LONGI DIA 43
Nzambi “Okukumika” mu Nkia Mpila?
“[Yave] okunusikidisa, okunukumika yo toma kunusiamisa.”—1 PET. 5:10.
NKUNGA WA 38 Yave Okukumika
MANA TULONGOKAa
1. E selo ya Nzambi kuna nz’ankulu aweyi bavuilanga nkuma?
NKUMBU miayingi e Bibila kiyikilanga selo yakwikizi ya nz’ankulu vo akwa nkuma. Kansi, kana nkutu awana basunda o nkuma, ezak’entangwa bamonanga vo ke akwa nkuma ko. Kasikil’owu, ezak’entangwa Davidi wa ntinu ‘wakalanga ye ngolo nze mongo,’ kansi vakala ye ntangwa ‘kamonanga o wonga.’ (Nku. 30:7) Kana una vo Samesone nkuma wayingi kakala wau watukanga muna mwand’a Nzambi, wazaya wo vo kondwa kwa lusadisu lwalu wadi vidisa e ngolo zandi yo kituka nze wantu ankaka. (Afu. 14:5, 6; 16:17) Wantu a kwikizi awaya mu lusadisu lwa Yave kaka bakadilanga yo nkuma.
2. Ekuma Paulu kavovela vo ntovoki ye nkwa nkuma kakala? (2 Korinto 12:9, 10)
2 Paulu wa ntumwa mpe wazaya wo vo nkum’a Nzambi kavuanga o mfunu. (Tanga 2 Korinto 12:9, 10.) Nze ndonga mu yeto, Paulu wa ntumwa mpe wanuananga ye mpasi za mayela. (Ngal. 4:13, 14) Ezak’entangwa diampasi diakalanga kwa yandi mu vanga edi diambote. (Rom 7:18, 19) Ezak’entangwa nkutu wamonanga wonga mu kuma kia dina dilenda kumbwila. (2 Kor. 1:8, 9) Kansi, vava Paulu kakalanga wayoya, wavuanga o nkuma. Mu nkia mpila? Yave wavana Paulu o nkuma kavuanga o mfunu muna zizidila e mambu mampasi.
3. Nkia yuvu tuvanina e mvutu mu longi diadi?
3 Yave okutusianga nsilu vo okutukumika. (1 Pet. 5:10) Kansi, muna vua nkuma wau tufwete vanganga e ngolo. Muna bonga e nona, avo ozolele dia, ofwete kobola koko muna longa kimana o madia malwaka muna nua. Diau dimosi mpe, Yave ozolele kutuvana o nkuma tuvuidi o mfunu, kansi tufwete vanga diambu muna wo tambula. O Yave nki kekutuvananga muna kutukumika? Adieyi tufwete vanga muna vua o nkuma wau? Tubaka e mvutu za yuvu yayi muna badika una Yave kakumikina Yona, Maria wa ngudi a Yesu yo Paulu wa ntumwa. Tulongoka mpe una Yave kekumikinanga selo yandi o unu.
VUA O NKUMA MUNA SAMBANGA YO LONGOKA
4. Aweyi tulenda vuila o nkum’a Yave?
4 Imosi muna mpila tulenda vuila o nkum’a Yave i kumfinamanga muna sambu. Muna mvutu za sambu yeto, Yave okutuvana “ulolo wa nkuma.” (2 Kor. 4:7) Tulenda mpe vua o nkuma tuvuidi o mfunu muna tanganga Bibila yo badika muna mana tutanganga. (Nku. 86:11) E nsangu za Yave zina muna Bibila, zivuidi “nkuma.” (Ayib. 4:12) Vava osambanga yo tanga e Bibila, otambula nkuma ovuidi o mfunu muna zindalala, tatidila e kiese kiaku yovo muna lungisa kiyekwa kiampasi. Tala una Yave kakumikina Yona wa ngunza.
