Ova Mulungu Unokoza Nikami-a Ira Nipitilize Wachela Madaliso

1-2. Mofwanafwana na Loti, kodi Akiristu malambwano kanagumana na vuto liivi?

MAKALELO otakala anayo ilambwela inalimbikisaathu, kanokoza nipangi-a vwa ngati mwemo avwele liye Loti, unoyo ali olungama. Liye “oovuteya murima vinjinji chifukwa ya makalelo onyaswi-a a athu otakala” voiziwa ira Babae waudimu unoidana na makalelo otakalala. (2 Pe. 2:7, 8) Ova koma teto muomeliwana Mulungu woomupangi-a Loti ira apewenga makalelo anayo athu omurungunuwa kairaathu. Na-iyene nirungunuwiwa na athu anayo katinalemekeza makundo a Yehova a makalelo apama. Ngakale vili eno, ninokoza kalave na makalelo apama akala ninapitilize muomeliwana Mulungu koma teto mulemekeza vinjinji. — Miya. 14:2.

² Vofuna nikami-a panga vyevi, Yehova unonilimbikisa mwachikondi vo-indi-eda chito buku la Miyambo. Akiristu etene, alombwana, a-iyana, a-ima koma teto andimuwa, kanokoza pindula vinjinji vo-arela malangizo azelu ofwanyeya m’bukuli.

OVA MULUNGU UNONITETEZA

3. Mogwilizana na Miyambo 17:3, kodi chi chifukwa imo-i iivi ineyo inanipangi-e teteza murimi-u? (Onani teto ithuzithuzi.)

³ Chifukwa ilukulu yonipangi-a ira nitetezenga murimi-u choi Yehova unofufuza murimi-u. Vyevi vinatapulela ira liye kanakeda ona mwemo ninaoneela iyo wa athu, koma unoona teto vyevyo vili m’murimani mwi-u. (Welengani Miyambo 17:3.) Liye unoza apitilize niomeliwana akala ninaganizela zelu dae, dedo dinanikami-e ira nikaena moyo mpakana walewale. (Yoh. 4:14) Nera eno, kaninaza nisokoneziwa ngakale vang’ono na makalelo anayo Satana na ilambo yotakalela kanalimbikisaathu. (1 Yoh. 5:18, 19) Vevo ninaesaesa iyo kala vausamwali wolimba na Yehova, ninoza niambeele muomeliwana koma teto mulemekeza vinjinji. Chifukwa yoi kaninafuna mukumudwi-a Babi-u, ninoza niidane na maganizo oyi niire vyotakala. Nashishiwanga ira niire vyotakala ninoza nivifuke ira: ‘Ndinamukumudwi-e avi mwadala Yehova, unoyo unandiwomeliwana vinjinji?’ — 1 Yoh. 4:9, 10.

4. Kodi ova Yehova wamukami-ile avi murongola m’mo-iwa ira kagonje va vyoshisha?

⁴ Murongola m’mo-iwa wau Croatia zina lae Marta, unoyo ashishiwe ira apange makalelo otakala, alembile ira: “Ndoowona ira vyoondirucha kaana maganizo ofwanelela koma teto limbana na murima olakalaka panga vyotakala, vyoi ndakeda visangalalana wathawi yoyeva. Koma ova Yehova woonditeteza.”b Kodi ova Mulungu wamukami-ile avi Marta? Liye ooganizela vyevyo vyaireye aakale ira usakula vyongo molakweya. Na-iyene ninokoza panga chimozimozi. Yoophi-a vinjinji choi akala ninamukumudwi-e Yehova, ninokoza tatila mwai oza mulambela mpakana walewale.  — Gen. 6:5, 6.

5. Kodi ninafunjeda n’ni va vyevyo vyamuireele Leo?

⁵ Namuovanga Yehova, ninokala osamala ira kanigwilizanenga na athu anayo kan’na makalelo otakala. Vyevi pivyevyo Leo, unoyo unakala wu Congo, afunjedile liye. Vangavirile chaka 4 kumela vevo abadiziwe liye, oowambeela gwilizana na athu otakala. Liye aganiza ira akala kanapangana vyotakala vyevyo afwae kanapangaathu ndiye kuti kanachimwela Yehova. Va-anavire thawi, athu otakala anayo agwilizanana liye koomupangi-a ira aambeele lezela koma teto panga vyachiwelewele. Vanduli viwa oowambeela ganizela vyevyo makolwae kamufunji-ileathu koma teto ira vathawila kaasangalala. Kodi vyo-arelavo viwa vyali vyoi avi? Zelu doowambeela muzela. Angakami-iwe na andimuwa, oowelela wa Yehova. Vano liye ngu ndimuwa mupingo koma teto mpainiya wavadela moi unosangalala.

