ဒ်ပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး သးအသိး ဆဲးလဲၤထီၣ်လဲၤထီတက့ၢ်

၁, ၂. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ သ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဝဲကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးအဝဲမၤဝဲဒ်လဲၣ်.

ရီဘၢၤန့ၣ်​ ဒိးဘျၢထံဖဲအသးအိၣ်​ ၁၅ နံၣ်အခါဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ တမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတမၤတၢ်ကမၣ်နီတမံၤဘၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ အိၣ်ဒၣ်ယမၤဝံၤတၢ်မံၤ. ယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ် ဒီးတနံၣ်န့ၣ်​ ယမၤပှၤလဲၤလၢညါမၤစၢၤတၢ် တဘျုးဘျီညါလီၤ. လီၤဂာ်လၢယနီၢ်သးအဂံၢ်ဆူၣ်, ဘၣ်ဆၣ်​ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်လီၤဟိအိၣ်ဝဲတမံၤလီၤ.”

^၂ ရီဘၢၤဆီဟံၣ်ဆီဃီဝံၤမး နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်လီၤ. အဝဲဒီးအမါန့ၣ်​ တဘျီတခီၣ်​ သံကွၢ်လိာ်အသးတၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးလံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အမါန့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ လံာ်စီဆှံဂ့ၤဂ့ၤအဃိ စံးဆၢက့ၤဝဲ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်ညီညီဖိလီၤ. မ့မ့ၢ်ရီဘၢၤန့ၣ်​ တသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်စံးဆၢဘၣ်အဃိ အမဲာ်ဆှးဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယတသ့ၣ်ညါတၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဒီးယဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ ယကဲယမါအခိၣ်အဃိ ယကဘၣ်မၤတၢ်တမံၤမံၤသၢၣ်.” အဃိ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယမၤလိအါထီၣ်လံာ်စီဆှံ ဒီးယဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်ကတၢၢ်အဃိ လၢခံယတၢ်နၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ ယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.”

၃. (က) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ရီဘၢၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်​ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်​ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၃ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ရီဘၢၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်​ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတနီၤ, ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ ဒီးလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ထီဘိလီၤ. ပမၤဒ်အံၤသနာ်က့ ပတကဲထီၣ်​ ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဒံးဘၣ်. မ့တမ့ၢ် ပဂုာ်ကျဲးစၢးကဲထီၣ်ပှၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဘၣ်ဆၣ်​ ပမ့ၢ်သမံသမိးလီၤက့ၤပသးန့ၣ်​ ပကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ တၢ်လၢပကဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်အီၤန့ၣ်​ အိၣ်ဒံးဝဲလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၃:၁၆) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်သၢဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. (၁) ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ်​ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (၂) ပမၤဆူၣ်ထီၣ်ပနီၢ်သး ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၃) ပနီၢ်သးမ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူကိးနံၤဒဲးအပူၤဒ်လဲၣ်.

ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်​ ပသ့ၣ်ညါကသ့ဒ်လဲၣ်

၄. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အ့းဖ့းစူး ၄:၂၃, ၂၄ န့ၣ်​ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးမတၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၄ ဖဲပစးထီၣ်​ မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအခါ ပဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲလၢ အကဲဘျုးလၢ ပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးအဂီၢ်လီၤ. ပဒိးဘျၢထံဝံၤ သနာ်က့ပကဘၣ်ဆဲးမၤဒံး တၢ်ဆီတလဲလီၤ. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢပကဘၣ်ဆဲး “ကဲထီၣ်​ ပှၤအသီလၢသးအတၢ်ဆိကမိၣ်” လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၃, ၂၄) ပတမ့ၢ်ပှၤအလၢအပှဲၤအဃိ ပကဘၣ်မၤ တၢ်ဆီတလဲထီဘိလီၤ. ပမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအနံၣ်​ မ့ၢ်ယံာ်ထဲလဲၣ် သနာ်က့ ပကဘၣ်ဆဲးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤထီဘိလီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၃:၁၂, ၁၃.

၅. ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ်​ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.

