ပိာ်ခွါလၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢအီၤ—ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤတံၤမသ့းအအိၣ်
လၢအပူၤကွံာ်တနံၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အကထိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်လီၤ. နၤစ့ၢ်ကီး နမ့မ့ၢ်ဘၣ်ဖုးပှၤလၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤတဂၤန့ၣ် နမၤဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးမၤစၢၤဘၣ် နဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်ဒ်အံၤအဃိ နကသးခုသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ နသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. ကၠ့စၢၤ(န်) လၢအမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢအသးစၢ်တဂၤ တဲဝဲဒ်အံၤလီ. “ဖဲပှၤဃုထၢထီၣ်ယၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်သီသီအခါ မူဒါအသီလၢ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယမၤတန့ၢ်ဘၣ်.” စီၤမိၤၡ့ ဒီးစီၤယံးရမံယၤစ့ၢ်ကီး ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်မူဒါအသီအဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကမၤမူဒါအံၤဘၣ်. (၂ မိၤၡ့ ၄:၁၀; ယံးရမံယၤ ၁:၆) နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသး ဒီးဆဲးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ကသ့အဂီၢ် နမၤတၢ်မနုၤသ့ဝဲလဲၣ်. နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤတံၤမသ့းအအိၣ်သ့အါမးလီၤ.—မၤတၢ် ၁၆:၁-၃.
ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤတံၤမသ့းတက့ၢ်
စီၤတံၤမသ့းန့ၣ် ဖဲအဝဲစးထီၣ်ဟးပိာ် တၢ်မၢဖိပီလူးအခံအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲအသးကအိၣ် အနံၣ် ၂၀ ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ်အီၤသီသီအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသးစၢ်ဒံးအဃိ အဝဲတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကသိၣ်လိဒီး ကဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်ဒံးဘၣ်. (၁ တံၤမသ့း ၄:၁၁, ၁၂; ၂ တံၤမသ့း ၁:၁, ၂, ၇) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲဆဲးလဲၤထီၣ်လဲၤထီ ဒီးအနံၣ်တဆံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံ စီၤပီလူးတဲဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်လၢဖံလံးပံၤအပူၤလၢ “ယမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအပူၤ လၢယကမၢလီၤ စီၤတံၤမသ့းဆူသုအိၣ်ချ့သဒံး” လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူးတဲဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ “ပှၤလၢအသးဒ်သိးဒီးအီၤ . . . တအိၣ်ဘၣ် ဒီးယၤနီတဂၤဘၣ်.”—ဖံလံးပံၤ ၂:၁၉, ၂၀.
ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤတံၤမသ့း မ့ၢ်ဝဲပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လဲၣ်. ပကကွၢ်သကိးတၢ်ဂ့ၢ်ဃုထံၣ်လီၤ.
၁. အဝဲသးအိၣ်ပှၤဂၤနီၢ်ကီၢ်. စီၤပီလူးတဲဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ ဖံလံးပံၤအပူၤလၢ စီၤတံၤမသ့းက “သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်သုနီၢ်နီၢ်” လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၂၀, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) စီၤတံၤမသ့းအဲၣ်ဒိးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢအဂ့ၤ ဒီးအဝဲသးအိၣ်ဟ့ၣ်လီၤအတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးအဂံၢ်အဘါလၢ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ.
ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ဝ့လံၤယၢၤ(မ်) န့ၣ် အကဲဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အိၣ်အနံၣ် ၂၀ ဘျဲၣ်လီၤ. ထီဘိန့ၣ်အဝဲတဲဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အကဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်သီသီတဖၣ်လၢ “အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်, တဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢထဲ မူဒါလၢနဒိးန့ၢ်ဘၣ်တဖၣ်တဂ့ၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် သးစၢၢ်ဆၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ် စ့ၢ်ကီး.” တဘၣ်လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤနီ ဘၢး(စ်)ကါဖိလၢ အအဲၣ်ဒိးလဲၤတုၤဆိဆိ ဒီးတသးအိၣ်ပှၤလၢ အဟဲထီၣ်လၢကါပူၤတဖၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ.
