ဖဲနကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢနအဲၣ်အခါ နဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ကသ့ဒ်လဲၣ်

၁-၂. ဖဲနဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢနအဲၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၉:၁၇) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ကၠ့ယီ လၢကီၢ်ခိရံယါန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယၤဒီးယမါန့ၣ် ပထီၣ်ပှၢ်န့ၢ် ၃၂ နံၣ်လံ. ပူၤကွံာ် ယဲၢ်နံၣ်န့ၣ် ယမါဆိးက့နးမး ဒီးယဘၣ်ကွၢ်ထွဲအီၤ. အအိၣ်ဒီး ပၣ်က့စၣ် တၢ်ဆါ (Parkinson) ဒီးအဟူးအဂဲၤ တန့ၢ်အါအါဘၣ်. ယအဲၣ်ယမါဒိၣ်မး ဒီးယကွၢ်ထွဲအီၤ မုာ်မး. အဘၣ်မံလၢ လီၢ်မံလီၤလီၤဆီဆီ လၢပှၤဆါအဂီၢ် ကိးနၤဒဲး. ယမံလၢအကပၤ ဒီးဖဲပမံအခါ ပဖီၣ်လိာ်စု.”

^၂ နဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤ ဒ်သိးဒီး နဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် နသကိး အိၣ်တဂၤဂၤဧါ. မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ နအဲၣ်အီၤအဃိ နကကွၢ်ထွဲအီၤဂ့ၤဂ့ၤ. ဒီးနမၤဒ်န့ၣ်အဃိ လီၤဂာ်ဒီး နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ. (၁ တံၤ ၅:၄, ၈; ယၤ ၁:၂၇) ဘၣ်ဆၣ် နကကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢနအဲၣ်တဂၤန့ၣ် အတညီထီဘိဘၣ်. တဘျီတခီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ နထံၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤဂၤတသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတနၢ်ပၢၢ်နၤဘၣ်. တဘျီတခီၣ် ပှၤကထံၣ်လၢ နဖျါသးဖှံ ဘၣ်ဆၣ် နသးအုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. (စံး ၆:၆) ပှၤမ့ၢ်တသ့ၣ်ညါ နတၢ်တူၢ်ဘၣ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲ ဒီးအနၢ်ပၢၢ်စၢၤနၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ မိၤၡ့ ၃:၇.) နဟ့ၣ်လီၤသး ဒီးနမဲာ်ထံလၢ အယွၤလီၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ. (စံး ၅၆:၈; ၁၂၆:၅) တကးဒံးဘၣ် နမၤစၢၤ ဒီးကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲ. အဃိ ဖဲနမၤဒ်န့ၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အကမၢ်ထီၣ်ဒီးနၤ ဒီးအအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကဟ့ၣ်က့ၤနၤ.—ဖး ကတိၤဒိ ၁၉:၁၇.

၃. စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးနီၢ်စၤရါ ကကွၢ်ထွဲအပါ စီၤတ့ရၤအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အတညီဘၣ်လဲၣ်.

^၃ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤအါဂၤလၢ အဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢအသးပှၢ် ဒီးပှၤလၢအဆိးက့အဂ့ၢ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးနီၢ်စၤရါ အဒိအတဲာ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်အခါ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အပါစီၤတ့ရၤန့ၣ် အသးနံၣ် ကအိၣ် ၂၀၀ ဃၣ်ဃၣ်လံ. စီၤတ့ရၤ သးပှၢ်လံသနာ်က့ အလဲၤပိာ်အဖိခွါ အခံဒံး. အဝဲသ့ၣ် ကလဲၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်ဟၤရၣ်အဂီၢ် ဘၣ်လဲၤ တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤယံၤဝဲ ၉၆၀ ကံလိမံထၢၣ် (၆၀၀ မံးလာ်) ညါ. (၁ မိၤ ၁၁:၃၁, ၃၂) ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်အခါ ဖျါလၢ အလဲၤဒိးဝဲ ကီၤလၤအူး မ့တမ့ၢ် ကသ့ၣ်ယီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကကီလၢ စီၤတ့ရၤအဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးနီၢ်စၤရါ အဲၣ်အပါ စီၤတ့ရၤဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် လဲၤတၢ်အခါ အကဘၣ်ကွၢ်ထွဲ အပါလၢကျဲန့ၣ် တညီဘၣ်. ဒီးတဘျီတခီၣ် ဖျါလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးနီၢ်စၤရါန့ၣ် ကလီၤဘှံးဒိၣ်မး. အဝဲသ့ၣ် တၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ် ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲ. ဒ်ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤ စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးနီၢ်စၤရါအသိး နၤစ့ၢ်ကီး ဖဲနဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်နၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးအကမၤစၢၤနၤ.—စံး ၅၅:၂၂.

