Nzambi Tusambilanga “Wavuama ye Nkenda”

1. Aweyi tulenda zayila nkwa nkenda?

O NKWA nkenda, i muntu ona osonganga ngemba, zola yo kayila akaka. E kingana kia Yesu mu kuma kia Nsamaria kitoma songanga e ziku kia diambu diadi. O Nsamaria ndioyo ‘wasonga e nkenda’ kwa Nyuda ona wawandwa yo yiwa kwa mivi. O Nsamaria “umfwididi e nkenda” ye kuna zola kwawonso walunga-lunga Nyuda ndioyo walwekwa. (Luka 10:29-37) E kingana kiaki kikutulonganga e fu kiamfunu kia Nzambi eto, i sia vo, nkenda zandi. Nzambi nkwa nkenda kadi zola kekutuzolanga. Lumbu yawonso, okutufwilanga e nkenda mu mpila zayingi.

2. Nkia mpila yankaka tulenda fwila akaka e nkenda?

² Vena ye mpila yankaka tulenda fwila akaka e nkenda. O nkwa nkenda i ndiona oyambulanga tumba o muntu ofwanukinu e tumbu. Muna mpila yayi, o Yave mpe nkenda kikilu kekutufwilanga. “Ke kadilanga yeto ko mun’owu wa masumu meto,” u kavova o ntozi a nkunga. (Nku. 103:10) Kansi ezak’e ntangwa, Yave otumbanga kikilu o muntu ovangidi e mbi.

3. Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

³ Mu longi diadi, tubaka e mvutu za yuvu eyi: Ekuma Yave kekutufwilanga e nkenda? Nga ovaikisa o muntu mu nkutakani sinsu kia nkenda? Nki kilenda sadisa yeto awonso mu fwilanga akaka e nkenda? Yambula twazaya una e Bibila kivaninanga e mvutu za yuvu yayi.

EKUMA YAVE KEKUTUFWILANGA E NKENDA?

4. Ekuma Yave kekutufwilanga e nkenda?

⁴ Yave oyangalelanga kala nkwa nkenda. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: Nzambi “wavuama ye nkenda.” Paulu wasasila vo Nzambi nkwa nkenda kadi wavana e vuvu kwa akuswa bena vo wantu alembi lunga mu kwenda zingila kuna zulu. (Efe. 2:4-7) Kansi, Yave ke akuswa kaka ko kefwilanga e nkenda. Davidi wa ntozi a nkunga wasoneka vo: “Yave wambote kw’awonso, e nkenda zandi zimonekanga muna mavangu mandi mawonso.” (Nku. 145:9) Wau vo Yave zola kekutuzolanga, konso ntangwa kemonanga e kuma kia kutufwila e nkenda ovanganga wo.

5. Aweyi Yesu kalongokela e nkenda za Yave?

⁵ Yesu kaka i muntu otomene zaya una Yave keyangalelanga kala nkwa nkenda. Vitila keza ova ntoto, Yesu wazinga kumosi yo Yave kuna zulu mu mafunda ye mafunda ma mvu. (Nga. 8:30, 31) Nkumbu miayingi, Yesu wamonanga una Yave kafwilanga o wantu alembi lunga e nkenda. (Nku. 78:37-42) Vava kalonganga, Yesu watoma vovelanga e fu kiaki kiamfunu kia Se diandi.

6. Aweyi Yesu katusadisila mu bakula e nkenda za Se diandi?

⁶ Nze una twalongokele muna longi diaviokele, Yesu watá kingana kia mwan’ankolami muna kutulonga una Yave keyangalelanga kala nkwa nkenda. O mwana wasisa e nzo yo kwenda ‘fwasa mavua mandi muna zingu kia umpumbulu.’ (Luka 15:13) Kuna kwalanda, waviluka o ntima yo yambula e zingu kiandi kia umpumbulu, wasonga lulembamu yo vutuka kuna nzo. Adieyi o se diandi kavanga? Ke diavava ko vo o mwana kavingila kolo kiayingi muna zaya kana vo se diandi okuntambula yovo ve. Kadi Yesu wavova vo: “Ekolo [o mwana] kakedi kuna kwandá, o se diandi umwene, umfwididi e nkenda, wele ntinu, umbimbakene, umfibidi.” O se kafusulwisa mwan’andi nsoni ko. Kansi, wamfwila e nkenda, wanloloka yo kuntambula diaka se mwan’andi. E se diankenda diyikwanga muna kingana kiaki i Yave. Muna kingana kiaki, Yesu wasonga vo Yave una ye luzolo lwa loloka masumu ma awana bevilukanga kikilu o ntima.—Luka 15:17-24.