6. Kodi sopano nikambiranile vya a-iyana ambin’li aavi opipirisa?

⁶ Tiyemoni nikambirane Miyambo chaputala 9, vevo ninawelenga iyo vya zelu nopuusa, makalelo anayo mopipirisa kaafwanafwani-edeathu na a-iyana ambin’li. (Erekezelani na Aroma 5:14; Agalatiya 4:24.) Vevo ninakambirana iyo vyevi, muumbuwelenga ira ilambo ya Satanela chozaala na vyachiwelewele koma teto vyolava. (Aife. 4:19) Eno pivyofuneya ira nipitilizeve ova Mulungu koma teto pewanga vyotakala. (Miya. 16:6) Etene iyene, kaya alombwana kapena a-iyana, ninokoza pindula na vyevyo ninawelenga iyo muchaputalela chifukwa mu-iyana uliwetene unafotokoziwa ngati unaitana “o-oiziwa vyongo” kapena ookaana zelu. Vili ngati uliwetene unaitana ira, ‘Za wani-uuno uze udje yodja.’ (Miya. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Koma vikala iyana ulukulu va vyevyo vinaireela uliwetene oitaniwa na a-iyanala.

KAMUMU-ARELENGA MU-IYANA OPUUSA

7. Mogwilizana na Miyambo 9:13-18, kodi chin’ni ineyo inamuireela muthu osomedela itana wa iyana opuusa? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁷ Kaganizelani vyevyo ninawelenga iyo vyokuza “mu-iyana opuusa.” (Welengani Miyambo 9:13-18.) Mo-onyaswa, liye unoitana ookaana zelu ira adowe adje waniwa voonga ira, ‘Peruwela uno.’ Kodi vyo-arelavo viwa vinakala vyoi avi? “Wewo uli athu okhwa.” Mwina muumbuwela mawu amo-iwa opipirisa ofwanafwana na anala anayo kali m’machaputala owambeela a buku la Miyambo. Ninochenjeziwa vya “mu-iyana wailendo” koma teto “okumela umo-iwa” kapena ira wachiwelewele. Voonga vyaliye, ninowandeliwecha ira: “Nyumbae inotitela wu Manda.” (Miya. 2:11-19) Va Miyambo 5:3-10, ninochenjeziwa vya “mu-iyana wailendo” m’mo-iwa unoyo “manyalwae kanatitela wu ukhwa.”

8. Kodi ninafuneela sakula vakhani iivi?

⁸ Anayo kanavwa itana wa “mu-iyana opuusa” kanafuneela sakula, kaya somedela dowa kapena koonda. Na-iyene thawi dimo-i ninafuneela sakula vakhani yofwanafwana na inela. Akala nishishiwe ira nipange chiwelewele kapena nionele vyolava, kaya va TV kapena va intaneti, kodi ninaza nisakula panga n’ni?

9-10. Kodi pivifukwa vimo-i viivi vyonipangi-a pewa ikalelo yachiwelewele?

⁹ Vikala vifukwa vyovweya vyonipangi-a pewa vyachiwelewele. “Mu-iyana opuusa” unafotokoziwa ngati unaonga ira: “Ma-inje oba kanodjoodja.” Kodi “ma-inje oba” kanaromoliwala chin’ni? Baibulo linofwanafwani-eda gonana vaari va athu otelana na ma-inje osisimula. (Miya. 5:15-18) Mulombwana na mu-iyana otelana mwalamulo mbanayo kanaloliwa ira kagonanenga. Ndiye kodi vyevi vina-iyana avi na “ma-inje oba.” Ma-injala pivyachiwelewele vyoi kai vyololeya. Thawi dinjinji vyevi vinaireya mwachisisi, ngati mwemo vinakalelaathu na oba. “Ma-inje oba” kanokoza oneyanga ngati odjoodja simbwasimbwa akala athu opanga vyachiwelewelayo kanaona ira katinagumana na vuto lililetene chifukwa ya vyotakala vyevyo kanairaathu. Weu kuvinami-a chifukwa Yehova unoona vyetene. Kavali yongo yovoreya vinjinji kwaranya iya omeliwana Yehova. Eno kilivo iliyetene “yodjoodja” kapena ira yosangalasa notatila mwai wantengo wavadimula. (1 Akor. 6:9, 10) Koma vikala teto mavuto amo-iwa.