5. Ekuma Yona kavuila nkuma o mfunu?
5 Yona wa ngunza nkuma kavuanga o mfunu. Watina mu kuma kia kiyekwa kiampasi kavewa kwa Yave. Muna kuma kiaki, fiakete kaka fiasala nga wafwa mu kuma kia tembwa kiangolo yo sia nkutu e mioyo mia awana kakangalanga yau mu vonza. Vava ansau bantuba muna maza waminua kwa mbizi ampwena, wakala vana fulu kina kayindulanga nkutu ko, i sia vo, muna vumu kia mbizi ampwena. Aweyi Yona kamona? Nga wayindula vo mu vumu kia mbizi kefwila? Nga wayindula vo Yave wambembola? Nanga Yona watokana kwayingi.
Nze Yona wa ngunza, aweyi tulenda vuila nkuma muna ntangw’ampasi? (Tala e tini kia 6-9)
6. Landila Yona 2:1, 2, 7, nki kiakumika Yona vava kakala muna vumu kia mbizi?
6 Adieyi Yona kavanga muna vua nkuma ekolo kakala yandi mosi muna vumu kia mbizi? Wasamba kwa Yave. (Tanga Yona 2:1, 2, 7.) Kana una vo wakolamena Yave, Yona waviluka o ntima, wakala ye vuvu vo Yave o wá sambu kiandi. Yona mpe wabadikanga e sono ina kateka tanga. Ekuma tulenda wo vovela? Muna sambu kiandi muna Yona kapu kia 2, muna ye mvovo ye tini yafwanana ye nkanda Nkunga. (Kasikil’owu, tezanesa Yona 2:2, 5 ye Nkunga 69:1; 86:7.) Dialudi, Yona watoma zaya e sono yayi. Ekolo kayindulanga e sono yayi muna ntangw’ampasi, wakala ye ziku vo Yave okunsadisa. I bosi, o mbizi ampwena yaluka Yona vana kumu dia mbu. Muna diadi Yona wakubama kakala mu tambulwila e kiyekwa kina Yave kamvana.—Yona 2:10–3:4.
7-8. O mpangi Zhiming aweyi kavuila nkuma muna ntangw’ampasi?
7 E mbandu a Yona ilenda kutusadisa vava tunuananga ye mpasi za mpila mu mpila. Kasikil’owu, mpangi ayakala una ye nkumbu Zhimingb ozingilanga kuna Taiwan, yimbevo yayingi yampasi keyelanga. Vana ntandu, akaka muna yitu yandi bansianga kitantu mu kuma kia lukwikilu lwandi muna Yave. Kansi, o samba kwa Yave yo longoka diansadisa mu vua o nkuma. Mpangi Zhiming wavova vo: “Ezak’entangwa vava iyindulanga vo nanga e mpasi zame ke zina mfoko ko, itokananga kwayingi ye kilendanga kala wavuvama ko mu kala ye longi dia mono kibeni.” Kansi mpangi eto ke yoyanga ko. Wavova diaka vo: “Entete, isambanga kwa Yave. I bosi, ilandanga e nkunga mieto mia Kintinu muna telefone ame. Ezak’entangwa, iyimbilanga e nkunga miami mu ndinga yakuluka yavana ivuvama yo yantika longoka.”
8 O mpangi Zhiming ovuanga nkuma mu zizidila e mpasi muna longi dia yandi kibeni. Kasikil’owu, vava kayelokanga muna lupasu kavangwa, o mfelemi wamvovesa vo kafwete siwa o menga, kadi menga mandi makuluka makala. Muna fuku wavitila lupasu lwandi, watanga lusansu lwa mpangi mosi ankento ona wavangwa mpe lupasu lwau lumosi. Menga mandi makuluka kikilu makala lutila menga ma mpangi Zhiming. Kansi katonda siwa menga ko ye wasasuka. E mbandu a mpangi ndiona yasadisa mpangi Zhiming mu tatidila e kwikizi kiandi.
