Bunda e Vuvu kwa Yave nze Samesone

1-2. Ekuma lusansu lwa Samesone lwinina o mfunu kwa yeto?

ADIEYI oyindulanga vava o wanga nkumbu Samesone? Nanga oyindulanga vo nkwa nkuma kikilu kakala. Ediadi dialudi. Kansi, Samesone wabaka nzengo zambi ezi zantwasila e mpasi. Kana una vo i wau, Yave wasia e sungididi muna kwikizi kia Samesone. Yave wasonekesa mpe lusansu lwandi muna Bibila muna wete dieto.

² Yave wasadila Samesone muna vanga mambu masivi muna sadisa o nkangu andi Isaele. Vioka tandu yayingi kuna nima lufwa lwa Samesone, Yave wavumunuina Paulu wa ntumwa muna sia nkumbu a Samesone muna buka kia awana basonga lukwikilu. (Ayib. 11:32-34) E mbandu a Samesone ilenda kutukasakesa. Wabunda e vuvu kwa Yave kana nkutu muna ntangw’ampasi. Mu longi diadi tufimpa una mbandu a Samesone ilenda kutukasakesela ye mana tulenda longoka muna mbandu andi.

SAMESONE WABUNDA E VUVU KWA YAVE

3. Nkia salu Samesone kavewa?

³ Vava Samesone kawutuka, Afelesetia yau bayalanga yo bangika nkangu a Isaele. (Afu. 13:1) Wau vo akwa nsoki bakala, Aneyisaele mpasi kikilu bamonanga vana moko mau. Yave wasola Samesone muna “vita ntu muna vuluza Isaele vana moko ma Afelesetia.” (Afu. 13:5) Salu kiampasi kikilu kavewa. Muna lungisa e salu kiaki kiampasi, diavavanga vo Samesone kabunda e vuvu kwa Yave.

4. Aweyi Yave kasadisila Samesone muna vevoka vana moko ma Afelesetia? (Afundisi 15:14-16)

⁴ Badika e nona kimosi kisonganga una Samesone kabundila e vuvu kwa Yave yo tambula lusadisu lwandi. Lumbu kimosi, makesa ma Afelesetia batombaka kuna Leki nanga mbanz’a Yuda, muna kanga Samesone. Esi Yuda, bamona o wonga yo yekola Samesone vana moko ma mbeni. Nkangu andi bankanga muna nsinga miampa yo kuntambika kwa Afelesetia. (Afu. 15:9-13) Kansi, ‘mwand’a Yave wakumika’ Samesone yo kuyivevola muna nsinga. I bosi, ‘wamona visi kiampa kia matandi ma buluku,’ walambula koko, wabonga kio yo vondela kio 1.000 dia wantu.—Tanga Afundisi 15:14-16.

5. Aweyi Samesone kasongela vo wabundanga e vuvu kwa Yave?

⁵ Ekuma Samesone kasadila e visi kia matandi ma buluku? E visi kia bulu i lekwa kiansuka o muntu kalenda yindula muna nuanina. Kalukatikisu ko vo, Samesone wazaya wo vo kiakala nkia nuaninua kesadila, o Yave okunsadisa. O nkwa kwikizi ndioyo, wasadila e lekwa kina kamona muna vanga luzolo lwa Yave. Dialudi vo, Samesone wasunda e vita yayi kadi wabunda e vuvu kwa Yave.

6. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Samesone?

⁶ Yave olenda kutukumika mpe muna lungisa konso kiyekwa, kana nkutu ina yampasi. Nzambi olenda wo vanga muna mpila ina ketuyindulanga ko. Muna kuma kiaki, bunda e vuvu kwa Yave. Wauna kakumikina Samesone, okusadisa mpe muna vanga luzolo lwandi avo umbundidi e vuvu.—Nga. 16:3.