¹⁰ Ikalelo yachiwelewele inokoza pangi-a ira muthu anyaswenga, avionenga ira ngo-ofuneya, alande vambani vo-oembekezeleya koma teto asokoneze banja lae. Onga vyoona, chizelu koonda dowa dja “waniwa” wa mu-iyana opuusa. Enjedela voononga usamwaliwa na Yehova, anjinji anayo kanapanga chiwelewele kanolanda marenda, vyevyo vinapangi-a ira kakhwe mombaraanya. (Miya. 7:23, 26) Vesi 18 la chaputala 9, linamari-a na mawu oyi: “Anayo kanaitaniwa na mu-iyanola kali umalo otita a wu Manda.” Ndiye chifukwa n’ni athu anjinji kanasomedela itaniwa na iyanola ngakale ira kanogumana na mavuto? — Miya. 9:13-18.

11. Chifukwa n’ni onela vyolava koophi-a vinjinji?

¹¹ Msampha ofala vinjinji kuwonela vyolava. Amo-iwa kanoona ira onela vyolava kun’na vuto lililetene. Koma vyoona viwa pivyoi onela vyolava koophi-a, unomuchosela muthu ulemu koma teto vinomurucha ira a-iye. Vithuzithuzi vyolava vinogarateya m’maganizo teto vinakala vyorucha vidiwala. Onela vyolava kunamukami-e muthu ira amali-e chilakolako yogonana, koma unakedecha iwenjedela. (Akol. 3:5; Yak. 1:14, 15) Athu anjinji anayo kanaonela vyolava kanofiya mpakana vopanga vyachiwelewele.

12. Kodi ninatonyi-ede avi ira ninosamala na vithuzithuzi vyevyo vinapangi-e ira nikaena chilakolako yogonana?

¹² Monga Akiristu, kodi ninafuneela panga n’ni akala vachipangizo yi-u yamakono vazile ithuzithuzi yolava? Mombaraanya ninafuneela pewa iing’ana. Vinokoza kala vyo-orucha panga vyevi akala ninaona ira yongo yofuneya vinjinji kuusamwali-u na Yehova. Teto vithuzithuzi vyevyo athu kanavionaathu ira kai vyolava vinokoza pangi-a ira muthu akaena chilakolako yogonana. Chifukwa n’ni ninafuneela pewa vithuzithuzi vyevi? Chifukwa kaninafuna ngakale vang’ono ira niganizelenga vyachiwelewele m’murimani mwi-u. (Mat. 5:28, 29) Ndimuwa m’mo-iwa wau Thailand zina lae David aongile ira: “Ndinovifukecha ira: ‘Ngakale ira vithuzithuzivi kai vyolava, kodi Yehova unokoza sangalala akala ndinapitilize viing’ana?’ Ganiza mwandila inela unondikami-a ira ndisakule vyoira mwazelu.”

13. Kodi chin’ni ineyo inanikami-a ira niirenga vyongo mwazelu?

¹³ Ova mukumudwi-a Yehova unonikami-a ira nisakulenga vyongo mwazelu. Ova Mulungu chi “chiyambi ya zelu.” (Miya. 9:10) Vyevi vinofotokoziwa pama umaambeelelo wa Miyambo chaputala 9, wewo ninawelenga iyo vya mu-iyana m’mo-iwa opipilisa, unoyo unaromoliwa ira “zelu yaimbarimbari.”

MUSOMEDELENGA “ZELU YAIMBARIMBARI” YAUITANANI

14. Kodi kuitana umo-iwa uuvi wewo ufotokoziwe va Miyambo 9:1-6?

¹⁴ Welengani Miyambo 9:1-6. Valembali, Mwinyailo wa zelu yaimbarimbari koma teto Mulengi-u unoniitana. (Miya. 2:6; Arom. 16:27) Mwafanizo, ninowelenga vya nyumba ilukulu ineyo in’na vipilala 7. Vyevi vinatonyi-eda ira Yehova ngova-a moi unowachela etene anayo kanafuna indi-eda chito zelu dae va moywiwa.

15. Kodi Mulungu unanivepa ira niire n’ni?

¹⁵ Yehova unopeleka vyongo na murima wetene. Ninoona vyevi naganizela vya “zelu yaimbarimbari” ineyo inaromoliwa ngati mu-iyana mu Miyambo chaputala 9. Khanila inatonyi-eda ira mu-iyana opipilisola upha nyamae, utangani-a vinyu koma teto utandela va tebulo vae. (Miya. 9:2) Enjedela vevo, mogwilizana na vesi 4 na 5, “zelu [mu-iyana opipilisola], inamuwandela ira, ‘Zani mudje yodja yanga.’” Chifukwa n’ni ninafuneela dowa waniwa wa zelu yaimbarimbari koma teto dowa dja yodja yae? Yehova unafuna ira a-imae kakale azelu koma teto otetezeya. Liye kanafuna ira nifunjedenga mundila yovoreya kapena panga vyongo vyoi vanduli viwa nize niviimbena mulandu. Chichifukwa iwa “athu oongowa murima liye unowasungela zelu dopinduli-a.” (Miya. 2:7) Akala ninalemekeza vinjinji Yehova, ninoza nifune ira nipangenga vyevyo vinamusangalasa. Ninovuruwana malangizwae azelu teto ninosangalala a-arela. — Yak. 1:25.

