Honena epuro lyawo
Josefa kwa poperere epata lyendi nokulipakera mbili
JOSEFA kwa rondekere murongero posindongili. Gazara tupu asi ako kwa sovaganene ano Josefa kwa tundire momukunda gwaBeterehema age kuna kusinga sindongili sina simbi nomurongero. Age kwa gazarere rugendo rorure rokuza koEgipite. Ta lipura asi epata lyendi kuvhura ngali ka yike nompo novantu neraka lyomosirongo oso ndi?
Ayo kapi ya kere ureru kwaJosefa mokutantera mukadendi Mariya mbudi zondona, nye ga yi rugene. Age kwa tanterere mukadendi nzodi omu muengeli ga tantererere Josefa mbudi zokutunda kwaKarunga asi: Hompa Herodesa kuna hara kudipaga munona! Awo va hepere kutjwayuka. (Mateusa 2:13, 14) Mariya kwa kere nosinka sosinene. Ngapi omu nava hara kudipaga munona ga hana nzo? Mariya naJosefa kapi va yi kwete egano eyi. Nye awo va huguvarere mwaJehova yipo va liwapaikilire.
Awo vantu womoBeterehema simpe hava rarera, Josefa naMariya naJesus yipo va pwage mo modoropa. Apa lya tamekere kusa ezuva, Josefa nampo ga lipulire eyi yina kuvandindira komeho. Ngapi omu muhongi goyikungu na vhura kupopera epata lyendi kwahompa gononkondo? Age nga vhura kupakera mbili epata lyendi ndi? Ngayi mu tompoka mokutwikira kusikisa mo situmbukira esi soudigu ga mu pa Jehova Karunga mokupakera mbili nokurera munona ogo gokulikarera ndi? Josefa kwa ligwanekerere nomaudigu gomanene. Ngomu tuna kutarurura omu va ligwene oJosefa naMariya, yimo natu ka nongonona eyi vaguhya nose natuvenye twa hepera kuhonena epuro lyaJosefa.
Josefa kwa poperere epata lyendi
Modoropa zaNazareta, konyima zapa ga livandekerere naMariya, eparu lyaJosefa kwa rundurukire. Josefa kwa divire Mariya ngomukadi gomulimburukwi. Nye konyima ga ya yi dimbwilire asi Mariya kuna kara nezimo. Age kwa here kumuzumba mokahore-hore a mu popere keswau.a Nampili ngoso, muengeli kwa mu monekere konzodi nokumufatwilira asi eyi yina kara mwaMariya, koMpepo zoKupongoka zaJehova ya tunda. Muengeli kwa gwederere ko asi munona ogu nga hampuruka “nga zowora muhoko gwendi kononzo dago.” Ntani age kwa huguvaresere Josefa asi: “Wa ha tjira kugusa Mariya, a kare mukadoge.”—Mateusa 1:18-21.
Josefa mugara gomulimburukwi gomuhungami kwa rugene moomu va mu tanterere. Age kwa tambwire yitumbukira yoyinene yokurera nokupakera mbili munwendi gositumbwena ogu ga kere nomulyo kwaKarunga. Mokulimburukwa kompangera zomupangeli, Josefa kwa twere mukadendi gezimo koBeterehema va ka litjangese. Oko yiko va ka hampurukilire munona.b
Josefa nepata lyendi kapi va tengwire hena koNazareta. Awo kwa tungire moBeterehema, nokilometa dongandi kutunda koJerusarema. Awo kwa kere nohepwere, nye Josefa ga rugene paapa ga vhulira mokupopera Mariya naJesus. Apa ga kere Jesus nomvhura zimwe ndi kupitakana opo, eparu lyawo kwa rundurukire hena.
Mbunga zovagara wovakonentu wonombungururu ava va tundililire koUpumezuva ure koBabironi kwa wizire kwawo. Awo kwa kweme mbungururu dogoro kembo lyaJosefa naMariya ntani awo kwa paparere munona ogu ngano ga ya kere hompa goVajuda. Vagara owo kwa likidire efumadeko lyenene.