^၅ ပှၤသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပဝဲခဲလၢာ် ပကြၢးသမံသမိးလီၤက့ၤပသး တီတီလိၤလိၤလီၤ. ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့လီၤ. ‘မ့ၢ်ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယနီၢ်သးဆူၣ်ထီၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးအါန့ၢ်ဒံးလၢညါဧါ. ဖဲယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ယတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး ယတၢ်အိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်. ယတၢ်စံးတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယပာ်ဒိၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်ယၤအခါ ယတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒီးယနီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးယတၢ်ကူတၢ်သိးန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်. ဖဲယထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်လ့ပစီအခါ ယမၤဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်ယကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤလံဧါ.’ (အ့းဖ့းစူး ၄:၁၃) တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပနီၢ်သးဆူၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

၆. ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ်​ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ်​ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် တဘျီတခီၣ်​ ပလိၣ်ဘၣ်ပှၤဂၤအတၢ်မၤစၢၤလီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ပှၤနီၢ်ခိဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်တဖၣ်​ တသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်​ မၤသးအုး ယဟိဝၤယွၤအသးဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအအိၣ်မူဒ်ပှၤနီၢ်ခိဖိအသိးန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၄-၁၆; ၃:၁-၃) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးန့ၣ်​ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်​ စးထီၣ်မၤဝဲဒ် ပှၤနီၢ်ခိဖိအသိးအခါ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒီး ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤဝဲလၢ အဆိအချ့လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤပှၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ပတူၢ်လိာ် ဒီးဆီတလဲပသးတဘျီဃီဧါ. ပမ့ၢ်မၤထွဲန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ပှၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၇:၅, ၉.

ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်တက့ၢ်

၇. ဒ်သိးပကကဲထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤအဂီၢ် ထဲဒၣ်ပအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံတခါဧိၤန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိတလၢပှဲၤဒံးဘၣ်လဲၣ်.

^၇ ပကကဲထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤအဂီၢ် ထဲဒၣ်ပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံန့ၣ်​ တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. စီၤပၤၡလိၤမိၤန့ၣ်​ သ့ၣ်ညါယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအတၢ်ကတိၤတနီၤန့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢလံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ လီၤစၢ်ဝဲ ဒီးတအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတုၤအကတၢၢ်ဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၄:၂၉, ၃၀; ၁၁:၄-၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ထဲဒၣ်ပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံန့ၣ်​ တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ပတၢ်နာ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၂:၆, ၇) ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

၈, ၉. (က) ဒ်သိးပတၢ်နာ်ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (ခ) ဖဲပမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိကမိၣ်ထံတၢ်လၢပဖးအီၤတဖၣ်အခါ ပတၢ်တိာ်ပာ်ကဘၣ်မ့ၢ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)

^၈ လၢတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ်​ စီၤပီလူး ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်​ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ကကဲထီၣ်ပှၤ “ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ” လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပမၤထွဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပမၤထွဲအီၤသ့ခီဖျိ ပမၤလိလံာ်လၢအမ့ၢ် ပအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤကသ့ဒ်လဲၣ် န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နမၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤကသ့အဂီၢ်လီၤ. နမၤလိလံာ်အံၤမ့ၢ်ဝံၤသနာ်က့ ဒ်သိးနတၢ်နာ်ကဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ် နမၤလိလံာ်လၢအဂၤတဖၣ်သ့လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၂၃) ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပမၤလိအီၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးပကဘၣ်မၤထွဲအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ.

^၉ ဖဲပမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိကမိၣ်ထံတၢ်လၢ ပဖးအီၤတဖၣ်အခါ ပတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ်ဒ်သိး ပကဒိကနၣ်​ ဒီးမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၈; ၁၁၉:၉၇) တကးဒံးဘၣ်​ ပသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပကဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် တၢ်လၢကမၤလီၤစၢ် ပနီၢ်သးအဂံၢ်အဘါန့ၣ်လီၤ.—တံတူး ၂:၁၁, ၁၂.