၄. လၢတၢ်မၤလိအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၄ ပမ့ၢ်သးခုမး ပဆဲးကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢပအဲၣ်အီၤတဂၤ ကညီဝဲ. (ကတိၤ ၁၅:၁၃) ဒီးပကြၢး သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်ကီထဲလဲၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုသ့ဒံး. (ယၤ ၁:၂, ၃) ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး နကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. တၢ်လၢနမၤသ့ တမံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ နဆဲးဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိး အကမၤစၢၤနၤလၢ နကအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ. ဒီးလၢတၢ်မၤလိအံၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤလၢ အကမၤစၢၤနၤ. ပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂၤမၤစၢၤနၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ် ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢပအဲၣ်အီၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုလဲၣ်. ဒီးပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အတညီထီဘိဘၣ်လဲၣ်.

တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ

၅. ဖဲပကွၢ်ထွဲပှၤဂၤအခါ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးခုန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

^၅ ဖဲပကွၢ်ထွဲပှၤဂၤအခါ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပထံၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပဂံၢ်ဘါ တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (ကတိၤ ၂၄:၁၀) ဒီးဖဲပလီၤဘှံးအခါ ပတရ့ဒီးပှၤဂၤဂ့ၤဂ့ၤ ဒ်သိးဒီး ပအဲၣ်ဒိးရ့အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ဖဲပကွၢ်ထွဲပှၤဂၤအခါ ပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အတညီထီဘိဘၣ်လဲၣ်.

၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် ကတူၢ်ဘၣ် တၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤ ဒိၣ်မးလဲၣ်.

^၆ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တနီၤ ကလီၤဘှံးလီၤတီၤဒိၣ်မး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် လံအါ တဲဝဲ “လၢတနံၤအတီၢ်ပူၤ တၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်လဲၤသး ဂ့ၤဂ့ၤသနာ်က့ ညီနုၢ်န့ၣ် ယသးကိၢ်တၢ်အါမး ဒီးယဂံၢ်ယဘါ တအိၣ်လၢၤဘၣ်. တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယကကွဲးဆၢက့ၤ မဲးစ့းအဂီၢ် ယဆိကမိၣ်မး တဘၣ်ဘၣ်.” မ့မ့ၢ်ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ် အဂၤတနီၤန့ၣ် အမံဘၣ်တဘျဲဘၣ် ဒီးအအဲၣ်ဒိး အိၣ်ဘှံးဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အကအိၣ်ဘှံးအဂီၢ် တအိၣ်ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် အ့နဲး တဲဝဲလၢ “ယတမံဘၣ် ဘျဲဘျဲဘၣ်. လၢမုၢ်နၤခီန့ၣ် ယဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် ခဲအံၤခဲအံၤ ဒီးကွၢ်ထွဲ ယမံၤပှၢ်ပိာ်မုၣ်. ယၤဒီးယဝၤန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးလဲၤ ဟးကသုၣ်ကသီ ဒီးအိၣ်ဘှံးဘၣ်ဆၣ် ပလဲၤတသ့ဘၣ်န့ၣ် အိၣ်တဘျုးနံၣ်လံ.” ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တနီၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ထွဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် အသကိး ထီဘိအဃိ အဝဲသ့ၣ် ရ့လိာ်သးဒီး အသကိးအဂၤ မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ် တန့ၢ်အါအါဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ် သးလီၤစၢ် ဒီးတူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်လၢအအဲၣ်ဒိး မၤဝဲန့ၣ် အမၤဝဲတန့ၢ် နီတမံၤဘၣ်.

၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တနီၤ ကတူၢ်ဘၣ် တၢ်သးအုးဒိၣ်မးလဲၣ်.

^၇ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တနီၤ ကသးအုးဒိၣ်မး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ကၠဲၤစံၤခၤ တဲဝဲလၢ “ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယကဘၣ် မၤစၢၤ ဒီးကွၢ်ထွဲယပါ. ဒီးယမ့ၢ်အိၣ်ဘှံး တဘျီဘျီန့ၣ် လီၤဂာ်ဘၣ်ယၤလၢ ယတကွၢ်ထွဲအီၤ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ် ဒီးယအဲၣ်လီၤထဲယသး.” ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ် အဂၤတနီၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်လၢ အတမၤစၢၤဘၣ် ပှၤလၢအကွၢ်ထွဲဝဲတဂၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤဘၣ်. ဒီးတဘျီတခီၣ် အတူၢ်ဘၣ်လၢ အဆဲးကွၢ်ထွဲတၢ် တကဲလၢၤဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် သးလီၤဘှံးအခါ အဝဲသ့ၣ် တတဲတၢ်မုာ်မုာ် ဒီးတရ့ဒီး ပှၤလၢအကွၢ်ထွဲဝဲ တဂၤန့ၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်သးအုး ဒီးတူၢ်ဘၣ်တမုာ်ဘၣ်. (ယၤ ၃:၂) ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအကွၢ်ထွဲဝဲတဂၤ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒံးယံာ်ဒံးနးထီၣ်အခါ အသးအုးဒိၣ်မး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဘါဘရၤ တဲဝဲလၢ “ယသကိးလၢ ယကွၢ်ထွဲအီၤန့ၣ် အဂံၢ်လီၤစၢ် ဒီးအဆိးက့နးထီၣ် ကိးနံၤဒဲးအဃိ ဖဲယထံၣ်အီၤအခါ ယသးဘၣ်ဒိညါ.”

၈. ဖဲပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ နၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ကတိၤစံးဘျုးအခါ အတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၈ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တနီၤ ကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတစံးဘျုးအီၤဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ခီဖျိလၢ အတူၢ်ဆါသး ဒီးအမၤစၢၤပှၤဂၤ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတစံးဘျုးအီၤ ကြီကြီဘၣ်. အဃိ ပှၤမ့ၢ်စံးဘျုးအီၤလၢ အတၢ်မၤစၢၤအဃိန့ၣ် အကသးခုဒိၣ်မး. (၁ သ့း ၅:၁၈) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မလံစၤ တဲဝဲလၢ “တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယသးလီၤဘှံး ဒီးသးလီၤစၢ် ဒိၣ်မးအဃိယဟီၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢယကွၢ်ထွဲအီၤတဖၣ် တဲယၤလၢ ‘နမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ယဂီၢ်အဃိ တၢ်ဘျုးဒိၣ်မး.’ ဖဲယနၢ်ဟူဘၣ် ဒ်န့ၣ်အခါ ယသးမုာ်ထီၣ်ဒိၣ်မး. ယဂံၢ်ယဘါဆူၣ်ထီၣ် ဒီးသးအိၣ် ဆဲးကွၢ်ထွဲအီၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ အမၤဒူၤ ဒီးအမါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ထွဲဝဲ အဖိဒိၣ်မုၣ် လၢအအိၣ်ဒီး ထိးပျုၢ်တၢ်ဆါ. အတဲဝဲလၢ “ပတူၢ်ဆါသး ဒီးဘၣ်ကွၢ်ထွဲ မၤစၢၤအီၤထဲလဲၣ်န့ၣ် အတနၢ်ပၢၢ်ဝဲ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ် သနာ်က့ ဖဲအစံးဘျုးပှၤ မ့တမ့ၢ် ကွဲးလီၤဝဲ တၢ်ကတိၤ ‘ယအဲၣ်သု’ အခါ ပသးခုဒိၣ်မး.” ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ကတိၤစံးဘျုးစံးဖှိၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် အဂီၢ်ဒိၣ်မး.

နဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ကသ့ဒ်လဲၣ်

၉. ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ အမၤတၢ် တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်န့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၉ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နမၤတၢ် တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. (ကတိၤ ၁၁:၂) ပဝဲခဲလၢာ် ပဂံၢ်ပဘါ ဒီးပတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢပကမၤတၢ် ကိးမံၤဒဲးအဂီၢ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်. အဃိ ပကဘၣ် ကျဲးစၢး မၤတၢ်လၢပမၤသ့ ဒီးတၢ်လၢ ပှၤဂၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပမၤန့ၢ်အီၤန့ၣ် တဘျီတခီၣ် ပကဘၣ် ၡဲပၠးအီၤလၢ ပမၤတသ့ဘၣ်. ဒီးပမၤစၢၤ မ့ၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ် ပတလိၣ် သးအုးဘၣ်. ပှၤအဂၤ မ့ၢ်အဲၣ်ဒိး မၤစၢၤပှၤန့ၣ် ပကြၢးတူၢ်လိာ် အတၢ်မၤစၢၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ကၠ့ တဲဝဲလၢ “တနံၤဘၣ်တနံၤန့ၣ် ပတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးပဂံၢ်ပဘါ တအိၣ်လၢ ပကမၤ တၢ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးမၤ ကိးမံၤဒဲးဘၣ်. ပမ့ၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒီးကျဲးစၢး မၤတၢ်လၢပမၤသ့န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု.”

၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကအိၣ်ဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၉:၁၁)

^၁၀ အိၣ်ဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၉:၁၁.) နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ပှၤလၢနကွၢ်ထွဲအီၤ မ့ၢ်မၤအ့န့နသး သနာ်က့ နတသးပှံၢ်ထီၣ်တၢ် ညီညီဘၣ်. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် အဂုာ်ကျဲးစၢး နၢ်ပၢၢ်စၢၤ ပှၤလၢအကွၢ်ထွဲဝဲတဂၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးအတၢ်အိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဃိ အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်ဒီးတဲတၢ်လၢ အတညီနုၢ်မၤဝဲဘၣ်. (စံၣ် ၇:၇) အဒိ ပှၤလၢအသးဂ့ၤ ဒီးညီနုၢ် တဲတၢ်မုာ်မုာ်တဂၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကအဲၣ်ဒိးတဲအါတၢ် ဒီးဃုတၢ်အ့ၣ်လိာ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အမၢတၢ်ဆူၣ်, အထံၣ်ကမၣ်ပှၤဂၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢပှၤမၤန့ၢ်အီၤန့ၣ် အတဘၣ်သးဝဲဘၣ်. အဃိ နမ့ၢ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆါလၢ အနးန့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် အတၢ်ဆါအဂ့ၢ်. နမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ် အတၢ်ဆါအဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီလၢ နကနၢ်ပၢၢ်စၢၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်. ဒီးကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါလၢ အတရ့နၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ် ဒီးတတဲတၢ်ဒီးနၤ မုာ်မုာ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခီဖျိလၢ အတၢ်ဆါအဃိ ဒီးတမ့ၢ်အကဲ ပှၤဒ်န့ၣ်တဂၤ အဃိဘၣ်.—ကတိၤ ၁၄:၂၉.