Yi kare asi va yi divire ndi hawe, vakonentu wonombungururu kwa tulire Jesus mosiponga sosinene. Mbungururu pomuhowo kwa va vyukisire koJerusarema nye kapisi koBeterehema. Oko yiko va ka tantererere hompa Herodesa asi awo kwa kupapara munona ogu nga kara hompa goVajuda. Hompa Herodesa yipo ga handukire unene.—Tara sirongwa “Varesi tava pura . . . Yilye ga tumine ‘mbungururu’?” pepenuno 29.
Awo kwa rugene yoyiwa kupitakana Herodesa. Monkedi musinke? Vakonentu owo kwa retere mauhwi, ntani kwato mfuto ezi va pulire. Omu tupu ya tetukisire Josefa naMariya apa va gwene ‘nongorodo nomanganganga gokututumikidisa nomira’ va hana kuyindindira! Vakonentu owo kwa here kukatantera ko hompa Herodesa oku va ka gwene munona. Nye, Jehova ga rugene ko yuma. Monzodi, Karunga kwa tanterere vakonentu owo va tengure kwawo nonzira zapeke.—Mateusa 2:1-12.
Apa va tengwire vakonentu, Josefa kwa gwene erondoro lyokutunda komuengeli gwaJehova asi: “Pinduka, o guse munona nozina, o tjwayukire koEgipite, o ka kare nawo kooko dogoro noku ngani ka ku tantera, yeeyi Herodesa kuna kupingira a papare munona, aya mu dipage.” (Mateusa 2:13) Ngomu tuna yi tumbura ketamekero lyosirongwa esi, Josefa ga limburukwire. Age kwa tulire ukalinawa womunona mevango lyokuhova makura yipo ga twere epata lyendi koEgipite. Morwa vakonentu owo wovapagani kwa geve mauhwi gondiro, apa ngesi awo va kere noyimaliwa yokuvavatera morugendo rwawo.
Konyima, masanseko goyimpempa kwa uyunga kuhamena rugendo rokoEgipite pokutanta asi mukeke Jesus kwa supipikire rugendo pasitetu, mokulipopera kovakorokotji ntani asi kwa nyongwere sitji yipo ozina va guse ko enyango.c Nye usili kuna kara asi rugendo oro kwa kere rorure ntani romaudigu.
Vakurona kuvhura kulirongera ko yoyinzi kwaJosefa. Age kwa sigire sirugana sendi nokulizambera yipo a popere epata lyendi kosiponga. Yosili, age kwa tere epata lyendi ngosininke sokupongoka esi ga mu pere Jehova. Naina vakurona kuna kurera vana vawo mouzuni wosiponga ou una zura yininke yokunyata nomapukiso ndi kuzonagura vanona. Ya wapa kupandadeka vazinya novaguhya ava vana kurugana nonondunge ngwendi Josefa, pokulitura mo unene va popere vana vawo komapukiso gangoso!
Josefa kwa pakerere mbili epata lyendi
Ayo kwa moneka asi epata lyaJosefa kapi lya ka tungire siruwo sosire moEgipite, morwa muengeli ga mu divisire asi Herodesa ga fa. Josefa yipo ga gusire epata lyendi va tengure kosirongo sawo. Uporofete kwa pumbire nare asi Jehova nga zigida Munwendi a “tunde mo moEgipite.” (Mateusa 2:15) Josefa ga vaterere mokusikisa mo uporofete owo, nye apa ngesi kupi oku na twara epata lyendi?
Josefa kwa kere ana vangarara. Ga tjilire Archelaus gonyanya nomudipagi ogu ga pinganene mo Herodesa. Morwa kukwama mapukururo, Josefa nepata lyendi kwa tundire moJerusarema va ze kodoropa zawo zaNazareta zomoGalireya. Oko yiko Josefa naMariya va ka rerere vana lyawo.—Mateusa 2:19-23.