7. Nkia nona kisonganga o mfunu wavava luludiku lwa Yave?

⁷ Mpangi zayingi besalanga e salu kia tunga e fulu yeto ya nsambila besonganga vo Yave bebundanga e vuvu. Muna mvu miavioka, ampangi yau kibeni bakubikanga yo tunga Maseka ma Kintinu ye fulu yankaka ya nsambila. Kansi, wau vo lutangu lwa wantu bevubwanga mu wokela kaka lwina, ampangi bamona vo diambote mu vanga e nsobani. Ampangi bevitanga o ntu muna tunga e fulu ya nsambila, balomba luludiku lwa Yave muna sambu yo sadila ndekwa zampa nze sumba nzo zatungwa kala yo vangulula zo. Mpangi Robert ona wasadisa mu tunga e fulu yayingi ya nsambila mu nza yawonso wavova vo: “Kuna lubantiku, diampasi diakala mu sadila e ndekwa zazi. Kadi e ndekwa zazi zaswaswana zakala ye zina twasadilanga muna mvu miavioka. Kansi ampangi batambulwila e nsobani zazi ye nsi a ntima yo mona e nsambu za Yave.” Ekiaki, kimosi kaka muna nona isonganga una Yave kefidilanga nkangu andi muna vanga luzolo lwandi. Ntangwa ke ntangwa diambote twakiyuvulanga: ‘Nga ivavanga luludiku lwa Yave yo vanga e nsobani kimana yansadila una ufwene?’

SAMESONE WATOMA SADILANGA E NKUBIKA ZA YAVE

8. Adieyi Samesone kavanga vava kakala ye vuina dia maza?

⁸ Nanga osungamene mambu mankaka masivi Samesone kavanga. Yandi mosi kaka wavonda nkosi yo tufakesa 30 ma Afelesetia kuna mbanza Asekelone. (Afu. 14:5, 6, 19) Samesone wazaya wo vo kondwa kwa lusadisu lwa Yave kadi lenda vanga mambu mama ko. E diambu diadi diatoma moneka vava kakala ye vuina dia maza kuna nim’a vonda 1.000 dia Afelesetia. Adieyi kavanga? Vana fulu kia vava maza yandi kibeni, walomba lusadisu kwa Yave.—Afu. 15:18.

9. Aweyi Yave kavanina e mvutu muna sambu kia Samesone? (Afundisi 15:19 ye mvovo vana yand’a lukaya)

⁹ Yave wavana mvutu za sambu kia Samesone muna kumvana maza mu mpila yasivi. Vava Samesone kanua maza momo, ‘e ngolo zandi zavutuka yo kumama.’ (Tanga Afundisi 15:19 ye mvovo vana yand’a lukaya.) Nanga vioka mvu miayingi vava Samuele wa ngunza kavumunuinua mu soneka nkanda wa Afundisi, e nto a maza yayina yakwamanana kala. Aneyisaele ana bamona nto yayina, nanga basungamenanga vo avo babundidi e vuvu kwa Yave okubasadisa muna ntangwa mpasi.

10. Adieyi tufwete vanga muna tambula lusadisu lwa Yave? (Tala mpe mafoto ye fwaniswa.)

¹⁰ Yeto mpe tufwete vavanga lusadisu lwa Yave, kana nkutu vo ngangu tuna zau yovo mambu mayingi twavanga kala muna salu kiandi. Tufwete kala yo lusakalalu yo kwikila vo tulenda kaka vanga mana Yave kakutulombanga avo tumbundidi e vuvu. Samesone wakumama vava kanua maza mana Yave kamvana. Nze Samesone, yeto mpe tufwete tambulwila lusadisu lwa Yave muna tatidila kwikizi kieto muna yandi.—Mat. 11:28.