7. Aweyi e nkenda za Yave zisongelanga e ngangu zandi?

⁷ Yave okutufwilanga e nkenda mu kuma kia ngangu zandi zakondwa e tezo. Ntangwa zawonso Yave obakanga nzengo zambote muna wete dia vangwa yandi. Kadi e Bibila kivovanga vo: “E ngangu za ntandu, . . . zizele ye nkenda ye mbongo ambote.” (Yak. 3:17) Nze se dianzodi, Yave ozeye wo vo e nkenda zandi nluta kaka zitwasanga kwa wan’andi. (Nku. 103:13; Yes. 49:15) Wau vo Yave ofwilanga wantu e nkenda, ediadi dikubavananga e vuvu kia kusentu kana una vo wantu alembi lunga. Muna kuma kiaki, e ngangu za Yave zakondwa e tezo zikumfilanga mu fwila wantu e nkenda konso ntangwa kesololanga e kuma kiavanga wo. Kansi, Yave ozayanga mpe e ntangwa ina kafwete fwila o muntu e nkenda ko. Mu kuma kia ngangu zandi, Yave keviokesanga tezo ko muna songa e nkenda yo yambulwila e mbi.

8. Ezak’e ntangwa nkia diambu divavanga vo Yave kavanga? Ekuma?

⁸ Dilenda kala vo selo kia Nzambi kuna lukanu ukivene muna mavangu ma zumba. Adieyi tufwete vanga? Yave wavumunuina Paulu mu soneka vo: ‘Tufwete yambula kala entwadi’ yo muntu ndioyo. (1 Kor. 5:11) O nsumuki olembi viluka o ntima, kafwete vaikiswa mu nkutakani. O vanga wo diambote kikilu, kadi ditanina ampangi muna nkutakani yo tatidila e nkanikinu mia Yave. Kansi, akaka beyindulanga vo ovaikisa nsumuki mu nkutakani ke sinsu kia nkenda za Nzambi ko. Nga ediadi dialudi? Yambula twazaya.

NGA OVAIKISA O MUNTU MU NKUTAKANI SINSU KIA NKENDA?

9-10. Landila e sono kia Ayibere 12:5, 6, nga ovaikisa o nsumuki mu nkutakani sinsu kia nkenda? Sasila.

⁹ Vava tuwanga luzayisu muna nkutakani vo o muntu tuzeye ye tuzolanga “o wau kasidi diaka Mbangi a Yave ko,” nkenda zayingi tumonanga. Nanga tulenda tokana yo yindula kana vo diamfunu kikilu dikele mu vaikisa muntu ndioyo. Nga ovaikisa o nsumuki mu nkutakani sinsu kia nkenda kikilu? Elo. Kadi otumba o muntu ofwanukini e tumbu, diambu diangangu ye sinsu kia nkenda yo zola. (Nga. 13:24) Nga dilenda sadisa o muntu ovaikisu mu nkutakani mu viluka o ntima? Elo. Mpangi zayingi ana bavola masumu mampwena yo vaikiswa mu nkutakani, bavova vo tumbu kiaki kikilu bavuanga o mfunu, kadi diabasadisa mu bakula vo masumu mampwena bavola yo viluka o ntima yo vutuka diaka sadila Yave.—Tanga Ayibere 12:5, 6.