Awo kapi va wekere yoyinzi. Bibeli kwa tumbura Josefa ngomuhongi goyikungu, sirugana oso kwa kwatera mo kuhonga yipirangi, kuteta yitji yipo va yi ruganese kononzugo nokomawato nokontopagona nokoturukara nokomakoso nokonondjoko ntani noyiruganeso yokulisiga-siga younandima. (Mateusa 13:55) Aso kwa kere sirugana soudigu. Momazuva gena, muhongi goyikungu nga ruganene pepi nembo ndi nositora sendi.
Josefa kwa ruganesere yiruganeso yoyinzi, yimwe kwa yi gwene koguhwe. Nampo kwa ruganesere yimeteso nonohamara dositji nedi doyivera nomakuva noyitjaha nonontjindjo nonombora nonorayima dokulisiga-siga ntani nonomboha, nampili ngomu ya kere ndiro.
Gazara Jesus ngomumatigona ana kutarera oguhwe wositumbwena omu vana kurugana. Meho gendi gana nwike Josefa ngomu ana kurugana, nokutetuka nonkondo edi vana kuruganesa pokudamuna yuma posipepe nomu vana kuruganesa mawoko. Nampo Josefa kwa tamekere kulikida munwendi omu na rugana yirugana oyo. Nampo age kwa rongere Jesus yitji yokulisiga-siga eyi ngava ruganesa mokuhonga yipirangi.
Jesus kwa dimbwilire asi mawoko aga nga ruganesa Josefa mokuteta yitji nokuyitwikakana, yigo hena nga ruganesa mokumuhengagwida nozina ntani novamumbya vendi. Epata lyaJosefa naMariya kwa kere lyenene omu mwa kere vanona ntazimwe kutura ko Jesus. (Mateusa 13:55, 56) Josefa ga hepere kurugana unene mokurera epata lyendi.
Nampili ngoso, Josefa ga yi dimbwilire asi sirugana sendi somulyo kwa kere sokupakera mbili elikwatakano lyepata lyendi naKarunga. Age kwa ruganesere siruwo sendi mokuronga vana vendi kuhamena Jehova Karunga nonoVeta dendi. Nage naMariya nkenye apa ngava twara vana vawo kosinagoge, oku ngava resa Veta nokuzifaturura. Konyima zoyo nampo Jesus nga pura mapuro gomanzi ano Josefa ga hetekere ko kugalimburura. Josefa nga twara hena epata lyendi koyipito youkarelikarunga koJerusarema. Posiruwo soPaska, Josefa nga ruganesa yivike yivali morugendo ronokilometa 113 pokukakara posilika oso nokukatengura.
Vanturagumbo woVakriste nawo naina kukwama sihonena oso. Awo kuvatera vana vawo pokutura muhowo elikwatakano lyawo naKarunga, kukwatera mo noyihepwa yopanyama. Awo kurugana paapa va vhulira mokutwara vana vawo komapongo nokoyigongi. Ngwendi Josefa, awo va diva asi kwato upingwa wokupitakana poyo ou nava vhura kupa vana vawo.
‘MPWAGETJIMA’
Apa ga kere Jesus nonomvhura 12, Josefa nepata lyendi kwa zire koJerusarema. Azo kwa kere Paska ano mapata gomanzi ngaga gendi kumwe. Apa ngava siki pepi naJerusarema, wovanzi ngava tameke kudimba mapisarome. (Episarome 120–134) Sitata ngasi zura mayovi gomanzi govantu. Konyima zoyo, mapata nombunga zovantu ngava tengura konomukunda dawo. Josefa naMariya, nampo va kere neyi yoyinzi yokurugana pokugazara asi Jesus nage mweli mombunga. Awo kwa gendere ezuva mudima ntani va ya yi dimbwilire asi Jesus mwato mombunga.—Rukasa 2:41-44.