11. Aweyi tulenda vuila lusadisu lwa Yave? Yika e nona.

¹¹ Tala nona kia mpangi Aleksey ona ozizidilanga lubangamu kuna Rússia. Adieyi dikunsadisanga muna zizidila lubangamu? Yandi ye nkaz’andi bena ye programa yambote ya longoka e Diambu dia Nzambi. Wavova vo: “Ivanganga e ngolo za landa e programa ame ya longi dia mono kibeni yo tanga e Bibila konso lumbu. Konso mene, mono yo nkaz’ame, tutanganga sono kia konso lumbu yo samba kwa Yave.” Adieyi tulenda longoka muna mbandu au? Vana fulu kia kuyibunda e vuvu, tufwete bunda vuvu kieto kwa Yave. Mu nkia mpila? Muna vanganga mambu mesiamisanga lukwikilu lweto, nze longoka Bibila, samba, kwenda muna tukutakanu yo vaika mu salu kia umbangi. I bosi, Yave okutuvana lusadisu tuvuidi o mfunu muna kwamanana kunsadila. Wauna kakumikina Samesone, Nzambi olenda mpe kutukumika.

SAMESONE KABEMBOLA YAVE KO

12. Nkia nzengo zambi Samesone kabaka? Ekuma longo lwandi yo Delila lwakadila lwaswaswana?

¹² Samesone muntu walembi lunga kakala nze yeto, ezak’e ntangwa wabakanga nzengo zambi. E nzengo zambi kabaka, zantwasila mfwilu miayingi. Muna kolo kina kakala se mfundisi, Samesone ‘wazola nkento mosi wakala kuna Ndimb’a Soreke, nkumbu andi Delila.’ (Afu. 16:4) Entete, Samesone muna ‘lutumu lwa Yave’ wateka sompa nkento mosi wa musi Felesetia. “Kadi nzila kavavanga muna nuanisa Afelesetia.” Kuna kwalanda, Samesone wayenda leka mu nzo ya nkembi kuna Ngaza mbanza ya Afelesetia. Lumbu kimosi Nzambi wakumika Samesone, muna kuma kiaki, Somesone wavunza mavitu ma mbanza yo nata mo. Ediadi diasia mbanza yayina mu vonza. Ediadi diavana elau kwa Yave mu kumika Samesone kimana katufakesa Afelesetia muna mbanza yayina. (Afu. 14:1-4; 16:1-3) Kansi, longo lwandi yo Delila lwaswaswana, kadi nanga musi Isaele kakala.

13. Aweyi Delila kavukumwina Samesone mu baka nzengo zambi?

¹³ Delila watambulwila nzimbu zayingi kavewa kwa Afelesetia kimana kayekola Samesone. Wau vo Samesone watoma zola Delila, nanga kabakula makani mandi mambi ko. Delila wakwamanana lomba kwa Samesone kanzayisa kuna kwatukanga ngolo zandi, kuna kwalanda wansengomwena e mbumba. Diankenda vo mu kuma kia nzengo zazi zambi kabaka, Samesone wakisia mu vonza yo vidisa ngolo zandi ye dienga dia Yave mu fikolo.—Afu. 16:16-20.

14. Nkia mfwilu Samesone kabaka wau kabunda vuvu kwa Delila?

¹⁴ Samesone mfwilu miayingi kabaka wau kabunda e vuvu kwa Delila vana fulu kia bunda e vuvu kwa Yave. Afelesetia bakanga Samesone yo kumvonda meso. Bansia muna pelezo kuna Ngaza, mbanza ina kateka tufakesela wantu ye bankitula se nìki a mbwaza. I bosi, Afelesetia batoma kunsakanena vava bakala muna nkinzi. Batambika yimenga kwa Dangone wa nzambi au aluvunu, kadi bakwikilanga vo yandi wabasadisa mu kanga Samesone. Bavaikisa Samesone muna pelezo yo kuntwasa muna nkinzi kimana “bansakanena.”—Afu. 16:21-25.