¹⁰ Badika e nona kisonganga vo ovaikisa o nsumuki mu nkutakani sinsu kia nkenda: O mvungudi obakwidi vo dimosi muna mameme mandi diayela dina. Ozeye wo vo muna wuka e meme diadi, kafwete dio vaula ye mameme mankaka. Wau vo mameme mu kintwadi mekalanga, avo meme dimosi divambwilu, wonga wayingi dimonanga. Nga ediadi disongele vo o mvungudi nkwa nsoki yo kondwa zola muna vambula e meme diadi yo mameme mankaka? Ve kikilu. Kadi ozeye wo vo avo bakele vamosi, e meme diyelele dilenda sambukisa kimbevo kwa mameme mankaka. Ovambula e meme diadi ditanina mameme mankaka.—Tezanesa ye Levitiku 13:3, 4.

11. (a) Aweyi o muntu ovaikisu mu nkutakani kalenda tezaneswa ye meme diyelele? (b) Nkia mambu kafwete vanga o muntu ovaikisu mu nkutakani ye nkia lusadisu kalenda vewa?

¹¹ Vava Nkristu kevaikiswanga mu nkutakani, tufwete kumbadikila nze meme diyelele. Wau vo e ngwizani andi yo Yave ke ina yambote ko, olenda tezaneswa yo muntu oyelele. (Yak. 5:14) Nze muntu una ye kimbevo kisambukilanga, o Nkristu ona kena ye ngwizani ambote ko yo Yave olenda fila akaka mu vanga mambu mambi. Muna kuma kiaki, ezak’e ntangwa diamfunu mu vaikisa Nkristu ndioyo mu nkutakani. E tumbu kiaki, i sinsu kia zola kwa Yave muna selo yandi yakwikizi muna nkutakani ye kisadisa nsumuki mu bakula o vilwa wandi yo viluka o ntima. I dianu vo, ekolo kavaikisu mu nkutakani kafwete kwamanana kwenda mu tukutakanu, ediadi dikunsadisa mu tambula madia ma mwanda yo kumika diaka lukwikilu lwandi. Kafwete mpe tambulanga e nkanda kesadila muna longi dia yandi kibeni yo talanga e programa ya TV ya Mbangi za Yave. Ekolo akuluntu bemonanga e nsobani kevanganga, ntangwa ke ntangwa bekumvana malongi kimana kavutukila e ngwizani andi yo Yave, muna mpila yayi olenda vutuka muna nkutakani se Mbangi a Yave.b

12. Aweyi akuluntu balenda songela zola ye nkenda kwa nsumuki kazolele viluka o ntima ko?

¹² Diamfunu mu sungamenanga vo o nsumuki ona ke vilukanga o ntima ko yandi kaka ovaikiswanga mu nkutakani. Akuluntu bazeye wo vo, bafwete toma yindula vitila bavaikisa o muntu mu nkutakani. Bazeye wo mpe vo Yave “muna tezo” ketumbilanga. (Yer. 30:11) Akuluntu betoma zolanga mpangi zawonso muna nkutakani ye ke bazolele vanga diambu ko dilenda fwasa kimwanda kiau. Kana una vo i wau, e diambu diazola ye nkenda akuluntu balenda vanga i vaikisa o nsumuki mu nkutakani mu fikolo.

13. Ekuma diavavila vo Nkristu mosi kuna Korinto kavaikiswa mu nkutakani?

¹³ Yindula dina Paulu wa ntumwa kavanga muna tandu kiantete mu kuma kia nsumuki mosi ona kazola viluka ntima ko. O Nkristu ndioyo muna nkutakani a Korinto kakala, zumba katanga yo nkento a se diandi. Diambu diansoni kikilu! Paulu wazaya dina Yave kavovesa Aneyisaele oku vo: “O yakala ovukane yo nkento a se diandi, se diandi kafusulwisi e nsoni. Yau awole bafwete vondwa kikilu.” (Lev. 20:11) Dialudi vo Paulu kavovesa ampangi ko muna nkutakani vo bavonda muntu ndioyo. Kansi, wavovesa ampangi muna nkutakani a Korinto vo bavaikisa o muntu ndioyo mu nkutakani. E vangu dia zumba dia muntu ndioyo, diafilanga ampangi zankaka mu tá e sakuba yo yindula nkutu vo o muntu ndioyo kavola kwandi sumu diampwena ko.—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Aweyi Paulu kasongela e nkenda kwa muntu wavaikiswa muna nkutakani a Korinto? Ekuma? (2 Korinto 2:5-8, 11)