၁၀. ဒ်သိးပှၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်​ အနီၢ်သးကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ နမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်န့ၣ်​ နနီၢ်သးအဖီတၢၣ်အိၣ်ဧါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ အမၤတၢ်လၢဘ့ၤသ့လးန့ၣ်​ ဖဲအဝဲလဲၤထီၣ်ဝဲ ကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲလဲၤကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤသးစၢ်တဖၣ်လၢ ကဒိးဘျၢထံ ဒီးသံကွၢ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃးဒီး အနီၢ်သးဖီတၢၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤသးစၢ်အါဂၤအိၣ်ဒီးဖီတၢၣ်လၢ ကမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢခါဆူညါလီၤ. ဒီးတနီၤနီၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤပာ်ဝဲလၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၢလၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်ကလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်​ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တနီၤနီၤန့ၣ်​ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်​ စံးဆၢက့ၤဝဲတဘၣ်ဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်​ တပာ်လီၤနီၢ်သးအဖီတၢၣ်အဃိလီၤ. နမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်တဂၤန့ၣ်​ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘ယလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်လၢယအဲၣ်ဒိး မၤမုာ်ယမိယပါ အသးအဃိဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်လၢယအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤနီၢ်နီၢ်အဃိဧါ.’ ပှၤသးစၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးပှၢ်ဂ့ၤ ပဝဲခဲလၢာ်ပကြၢးအိၣ်ဒီး နီၢ်သးအဖီတၢၣ်တဖၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးနီၢ်သးအဖီတၢၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပနီၢ်သးကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၂:၁, ၁၃.

၁၁. (က) ဒ်သိးပနီၢ်သး ကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်​ ပကွၢ်လိမၤဒိး မတၤအဒိအတဲာ်သ့လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲပသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢပကဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်အီၤအိၣ်ဝဲအခါ ပကဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲတဘျီဃီလီၤ. ပကဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်​ မ့ၢ်လၢပမ့ၢ်တမၤတၢ်ဆီတလဲဘၣ်န့ၣ်​ ပကသံလီၤ. (ရိမ့ၤ ၈:၆-၈) ယဟိဝၤယွၤတမုၢ်လၢ် တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤလၢပအိၣ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲဟ့ၣ်ပှၤအသးစီဆှံ လၢကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပနီၢ်ကစၢ်စ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ကၠီ(န်)ဘါ (ရ်) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်တဂၤ ဒီးအဝဲတဲဘၣ်ဃးဒီး လူၤကၣ်​ ၁၃:၂၄ ဒီးတဲဝဲလၢ “ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဒိးလဲၤနုာ်ဝဲလၢ ကျဲစၢၤအအံၣ်ဘၣ်ဆၣ်​ နုာ်လီၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ တဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲတုၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်ထီၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ.” ပကဘၣ်လီၤဂာ်ဒီးစီၤယၤကိာ်လီၤ. စီၤယၤကိာ်န့ၣ်​ ကနိဒီးမူခိၣ်ကလူး တုၤအန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတစုလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃၂:၂၆-၂၈) တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်​ ပမၤအီၤမုာ်ဒိၣ်မး ဘၣ်ဆၣ်​ ပတကြၢးဖးအီၤဒ် ပဖးတၢ်ဃဲၤပူအလံာ် လၢတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဘၣ်​ ဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်လီၤ.

၁၂, ၁၃. (က) ဒ်သိးပကမၤထွဲ ရိမ့ၤ ၁၅:၅ အဂီၢ်တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (ခ) စီၤပ့းတရူး အဒိအတဲာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ဂ) ပမၤဆူၣ်ထီၣ် ပနီၢ်သး ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​ “ဒ်သိးနနီၢ်သးကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢနမၤသ့တဖၣ်.”)