၁၁. တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကဘၣ်မၤဝဲ ကိးနံၤဒဲးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၂:၄, ၅)

^၁၁ ပာ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ. ဒ်သိး နကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤ “တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်” အဂီၢ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် နကဘၣ်မၤစှၤလီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤတၢ်အဂၤ. (ဖံလံး ၁:၁၀) တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး နမၤဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ. စီၤပၤဒၤဝံးန့ၣ် အတၢ်မၤအိၣ်အါမး ဘၣ်ဆၣ် အပာ်ဆိ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၂:၄, ၅.) ဒ်န့ၣ်အသိး နတၢ်မၤမ့ၢ်အါ ထဲလဲၣ်သနာ်က့ နကဘၣ် ပာ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကဖးလံာ်စီဆှံ ဒီးဃ့ထုကဖၣ် ကိးနံၤဒဲး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် အလံၡၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယဃ့ထုကဖၣ်, ဖးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ဒီးဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ကတိၤလၢ အမၤမုာ်ယသးအခါ ယပာ်သးမုာ်မုာ်သ့ ဒီးယသးခုဒိၣ်မး. လၢယတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် တၢ်ဃ့ထုကဖၣ် ကဲဝဲတၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးအဃိ လၢတနံၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယဃ့ထုကဖၣ် တဘျုးဘျီညါ.”

၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် ကဘၣ်ကွၢ်ကတီၤ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လဲၣ်.

^၁၂ ကွၢ်ကတီၤ နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့. ပှၤလၢအတၢ်မၤအါ ဒ်သိးဒီး ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကလဲၤပှ့ၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးကဖီအီၣ်တၢ်လၢ အန့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါအဂီၢ် အတၢ်ဆၢကတီၢ် တအိၣ်အါအါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အမ့ၢ်အီၣ် တၢ်အီၣ်လၢ အန့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါ ဒီးမၤနီၢ်ခိ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ထီဘိန့ၣ် အကအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒီးအဆိမိၣ်တၢ် ကသ့ဂ့ၤဂ့ၤ. အဃိ နတၢ်ဆၢကတီၢ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ် သနာ်က့ အရ့ဒိၣ်လၢ နကအီၣ် တၢ်အီၣ်လၢ အန့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါ ဒီးမၤနီၢ်ခိ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤထီဘိ. (အ့း ၅:၁၅, ၁၆) တကးဒံးဘၣ် အကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မံဘျဲဘျဲ. (စံၣ် ၄:၆) ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အမၤလိ ခိၣ်နူာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ ပမ့ၢ်မံဘျဲဘျဲန့ၣ် ပခိၣ်နူာ် ကစးထီၣ်မၤက့ၤတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ. တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ လံာ်တဘ့ၣ် တဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်မံဘျဲဘျဲန့ၣ် အတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤကစှၤလီၤ ဒီးအမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ အကပာ်အသးမုာ်မုာ်. ပာ်လီၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤ တၢ်လၢနမၤအီၤမုာ် တမံၤမံၤ. (စံၣ် ၈:၁၅) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ် အမၤဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ဖဲမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤဂ့ၤ ဒီးမုၢ်ဆဲးကပီၤလီၤအခါ ယဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ကသုၣ်ကသီ လၢတၢ်ချၢ. ဒီးအစှၤကတၢၢ် တလါတဘျီန့ၣ် ယပာ်လီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကလဲၤဟးလိာ်ကွဲဒီး ယသကိး ဒီးမၤတၢ်လၢ ပမၤအီၤမုာ်.”