¹⁴ Kuna kwalanda, Paulu wawá vo o muntu ndioyo wavanga nsobani ampwena. O nsumuki waviluka kikilu o ntima. Kana una vo nsoni kafusulwisa e nkutakani, Paulu wavovesa akuluntu vo kazola “viokesa tezo ko” muna diambu diadi. Wabavana luludiku vo: “Nufwete loloka yo fiaulwisa muntu ndioyo ye nsi a ntima.” Ekuma? Paulu wayika e diambu diadi, “kimana kalembi sundwa kwa ulolo wa ntantu.” Paulu wa ntumwa wafwila muntu ndioyo waviluka ntima e nkenda. Kazola ko vo muntu ndioyo kakendalala kwayingi wau vo wayambula e vangu diadi diambi.—Tanga 2 Korinto 2:5-8, 11.

15. Aweyi akuluntu balenda songela kikesa ye nkenda?

¹⁵ Muna tanginina Yave, akuluntu beyangalelanga kala akwa nkenda. Kuna kikesa kiawonso betumbanga o nsumuki vava dikalanga o mfunu, kansi bekumfwilanga mpe e nkenda avo ovilukidi o ntima. Ozevo, avo akuluntu ke bavene tumbu ko kifwanukini o nsumuki, ekiaki ke sinsu kia nkenda ko, kansi kia yambulwila e vangu diambi. Nga akuluntu yau kaka bafwete fwilanga o nsumuki e nkenda?

NKI KILENDA KUTUSADISA MU FWILANGA AKAKA E NKENDA?

16. Landila e sono kia Ngana 21:13, adieyi Yave kevanganga kwa awana ke befwilanga akaka nkenda ko?

¹⁶ Akristu awonso bafwete tangininanga e nkenda za Yave. Ekuma? E kuma kiantete i kia sia vo Yave ke wanga e sambu ko y’awana ke bezolanga fwila akaka nkenda ko. (Tanga Ngana 21:13.) Ke mosi ko muna yeto ozolele vo Yave kalembi wá e sambu yandi. Muna kuma kiaki, tufwete venga kala akwa ntim’ambadi. Vana fulu kia kaka o matu muna kazu kia mpangi eto una mu mpasi, tufwete kalanga twakubama muna wá “kazu kia nsukami.” Diau dimosi mpe, tuzolele vanga mawonso muna lemvokela luludiku lwalu lwa Bibila: “Ndiona olembi fwilanga ankaka e nkenda, ke fwilwa nkenda ko muna mfundisw’andi.” (Yak. 2:13) Avo tusonga lulembamu yo sungamena vo vekala ye lumbu divava vo akaka batufwila e nkenda, oyeto mpe tufwila akaka e nkenda. Musungula vava nsumuki ona ovilukidi o ntima kevutukanga mu nkutakani, i ntangwa tufwete kumfwila kikilu e nkenda.

17. Aweyi Davidi wa Ntinu kasongela vo nkwa nkenda kakala?

¹⁷ E nona ya Bibila ilenda kutusadisa muna fwilanga akaka e nkenda yo venga kala akwa ntim’ambadi. Kasikil’owu, badika e nona kia Davidi wa Ntinu. Nkumbu miayingi kafwilanga akaka e nkenda. Kana una vo Saulu wazola kumvonda, Davidi wafwila o ntinu ndioyo wa kuswa kia Nzambi e nkenda, kanlandila kunda ko ngatu kumvonda.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Nkia nkumbu miole Davidi kafwila akaka nkenda ko?

