂.

“ပှၤလၢအန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ကူၣ်သ့”

၂၄, ၂၅. ဒ်သိး ပဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ် “သးဆး” မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၂၄ ပမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်​ ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်ကသ့ဝဲလီၤ. ပတအဲၣ်ဒိးလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤလၢ ကတိၤဒိ ၇:၆-၂၃ ပာ်ဖျါဝဲန့ၣ်ဘၣ်. ဖဲန့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ်လၢအဝဲအတၢ် “သးဆးတအိၣ်ဘၣ်” အဃိအဝဲဘျးဒီး တခွဲဆၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. တၢ်သးဆးန့ၣ်​ တဘၣ်ဃးထဲပခိၣ်နူာ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးဆးန့ၣ်​ အခီပညီပဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ်​ ဒီးအိၣ်မူမၤထွဲအီၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢအတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်​ အဲၣ်အသးဒၣ်ဝဲလီၤ. ပှၤလၢအတိၢ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးန့ၣ်​ ကထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဂ့ၤလီၤ.”—ကတိၤဒိ ၁၉:၈.

^၂၅ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ယဂီၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ယနာ်လၢ ယသးဒီဖျၢၣ်လံဧါ, မ့ၢ်ယနာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယမ့ၢ်မၤထွဲယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်​ ယကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခုဧါ.’ (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၇-၁၀; ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) နသးမ့ၢ်ဒ့ဒီတစဲးဖိန့ၣ်​ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်တၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမၤန့ၢ်နၤတက့ၢ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “လ့ၣ်ကွၢ်, ဒီးထံၣ်လၢယွၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤ” တက့ၢ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၈) နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ နတၢ်အဲၣ်ယွၤ ဒံးယံာ်ဒံးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးနကအဲၣ်တၢ်လၢယွၤအဲၣ်ဝဲ ဒီးသးဟ့တၢ်လၢအဝဲသးဟ့ဝဲတဖၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ နကဘၣ်မၤပှဲၤနသးလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အဂ့ၤအဝါ, တၢ်လၢအမ့ၢ်အတီ, တၢ်လၢအတီအလိၤ, တၢ်လၢအစီအဆှံဒီး တၢ်လၢအိၣ်ဒီးအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၈, ၉) ဒ်စီၤယိၤသး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီးပဒိးန့ၢ်ဘၣ်သ့ဝဲလီၤ.—ယၡါယၤ ၆၄:၈.

၂၆. တၢ်မၤလိလၢခံ ခံခါကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၂၆ နမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အထီၣ်ပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အိၣ်သဘျ့မ့ၢ်ဂ့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ နကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. ဒ်သိးပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကပှဲၤဒီးတၢ်သးခုအဂီၢ် တၢ်မၤလိလၢခံ ခံခါကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤန့ၣ်လီၤ.