15. Aweyi Samesone kasongela vo wabunda diaka vuvu kwa Yave? (Afundisi 16:28-30) (Tala e fwaniswa kia fukwa.)

¹⁵ Samesone vilwa wampwena kavanga, kansi kabembola Yave ko. Wavava elau diankaka kimana kasala e salu kina Nzambi kamvana kia nuanisa Afelesetia. (Tanga Afundisi 16:28-30.) Samesone wadodokela Yave vo: Yambula “yalandila Afelesetia e kunda.” Nzambi aludi wavana e mvutu za sambu kia Samesone muna kumvana diaka e ngolo mu mpila yasivi. Muna lumbu kiakina, Samesone wavonda Afelesetia ayingi lutila nkutu ana kavonda vava kakala moyo.

16. Adieyi tulenda longoka muna vilwa wa Samesone?

¹⁶ Kanele vo Samesone wabaka e mfwilu muna vilwa wandi, kayambula vanga luzolo lwa Yave ko. Yeto mpe avo tuvangidi vilwa yo vewa longi yovo vidisa kiyekwa muna nkutakani, katufwete bembola Yave ko. Sungamena vo, Yave ke kutubembolanga ko. (Nku. 103:8-10) Kanele vo tuvangidi vilwa, Yave olenda kwamanana kutuvana e ngolo mu vanga luzolo lwandi wauna kavanga kwa Samesone.

17-18. Nkia diambu dikasakese muna nona kia Michael? (Tala mpe mafoto.)

¹⁷ Tala e nona kia mpangi mosi wa toko una ye nkumbu Michael. Wakivananga emvimba mu salu kia Yave, wasalanga se selo kia salu ye mviti a nzila a ngonde ke ngonde. Diankenda vo wavanga vilwa yo vidisa malau mandi ma salu muna nkutakani. Wavova vo: “Vitila diadi diavangama, yakivananga emvimba muna salu kia Yave. Kansi vana vau, yamonanga vo kiafwana diaka vanga diambu ko muna salu kia Yave. Kiayindulanga ko vo Yave wadi kumbembola, kansi yakiyuvulanga kana vo ndenda vutukila ngwizani ame yambote yo yandi yo toma sadilwa diaka muna nkutakani.”

¹⁸ Dialusanisinu vo Machael kayoya ko. Wavova diaka vo: “Yavanganga e ngolo mu tomesa e ngwizani ame yo Yave muna samba kwa yandi, longoka e Diambu diandi yo badika.” Kuna kwalanda, Machael wavutukila malau mandi ma salu muna nkutakani. Owau osalanga se nkuluntu ye mviti a nzila a ngonde ke ngonde. Wavova diaka vo: “O lusadisu ye lukasakeso yatambula musungula kwa akuluntu, lwansadisa mu zaya vo Yave wakinu kunzola. Owau ilendanga diaka sala muna nkutakani ye ntona zavelela. E diambu diadi diandonga vo Yave ololoka konso muntu ovilukidi kieleka o ntima.” Kanele vo tuvangidi vilwa, avo tuvangidi mawonso muna singika nzila zeto yo kwamanana kumbunda e vuvu, tulenda kala ye vuvu vo Yave okutusadila diaka yo kutusambula.—Nku. 86:5; Nga. 28:13.

19. Aweyi nona kia Samesone kikumikini?

¹⁹ Mu longi diadi, tulongokele mambu makete masivi Samesone kavanga muna zingu kiandi. Kakala muntu alunga ko; kana una vo i wau, kayambula vanga ngolo ko muna sadila Yave kana nkutu vava vanga vilwa mu kuma kia Delila. Yave mpe kambembola ko. Nzambi wasadila diaka Samesone mu mpila yasivi. Yave wakinu kumbadikila se nkwa lukwikilu kadi wasonekesa nkumbu andi muna buka kia akwa kwikizi beyikwanga muna nkanda Ayibere muna kapu kia 11. Dialukasakeso mu zaya vo Se dieto dia zulu tusadilanga una ye luzolo lwa kutukumika musungula vava tukalanga mu mpasi yo vava lusadisu. Nze Samesone, tudodokelanga Yave vo: “Dodokolo diaku, ungindula yo kunkumika.”—Afu. 16:28.