9. Avo ntokani zayingi una zau mu kuma kiampasi, adieyi olenda vanga? (Tala mpe e fwaniswa.)
9 Nga watokana kala kwayingi muna ntangw’ampasi yo lembi zaya dina ovova muna sambu? Nga wamona kala vo wayoya kikilu wina ye kulenda nkutu longoka ko? Sungamena vo, Yave otomene zaya e mpasi zaku. Kana nkutu vo kutomene vova ko muna sambu, kala ye ziku vo Yave okuvana lusadisu luna vuidi o mfunu. (Efe. 3:20) Muna kuma kiampasi onuananga zau avo omwene vo kulenda tanga ko ngatu longoka e Bibila, olenda wá e audio za Bibila ye nkanda mieto. Olenda mpe wunikina e nkunga mieto yovo tala video muna jw.org. Avo osambidi kwa Yave yo vava e mvutu za sambu yaku muna Bibila ye muna nkanda mieto, dina nze ngeye olombele kwa Yave kakumika. Kala ye ziku vo Yave okukumika kikilu.
AMPANGI MUNA NKUTAKANI BEKUKUMIKA
10. Aweyi mpangi zeto bekutukumikinanga?
10 Yave olenda sadila mpangi zeto kimana batukumika. Ampangi balenda kala se “nto a lufiaulwisu” vava tunuananga ye mambu mampasi yovo muna lungisa e kiyekwa kiampasi. (Kol. 4:10, 11) Dialudi, akundi tuvuanga o mfunu musungula muna “ntangw’ampasi.” (Nga. 17:17) Vava tukalanga twayoya, mpangi zeto balenda kutusadisa muna kinitu ye kutukasakesa kimana twakwamanana sadila Yave ye kwikizi. Badika una Maria wa ngudi a Yesu kakumikinua kwa akaka.
11. Ekuma Maria kavuila nkuma o mfunu?
11 Maria nkuma kavuanga o mfunu muna vanga luzolo lwa Yave. Yindula ntokani kakala zau vava kavewa e kiyekwa kiampasi kwa mbasi Ngambiele. Kana una vo mpumpa kakala, wavoveswa vo yimita keyimita. Kateka sansa mpe mwana ko, kansi wavewa e kiyekwa kia sansa o Masia ona wasilwa o nsilu. Wau vo mwenze kakala, aweyi Maria kadi sasila e diambu diadi kwa Yosefe wa nzitikila andi?—Luka 1:26-33.
12. Landila Luka 1:39-45, aweyi Maria kavuila nkuma kavuanga o mfunu?
12 Aweyi Maria kavuila nkuma muna lungisa e kiyekwa kiampasi kavewa? Walomba lusadisu kwa akaka. Kasikil’owu, walomba kwa Ngambiele vo kansasila diaka mayingi muna kiyekwa kiakina. (Luka 1:34) I bosi wayenda kingula Elisabete wa yitu kiandi kuna “zunga kia miongo” mia Yuda. E nkingula yayina, mfunu kikilu yakala kwa Maria. Elisabete wasanisina Maria ye wavumunuinua kwa Yave mu sakula ungunza mu kuma kia mwana wakala muna vumu kia Maria. (Tanga Luka 1:39-45.) Maria wavova vo Yave “ovangidi owu wankuma muna koko kwandi.” (Luka 1:46-51) Ozevo, Yave wasadila Ngambiele yo Elisabete mu kumika Maria.