^၁၂ ဒ်သိးပဆီတလဲ ပတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ်​ ကန့ၢ်အဂီၢ် ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ နီၢ်သးတကပၤန့ၣ်​ ယွၤအသးစီဆှံကမၤစၢၤပှၤလီၤ. လၢခံယံာ်ထီၣ်ယံာ်ထီၣ်န့ၣ်​ ပကဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၅:၅) ဒ်သိးပပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢအတဂ့ၤ ဒီးပမၤအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်သးဝဲကသ့အဂီၢ် ယွၤအသးစီဆှံကမၤစၢၤပှၤလီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၆, ၂၂, ၂၃) ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အလူၤတၢ်ထူးတၢ်တီၤ ဒီးလူၤဘၣ်အသးန့ၣ်​ တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ. ဒ်သိးပသးစၢၢ်ဆၢဒီး တၢ်လၢအဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအသးကန့ၢ်အဂီၢ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံတက့ၢ်. (လူၤကၣ်​ ၁၁:၁၃) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ တၢ်မၢဖိပ့းတရူးအဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဝဲတဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးထီဘိဘၣ်. (မးသဲ ၁၆:၂၂, ၂၃; လူၤကၣ်​ ၂၂:၃၄, ၅၄-၆၂; ကလၤတံ ၂:၁၁-၁၄) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲတတူၢ်ၡူအသးဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤအီၤလီၤ. လၢခံကယီကယီန့ၣ်​ အဝဲဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးလီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမၤဒ်န့ၣ်သ့လီၤ.

^၁၃ လၢခံစီၤပ့းတရူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လီၤလီၤဆီဆီလၢ ကမၤစၢၤပှၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး ၂ ပ့းတရူး ၁:၅-၈ တက့ၢ်.) ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ်​ တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ, တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ် ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအဂၤတဖၣ်လီၤ. ကိးနံၤဒဲး ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့လီၤ. ‘ဒ်သိးယကဲထီၣ်ပှၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်တဂၤကသ့အဂီၢ် တနံၤအံၤယကဂုာ်ကျဲးစၢး ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမနုၤလဲၣ်.’

မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲကိးနံၤဒဲးတက့ၢ်

၁၄. ပနီၢ်သးမ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ်​ ကကဲဘျုးလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ခရံာ်အသိးန့ၣ်​ လၢတၢ်မၤလီၢ်, ကၠိ, ဖဲပကတိၤတၢ် ဒီးမၤတၢ်ဆၢတဲာ်အခါ ကကဲဘျုးလၢပဂီၢ်လီၤ. ပတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ်​ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပဂုာ်ကျဲးစၢး ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ပနီၢ်သးမ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ်​ ပတပျဲတၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ ကမၤဟးဂီၤပတၢ်ရ့လိာ်သး ဒီးယဟိဝၤယွၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ ဖဲပဘၣ်တၢ်လ့ပစီပှၤအခါ ပတြီဆၢက့ၤအီၤကန့ၢ်လီၤ. တချုးလၢပမၤတၢ်ဆၢတဲာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့ဝဲလီၤ. ‘လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ မၤစၢၤယၤကသ့န့ၣ်​ မ့ၢ်ဖဲလဲၣ်တခါလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သးအံၤန့ၣ်​ အဝဲကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးယကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးအဂီၢ် ယကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.’ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်အံၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကတဲသကိး တၢ်အိၣ်သးတနီၤအဂ့ၢ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်သးတခါစုာ်စုာ်န့ၣ်​ ပကဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပဆၢတဲာ် တၢ်လၢအဘၣ်ကသ့အဂီၢ်လီၤ.