၁၃. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်နံၤတၢ်အ့န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဂ့ၤလဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၇:၂၂)

^၁၃ အိၣ်ဒီး တၢ်နံၤတၢ်အ့ ဒီးမၤတၢ်လၢ အမၤသးခုနၤ. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၇:၂၂; စံၣ် ၃:၁, ၄) တၢ်နံၤတၢ်အ့န့ၣ် အကဲဘျုးလၢ ပနီၢ်ခိမိၢ်ပှၢ် ဒီးပသး အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဂီၢ်. ဖဲနကွၢ်ထွဲ ပှၤတဂၤဂၤအခါ အါဘျီန့ၣ် တၢ်အိၣ်သး တလဲၤသး ဒ်သိးဒီး နဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်တလဲၤသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ် သနာ်က့ နမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးအိၣ်ဒီး တၢ်နံၤတၢ်အ့န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နတသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ညီညီဘၣ်. ဒီးနမ့ၢ် မၤတၢ်လၢ အမၤသးခုနၤ ဒီးတဲနံၤတဲအ့တၢ် ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢနကွၢ်ထွဲအီၤ တဂၤန့ၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤ ကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး.

၁၄. နမ့ၢ်တဲတၢ်ဒီး နသကိးလၢ နနာ်န့ၢ်အီၤသ့တဂၤန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.

^၁၄ တဲတၢ်ဒီး နသကိးလၢ နနာ်န့ၢ်အီၤသ့. နဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ဒီးတၢ်သးခု သနာ်က့ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဒံး. ဖဲနတူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်အခါ တဲတၢ်ဒီး နသကိးတဂၤဂၤလၢ နနာ်န့ၢ်အီၤသ့, အနၢ်ပၢၢ်စၢၤနၤ ဒီးတပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်နၤဘၣ်. (ကတိၤ ၁၇:၁၇) တကးဒံးဘၣ် အကဒိကနၣ်န့ၢ်နၤ ဒီးအတၢ်ကတိၤလၢ အမုာ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကကဲဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢနလိၣ်ဘၣ် ဒ်သိး နကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ်.—ကတိၤ ၁၂:၂၅.

၁၅. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ပတၢ်မုၢ်လၢ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ထံၣ်တမှံလီၤနသးလၢ နအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး တပူၤဃီ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပတလိၣ်ကွၢ်ထွဲ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် ပသကိးလၢ အသးပှၢ် ဒီးအဆိးက့တဖၣ် လီၤစိၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တတိာ်ပာ်ဝဲလၢ ပကမၤ တၢ်မၤတခါအံၤဘၣ်. (၂ ကရံၣ် ၄:၁၆-၁၈) ဘၣ်ဆၣ် ခါဆူညါန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်မူနီၢ်ကီၢ်” လၢယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤ. (၁ တံၤ ၆:၁၉) အဃိ ဖဲနၤဒီး ပှၤလၢနကွၢ်ထွဲအီၤတဂၤ တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ သုကမၤသကိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး အပူၤအခါ သုကသးခုဒိၣ်မး. (ၡါ ၃၃:၂၄; ၆၅:၂၁) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဟဲသၣ် တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢ ယကွၢ်ထွဲအီၤ တဂၤန့ၣ် ယတဲအီၤလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပကဆးသကိးတၢ်, ပကဃ့ၢ်လိာ်ကွဲ ဒီးယီၢ်လ့ၣ်ယီၢ် တပူၤဃီ. ပကတ့အီၣ်ကိၣ် ဒီးဖီတၢ်အီၣ်လၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးပသကိးလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်အဂီၢ်. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မုၢ်လၢ်အံၤအဃိ ပစံးဘျုးအီၤ.”