Makura tava tengura koJerusarema. Gazara tupu asi apa ngesi mositata kwa monekere ngwendi mwato vantu apa va paparere moyitarata nokuzigida munwawo kedina. Kupi oku ga kere mumati? Mezuva lyautatu lyokumupapara, Josefa ga gazarere nye asi yina mu vhuru kusikisa mo situmbukira sokupongoka ga mu pere Jehova ndi? Moruhura, yipo va zire kontembeli. Oko kwa ka paparere dogoro tava ka mu gwana montembeli, age kuna hingire mokatji kovarongi. Gazadara tupu ruhafo oru va lizuvhire oJosefa naMariya!—Rukasa 2:45, 46.
Jesus kwa purakenene varongi oku ta va puragere. Varongi kwa va tetwire nondunge dendi nomalimbururo gendi. Mariya naJosefa, makura tayi va tetura. Josefa kapi ga uyungire yuma. Nye Mariya kwa uyungire asi: “Munwange, yinke ono tu ruganene ngesi? Tara, oguhwo name omu tuna ku papara nompwagetjima.”—Rukasa 2:47, 48.
Nonkango odo kulikida asi kukara mureti aso situmbukira sosinene. Aso udigu nampili munona kwa sikilira mo. Kukara mureti mouzuni ou woudona kureta ‘mpwagetjima,’ nye vaguhya novazinya kuvhura kugwana ehengagwido pokudiva asi Bibeli za tumbura maudigu aga vana kuligwanekera nago.
Jesus meguru, age kwa kere nelikwatakano lyenene noGuhwe wemeguru, Jehova, ntani ga lirongerere ko yoyinzi. Age kwa limbwilire vakurona vendi asi: “Yinke eyi muna paparere nge? Kapi mwa diva asi, nyame tupu kukara mweyi yaTate ndi?”—Rukasa 2:49.
Josefa kwa gazadarere ko kononkango odo yikando yoyinzi. Nampo nonkango odo da mu hafesere. Age nga rongo nkenye apa munwendi gositumbwena yipo a kare nonkareso zokuhara Jehova Karunga. Nampili apa ga kere mumati, Jesus ga kere nare nomalizuvho gokuhara oguhwe.
Nsene ove guhya, wa dimburura situmbukira sokuvatera vana woge va kwate egano eyi ayi tanta kukara guhya geharo ndi? Mokulifana, nsene wa kara nomunwa gositumbwena ndi kurera munona ga hana asi goge, diworoka sihonena saJosefa nokulitekura-tekura monkedi zongwa zokulikarera. Va vatera va hedere pepi naGuhyawo gemeguru, Jehova Karunga.
Josefa kwa kwatererere koulimburukwi
Bibeli kwa tumbura tupu mauzera gomasesu kuhamena eparu lyaJosefa, nye ago mulyo kugakonakona. Tatu resa asi Jesus ‘nga zuvhu’ vakurona vendi. Tatu resa hena asi Jesus “ta kuru moukonentu nomorutu nomokuwapera Karunga novantu.” (Rukasa 2:51, 52) Nonkango odo yisinke adi horora kuhamena Josefa? Kuhorora yoyinzi. Tuna lirongo asi Josefa kwa twikilire kupitisira epata lyendi ano munwendi gokusikilira mo ga fumadekere epitisiro lyoguhwe nokuvalimburukwa.
Tuna lirongo hena asi Jesus kwa twikilire kukura moukonentu. Josefa ga rugene ko yoyinzi mokuvatera munwendi a kure moukonentu. Momazuva gena, pwa kere sisewe esi va here Vajuda. Aso kwa kere asi vagara tupu vena ngava gwana siruwo yiwo ngava vhuru kukara vakonentu, nye varandesi novahongi woyikungu novanandima novahambuli “kapi tava vhuru kukara vapanguli ndi va uyunge nonkango doyisewe.” Konyima Jesus ga ya yi likidire asi sisewe sina kapisi usili. Ngomumati, age nkenye apa nga zuvhu oguhwe wositumbwena kuna kuronga nawa kuhamena uhunga waJehova. Yosili, Josefa nga yi rugana eyi yikando yoyinzi.