13. Mpangi mosi ankento kuna Bolívia aweyi kasadisilwa kwa ampangi?
13 Nze Maria, ngeye mpe olenda kumikwa kwa akwaku besambilanga Yave. Mpangi ankento Dasuri kuna Bolívia, nkuma mpe kavuanga o mfunu. O se diandi wabakama kimbevo kiangolo kilembi sasukanga ye wanatwa kuna lupitalu. Mpangi Dasuri wanlunga-lunganga kuna zola muna kolo kiawonso kakala kuna lupitalu. (1 Tim. 5:4) Kansi, diampasi kikilu diakala mu lungisa e mbebe yayi. Mpangi Dasuri wavova vo: “Nkumbu miayingi yamonanga vo kilenda diaka zizidila ko.” Nga walomba lusadisu? Kuna lubantiku kalomba lusadisu ko. Wavova vo: “Kiazola vana zitu diampasi kwa ampangi ko. Yayindulanga vo ‘Yave okumpana o nkuma mvuidi o mfunu.’ Kansi yabakula vo vambula yakivambula ye ampangi yo vava singika e mambu mono mosi.” (Nga. 18:1) Mpangi Dasuri wabaka e nzengo za sonekena akundi andi yo kubasasila e diambu diampasi kanuananga diau. Wavova vo: “Kina nkutu ye mvovo ko mu sasila una akwame Akristu bankumikina. Bandatina o madia kuna lupitalu ye kuntangila e sono ya lukasakeso. Diakiese kikilu mu zaya vo ke tuna yeto mosi ko. Yeto awonso mu kanda dia Yave twina. E mpangi zeto bena ye luzolo lwa kutusadisa muna ntangw’ampasi yo dila yeto. Bekutukasakesanga mpe kimana twazindalala kumosi muna salu kia Yave.”
14. Ekuma tufwete tambulwilanga lusadisu lwa akuluntu?
14 E mpila yankaka Yave kekutuvaninanga o nkuma i akuluntu. Akuluntu i tukau kesadilanga Yave muna kutukumika yo kutukasakesa. (Yes. 32:1, 2) Muna kuma kiaki, konso ntangwa okalanga ye ntokani, zayisa zo kwa akuluntu. Avo bavene lusadisu, tambulwila lo. Kieleka, Yave olenda kukumika muna lusadisu lwa akuluntu.
VUA O NKUMA MUNA VUVU KIAKU KIA KUSENTU
15. Nkia vuvu bena kiau Akristu awonso?
15 E vuvu kieto muna nsilu mia Bibila, kilenda kutuvana o nkuma. (Roma 4:3, 18-20) Yeto Akristu tuna ye vuvu kia zinga yakwele mvu, kiakala muna paradiso ova ntoto yovo kuna zulu muna Kintinu kia Nzambi. E vuvu kieto kikutusadisanga mu zizidila e mpasi, samuna e nsangu zambote yo lungisa konso kiyekwa tuvewanga muna nkutakani. (1 Tes. 1:3) E vuvu kiaki mpe i kiau kiakumika Paulu wa ntumwa.
16. Ekuma Paulo kavuila lukasakeso o mfunu?
16 Paulu wa ntumwa nkuma kavuanga o mfunu. Muna nkanda kasonekena esi Korinto, wayitezanesa ye kinzu kia tûma. ‘Wamweswa e mpasi,’ ‘wayangama ntima,’ ‘wabangikwa’ yo ‘bwiswa.’ Nkumbu miayingi nkutu kakala muna vonza kia lufwa. (2 Kor. 4:8-10) Paulu wasoneka mvovo miami vava kakala muna nkangalu andi wantatu muna salu kia kimisionario. Kuna kwanda, wawanana diaka ye mambu masunda e mpasi. Wawandwa kwa ndonga, wakangwa, wakala muna nzaza yadimuka ye wasiwa muna pelezo.
17. Landila 2 Korinto 4:16-18, nki kiakumika Paulu mu zizidila e mpasi?
17 Vava kasia e sungididi muna vuvu kiandi, Paulu watambula nkuma una kavuanga o mfunu mu zindalala. (Tanga 2 Korinto 4:16-18.) Wavovesa esi Korinto vo kana nkutu e nitu andi ‘iyoyele,’ ke dilendi kunkendeleka ko. Dialudi, Paulu wasianga e sungididi muna vuvu kiandi kia kusentu. E vuvu kiandi kiavuila moyo a mvu ya mvu kuna zulu, kiakala se “nkembo ampwena kikilu,” i kuma kazizidila e mpasi zawonso muna tambula o nsendo wau. Paulu watoma badikanga e vuvu kiaki, i dianu e kiwuntu kiandi kia kati ‘kiavangulukilanga lumbu ke lumbu.’