¹⁸ Kansi, ke ntangwa zawonso ko Davidi kafwilanga akaka e nkenda. Kasikil’owu, lumbu kimosi vava Nabale wa nkwa makasi katianguna Davidi yo lembi kumvana madia kalomba kumosi yo wantu andi, Davidi wafunga kikilu makasi yo bak’e nzengo za kwenda vonda Nabale ye awonso bakala muna nzo andi. Kansi, Abingaile wa nkento a Nabale, ona wakala vo nkwa ngemba ye nkwa luzindalalu wavanga e diambu vana vau. Muna kuma kiaki, Davidi kavonda diaka Nabale ko ye wantu andi.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Lumbu kiankaka, Natani wa ngunza wazingulwila Davidi lusansu lwa mvuama mosi wayiya e meme dia mfinangani andi ona wakala vo nsukami. Davidi wafunga kikilu makasi yo vova vo: “Ndidi e ndofi muna Yave wa Nzambi amoyo vo, o muntu ovangidi diambu diadi, lufwa lumfwanukini!” (2 Sam. 12:1-6) Davidi watoma zaya o Nsiku a Mose. O mwivi ona oyiyidi e meme diangani, kafwete futa mameme yá kwa mfumu a meme. (Luv. 22:1) Kansi, ekuma Davidi kavovela vo muntu ndioyo kafwete fwa? Davidi ntim’ambadi kasonga. Natani wazingulwila Davidi lusansu lwalu muna kunsadisa kabakula vo sumu diampwena kikilu kavola. Yave wafwila kikilu Davidi e nkenda, kansi Davidi kafwila mwivi a meme nkenda ko, ona Natani kayika muna lusansu.—2 Sam. 12:7-13.

20. Nkia diambu tulongokele muna nona kia Davidi?

²⁰ Vava Davidi kafunga makasi, wabak’e nzengo za vonda Nabale ye awonso bakala muna nzo andi. I bosi, Davidi wavova vo o mwivi ona Natani kayika muna lusansu, lufwa kafwanukina. Kansi, Davidi nkwa ngemba kakala, ozevo ekuma kavovela vo mwivi ndioyo kafwete fwa? Yindula una Davidi kamonanga muna ntima vitila Natani kanzingulwila o lusansu. Muna kolo kiokio, e ntona zandi zantokanesanga. Vava muntu kekalanga yo ntim’ambadi ekolo kefundisanga o nkwandi, ediadi disongele vo e ngwizani andi yo Yave ke ina diaka yambote ko. Kiaki i kuma Yesu kalukisila alandi andi vo: “Nuyambula fundisa kimana nualembi fundiswa; kadi muna mfundisa ina nufundisila i nufundisilwa mpe.” (Mat. 7:1, 2) Muna kuma kiaki, yambula twavanga mawonso kimana twalembi kala akwa ntim’ambadi yo sia e ngolo za tanginina Nzambi eto ona “wavuama ye nkenda.”

21-22. Nkia mpila tulenda fwila akaka e nkenda?

²¹ E nkenda ke zisongelwanga kaka mu ntima ko. O nkwa nkenda ovanganga diambu muna sadisa akaka. Ozevo, yeto awonso tufwete siang’e sungididi muna zaya dina esi nzo eto bavuidi o mfunu, mpangi zeto muna nkutakani ye mfinangani zeto. Kieleka, vena ye mpila zayingi tulenda fwila akaka e nkenda. Nga muntu ovuidi lufiaulwisu o mfunu? Nga tulenda sadisa akaka muna kubakayilanga madia yovo vanga konso diambu bavuidi o mfunu? Nga mpangi ona ovutukidi mu nkutakani, lukasakeso ye lufiaulwisu lwa nkundi ambote kavuidi o mfunu? Nga tulenda fiaulwisa akaka muna kubasamunuina e nsangu zambote? Ezazi i mpila tulenda fwila akaka e nkenda.—Yobi 29:12, 13; Roma 10:14, 15; Yak. 1:27.

²² Avo tusia e sungididi muna nsatu za wantu ankaka, tumona vo yeto awonso tuna ye lau dia fwila akaka e nkenda. Kieleka, vava tufwilanga akaka e nkenda, tuyangidikanga Nzambi wa Se dieto dia zulu, ona “wavuama ye nkenda.”