Nkareso zaJosefa kwa kundamene unene ekuro lyaJesus. Morwa epakero mbili lyewa Jesus kwa kulire nawa ntani kwa kere mugara gononkondo. Josefa kwa dewire munwendi a kare noudivi mosirugana sendi. Jesus kapi tupu ga divikwire asi munwamuhongi goyikungu nye mwene hena nage kwa kere “muhongi goyikungu.” (Marukusa 6:3) Edeuro lyaJosefa lya sikire mouta wa kora. Vanturagumbo wonondunge kuhonena Josefa pokudeura nawa vana vawo nokuhuguvara asi ngava ka lirera vene.
Apa atu resa moBibeli kuhamena siruwo apa Jesus ga gwene ekuho ponomvhura 30, Josefa opo kapi vana kumutumbura hena. Maumbangi kulikida asi Mariya kwa kere mufisayendi apa Jesus ga tamekere nosirugana sendi sokuzuvhisa. (Tara kakende “Siruwoke ga fire Josefa?” pepenuno 27.) Nye, Josefa kuna kara guhya gosihonena sosiwa sokupopera epata lyendi nokulipakera mbili nokukwaterera koulimburukwi dogoro kouhura. Vaguhya, vanturagumbo, Vakriste, ya wapa kuhonena epuro lyaJosefa.
[Nondanda dokonhi]
a Momazuva gena, elivandekero ngava litara ngwendi vantu ava va likwara.
b Tara sirongwa “Honena epuro lyawo—Mariya kwa ‘pungwire nonkango momutjima gwendi’” mosifo soRuhungu 1 Sikukutu 2008.
c Bibeli za yi likida nawa-nawa asi sitetu saJesus sokuhova kwa si rugene konyima zekuho lyendi. (Johanesa 2:1-11) Mokulironga ko yoyinzi kuhamena yihorokwa yoyimpempa yevangeli, tara sirongwa “Mavangeli goyimpempa—Gamwe aga ga uyunga kuhamena Jesus” pepenuno 18.
[Kakende kepepenuno 27]
Siruwoke ga fire Josefa?
Twa yi diva asi apa ga kere Jesus nonomvhura 12 age Josefa simpe muzuni. Nare ponomvhura odo sinzi sovadinkantu woVajuda yipo ngava tamekere kulironga yirugana yovaguhya vawo, ano ponomvhura 15 awo vana diva oso sirugana. Josefa ga parukire siruwo sokugwanena po mokuronga Jesus a kare muhongi goyikungu. Apa Jesus ga tamekere sirugana sendi sokuzuvhisa ponomvhura 30, age Josefa simpe muzuni ndi? Kapi tatu diva. Ozina vaJesus novamumbya vendi wovagara nava wovakadi navenye kwa va tumbura asi posiruwo sina awo simpe vazuni nye kapisi Josefa. Posiruwo oso Jesus ngava mu tumbura asi “munwaMariya,” kapisi munwaJosefa. (Marukusa 6:3) Mariya apa kwa mu uyunga age kuna kutura po matokoro, ga hana kupura ko mugara gwendi. (Johanesa 2:1-5) Mosiruwo sanare eyi kapi ngayi horoka ntudi age kwa kere mufisayendi. Apa ga ya fire, Jesus kwa pere mupositoli Johanesa situmbukira sokupakera mbili ozina Mariya. (Johanesa 19:26, 27) Age ngano kapi ga yi rugene oyo nsene asi Josefa kwa kere simpe muzuni. Morwa oyo, kuvhura tu tante asi Josefa kwa fire age Jesus simpe mudinkantu. Ngombeli, Jesus kwa gusire epitisiro mosirugana sokuhonga yikungu nokupakera mbili epata dogoro paapa ga ya gwene ekuho.
[Efano lyepepenuno 24]
Josefa kwa rugene nonondunge mokupopera munwendi
[Efano lyepepenuno 25]
Josefa kwa rugene unene mokupakera mbili epata lyendi
[Efano lyepepenuno 26]
Josefa nkenye apa nga twara epata lyendi kontembeli moJerusarema
[Efano lyepepenuno 28]
Josefa kwa dewire munwendi a kare muhongi goyikungu