18. E vuvu kia lufuluku aweyi kikumikinanga mpangi Tihomir ye yitu yandi?
18 E vuvu kia kusentu, i kiau mpe kiakasakesa mpangi Tihomir ona ozingilanga kuna Bulgária. Muna mvu miavioka, Zdravko wa mbunzi andi wafwila muna sumbula. Muna kuma kiaki, mpangi Tihomir ntantu zayingi kakalanga zau. Muna zizidila e ntantu zazi, yandi ye yitu yandi beyindulanga una ukala lufuluku. Mpangi Tihomir wavova vo: “Tuyindulanga e fulu tuwananena yo Zdravko vava kefuluka, madia tukunlambila, wantu tubokelesa muna nkinzi antete ye mambu mevangamanga mu lumbu yayi yambaninu tukunzayisa.” Mpangi Tihomir wavova vo, osia e sungididi muna mambu mama diakasakesa yau awonso muna nzo mu kwamanana zindalala yo vingila e ntangwa ina Yave kefutumuna mpangi au.
Aweyi obenze ukala e zingu kiaku muna nz’ampa? (Tala e tini kia 19)c
19. Adieyi olenda vanga muna kumika vuvu kiaku? (Tala e mpe fwaniswa.)
19 Aweyi olenda kumikina e vuvu kiaku? Kasikil’owu, avo vuvu kia vua moyo ova ntoto una kiau, tanga e sono ivovelanga Paradiso yo badikanga yo. (Yes. 25:8; 32:16-18) Yindula una e zingu kikala muna nz’ampa. Yindula nze ngeye se wina muna paradiso. Yindula wantu bena yaku, nkunga mina owánga ye una omwene. Muna kusadisa watoma yindula una ukala e Paradiso, tala e fwaniswa ina muna nkanda mieto yovo olenda tala e video ya nkunga mieto, nze, Nz’ampa Tuvingilanga, E Nz’ampa Tumwene yo mu Meso yovo Eu penso no dia. Avo e vuvu kia zingila muna nz’ampa kiatoma kumama muna ngindu yo ntima eto, e mpasi zeto zimonekena vo “za kolo kiakete ye zavevoka.” (2 Kor. 4:17) E vuvu katuvana o Yave i kiau kikutukumikanga.
20. Kana nkutu vava tukalanga twayoya aweyi tulenda vuila nkuma?
20 Kana nkutu vava tumonanga vo tuyoyele, “muna Nzambi tuvuila nkuma.” (Nku. 108:13) Yave okutuvananga lusadisu lwawonso tuvuidi o mfunu muna tambula o nkum’andi. Muna kuma kiaki, avo lusadisu ovuidi o mfunu muna lungisa kiyekwa oveno, muna zizidila e mpasi yovo muna tatidila e kiese kiaku, ziula ntim’aku kwa Yave muna sambu. Vava luludiku lwandi kimana wakalanga ye longi dia Bibila dia ngeye kibeni. Tambulwila lusadisu yo lukasakeso lwa ampangi zaku za Akristu. Vaulanga e ntangwa muna yindula una ukala e zingu kuna sentu. Muna mpila yayi, ‘okumikwa muna mawonso mun’owu wa nene wa nkum’andi [Nzambi] kimana walenda zizidila mawonso kuna kiese.’—Kol. 1:11.
NKUNGA WA 33 Yekeka Zitu Diaku kwa Yave
a Elongi diadi disadisa awana bemonanga vo ke belenda zizidila ko e mpasi benuananga zau yovo ke belenda lungisa ko e kiyekwa baveno. Tulongoka una Yave kalenda kutukumikina ye dina tulenda vanga muna tambula lusadisu lwandi.
b E nkumbu zankaka zasobwa.
c FOTO VANA: Mpangi ankento una mu ntantu oyindulanga e nsilu mia Bibila yo sika e video ya nkunga muna toma yindula una ukala e zingu kiandi muna nz’ampa.