ပမၤစၢၤ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်

၁၆. ဒ်သိး ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကအိၣ်ဘှံးဘၣ်အဂီၢ် ပမၤစၢၤအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၆ ဒ်သိး ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကအိၣ်ဘှံးဘၣ်အဂီၢ် နမၤစၢၤအီၤသ့. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤစၢၤ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် သ့ခီဖျိ အကွၢ်ထွဲစၢၤ ဒီးရ့ဒီးပှၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ထွဲဝဲတဂၤသ့. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မ့ၢ်မၤစၢၤဝဲ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကအိၣ်ဘှံးဘၣ် ဒီးကမၤဘၣ် တၢ်လၢအဘၣ်မၤဝဲ. (ကလၤ ၆:၂) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် တနွံဘၣ်တနွံ လၢကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် နထါလယၤ လၢအကွၢ်ထွဲ အဝၤလၢ အဟးတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဟဲဟးလၢ ယဝၤအအိၣ် တနွံန့ၣ် တဘျီခံဘျီ. အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤသကိးတၢ်, တဲသကိးတၢ် ဒီးကွၢ်သကိး တၢ်ဂီၤမူ. ယဝၤရ့လိာ်ဘၣ်သးဒီး အသကိးဒ်အံၤအဃိ အသးခုဒိၣ်မး. ဒီးယၤစ့ၢ်ကီး ယအိၣ်ဘှံးဘၣ် ဒီးမၤဘၣ်တၢ်လၢ ယဘၣ်မၤ, ဒ်သိးဒီး ယဟးကသုၣ်ကသီ လၢတၢ်ချၢ.” ဒီးဒ်သိး ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကမံဘၣ် ဘျဲဘျဲအဂီၢ် တဘျီတခီၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် လဲၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ် လၢမုၢ်နၤခီ သ့စ့ၢ်ကီး.

၁၇. ဒ်သိး ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် ပမၤစၢၤအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ဒ်သိး ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် နမၤစၢၤအီၤသ့. ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တနီၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အဘၣ်ကွၢ်ထွဲတၢ်အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပနၢ်ဟူဘၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, ကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤစၢၤ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ် သ့ခီဖျိ အလဲၤဆ့ၣ်နီၤလၢ ပှၤလၢအသးပှၢ် မ့တမ့ၢ် အဆိးက့ တဂၤဂၤ အကပၤ တမုၢ်ထူၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီတနံၤသ့. ဒီးပှၤလၢအသးပှၢ် မ့တမ့ၢ် အဆိးက့တဂၤ ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ပူၤ မ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဒိကနၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ လီတဲစိ မ့တမ့ၢ် ထီၣ်ဝဲလၢ စူ (zoom). အဃိ နလဲၤလၢအအိၣ် ဒီးထီၣ်သကိး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီးအီၤ လၢအဟံၣ်သ့. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဂၤ ကလဲၤထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်.

၁၈. ပမၤစၢၤ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ် လၢကျဲအဂၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်အဂီၢ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကြၢးပာ်လီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် ထီဘိ. (ကတိၤ ၂၇:၂၃) ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပကြၢးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးတဲဘၣ် ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်လၢ ပအဲၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်လၢအမၤဝဲဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် ပဆဲးဃ့လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးကမၤစၢၤအီၤ ဒ်သိး အကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ်သ့.—၂ ကရံၣ် ၁:၁၁.

၁၉. ပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤ မနုၤလဲၣ်.

^၁၉ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်လၢအမၤကီမၤခဲပှၤ ဒီးမၤသးအုးပှၤခဲလၢာ်. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးတၢ်သံ တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (လီၣ် ၂၁:၃, ၄) ဒီး “ပှၤလၢအခီၣ်တဂ့ၤဘၣ် ကစံၣ်ဖုဝဲ ဒ်သိးဒီးတၤဟိ.” (ၡါ ၃၅:၅, ၆) တကးဒံးဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤသးပှၢ် ဒီးပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်ဝဲ “တၢ်အလီၢ်လံၤတဖၣ် [လၢ] ပှၤတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤလၢၤဘၣ်.” (ၡါ ၆၅:၁၇) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပအိၣ်ခိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤအခါ ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤထီဘိ. ပမ့ၢ်ဆဲးသန့ၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဂံၢ်အဘါန့ၣ် ပ “တူၢ်တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ တၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးတၢ်သးခုအပူၤ ကန့ၢ်.”—ကလီး ၁:၁၁.