16. Kodi ova Yehova wamukami-ile avi Alain sakula vyoira mwazelu, nanga vyo-arelavo viwa pivyoi avi?

¹⁶ Kaganizelani mwemo ova Mulungu wamuka-edileathu Alain sakula vyoira mwazelu. M’balila unoyo uli ndimuwa mupingo koma teto afunji-a vasukulu imo-iwa, aongile ira: “Anjinji mwa aphuzisi afwanga kanoona mafilimu olava ngati ndila yofunji-ela vyokuza gonana.” Koma Alain kaapusi-iwe na vyevi. Liye eere: “Chifukwa yoi ndinomuomeliwana koma teto mulemekeza Yehova, ndookoonda onela mafilimwayo. Ndoowafotokozela teto afwangayo chifukwa iwa.” Alain oo-arela malangizo “azelu yaimbarimbari” oyi ‘aendenga mundila yoongowa yovwechecha vyongo.’ (Miya. 9:6) Voira chidwi nolimba murima wa Alain vano amo-iwa mwa aphuzisi afwae kanofunjeda Baibulo koma teto kanofwanyeya vamisonkano.

17-18. Kodi mbamadaliso oyi avi anayo athu osomedela itana wa “zelu yaimbarimbari” kanafwanyaathu, nanga kanaembekezela n’ni usogolo? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁷ Vo-indi-eda chito fanizo la a-iyana ambin’li opipilisa, Yehova unonikami-a iziwa vyevyo ninaire iyo ira nikaena sogolo lapama. Athu anayo kanasomedela itaniwa na “mu-iyana opuusa” kanakeda ganizela “vyodjoodja,” kapena ira chisangalalo ineyo kanafwanyeathu chifukwa yopanga vyachiwelewele. Onga vyoona, aliwa kanakedecha ganizela vyosangalala vathawiila nonyalanyazanga vyevyo vinaze viaireele usogolo. Vyo-arelavo viwa pivyoi kanaza kamalela “umalo otita a wu Manda.” — Miya. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Vyevi pivyo-iyana vinjinji na vyevyo vinaireela anayo kanasomedela itana wa “zelu yaimbarimbari.” Vano alendo amu-iyana unola kanosangalala na phwando la yodja yauzimu yosakaediwa pama. (Yes. 65:13) Zela mwa namaongela Yesaya, Yehova unoniwandela ira: “Chelani libaru wa miyo ira mudje vyapama, koma teto ira moywinyu usangalale vinjinji na vyodja vyamakura.” (Yes. 55:1, 2) Vano ninofunjeda vyevyo Yehova unaomeliwana liye koma teto idana na vyevyo unaidanana liye. (Sal. 97:10) Ninosangalala teto wandela amo-iwa ira kaze kasangalale teto na “zelu yaimbarimbari.” Vinakala ngati ‘nidowa vadimu vamikuma dowa itana athu, ira: “Uliwetene o-oiziwa vyongo aperuwele uno.’” Iyovano koma teto athu anayo kasomedele itaniwa kaninakeda fwanya madaliso vathawiila, koma ninoza nifwanye madaliso usogolo teto ‘ninoza nikaena moyo’ mpakana walewale, vevo ninaze iyo ‘niendenga moongowa mundila yovwechecha vyongo.’ — Miya. 9:3, 4, 6.

19. Mogwilizana na Namalaleya 12:13, 14, kodi ninafuneela simikiza murima panga n’ni? (Onani teto bokosi loi “Ova Mulungu Unonikami-a.”)

¹⁹ Welengani Namalaleya 12:13, 14. Tiyemoni nilole ira ova Mulungu upitilize teteza murimi-u, koma teto unikami-e kaana makalelo apama koma teto kala vausamwali wapama na Yehova m’malambo omari-a otakalala. Mantha ofwanelelala kanoza kanilimbikise ira nipitilize itana athu anjinji mwemo ninawandele iyo ira kasaelesaele “zelu yaimbarimbari” na yolinga yoi iwakami-e.