၂. အဝဲပာ်ယဟိဝၤယွၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢ. စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ စီၤတံၤမသ့းန့ၣ် လီၤဆီဒီး ပှၤတဖၣ်လၢအ “ဃုအတၢ်ဒၣ်ဝဲဒီး တမ့ၢ်ဘၣ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၂၁) စီၤပီလူးပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် သးစၢၢ်ဆၢထဲအနီၢ်ကစၢ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဆိဝဲအတၢ်ဘၣ်သးလၢညါ ဒီးပာ်ဝဲယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢခံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်စီၤတံၤမသ့းန့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. စးထီၣ်ဖဲအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤအါထီၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤန့ၣ် အဝဲမၤဝဲဒ် ဝံယၡါယၤလၢအတဲဝဲလၢ “ကွၢ်ကွၢ်, ယၤလီၤ. မၢလီၤယၤတက့ၢ်.”—ယၡါယၤ ၆:၈.
ဖဲနအိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကကွၢ်ထွဲနနီၢ်ကစၢ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်အခါ နအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အကြၢးအဘၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် မၤထွဲစီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ “နီၤဖး တၢ်လီၤဆီတဖၣ်အဆၢ” မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. (ဖံလံးပံၤ ၁:၁၀) ပာ်ဆိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢနီၣ်ဂံၢ်တၢ, ဒီးခံထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် ဟးဆှဲးတၢ်လၢ ကမၤလၢာ်ဂီၤနတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးနဂံၢ်နဘါအါအါတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. စီၤပီလူးတဲဘၣ် စီၤတံၤမသ့းလၢ “ဃ့ၢ်ဟးဆှဲးဖိၣ်သၣ်ခွါ အတၢ်သးကွံတဖၣ်, ဒီးလူၤတၢ်တီတၢ်လိၤ, တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်ဃူတၢ်ဖိး” တက့ၢ်.—၂ တံၤမသ့း ၂:၂၂.
၃. အဝဲမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဆူၣ်ဆူၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးစီၤတံၤမသ့းန့ၣ် စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒ်ဖိဒီးပၢ်အသိး, ပမၤသကိးတၢ်တပူၤဃီလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၂၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) စီၤတံၤမသ့းန့ၣ်တကၢၣ်ဘၣ်. အဝဲမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်အဃိ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးစီၤပီလူးဂ့ၤဝဲလီၤ.
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ လၢယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိအပူၤန့ၣ် တၢ်လၢပကဘၣ်မၤအိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. ဒီးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤ ကဟ့ၣ်နၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး နဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်ကဂ့ၤထီၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ “မၤတၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ ကစၢ်အတၢ်မၤတထံၣ်ဃီတက့ၢ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈.
၄. အဝဲမၤထွဲဝဲတၢ်လၢ အမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်. စီၤပီလူးကွဲးန့ၢ် စီၤတံၤမသ့းလၢ “နဲဒၣ်အံၤနလူၤတိၢ်န့ၢ်လံ ယသိၣ်တၢ်သီတၢ်, ယတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, ယတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ, ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, ယသူၣ်စူၤသးစူၤ, ယတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, ယဝံသူၣ်စူၤဝံသးနွဲၤ” လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၀) စီၤတံၤမသ့းမၤထွဲတၢ်လၢ အမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်အဃိ အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်အါထီၣ်ဝဲမူဒါတဖၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၄:၁၇.
နထံၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢနဂီၢ်အိၣ်တဂၤဂၤဧါ. ထါ(မ်) န့ၣ် အဝဲကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အိၣ် တဘျုးနံၣ်လံလီၤ. အဝဲသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲ လၢညါန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အီၤ ဒီးသိၣ်လိအီၤဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲ “ထီဘိန့ၣ် ယဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအအိၣ် ဒီးယမၤထွဲအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယတၢ်သးဒူအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.”