၁၅, ၁၆. (က) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ခရံာ်အသိးန့ၣ်​ ဖဲပဃုထၢသးသမူတံၤသကိးအခါ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲပဃုထၢတံၤသကိးအခါ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ခရံာ်အသိးန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ဖဲပဃုထၢသးသမူတံၤသကိးအခါ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဃုထၢသးသမူတံၤသကိးန့ၣ်​ ပဃုထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄, ၁၅ (ဖးတက့ၢ်.) အပူၤသ့လီၤ. စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ထံၣ်​ တဒ်သိးလိာ်အသးဒီး ပှၤနီၢ်ခိဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်တဖၣ်ဘၣ်. ဒ်သိးနကဃုထၢသးသမူတံၤသကိးအဂီၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ဖဲပဃုထၢတံၤသကိးအခါ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃုထၢတံၤသကိးန့ၣ်​ ပဃုထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ (ဖးတက့ၢ်.) အပူၤသ့လီၤ. ပှၤတဂၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်​ တဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤလၢကမၤလီၤစၢ်အတၢ်နာ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ နမၤထွဲအီၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်. အဒိ, ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သူ အ့ထၢၣ်နဲး (social networking) န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ မၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢနတသ့ၣ်ညါအီၤတဂၤ မ့ၢ်ကွဲမုာ်နၤလၢ နကလိာ်ကွဲ က့(မ်) (games) လၢ online ပူၤန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အံၤမၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

၁၇-၁၉. ပမ့ၢ်ကဲပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤလၢ (က) ပကဟးဆှဲးတၢ်မၤလၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပကပာ်လီၤနီၢ်သးဖီတၢၣ်ဒ်လဲၣ်. (ဂ) ပကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကီဒ်လဲၣ်.

^၁၇ တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဒိ ပနီၢ်သး. ဖဲ ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁ (ဖးတက့ၢ်.) န့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တခါလီၤ. “တၢ်မၤလၢအသံ” လၢပကဘၣ်ဟးဆှဲးန့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤလၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်​ ဒီးလၢအတမၤဆူၣ်ထီၣ်ပနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံးဆၢက့ၤတၢ်သံကွၢ်ဒ်သိးဒီး ‘တၢ်လၢပမၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အကဲဘျုးဧါ မ့တမ့ၢ် တကဲဘျုးဘၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်ယကြၢးပၣ်ဃုာ်လၢ မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် (စံပွါယ့) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤအပူၤဧါ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢး ပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢးဆီတလဲ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အကျါလဲၣ်.’

^၁၈ နီၢ်သးအဖီတၢၣ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကစၢၢ်ခိၣ်အခါ အဝဲဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၃၃) ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကပာ်ဆိယွၤအဘီအမုၢ်တၢ်မၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်ဒ်သိးဒီး ‘ဖဲယထီၣ်တီၤထီကၠိဝံၤ မ့ၢ်ယကြၢးထီၣ်​ ဖၠၣ်စိမိၤဒံးဧါ. တၢ်မၤတနီၤနီၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ယကြၢးတူၢ်လိာ်အီၤဧါ.’

^၁၉ ဖဲတၢ်သးတလီၤပလိာ်အိၣ်ထီၣ်အခါ. ဖဲပသးတလီၤပလိာ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ရိမ့ၤအပူၤန့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၈) ပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူးအဃိ ပကဂုာ်ကျဲးစၢး ‘အိၣ်ဃူလိာ်ဖိးလိာ် ဒီးပှၤကိးဂၤဒဲး’ လီၤ. ဖဲပသးတလီၤပလိာ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ပမၤဒ်လဲၣ်. ယကတူၢ်လိာ်ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ်အဂီၢ် ကီလၢယဂီၢ်ဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်ညါပှၤ ဒ်ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဃူမၤဖိးတၢ်ဧါ.—ယၤကိာ် ၃:၁၈.

၂၀. ဒ်ပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးသးအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ နအဲၣ်ဒိးဆဲးလဲၤထီၣ်လဲၤထီလဲၣ်.

^၂၀ တၢ်အဒိအတဲာ်တဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်လီၤ. ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်​ ပတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရီဘၢၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဂ့ၤထီၣ်အခါ ယကဲထီၣ်ဝၤလၢအဂ့ၤ ဒီးပၢ်လၢအဂ့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ.” ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆဲးကဲထီၣ်ပှၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ်​ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမးလီၤ. ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခု လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တကးဒံးဘၣ်​ ခါဆူညါစ့ၢ်ကီး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ “တၢ်မူအထူအယိာ်” လီၤ.—၁ တံၤမသ့း ၆:၁၉.