၅. အဝဲဆဲးမၤလိသ့ထီၣ်အသး. စီၤပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ် စီၤတံၤမသ့းလၢ “သိၣ်လီၤဒၣ်နသးဆူ တၢ်ယူးယီၣ်ယွၤန့ၣ်တက့ၢ်.” (၁ တံၤမသ့း ၄:၇) ပှၤလိၣ်ကွဲဖိတဂၤ အဝဲအိၣ်ဒီးအသရၣ်လၢ ကသိၣ်လိအီၤဘၣ်ဆၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဘၣ်မၤလိသ့အသးဒံးလီၤ. စီၤပီလူး ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် စီၤတံၤမသ့းလၢ “ပာ်နသးလၢတၢ်ကွၢ်လံာ်ကွၢ်လဲၢ်, လၢတၢ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤအခံ, လၢတၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤ တၢ်တက့ၢ်. . . . ဆိကမိၣ်ဒီး ဟ့ၣ်လီၤနသးလၢအီၤဒ်သိး နတၢ်သ့ထီၣ်ဘၣ်ထီၣ်ကအိၣ်ဖျါ လၢပှၤခဲလၢာ်အမဲာ်ညါတက့ၢ်.”—၁ တံၤမသ့း ၄:၁၃-၁၅.
နၤစ့ၢ်ကီးဆဲးမၤအါထီၣ် နတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အခုလၢကမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးမၤထွဲ တၢ်ကရၢကရိ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အဟဲထီၣ်သီတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. တဘၣ်နာ်န့ၢ်လီၤနသး အါတလၢတဂ့ၤ. နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ နတၢ်လဲၤခီဖျိအိၣ်အါလံအဃိ နမ့ၢ်တဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး သနာ်က့ နမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့န့ၣ် ကမၣ်ဝဲလီၤ. ဒ်စီၤတံၤမသ့းအသိး “ပလီၢ်နသးလၢ နကစၢ်ဒၣ်နဲအဂ့ၢ်, ဒီးလၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂ့ၢ်တက့ၢ်.”—၁ တံၤမသ့း ၄:၁၆.
၆. အဝဲဒိးသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အ ဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤပီလူး ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် စီၤတံၤမသ့းလၢ “တၢ်အဂ့ၤတမံၤလၢ တၢ်အးက့ၤလၢနစုပူၤန့ၣ် ပၢၤအီၤလၢသးစီဆှံ, လၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢပပူၤ အဃိန့ၣ်တက့ၢ်.” (၂ တံၤမသ့း ၁:၁၄) စီၤတံၤမသ့း ကဘၣ်ဒိးသန့ၤအသးလၢ ယွၤအသးစီဆှံလီၤ.
ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ဒီနီၤန့ၣ် ကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် န့ၢ်တဘျုးနံၣ်လံ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဒိၣ်ဝဲ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤလီၤ. ပှၤလၢအမၤဝဲဒ်န့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ‘အဂံၢ်အဘါဒံးဆူၣ်ထီၣ်’ ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဃ့ယွၤအသးစီဆှံ ဒီးမၤအါထီၣ်သးအတၤသၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၄:၇; ၁ ပ့းတရူး ၄:၁၁.
ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤနမူဒါတက့ၢ်
ပသးခုဒိၣ်မးလၢ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အပှၤမၤစၢၤတၢ်အသီ ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အသီလၢ အဆဲးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအ ပူၤ ဒ်သိးဒီးနၤအဃိလီၤ. ကၠ့စၢၤ(န်) လၢ ပပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်အဂ့ၢ်လၢထးန့ၣ် တဲဝဲလၢ “စးထီၣ်လၢ ယကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ် ယမၤလိန့ၢ်တၢ်အါမး ဒီးယတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအါထီၣ်ဝဲလီၤ. ခဲအံၤ ယမၤယမူဒါမုာ်ဒိၣ်မး ဒီးယထံၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်တခါလီၤ.”
မ့ၢ်နကဆဲးလဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢ နီၢ်သးတကပၤဧါ. နမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤတံၤမသ့းန့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီး နကကဲထီၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ နဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.